انزده درصد از بزرگسالان سراسر دنیا، با میگرن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. میگرن ممکن است سردردی عادی یا یک سردرد شدید همراه با علائم دیگر باشد و می‌تواند تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر کیفیت زندگی مبتلایان به این بیماری بگذارد. با وجود چند دهه تحقیق و بررسی، علت دقیق میگرن هنوز ناشناخته مانده است. البته کاملا واضح است که رژیم غذایی نمی‌تواند میگرن را ایجاد کند ولی بااین‌حال، یکی از عواملی است که می‌تواند موجب تحریک سردرد در افراد مبتلا به میگرن باشد. در واقع بین ۱۰ تا ۶۰ درصد افرادی که میگرن دارند، ادعا می‌کنند که خوردن بعضی از غذاها، سردرد آنها را تشدید می‌کند.

در ادامه فهرستی از خوراکی‌هایی را معرفی می‌کنیم که از عوامل رایج تشدید و تحریک میگرن به‌شمار می‌آیند.

پنیر کهنه

بسیاری از پنیرها برای آماده‌شدن باید چندین ماه فرایند تولید را طی کنند. پنیر به‌عنوان یکی از تحریک‌کننده‌های میگرن شناخته می‌شود. براساس تحقیقات انجام‌شده، این فرضیه مطرح می‌شود که دلیل محرک‌بودن پنیر کهنه این است که این نوع پنیرها معمولا حاوی مقادیر زیادی تیرامین هستند که این عامل می‌تواند بر رگ‌های خونی تأثیر بگذارد و درنهایت منجر به سردرد شود.

دیگر غذاهایی که میزان بالای تیرامین دارند عبارت‌اند از غذاهایی که کهنه، فرآوری‌شده، خشک‌شده، دودی یا در قالب ترشی آماده می‌شوند.

متأسفانه شواهد دقیقی مبنی بر رابطه‌ی تیرامین و میگرن کشف نشده است ولی آنچه واضح است، این است که بیش از نیمی از مطالعات نشان می‌دهند که میگرن و تیرامین رابطه‌ی مستقیمی دارند و تیرامین می‌تواند موجب تحریک سردرد در بعضی از افراد شود. برای اثبات این ارتباط، به مطالعات و تحقیقات حرفه‌ای نیاز است ولی در مجموع تخمین زده می‌شود که حدودا ۵ درصد از افراد مبتلا به میگرن نسبت به تیرامین حساس‌اند. اگر احساس می‌کنید که سردردهای شما با خوردن پنیرهای سخت تشدید می‌شود، پس شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که به تیرامین حسا‌س‌اند.

شکلات

شکلات هم معمولا به‌عنوان محرک میگرن معرفی می‌شود. دو ماده به نام‌های فنتیل‌آمین و فلاونوئید که در شکلات وجود دارند، عامل اصلی محرک بودن این ماده‌ی غذایی برای میگرن و انواع سردرد است. البته شواهد این ادعا هنوز متناقض است. چند مطالعه‌ی اندک نشان داده است شکلات در افراد حساس، میگرن را تشدید می‌کند.

به‌عنوان مثل، یکی از این تحقیقات که روی مبتلایان به میگرن انجام شد، نشان داد که ۵ تا ۱۲ درصد از شرکت‌کنندگان در فاصله‌ی یک روز بعد از خوردن شکلات، دچار حملات میگرن می‌شوند. نکته‌ی جالب درمورد این تحقیق این است که هیچ‌کدام از آنها بعد از خوردن پلاسیبو (دارونما) دچار حملات میگرن نشدند.

بااین‌حال، بسیاری از تحقیقات دیگر نتوانسته‌اند رابطه‌ی دقیق بین مصرف شکلات و تشدید میگرن را ثابت کنند. درنتیجه به‌نظر می‌رسد که شکلات، یکی از عوامل مهم تحریک سردرد برای بیشتر افراد نیست. اما افرادی که ممکن است با خوردن شکلات سردردشان تشدید شود، باید از خوردن آن اجتناب کنند.

