دیابت چیست؟
دیابت اختلال در سوخت و ساز گلوکز در بدن است و به گروهی از بیماریها گفته می شود که فرد مبتلا با مقادیر بالای قند خون مواجه است. این بیماری به دوعلت بوجود می آید: یا انسولین به میزان کافی در بدن وجود ندارد یا انسولین ترشح می شود ولی قادر نیست تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد. در بیماری دیابت بدن در تولید انسولین یا استفاده از انسولین دچار اختلال میشود که نتیجه ی آن افزایش قند خون تا مقادیر خطرناک است. این بیماری در دوره های مختلف زندگی مثل بارداری، کودکی و بزرگسالی اتفاق می افتد و با توجه به سن و شرایط تغذیه بیماران، متخصص تغذیه، برای کنترل و بهبود بیماری رژیم غذایی تنظیم می کند.
علت ایجاد دیابت
عللی که در حال حاضر گمان می رود در بروز این نوع دیابت دخالت داشته باشند به طور خلاصه به قرار زیر است:1- ژنتیک
2- سن
3- چاقی
4- استرس
5- کاهش فعالیت فیزیکی
6- داروها مانند کورتون ها
7- تغذیه نادرست: مانند افزایش کالری دریافتی همراه با کاهش نسبت کربوهیدراتهای پیچیده، افزایش مصرف قندهای ساده، افزایش مصرف چربی، کاهش مصرف فیبر غذایی، کمبود برخی مواد معدنی مثل روی و کروم و ...
به نظر متخصصین تغذیه چاقی از عوامل اصلی ابتلا بیماران به دیابت است و به همین دلیل، کاهش وزن و کنترل وزن همواره از مهمترین راهکارها برای پیشگیری از ابتلا به بیماری دیابت بوده است. کاهش وزن اصولی در بیماران مبتلا به دیابت با سایر افراد عادی تفاوتهایی دارد و به همین دلیل توصیه می شود برای رعایت رژیم غذایی مخصوص بیماری دیابت، از دکتر تغذیه رژیم غذایی دریافت شود.1
مواد غذایی مفید در تغذیه دیابتی ها
غلات کامل
وقتی صحبت سر دیابت است، همه کربوهیدرات ها در بدن یکسان نیستند. غلات کامل – مانند نان سبوس دار – برخلاف همتایان کربوهیدرات خود، سرشار از فیبر هستند، که در واقع هضم را کند و سرعت تبدیل کربوهیدرات ها به گلوکز را آهسته می کنند. این موارد از بالا رفتن قند خون جلوگیری می کند. به علاوه فیبر غلات کامل باعث می شود برای مدت زمان طولانی تری احساس سیری کنید، و بعضی از آنها با خود پتاسیم نیز دارند. نکته: غلات کامل ( در اندازه مناسب ) به اندازه دیگر کربوهیدرات ها روی قند خون تاثیر نمی گذارد.
قزل آلا
قزل آلا سرشار از اسید چرب امگا ۳ است، که مشخص شده به کاهش خطر بیماری های قلبی کمک می کند، و همچنین اثرات مفیدی بر روی عوامل خطر ابتلا به دیابت دارد از جمله التهاب و فشار خون بالا. راهنمای انجمن دیابت آمریکا توصیه می کند هفته ای دو وعده ماهی سرشار از امگا ۳ میل کنید. قزل آلا دوست ندارید؟ ساردین، ماهی خال خالی و شاه ماهی میل کنید. همه این ماهی ها سرشار از پروتئین نیز هستند که به سیر ماندن و جلوگیری از بالا رفتن قند خون کمک می کنند.
آجیل
آجیل ها سرشار از فیبر و منیزیم هستند، و علاوه بر پروتئین مقدار زیادی چربی سالم غیر اشباع نیز دارند که کمک می کند برای مدت زمان طولانی سیر بمانید. یک مشت از آنها را اگر در سالاد بریزید و یا مستقیم به عنوان میان وعده میل کنید کمکتان می کند در طول روز دچار پرخوری نشوید. دانه های کتان و آجیل هایی نظیر گردو امگا ۳ نیز دارند. فقط مراقب اندازه وعده باشید چون تنها تعدادی بادام اضافی تر می تواند مقدار کالری را بسیار بالا ببرد.
