رژیم کتوژنیک چیست ؟
همانطور که از نام آن پیداست این رژیم سبب تولید کتون در بدن می گردد.کتون ها زمانی در بدن تولید می گردند که مقدار کمی کربوهیدرات وجود دارد و بدن لازم است انرژی خود را از شکستن اسیدهای چرب بدست آورد. رژیم کتو براساس مقدار بسیار کم کربوهیدرات و مقدار زیاد اسید چرب شناخته میشود. به طور تقریبی این رژیم شامل 75 درصد چربی – 20 درصد پروتئین و تنها 5 درصد کربوهیدارت می باشد.هدف هر رژیم کتوژنیکی این است که بدن از این طریق وارد پروسه تولید کتون گردد. بدن به طور معمول از گلوکز برای دریافت انرژی استفاده می نماید. گلوکز نوعی کربوهیدارت است که از شکر و غذاهای حاوی نشاسته بوجود می آید. وقتی بدن به مقدارکافی برای تولید انرژی گلوکز نداشته باشد فرآیند سوخت و ساز چربی های ذخیره شده آغاز می گردد در نتیجه کتونها در بدن تولید می گردند که نوعی اسید هستند.
از نکات جالب در خصوص رژیم کتوژنیک این مطلب است که دهان فرد در زمان استفاده از این رژیم به دلیل وجود ترکیبات آروماتیک بویی شبیه به بوی میوه میدهد.1
انواع مختلف رژیم های کتوژنیک
چندین نسخه از رژیم غذایی کتوژنیک وجود دارد، از جمله:رژیم استاندارد کتوژنیک (SKD)
این یک رژیم حاوی کربوهیدرات بسیار کم، پروتئین متوسط و چربی بالا است. به طور معمول حاوی 75٪ چربی، %20 و پروتئین و %5 کربوهیدرات است.رژیم کتوژنیک سیکلی (CKD)
این رژیم شامل دوره هایی از کربوهیدرات بالاتر، مانند میزان کربوهیدرات 5 روز کتوژنیک را در 2 روز دریافت کرد.رژیم غذایی هدفمند کتوژنیک (TKD)
این رژیم غذایی شما را قادر به اضافه کردن کربوهیدرات در اطراف تمرینات می کند.رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا:این یک رژیم مشابه استاندارد کتوژنیک است، اما پروتئین بیشتری دارد. این نسبت غالبا 60% چربی، پروتئین %35 و 5% و کربوهیدرات است با این حال، تنها رژیم های استاندارد و رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا مورد مطالعه قرار گرفته اند.2
غذاهای مناسب برای این رژیم غذایی
اگر رژیم کتوژنیک را انتخاب کرده اید، وعده های غذایی و میان وعده های شما باید با انتخاب غذاهای زیر کامل شود:تخم مرغ: تخم مرغ را کامل بخورید.
گوشت پرندگان: مرغ و بوقلمون
ماهی: ماهی های آزاد، شاه ماهی و ماهی خال مخالی
گوشت قرمز: گوشت گاو
لبنیات پرچرب: ماست، کره و خامه
پنیر پر چرب: از جمله پنیر چدار، موزارلا، پنیر بز و پنیر خامه ای
آجیل ها و دانه ها: بادام، گردو، دانه کدو تنبل، بادام زمینی و دانه آفتابگردان
کره: از جمله کره بادام زمینی، کره بادام و کره پسته
چربی های سالم: روغن نارگیل، روغن زیتون، روغن آووکادو، روغن کنجد و کره نارگیل.
آووکادو: یک آووکادو کامل را می توانید در هر وعده غذایی یا میان وعده بخورید
سبزیجات بدون نشاسته: کلم بروکلی، گوجه فرنگی، قارچ، فلفل و سبزی های دارای بزرگ سبز
چاشنی ها: نمک، فلفل، سرکه، آبلیمو و ادویه های تازه.3
غذاهای ممنوعه در رژیم کتو
در رژیم کتوژنیک باید از خوردن مواد خوراکی که دارای کربوهیدرات هستند، اجتناب کنید. برخی از مهم ترین آنها عبارتند از:نان و مواد خوراکی پخته شده، مانند نان سفید، کلوچه و دونات
شیرینی و غذاهای قندی، مانند شکر، بستنی، آبنبات و انواع شربت
نوشیدنی های قندی و شیرین، مانند نوشابه، آبمیوه، چای های شیرین و نوشیدنی های ورزشی
پاستا، اسپاگتی و نودل
غلات و محصولات آن، مانند گندم، برنج، جو و مواد غذایی تولید شده با گندم
سبزیجات نشاسته ای از جمله سیب زمینی، سیب زمینی شیرین، ذرت، نخود فرنگی، کدو تنبل و کدو اسکواش
حبوبات و انواع لوبیا، مانند لوبیا سیاه، لوبیا چشم بلبلی، لوبیا قرمز و عدس
برخی میوه ها از جمله مرکبات، انگور، موز و آناناس
سس های حاوی کربوهیدرات: سس باربیکیو، سس های حاوی قند و سس های غلیظ.3
آیا رژیم کتوژنیک برای همه افراد مناسب است؟
شبکه نتفلیکس در آمریکا در سال 2017 برنامه مستندی به نام قرص جادویی در مورد این رژیم تهیه و پخش نمود که استفاده از آن را تایید می نمود. در بررسی کارشناسان در خصوص میزان قابل اعتماد بودن این رژیم در بین افراد مختلف، میزان مقبولیت این رژیم گاهی با تردید هایی روبرو بوده است. طرفداران این رژیم بر این باورند که با این رژیم راحت تر توانسته اند وزن خود را کاهش دهند و اشتهای خود را کمتر نمایند.حتی بعضی بر این باور بوده اند که با این رژیم شفافیت ذهنی بیشتر ی حاصل نموده اند . اما گروهی از پزشکان و محققان در شاخه های مختلف پزشکی در سلامت و مناسب بودن این رژیم مشکوک بوده و شواهدی مبنی بر عدم کارایی رژیم برای تمام افراد ابراز نموده اند.
