ترس از پرنده

به طور کلی فوبیا یعنی ترس‌های افراطی، غیر منطقی و مداوم نسبت به یک شئ، حیوان و یا وضعیت خاص؛ شدت ترسی که فرد مبتلا به فوبیا آن را تجربه می‌کند با محرک ترس‌آور تناسب ندارد و اغلب دیگران این ترس را غیر منطقی و بیهوده تلقی می‌کنند.

در صورتی که محرک ترس‌آور در زندگی فرد نقش پر رنگی داشته‌باشد، می‌تواند دردسر ساز و آزارنده شود و در چنین شرایطی اقدام برای درمان الزامی است. ممکن است فکر کنید ترسیدن از پرنده‌ها آنچنان مسئله‌ی مهمی نیست و به درمان نیاز ندارد؛ اما این ترس در بسیاری موارد می‌تواند به شدت آزارنده و اضطراب‌آور باشد چرا که مدام فکر و ذهن فرد مبتلا را به خود مشغول می‌کند.

کسانی که نسبت به پرنده فوبیا دارند، حتی از مواجهه با مکان‌هایی که احتمال می‌دهند در آن جا پرنده وجود داشته باشند، اجتناب می‌کنند. ترس از پرنده در طبقه بندی علمی اختلالات روانی، زیر مجموعۀ فوبیای حیوانات قرار می‌گیرد و در طبقه اختلالات اضطرابی جای دارد.1

چرا باید به ترس از پرنده‌ توجه کرد؟

شاید در وهله اول، ترس از پرندگان مسئله چندان بااهمیتی به نظر نرسد بااین‌حال تعمیم یافتن این ترس‌ها می‌تواند مشکلات بسیاری را برای فرد ایجاد کند. تعمیم یافتن به این معناست که فرد در ابتدا، صرفاً با دیدن پرنده‌ها می‌ترسد. به‌تدریج با تماشای پرنده‌ها در تلویزیون نیز، فرد احساس ترس می‌کند.

این حالت تا جایی ادامه پیدا می‌کند که فرد حتی از خواندن کلمه پرنده نیز دچار ترس می‌شود. تعمیم یافتن فوبی، می‌تواند حتی مسائلی که ارتباط نزدیکی با پرندگان دارند را نیز شامل بشود. برای مثال دیدن یک پر، همان احساسی را در فرد ایجاد کند که دیدن پرندگان ایجاد می‌کرده است.

افراد ممکن است برای جلوگیری از ایجاد احساس ترس، به‌تدریج رفتارهای خود را محدود کنند. آن‌ها ممکن است یک قرار دوستانه در پارک را به دلیل احتمال حضور پرنده‌ها کنسل کنند. درنتیجه به علت پیشرونده بودن ترس از پرنده، باید به درمان آن‌ها توجه کرد.3

چه عواملی باعث ایجاد فوبیای پرنده می شود

فوبیا در هر سنی می تواند ایجاد شود. البته فوبیا ها بیشتر از زمان کودکی آغاز می شوند. هنوز علت دقیق ایجاد فوبیا مشخص نیست اما برخی از دلایل بالقوه ی آن می تواند شامل موارد زیر باشد.

تجربیات شخصی

اگر یک حادثه خاص یا یک تجربه منفی در رابطه با پرندگان، مانند حمله ی یک پرنده داشته باشید، ممکن است پرنده هراسی در شما ایجاد شود.

یادگیری بصری

ممکن است والدین شما یا یکی از اطرافیانتان درگیر این فوبیا باشد و شما نیز این ترس را از آن ها یاد گرفته باشید.

یادگیری اطلاعاتی

خواندن، دیدن یا شنیدن وضعیت منفی یا خطرناک درباره ی پرندگان، ممکن است فوبیای پرنده را در شما ایجاد کند.

ژنتیک

ممکن است از لحاظ ژنتیکی به گونه ای باشید که ترس و اضطراب را به شکل شدیدی پردازش می کنید.2

نشانه‌های ترس از پرنده

علائم ترس از پرنده در افرادی که به آن مبتلا هستند، متفاوت است. در بعضی از افراد این علائم خفیف و در بعضی دیگر این علائم شدید است. اصلی‌ترین علائم ترس از پرنده عبارت اند از:

اضطراب افراطی در هنگام مواجهه با پرنده.

بروز علائم جسمانی و روانی ترس ( مانند بالا رفتن ضربان قلب، لرزش بدن، تعریق، احساس دلهره شدید و...) بلافاصله بعد از مواجه شدن با محرک اضطراب‌آور.

