سپتی سمی چیست و چگونه درمان میشود؟

سپتی سمی

سپتی سمی یک عفونت جدی در جریان خون است که به آن مسمومیت خون هم گفته می شود. سپتی سمی هنگامی رخ می دهد که یک عفونت باکتریایی در جای دیگری از بدن مانند ریه ها یا پوست وارد جریان خون شود. سپتی سمی خطرناک است زیرا باکتری ها و سموم آن ها از طریق جریان خون به کل بدن منتقل می شود و بیمار هر چه سریع تر باید در بیمارستان بستری شود. سپتی سمی در صورت عدم درمان، می تواند به سپسیس پیشرفت کند.

سپتی سمی و سپسیس یکسان نیستند. سپسیس عارضه جدی بیماری سپتی سمی است. سپسیس باعث التهاب در بدن می شود که التهاب می تواند باعث لخته شدن خون شده و مانع رسیدن اکسیژن به اعضای حیاتی و در نتیجه نارسایی اندام های بدن شود. هنگامی که التهاب با فشار خون بسیار پایین رخ می دهد، به آن شوک سپتیک گفته می شود. شوک سپتیک در بسیاری موارد کشنده است.1

علت سپتی سمی

سپتی سمی از عفونت شدید باکتریایی در قسمت دیگری از بدن ناشی می شود است. بسیاری از انواع باکتری ها می توانند منجر به بیماری سپتی سمی شوند، اما منبع دقیق عفونت اغلب تشخیص داده نمی شود. شایع ترین این عفونت ها، عبارتند از:

عفونت کلیه

عفونت در ناحیه شکم

عفونت دستگاه ادراری

عفونت های ریه مانند ذات الریه

باکتری های ناشی از این عفونت ها وارد جریان خون شده و به سرعت تکثیر پیدا کرده و باعث بروز علائم فوری می شوند.

افرادی که قبلاً برای شرایط های مختلف مانند جراحی در بیمارستان بستری شده اند، در معرض خطر ابتلا به سپتی سمی قرار داند. چون محیط های بیمارستانی ممکن است محلی برای بروز عفونت های ثانویه باشند که این عفونت ها اغلب خطرناک هستند. این عفونت ها می توانند در شرایط زیر بیمار را در معرض خطر قرار دهند:

افراد سالمند

زخم یا سوختگی شدید

استفاده از کاتتر یا داخل وریدی و یا تهویه مکانیکی

سیستم ایمنی بدن ضعیف در مبتلایان به شرایط خاص مانند HIV، لوسمی یا افراد تحت درمان با شیمی درمانی.1

علائم سپتی سمی چیست؟

علائم سپتی سمی معمولاً خیلی سریع شروع می شود و حتی در مراحل اولیه بیماری، فرد می تواند بسیار بیمار به نظر برسد. عفونت ایجاد شده در بدن فرد، می تواند به دنبال آسیب، جراحی یا عفونت موضعی دیگری مانند ذات الریه باشد. شایع ترین علائم اولیه عبارتند از:

لرز

تب

تنفس خیلی سریع

ضربان قلب سریع

با پیشرفت سپتی سمی و عدم دریافت درمان مناسب، علائم شدیدتری بروز می کند که عبارتند از:

گیجی یا ناتوانی در تفکر

تهوع و استفراغ

نقاط قرمز رنگی که روی پوست ظاهر می شود

کاهش حجم ادرار

جریان خون ناکافی

شوک.2

عوارض سپتی سمی

سپتی سمی دارای عوارض جدی متعددی است. این عوارض در صورت عدم درمان و یا طولانی شدن زمان درمان ممکن است کشنده باشند.

سپسیس

سپسیس زمانی اتفاق می افتد که بدن شما پاسخ ایمنی شدیدی به عفونت داشته باشد. این پاسخ منجر به التهاب گسترده در سراسر بدن می شود که اگر نهایتا باعث نارسایی عضو گردد، سپسیس شدید نامیده می شود.

افراد مبتلا به بیماری های مزمن بیشتر در معرض خطر سپسیس قرار دارند چرا که آن ها سیستم ایمنی ضعیفی دارند که نمی تواند به تنهایی از عفونت جلوگیری کند.

