برای انجام این مطالعه، محققان دانشگاه پیتسبورگ ارتباط میان زندگی در فقر و علایم اولیه بیماری های قلبی را در 200 نوجوان سالم مورد بررسی قرار دادند. نتایج نشان داد در نوجوانانی که در خانواده های فقیر زندگی می کنند، علایمی از تصلب شرایین و پرفشاری خون مشاهده می شود. اثرات منفی استرس و فشارهای روانی بر روی سیستم قلبی- عروقی به اثبات رسیده است. اغلب محققان بر این باورند که استرس یک عامل خطر جدی برای بیماری های عروق کرونر و حملات قلبی به شمار می رود.
پیشرفت تکنولوژی و زندگی مدرن نیز گرچه مزایای بسیاری برای بشر داشته است، اما به دلیل افزایش استرس و فشارهای روانی، خطر ابتلا به بیماری های قلبی- عروقی را افزایش داده است.
مدیریت استرس را به کودکان آموزش دهید. اصلاح شیوه زندگی از جمله تغذیه سالم، ورزش منظم و مداوم و یادگیری تکنیک های روانشناسی به کاهش استرس و حفظ سلامت جسمی کمک می کنند.
دیدن ناراحتی و استرسِ کودک، همیشه برای پدرها و مادرها ناخوشایند است.
والدین می‌توانند برای درمان استرس در کودکان از توصیه‌های زیر کمک بگیرند:
با کودک حرف بزنید
وقتی احساس می‌کنید کودکتان با مشکلی رو‌به‌روست، با او حرف بزنید. سعی کنید احساس ناخوشایند او را به زبان بیاورید و درمورد آن صحبت کنید. مثلا بگویید: «به‌نظر میاد هنوز از اتفاقی که توی زمینِ بازی افتاده ناراحتی عزیزم.» نباید کودک را متهم کنید. به هیچ عنوان نگویید: «هنوز ناراحتی؟ حالا مگه چی شده!» کودک را مقصر ندانید. با او همدردی کنید و نشان بدهید که به کودک خود توجه می‌کنید و می‌خواهید درمورد مشکلش بیشتر بدانید.به حرف‌های کودکتان گوش بدهید
از کودک خود بپرسید که مشکلش چیست؟ به‌دقت به صحبت‌هایش گوش بدهید و علاقه، حوصله و توجه به‌خرج بدهید. از قضاوت کردن، مقصر دانستن و نصیحت کردن کودکتان بپرهیزید. تنها کاری که باید بکنید این است که به حرف‌ها و احساسات کودکتان گوش بدهید. سعی کنید با پرسیدن سوالات مختلف، تمام قضیه را بفهمید. مثلا در خلال صحبت‌هایش از او بپرسید: «خب، بعدش چی شد؟» و سؤالاتی از این قبیل. برای حل مشکلات فرزندتان وقت بگذارید.
احساسات خود را بروز بدهید
نسبت به مشکلی که کودکتان تجربه می‌کند، واکنش نشان بدهید، مثلا می‌توانید بگویید: «می‌‌دونم که چقدر برات سخت و ناراحت‌کننده بوده عزیزم» یا به او بگویید حق دارد از اینکه دوستانش او را به بازی راه نداده‌اند، ناراحت باشد و این حرکت آنها بی‌انصافی بوده است. این جملات نشان می‌دهد که احساس کودک را می‌فهمید و به او توجه دارید. ابراز احساسات باعث می‌شود که کودک حمایت شما را درک کند. این نکته خصوصا زمانی که کودکان دچار استرس هستند، بسیار مهم است.احساس کودک را با کلمات بیان کنید
بسیاری از کودکان خردسال، نمی‌توانند احساساتشان را با کلمات بیان کنند. اگر کودک شما عصبانی یا ناامید و ناراحت است، از این واژه‌ها در وصف حال او استفاده کنید تا او هم این واژگان را یاد بگیرد. بیان احساسات در قالب کلمات، موجب می‌شود کودک حالات احساسی خود را بشناسد و آنها را درک کند. کودکانی که می‌توانند احساسات خود را در قالب کلمات ابراز کنند، دیرتر عصبانی می‌شوند و برای ابراز عصبانیت و ناراحتی خود از واژه‌ها کمک می‌گیرند.مشکل را بزرگ نکنید