گوشت‌های فراوری‌شده

گوشت‌های فراوری‌شده یا عمل‌آوری شده مثل انواع هات‌داگ، دارای مواد نگهدارنده هستند که آنها را با نام نیترات و نیتریت می‌شناسیم. در واقع در دهه‌ی ۱۹۷۰ زمانی که برای اولین‌بار عده‌ای بر اثر مصرف نیتریت دچار سردرد شدند، غالبا این سردردها را سردردهای هات‌داگی می‌نامیدند.

امروزه هنوز هم گوشت‌های فراوری‌شده به‌عنوان یکی از عوامل تحریک سردرد گزارش می‌شوند. نیتریت با انبساط رگ‌های خونی می‌تواند بر میگرن تأثیرگذار باشد. بااین‌حال، برای اثبات ارتباط نگهدارنده‌ها و تشدید سردردهای میگرنی، باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرد.

غذاهای چرب و سرخ‌شده

چربی می‌تواند حساسیت به میگرن را افزایش بدهد. به این دلیل که سطح بالای برخی از انواع چربی‌ها در خون به تولید پروستاگلاندین‌‌ها می‌شود. پروستاگلاندین، موجب اتساع رگ‌های خونی می‌شوند و این عاملی برای میگرن و تشدید سردرد است.

یکی از تحقیقات انجام‌شده در این زمینه نشان می‌دهد که افرادی که رژیم غذایی پرچرب دارند و در روز بیش از ۶۹ گرم چربی مصرف می‌کنند، دو برابر بیش از دیگران دچار سردرد می‌شوند. در این تحقیق مشخص شد که بعد از کاهش دادن میزان چربی مصرفی، شدت و تناوب سردرد این افراد، کاهش یافته است. تقریبا ۹۵ درصد از شرکت‌کنندگان بعد از اینکه رژیم غذایی خود را به یک رژیم غذایی کم‌چرب‌تر تغییر دادند ۴۰ درصد بهبودی را در سردردهای خود تجربه کردند.

تحقیق دیگری در زمینه‌ی رژیم گیاه‌خواری کم‌چربی نیز شامل کاهش میزان و تناوب سردرد بود. بااین‌حال، در هردو تحقیق، عوامل دیگری در کنار کاهش مصرف چربی، تغییر کرده ‌بودند مثلا کاهش وزن یا مصرف محصولات حیوانی. بنابراین نمی‌توان با اطمینان گفت که فقط کاهش دادن میزان مصرف چربی، مسئول بهبودی شرایط مبتلایان به میگرن بوده است.

شیرین‌کننده‌های مصنوعی

آسپارتام یکی از انواع شیرین‌کننده‌های مصنوعی است که استفاده از آن در تهیه‌ی غذاها و نوشیدنی‌ها رایج است و جایگزین شکر می‌شود. بعضی از افراد از ابتلا به سردرد بعد از مصرف آسپارتام شکایت می‌کنند اما بیشتر تحقیقات در این زمینه، تأثیر کم یا ناچیز آسپارتام بر سردرد را نشان داده است. فقط چند تحقیق محدود برای بررسی اثرات منفی آسپارتام بر مبتلایان به میگرن، انجام شده است. متأسفانه همین تحقیقات محدود، با دقت کافی انجام نشده و به‌درستی طراحی نشده‌اند ولی نشان‌ داده‌اند که در بعضی از مبتلایان به میگرن، مصرف آسپارتام می‌تواند بر سردرد تأثیر بگذارد. یکی از این تحقیقات نشان داد که بیش از نیمی از ۱۱ شرکت‌کننده، بعد از مصرف مقدار زیادی آسپارتام، سردردهای میگرنی را با تناوب بیشتری تجربه کرده‌اند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بعضی از مبتلایان به میگرن ممکن است نسبت به آسپارتام حساس باشند.1

کافئین

مصرف بیش از حد کافئین باعث میگرن می‌شود در عین حال بنا به اعلام بنیاد میگرن در آمریکا، کافئین می‌تواند به جلوگیری از پیشروی درد میگرن کمک کند. کافئین همچنین می‌تواند گاهی سردردهای مختلف را نیز تسکین دهد.

