چسبندگی رحم چیست؟

هنگامی که بافت اسکار بین دیواره های داخلی رحم ایجاد می شود ، چسبندگی رحمی (سندرم آشرمن) ایجاد می شود. چسبندگی رحم اغلب بعد از زخم در حفره رحم مانند اتساع و کورتاژ (D&C) اتفاق می افتد که برای ختم حاملگی یا سقط جنین، خونریزی بیش از حد رحم بعد از زایمان یا سایر شرایط ژنتیکی ایجاد می شود.

دلایل دیگر ممکن است مربوط به جراحی های سرپایی باشد که بافت هایی مانند پولیپ یا فیبروم یا اندومتریت (عفونت لایه رحم) را از بین می برد. چسبندگی رحم شرایط متفاوتی نسبت به فیبرومهای رحمی یا پولیپهای آندومتر دارد و به طور متفاوتی درمان می شود.1

چسبندگی رحم به چه علت بوجود می آید؟

چسبندگی رحم معمولا توسط آسیب به بافت رحم ایجاد می شود، مانند:

کورتاژ تشخیصی یا کورتاژ برای سقط جنین

کورتاژ مجدد برای خارج کردن باقی مانده جفت یا جنین

جراحی رحم

عفونت رحم یا لگن

خونریزی شدید پس از تولد نوزاد

مشکلات آندومتریوز

سل ریوی - در کشورهای در حال توسعه رایج است

با این حال، گاهی اوقات علت دقیق بیماری مشخص نیست.2

علائم چسبندگی رحم

ممکن است زنان مبتلا به چسبندگی رحم هیچ علامتی را تجربه نکنند و برخی از خانمها فقط ممکن است چرخه قاعدگی نامنظم ، سبک یا نداشتن قاعدگی را تجربه کنند. از مهمترین اثرات چسبندگی رحم می توان به عدم توانایی در بارداری یا سقط مکرر اشاره کرد. در موارد نادرتر ، ممکن است جریان قاعدگی توسط چسبندگی ها مسدود شود و باعث درد لگن یا دیسمنوره (دوره های قاعدگی دردناک) شود.

هنگامی که بافت اسکار بین دیواره های داخلی رحم ایجاد می شود چسبندگی رحمی ایجاد می شود.1

روش‌های تشخیص

سه روش برای تشخیص چسبندگی رحم وجود دارد:

HSG (هیستروسالپنگوگرام)

هیستروسکوپی

لاپاروسکوپی

HSG نوعی خاصی از پرتونگاری است که می‌تواند نمایی کلی از شکل رحم و لوله‌های فالوپ را نشان دهد. مسدود بودن لوله‌های فالوپ نیز ممکن است با HSG قابل تشخیص باشد.

در روش هیستروسکوپی، یک لوله نازک و نوری به نام هیستروسکوپ از طریق دهانه رحم وارد رحم می‌شود. به این ترتیب پزشک می‌تواند داخل حفره رحم و دهانه‌های لوله‌های فالوپ را ببیند.

برای تشخیص مشکلات حفره رحم، از جمله سندرم آشرمن و برای رفع و التیام چسبندگی داخل رحمی می‌‌توان از هیستروسکوپی استفاده کرد.

در روش لاپاروسکوپی، برشی کوچک روی شکم ایجاد می‌‌شود. سپس، لوله‌ای کوچک با دوربین روشن وارد بدن می‌شود تا پزشک بتواند داخل شکم را ببیند. این روش تنها راه تشخیص آندومتریوز است.

به طور خلاصه به کمک روش HSG و هیستروسکوپی می‌توان چسبندگی رحم و تا حدودی آندومتریوز خفیف تا شدید را تشخیص داد. در حدود 50٪ از بیماران نابارور بعد از انجام لاپاروسکوپی، ابتلایشان به چسبندگی لگن یا آندومتریوز تشخیص داده می‌شود. اما در 10 درصد موارد که فرد مبتلا به ناباروری است و دلیل مشخصی برای آن وجود ندارد در واقع دلیل ناباروری، چسبندگی لگن یا اندومتریوزی است که تشخیص داده نشده است.