گاهی اوقات، فقط صحبت کردن و گوش دادن به مشکلات، به رفع ترس و اضطراب کودک کمک می‌کند. در این مواقع «حرف زدن» تنها چیزی است که برای حل مشکل لازم است. بعد از آن سعی کنید احساس بهتری داشته باشید و مشکل را بیش از حد بزرگ نکنید.عامل استرس را محدود کنید
اگر موقعیت‌های ویژه‌ای باعث ایجاد استرس شده‌اند، در صورت امکان سعی کنید آن موقعیت‌ها را محدود کنید. مثلا اگر کلاس‌های فوق برنامه یا فعالیت‌های بعد از مدرسه کودکتان زیاد است و فشار آنها باعث استرس در او می‌شود، می‌توانید این فعالیت‌ها را محدود کنید تا فرزندتان زمان و انرژی بیشتری در اختیار داشته باشد..png "عوامل بروز استرس در کودکان را بشناسیم")
حامی و همراه کودکتان باشید
گاهی کودکان دوست ندارند درمورد مسائل و مشکلاتشان صحبت کنند، در این‌گونه مواقع طوری رفتار کنید که او مطمئن باشد هر زمان که میلِ به حرف زدن پیدا کند، شما از او حمایت خواهید کرد. زمانی که کودکان مایل به صحبت کردن نیستند، به حمایت نیاز دارند و انتظار دارند که والدین‌شان آنها را تنها نگذارند. پس اگر می‌بینید که کودکتان استرس دارد، سرحال نیست یا روز بدی داشته است و درمورد آن حرف نمی‌زند، برنامه‌ای ترتیب بدهید و در کنارش باشید. با هم قدم بزنید، فیلم ببینید، کیک و شیرینی بپزید یا بازیهای شاد و ساده انجام بدهید. حضور شما تاثیر فوق‌العاده‌ای روی او دارد و باور کنید احساس خوشایندی را در هردوی شما به‌وجود می‌آورد.صبور باشید
دیدن ناراحتی و استرسِ کودک، همیشه برای پدرها و مادرها ناخوشایند است، اما برای حل مشکل باید مقاومت و تلاش کنید. سعی کنید مهارت حل مسئله را در کودک خود تقویت و او را طوری تربیت کنید که بتواند در فراز و نشیب‌های زندگی، واکنش‌های درستی داشته باشد. هر وقت لازم بود کودک را آرام کنید و او را به تلاش برای رفع مشکل تشویق کنید. به جای اینکه خودتان بارِ تمام مشکلات و مسائل کودک را به دوش بکشید، آهسته و پیوسته او را در مسیر رشد و حل مسئله قرار بدهید.والدین نمی‌توانند تمام مشکلاتی را که فرزندشان با آنها مواجه می‌شود رفع کنند، اما با تربیت و آموزش درست و به‌کارگیری تکنیک های حل مساله، می‌توانند مدیریت استرس را به کودکان خود بیاموزند.در ادامه نکات و پیشنهادهای کاربردی دیگری درمورد استرس کودکان ارائه شده است: در خانه فضایی آرام، امن و قابل‌اعتماد ایجاد کنید؛ روال و رفتارهای روزمره در خانه می‌توانند آرامش‌بخش باشند، مثلا وقتی همه اعضای خانواده با هم فیلم تماشا می‌کنند یا شام می‌خورند، استرس در کودکان کاهش می‌یابد؛ کودکان از رفتارهای شما الگو می‌گیرند، پس سعی کنید استرس خودتان را درست مدیریت کنید و الگوی خوبی باشید. درمورد برنامه‌های تلویزیونی، انتخاب‌ها و بازیهای کودکتان وسواس به‌خرج بدهید و حواستان باشد که او چه می‌بیند و چه می‌خوانَد.
اخبار یا برنامه‌های خشونت‌آمیز و بعضی از بازی‌ها باعث ایجاد استرس در کودکان می‌شوند؛ در مورد تغییرات احتمالی در خانواده با کودک خود صحبت کنید، مثلا او را از نقل مکان، تغییر شغل‌تان و … باخبر کنید؛ مهارت گوش دادن را یاد بگیرید. بدون نکوهش و نقد به حرف کودک گوش بدهید و سعی نکنید سریعا اقدامی برای حل مشکل از خود نشان بدهید.