شوک سپتیک

یکی از عوارض سپتی سمی، افت جدی فشار خون است که شوک سپتیک نامیده می شود. سموم آزاد شده توسط باکتری ها در جریان خون، سبب ایجاد جریان خون بسیار کمی در فرد شده و ممکن است منجر به آسیب اندامی یا بافتی شود.

شوک سپتیک یک فوریت پزشکی تلقی می شود. افرادی که شوک سپتیک دارند معمولاً در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان بستری می شوند و ممکن است نیاز باشد تا از دستگاه های تنفسی برای این افراد استفاده کرد.

سندرم دیسترس حاد تنفسی (ARDS)

سومین عارضه سپتی سمی، سندرم دیسترس تنفسی حاد (ARDS) است. این یک وضعیت کشنده است که از رسیدن اکسیژن کافی به ریه ها و خون فرد جلوگیری می کند و اغلب منجر به برخی از آسیب های دائمی ریه می شود. همچنین می تواند به مغز فرد آسیب برساند و منجر به بروز مشکلات حافظه شود.2

تشخیص سپتی سمی

تشخیص سپتی سمی و سپسیس بزرگترین چالش های پیش روی پزشکان است چون تشخیص علت و نوع دقیق عفونت در این بیماری ها نسبتا دشوار می باشد. تشخیص معمولاً شامل طیف وسیعی از آزمایشات است.

پزشک علائم بیمار را ارزیابی کرده و از تاریخچه پزشکی او سؤال می کند. آن ها معاینه جسمی را انجام می دهند و ممکن است به دنبال علائم بیماری های زیر باشند:

مننژیت

سلولیت

ذات الریه

پزشک برای تشخیص عفونت باکتریایی از روش های آزمایشگاهی برای بررسی موارد زیر استفاده می کند:

ادرار

ترشحات تنفسی

ترشحات زخم و زخم های پوستی

آزمایش خون برای بررسی پلاکت ها

اگر سپتی سمی باعث ایجاد مشکلات تنفسی می شود، پزشک معالج ممکن است میزان اکسیژن و دی اکسید کربن موجود در خون بیمار را بررسی کند.

در صورتی که علائم عفونت آشکار نباشد، پزشک آزمایشات جانبی زیر را تجویز می کند:

MRI

سونوگرافی

اشعه ایکس

سی تی اسکن.1

درمان سپتی سمی

جهت درمان این بیماری ، مصرف طیف وسیعی از داروهای ضدباکتریایی امکان پذیر است ولی توصیه نگارنده انجام تست آنتی بیوگرام است تا با توجه به حساسیت باکتریها ، مناسب ترین آنتی بیوتیک را برای سرکوب میکروب استفاده کرد .

اما در حالت کلی تجویز لینکومایسین و لینکوسپکتین با دوز 5/0 در هزار به مدت 5 روز یا تجویز فورازولیدون 04/0 درصد در دان به مدت 10 روز و یا انروفلوکسازین با دوز 5/0 در هزار به مدت 5-4 روز مناسب است همچنین تجویز کلراتتراسایکلین 60گرم در 500 لیتر آب به مدت 5 روز برای مهار بیماری و کاهش تلفات و بهبودی وضع گله مناسب است .3

پیشگیری و کنترل

همانطور که در بسیاری از بیماریهای دیگر نیز ذکر شد ، بهترین و کاملترین راه پیشگیری از بروز بیماری کلی سپنمی سمی و بسیاری از بیماریهای دیگر عفونی ، مدیریت صحیح گله و رعایت دقیق اصول بهداشتی پرورش ماکیان است.

از آنجائیکه میکروب اشریشیا کلی از طریق تخم مرغهای آلوده به مدفوع به کارخانجات جوجه کشی انتقال می یابد ، لذا گله های مادر باید علیه انواع بیماریهای متداول منطقه بویژه عفونتهای مایکوپلاسمایی واکسینه شوند . بالانس صحیح جیره ، واکسیناسیون به موقع و تنظیم تهویه متعادل و مناسب در سالن مرغداری از اصول پیشگیری این بیماری است.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.geniranlab.ir
3.www.feedonline.ir