از جراحی لاپاراسکوپی نه تنها برای تشخیص اندومتریوز یا چسبندگی لگن بلکه برای درمان و رفع چسبندگی هم می‌توان استفاده کرد. به این ترتیب، لازم نیست بیمار دو بار تحت عمل جراحی قرار بگیرید.3

چطور از چسبندگی رحم جلوگیری کنیم؟

برای پیشگیری از ابتلا به چسبندگی رحم توصیه می شود قبل از ابتلا به نازایی و دچار شدن به جراحی های گزاف، پس از مشاهده هر گونه علامت عفونت به پزشک مراجعه کنید.بهتر است به طور مرتب حداقل یکی دو بار در سال به پزشک زنان مراجعه کنید و اگر عفونت لگنی داشته باشید، تحت درمان قرار بگیرید. به محض اینکه دچار ترشحات بد بو شده و احساس سوزش و خارش داشتید، باید سریع به پزشک مراجعه کنید.

همچنین سالیانه برای تست پاپ اسمیر مراجعه کنید.در صورت ازدواج، جلوگیری از بارداری برای مدت طولانی توصیه نمی شود. برخی زنان، هم دیر ازدواج می کنند و هم 7 تا 10 سال بعد از ازدواج تمایل به بارداری ندارند. این امر خطر ابتلا به آندومتریوز و عوارض ناشی از آن که چسبندگی رحم است را افزایش می دهد.2

درمان چسبندگی رحم چگونه است؟

- اگر چسبندگی دردی ایجاد نکرده است و نمی خواهید باردار شوید، نیازی به درمان نیست. می توانید با پزشک خود در مورد گزینه ها و پیامدهای عدم درمان صحبت کنید. درمان چسبندگی رحم معمولا شامل جدا شدن بافت زخم و تلاش برای جلوگیری از ترمیم بافت زخم در محل چسبندگی است.

- هیستروسکوپ برای حذف چسبندگی داخل رحمی مورد استفاده قرار می گیرد، اما هنوز هم باعث سقط جنین می شود. لاپاروسکوپی نیز برای بررسی سطح رحم و جلوگیری از انجام آن به وسیله هیستروسکوپی انجام می شود. برای حذف بافت زخم، پزشک متخصص ممکن است به تجزیه چسبندگی هیستروسکوپی بپردازد. این یک عمل سرپایی است که در آن دکتر با استفاده از هیستروسکوپ به مشاهده لایه رحم و آشفتگی بافت زخم می پردازد. اگر بافت زخم پراکنده و نازک باشد، ممکن است پزشک بتواند از خود هیستروسکوپ استفاده کند تا از بین برود. اگر عمیق باشد، قیچی جراحی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

- اولتراسونوگرافی با وضوح بالا نیز همراه با هیستروکتومی استفاده می شود . در موارد شدید، ممکن است بیش از یک روش برای موفقیت در برطرف کردن چسبندگی رحم استفاده شود. علاوه بر این، ممکن است هورمون یا NSAIDS (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) تجویز شود تا از چسبندگی دوباره جلوگیری شود. گاهی اوقات جراح توصیه می کند یک کاتتر پلاستیکی در داخل رحم قرار گیرد تا دیواره های رحم دور باقی بماند تا زمانی که کاملا بیمار خوب شود.

- پس از هیستروسکوپی چسبندگی رحم، در هر گونه حاملگی، احتمال عوارضی مانند زایمان زودرس، خونریزی سه ماهه سوم و عدم وابستگی جفت به رحم افزایش می یابد.

می توان با چند روش از رشد دوباره بافت زخم جلوگیری کرد:

هورمون درمانی

ممکن است یک رژیم 30 روزه استروژن خوراکی تجویز شود تا رحم را از بافت قدیمی پاک کند و اندومتری سالمی را دوباره بسازد.

یک بالون پزشکی بالقوه یا IUD ( حاملگی با وجود دستگاه ای یو دی) که در حفره رحم قرار می گیرد می تواند به رحم کمک کند که بافت نرمال را دوباره بازسازی کند.

هیستروسکوپی تکراری

به طور معمول، پزشک پس از یک یا دو هفته بعد از هیستروسکوپی دوره قبلی، هیستروسکوپی دوم یا سوم را برنامه ریزی می کند. این هیستروسکوپی برای حذف هر گونه بافت باقی مانده می باشد. بهبود پس از هیستروسکوپی متفاوت است. اگرچه بیشتر خانم ها دوباره مطابق قبل پریود می شوند، باردار می شوند و می توانند بارداری را به سرانجام برسانند.2

پینوشتها
1.www.asriran.com
2.www.beytoote.com
3.www.mintapp.ir