مواد کافئین دار عبارتند از:

قهوه
چای
شکلات

غذاهای حاوی MSG

Glutamate Monosodium) MSG)یک اسید گلوتامیک است که به‌طور طبیعی در بدن ما وجود دارد. این ماده همچنین در غذاهای خاصی موجود است و در بسیاری از غذاها به عنوان افزودنی به‌کار می‌رود. بر اساس تحقیقات بنیاد آمریکایی میگرن، این ماده ممکن است سردردهای شدید را در ۱۰ تا ۱۵ درصد افراد مبتلا به میگرن ایجاد کند. سایر مواد نگهدارنده نیز ممکن است در برخی افراد باعث میگرن شود.

غذای یخ‌زده

خوردن غذاهای یخ‌زده و نوشیدنی مانند بستنی ممکن است باعث ایجاد درد شدید و سر درد شود. اگر غذاهای یخ زده را به سرعت، بعد از تمرین و یا زمانی که بیش از حد گرما خورده‎اید، بخورید به احتمال زیاد سردردهای میگرن را تجربه می‌کنید.

غذاهای شور

غذاهای شور به‌ویژه غذاهای فرآوری شده شور که ممکن است دارای مواد نگهدارنده مضر باشند، ممکن است در برخی از افراد باعث میگرن شوند. مصرف بالای سدیم می‌تواند فشار خون را افزایش دهد و فرد را دچار سردرد یا میگرن کند.2

سالامی

گوشت های خشک شده (نمک زده) نیز مقدار بالایی تیرامین دارند که با میگرن مرتبط است، بنابراین اگر هوس یک تکه گوشت قرمز کردید، به جای آن از همبرگر یا استیک استفاده کنید.

هیچکس به تیرامین حساس نیست، بنابراین اگر می دانید که تیرامین روی شما تاثیر نمی گذارد، میتوانید با خیال راحت ساندویچ کالباس سفارش دهید!

مرکبات

پرتقال و گریپ فروت از جمله میوه هایی هستند که در اغلب بیماران موجب تشدید سردرد می شوند. زیرا این میوه ها جذب روده ای مس را بالا برده و از این طریق باعث افزایش حملات میگرنی می شوند. اما در مقابل آنها میوه هایی نظیر سیب . موز , گلابی , آلبالو و انگور موجب تسکین درد می شوند و چون قند خون را ثابت نگاه می دارند به افراد مبتلا به میگرن توصیه می شود. سبزیجات نیز این سردردها را می توانند تخفیف داده و یا حتی تشدید نمایند. به طور مثال , باقلا از جمله سبزیحاتی است که به این بیماران توصیه نشده و در عوض کلم بروکلی و گل کلم از سبزیحاتی هستند که اثرات مفیدی را در کاهش شدت این سردردها به همراه دارند.

جالب است بدانید که در گروه غلات , مصرف گندم به دلیل گلوتامینی که دارد توصیه نشده و بجای آن مصرف برنج و سیب زمینی به عنوان دو ماده انرژی زا می توانند بسیار کمک کننده باشند. در ضمن , سولفیت که به عنوان یک ماده افزودنی به کنسرو سبزیجات برای ماندگاری و حفظ رنگ طبیعی افزوده می شود , یک ماده میگرن زا به حساب آمده و به ا ین دلیل افرادی که از سردردهای میگرنی رنج می برند مصرف موادغذایی کنسروی را به حداقل برسانند.3

پی نوشت:
1.www.chetor.com
2.www.deltapayam.com
3.www.pezeshk.us