در یک تحقیق در سال 2019 محققان به این نتیجه رسیده اندکه شواهدی مبنی بر سودمند بودن رژیم کتوژنیک در دراز مدت وجود ندارد. بعلاوه اینکه استفاده مداوم از یک رژیم با کربوهیدرات کم می تواند سبب بروز سردرد ، یبوست ، مشکلات تنفسی و غیره گردد.
در سال 2016 دکتر جوزلین تن که یک پروفسور و آنکولوژیست و یک محقق دارویی است شروع به تحقیق در خصوص رژیم کتوژنیک نمود. در یک بررسی به روی بیماران مبتلا به سرطان او با قطع موقتی داروهای بیماران و اضافه نمودن رژیم کتو به برنامه غذایی آنها شرایط بیماران را بررسی نمود. اهداف مطالعه بر این مبنا استوار بود که آیا یک بیمار مبتلا به سرطان می تواند بدون اینکه دچار عارضه جانبی جدی شود از این رژیم استفاده نماید؟
در زمان انجام این مطالعه اطلاعات اندکی در مورد عوارض جانبی رژیم کتوژنیک وجود داشت . دکتر تن به این نتیجه رسید که علیرغم کتاب ها و اطلاعات مختلفی که در خصوص این رژیم وجود دارد مردم باید از این موضوع آگاه باشند که محدودیت های در استفاده از این رژیم وجود دارد که باید از آنها آگاه باشند.
متخصصان بر این باورند که رژیم کتو یک رژیم پزشکی است و باید براساس اصول درست و با اهداف صحیحی مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال این رژیم برای افرادی که به دنبال ورزش حرفه ای و تخصصی هستند و برای افزایش مقدار ماهیچه ها ورزش می نمایند، مناسب نیست.1
عوارض جانبی رژیم کتوژنیک و چگونگی به حداقل رساندن آنها
هرچند رژیم کتوژنیک برای افراد سالم ایمن است، اما در حالی که بدن شما سازگار است، ممکن است عوارض جانبی اولیه ایجاد شود.این اغلب به عنوان آنفولانزا کتو شناخته می شود و معمولا ظرف چند روز تمام می شود.
آنفلوانزای کتو شامل انرژی و عملکرد ذهنی ضعیف، افزایش گرسنگی، مشکلات خوابیدن، تهوع، ناراحتی گوارشی و کاهش عملکرد ورزشی است.
برای به حداقل رساندن این موارد، شما می توانید یک رژیم معمولی کم کربوهیدرات برای چند هفته اول را امتحان کنید. با این کار می توان بدنتان را قبل از اینکه کل کربوهیدرات ها را کاملا حذف کنید، به بدنتان یاد دهید که می تواند چربی هایش را بسوزاند.
رژیم کتوژنیک همچنین می تواند تعادل آب و مواد معدنی بدن شما را تغییر دهد، بنابراین اضافه کردن نمک به وعده های غذایی و یا مصرف مکمل های معدنی می تواند کمک خوبی باشد.
برای مواد معدنی، سعی کنید از 3000 تا 4000 میلی گرم سدیم، 1000 میلی گرم پتاسیم و 300 میلی گرم منیزیم در روز دریافت کنید، تا عوارض جانبی را به حداقل برسانید.
حداقل در ابتدا، مهم است که غذا بخورید تا سیر شوید و از گرفتن کالری های اضافی خودداری کنید ، معمولا یک رژیم کتوژنیک باعث کاهش وزن بدون محدودیت کالری می شود.2
پینوشتها
1.www.salamateaval.com
2.www.namnak.com
3.www.medariaco.com