سیب زمینی شیرین
از اینکه در این لیست سیب زمینی دیدید تعجب کردید؟ خیالتان راحت، سیب زمینی شیرین حاوی ویتامین A و فیبر است، و کربوهیدرات موجود در آن به شدت کربوهیدرات سیب زمینی سفید قند خون را بالا نمی برد. این یعنی سیب زمینی شیرین تا زمانی که به اندازه مناسب مصرف شود برای متعادل نگه داشتن قند خون در افراد دیابتی مفید است.
زنجبیل
تحقیقات جدید نشان داده است زنجبیل می تواند به ثبات قند خون کمک کند. در این تحقیق به ۳۳ فرد بالغ مبتلا به دیابت که انسولین استفاده نمی کردند هر روز و به مدت ۱۲ هفته قرص زنجبیل (معادل ¼ قاشق چای خوری ریشه زنجبیل ) داده شد. پس از این مدت مشخص شد متوسط قند خون آنها بهبود پیدا کرده است. اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنید مراقب باشید، چون زنجبیل می تواند با این داروها تداخل داشته باشد.
دارچین
تحقیقات روی این ادویه خوش طعم به تازگی آغاز شده اما نتایجش جالب است. در یک تحقیق تعدادی از افراد بالغی که به دیابت نوع ۲ مبتلا بودند را به دو دسته تقسیم کردند به یک گروه هر روز دوز مشخصی دارچین دادند و به گروه دیگر یک دارونما. گروهی که دارچین استفاده می کردند پس از مدتی شاهد کاهش سطح قند خون خود بودند. با اینکه تحقیقات بیشتری نیاز است تا گفته شود تاثیر دارچین دقیقا چقدر است، استفاده مقداری دارچین در طول روز به شکل ترکیب در ماست، اسموتی و دیگر غذاها ضرری ندارد.2
ممنوعات تغذیه دیابتی ها
شیرینی ها
افراد مبتلا به دیابت نباید شیرینی مصرف کنند چون حاوی شکر بسیار بالایی هستند. مانند دونات وشیرینی های قنادی ها. اینها برای دیابتی ها بسیار خطرناک است، چون شامل 800 کالری و همچنین 120 گرم کربوهیدرات می باشد. مافین روش جایگزین برای شیرینی ها خواهد بود.
آب میوه
آب میوه شامل همه میوه های مجاز برای دیابتی ها نیست. به خاطر شکر و کالری زیاد در آب میوه. به همین دلیل است که افراد مبتلا به دیابت باید از نوشیدن آب میوه اجتناب کنند. نوشیدن میوه های کم شکر، بهتر است.
انرژی زاها
طبق مطالعات ثابت شده است که افراد مبتلا به دیابت نباید هیچ نوع انرژی زایی را مصرف کنند. به این دلیل است که اینها دارای قند و کربوهیدرات بالایی هستند. برای سطح قند خون خیلی مضر هستند، چون حدود 60 گرم کربوهیدرات و 450 کالری دارند که می توانند به راحتی میزان قند خون را افزایش دهند.
غلات نرم
یک غذای خطرناک دیگر برای دیابتی ها، غلات نرم است.غلات نرم که شامل شیرین کننده هایی است، قند خون را افزایش خواهد داد.ثابت شده است که غلات نرم منجر به اثر بدی در سطح قند خون در میان دیابتی ها خواهد شد.
میوه های خشک
در این باره توضیح داده شده است. اینها مربوط به مخلوط هایی از آجیل، لبنیات و میوه های خشک هستند. آن ها به عنوان خوراکی های خطرناکی برای دیابتی ها طبقه بندی می شوند. باعث افزایش سطح قند خون خواهد شد که ایمن نیست. کالری بالایی دارند و مطمئناً تاثیر بدی روی قند خون خواهند گذاشت. بنابراین برای افراد مبتلا به دیابت جایز نیست.3پی نوشت:
1.www.drmoradi-diet.ir
2.www.kermany.com
3.www.namnak.com