تلاش بسیار زیاد برای عدم مواجهه با موقعیت‌هایی که احتمال وجود پرنده در آن‌ها هست.

این علائم بیشتر از 6 ماه در فرد ادامه دارند و در عملکرد وی، در زندگی اجتماعی و روابط بین فردی و شغلی تأثیر منفی می‌گذارند.1

درمان ترس از پرنده

با وجود اینکه فوبیا، یکی از شایع‌ترین اختلالات هستند، اما به‌خوبی به درمان پاسخ می‌دهند. فرضیه اصلی در درمان تمامی فوبیا این است که افراد مبتلا به آن، فکر می‌کنند قرار است اتفاق ناگواری برای‌شان بیفتد. برای مثال آن‌ها تصور می‌کنند که پرنده، به چشمشان نوک خواهد زد و یا مبتلا به یک بیماری است.

از طرفی آن‌ها معمولاً برای جلوگیری از واکنش‌های اضطراب و ترسشان از مواجهه با پرنده‌ها دوری می‌کنند. این مسئله باعث می‌شود تا آن‌ها هرگز فرصتی برای آزمودن این تصور که پرنده به آن‌ها آسیب می‌زند، پیدا نکنند. در نتیجه در جلسات درمان می‌بایست آن‌ها را در مواجهه با موضوع ترسشان قرار داد و در این شرایط نگاه داشت تا جایی که به این باور برسند، قرار نیست اتفاق ناگواری پیش آید. روش‌های مواجهه با موضوع ترس شامل انواع زیر است.

حساسیت‌زدایی منظم

در این روش، تکنیک‌های آرام‌سازی مانند ریلکسیشن به فرد آموزش داده می‌شود. پس‌ از اینکه فرد یاد گرفت تا از طریق روش‌های آرام‌سازی اضطرابش را کنترل کند، با کمک درمانگر، یک سلسله‌مراتب از موضوعاتی که باعث ترس او می‌شود، تهیه می‌گردد. سپس فرد در مواجهه با شرایطی قرار می‌گیرد که کمترین میزان اضطراب را در وی ایجاد می‌کرده و تلاش می‌شود تا با استفاده از تکنیک‌هایی که یاد گرفته، خود را آرام نگه دارد. پس از حل موفقیت‌آمیز هر مرحله، درمانگر و بیمار، به سراغ موضوع بعدی در فهرست می‌روند.

یادگیری مشاهده‌ای برای درمان ترس از پرنده

یکی از نکاتی که می‌تواند به افراد کمک‌کننده باشد، مشاهده فردی است که بدون ترس با موضوع ترس آن‌ها روبه‌روشده و هیچ آسیبی نمی‌بیند. سپس از وی خواسته می‌شود تا رفتارهای الگو را تقلید کند. این روش غالبا در کنار حساسیت‌زدایی استفاده می‌شود و به‌تنهایی به کار نمی‌رود.

غرقه سازی

تفاوت غرقه سازی با حساسیت‌زدایی در شدت آن است. در این روش به‌جای مواجهه تدریجی، فرد را برای مدتی در معرض موضوعی که از آن می‌ترسد، قرار می‌دهند.

واقعیت مجازی

استفاده از تکنولوژی واقعیت مجازی، مورد توجه درمانگران فوبیا قرار گرفته است. در این شرایط، فرد احساس می‌کند که در مواجهه با موضوع ترسش قرارگرفته است؛ اما از طرفی به استفاده از واقعیت مجازی و حضور درمانگر آگاه است. این حالت در بیمارانی که ترس شدیدی را تجربه می‌کنند، کمک می‌کند.

دارودرمانی برای ترس از پرنده

داروهای ضد اضطراب، می‌تواند اضطراب فرد را کاهش داده و درنتیجه باعث عدم بروز واکنش ترس بشوند. بااین‌حال تأثیر آن‌ها یک تأثیر موقت بوده و اثر درمانی ندارد. برای مثال اگر شما دچار ترس از پرنده هستید و می‌خواهید فرزندتان را به باغ‌وحش ببرید. می‌توانید با استفاده از داروهای ضد اضطراب، روزتان را با خیال راحت‌تری بگذرانید؛ اما با استفاده از این داروها نمی‌توانید ترس از پرنده را درمان کنید.

روانشناسان معتقدند برای اینکه درمان ترس از پرنده، موفق باشد، می‌بایست در جریان مواجهه، میزانی از ترس در فرد تجربه شود. به همین خاطر استفاده همزمان از دارو و درمان روانشناسی، باعث اختلال در فرایند درمان خواهد شد.3

پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.zehnaraclinic.com
3.www.kanonmoshaveran.com