در عوض به کودک کمک کنید تا دریابد چه چیزی او را ناراحت کرده است و راه‌حل چیست؛ به کودک خود کمک کنید تا به ارزش‌هایش واقف بشود. تنبیه کودکان اثرات نامطلوبی به‌دنبال دارد، به جای آن به تشویق کودکان خود بپردازید و به آنها محبت کنید.
کودک را به انجام فعالیت‌هایی که می‌تواند در آنها موفق شود، تشویق کنید؛ فرصت‌ِ انتخاب کردن، مدیریت و کنترل بعضی از امور زندگی را برای کودکتان فراهم کنید. کودک شما هرچه بیشتر احساس کنترل بر شرایط را داشته باشد، در مواجهه با مشکلات و استرس‌ها بهتر عمل خواهد کرد؛ کودک را به انجام ورزش و فعالیت‌های بدنی تشویق کنید؛ سعی کنید استرس و مشکلات حل‌نشده کودک را تشخیص بدهید؛ اگر علائم استرس در کودکان از بین نرود یا کاهش پیدا نکند، باید با مشاور و متخصص صحبت کنید.
از علائم استرس در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- شب ادراری افت تحصیلی
- منزوی شدن
- تغییر یا کاهش در اشتها
- اختلال در خواب
- کابوس های شبانه کودک
- ناتوانی در کنترل احساسات
- لجبازی و پرخاشگری کودک
- عدم علاقه به انجام فعالیت‌های روزانه
- وابستگی شدید به والدین
علل و عوامل بروز استرس در کودکان
با شناخت عوامل بروز استرس در کودکان پیدا کردن راه‌های درمان نیز آسان‌تر می‌شود. برای اطلاع از روش‌های درمان استرس در کودکان کلیک کنید. در ادامه برخی از علل استرس در کودکان را شرح داده ایم.1. مرگ یا بیماری در خانواده
عوامل مشکل سازی مانند بیماری و مرگ عزیزان باعث استرس شدید در کودکان می‌شود. مرگ والدین، کودک را در مستعد بروز مشکلات رفتاری، افسردگی در کودک، کاهش تمرکز، بی اشتهایی، بی قراری، افزایش پرخاشگری قرار می‌کند. افسردگی در کودکان بسیار خطرناک بوده و مشکلات بسیاری را در جنبه‌های مختلف زندگی برای او به وجود می‌آورد. در این زمینه مطالعه مقاله افسردگی در کودکان می‌تواند مفید باشد.2. سو استفاده فیزیکی، هیجانی و جنسی
سو استفاده فیزیکی، به وارد کردن هر گونه صدمه بدنی به کودک مانند کتک زدن گفته می‌شود. از موارد سوء استفاده هیجانی می‌توان به داد زدن، ناسزا گویی، تهدید کردن مداوم کودک، مسخره کردن و ایراد گرفت دائمی از او اشاره کرد. سو استفاده جنسی، هر نوع فعالیت جنسی با کودکان را شامل می‌شود. این اعمال باعث ایجاد آسیب‌های جسمی و روحی عمیق واختلالات روانی در کودک می‌شود. برای کسب اطلاعات در زمینه اختلالات روانی کلیک کنید.سوء استفاده از کودک باعث ایجاد مشکلات رفتاری در او مانند اضطراب، افسردگی، احساس گناه، گوشه گیری، مشکلات تحصیلی و عدم مشارکت در فعالیت‌ها می‌شود. اعتماد در این کودکان به شدت آسیب می‌خورد زیرا باور دارند دنیا، محیطی ناامن است. برای کسب اطلاعات در زمینه احساس گناه کلیک کنید.
3. بی توجهی جسمی یا احساسی
بی توجهی نسبت به خواسته‌ها و نیازهای کودک مطابق با سن او، بی توجهی نسبت به عواطف و احساسات کودک و عدم اختصاص زمان کافی برای کودک در او احساس استرس را نهفته می‌کند.4. بیماری روانی والدین
ایجاد محیط امن، محیطی مملو از عشق، احترام و پذیرش برای کودکانی که در دوره حساس رشد و آموزش هستند بسیار حائز اهمیت می‌باشد. در واقع کودک به یک الگوی ثابت در روابط خانوادگی نیاز دارد. عدم ثبات در رفتار والدین باعث ایجاد سردرگمی در کودک می‌شود. این فضای امن امکان یادگیری مهارت‌های حل مسئله را برای کودک فراهم می‌کند. برای کسب اطلاعات در زمینه مهارت حل مسئله کلیک کنید.وجود بیماری روانی در والدین، کودک را در مرحله آسیب پذیری ناشی از مورد غفلت واقع شدن، سو استفاده‌ها و تحمیل کردن نقش‌ها به کودکی که هنوز آمادگی آن را ندارد، قرار می‌دهد. در واقع والدین با انتظارات فراتر از حوزه رشد کودک، او را تحت فشار قرار می‌دهند. این والدین، توان پیگیری و مراقبت پیوسته از کودک را ندارند. از طرفی برخی دیگر از والدین مبتلا به اختلال‌های روانی، با مراقبت بیش از اندازه از کودک، فرصت رشد عادی را از او می‌گیرند و در نتیجه مهارت‌های متناسب با سن کودک در او شکل نمی‌گیرد و کودکی بسیار وابسته پرورش می‌دهند.
5. عوامل بروز استرس در کودکان | اعتیاد در والدین
والدین معتاد، کودک را در موقعیت‌های رها شدگی و غفلت زیاد و انواع سوء استفاده‌ها قرار می‌دهند، که تمام این‌ها باعث ایجاد استرس زیاد در کودک می‌شود. کودکانی که در معرض استرس‌های فراوان قرار می‌گیرند، همانند کودکان استثنایی به مراقبت‌های ویژه نیاز دارند و در وهله اول نیاز است تا آنها را از محیط اعتیاد زا دور کرد. برای کسب اطلاعات در زمینه کودکان استثنایی کلیک کنید.6. طلاق و جدایی والدین
طلاق به هر صورتی که انجام شود، تجربه ای دشوار و پر استرس برای کودک است. زیرا ساختار خانواده دچار تغییر اساسی می‌شود. ممکن است کودک احساس کمبود، بی پناه شدن و حتی طرد شدن داشته باشد؛ زیرا مراقبت و توجه کمتری از سوی والدین دریافت می‌کند. از آن جایی که کودکان مهارت‌های لازم برای کنار آمدن با تغییرات را ندارند، احتمال بروز مشکلات سازگاری در آنها افزایش می‌یابد. با این حال در طلاق توافقی شاهد هستیم استرس کمتری به کودکان وارد می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم قبل از اقدام برای جدایی از خدمات مشاوره‌ای بهره‌مند شوید. در این زمینه مقاله مشاوره طلاق اطلاعات مفیدی در اختیارتان قرار می‌دهد.7. خشونت‌های خانگی
مشاجره و دعوای پدر و مادر باعث ایجاد تنش فکری در کودک می‌شود. تعارض زناشویی می‌تواند به عنوان یک عامل استرس زا بر کودکان تاثیر منفی بگذارد. این استرس در مواجهه مکرر با پرخاشگری والدین افزایش می‌یابد. برای اطلاع بیشتر مقاله تاثیر دعوای والدین بر کودکان را مطالعه نمایید.8. وجود مشکلات مالی در خانواده
هنگامی که والدین تحت تأثیر مشکلات اقتصادی هستند، به طور ناخواسته کودک هم تحت تأثیر آثار زیان بار آن قرار می‌گیرد. در واقع والدین استرس‌های ناشی از مشکلات مالی خود را ناخواسته به کودکشان انتقال می‌دهند. کودکان اغلب در بحران‌های مالی خود را مقصر می‌دانند و گمان می‌کنند اگر آنها نبودند، پدر و مادرشان می‌توانستند پول بیشتری داشته‌باشند.9. استرس ناشی از مدرسه
مدرسه محیط اجتماعی جدیدی است که برای بعضی از کودکان که آمادگی لازم برای انطباق یافتن با شرایط محیطی جدید را ندارند، باعث ایجاد استرس می‌شود. این استرس همچنین می‌تواند به دلیل زورگویی سایر بچه‌ها یا فشارهایی باشد که از سمت گروه همسالان به او وارد می‌شود.10. نقل مکان و جابه جایی
نقل مکان، کودک را در معرض رویارویی با محیط‌های جدید قرار می‌دهد. تغییر مدرسه باعث تغییر دوستان و جدایی از آنها می‌شود. انطباق یافتن با شرایط جدید می‌تواند برای کودک دشوار باشد و در او استرس ایجاد کند.منبع: سایت سیمرغ
سایت بیتوته
سایت حامی هنر زندگی
