چه كساني به دهان‌شويه نياز دارند؟
نويسنده: دکتر محمدرضا خامي*
دهان‌شويه‌ها انواع مختلفي دارند. بعضي از آنها براي کمک به پيشگيري و درمان بيماريهاي لثه به‌کار مي‌روند. بعضي ديگر ضدپوسيدگي هستند و بعضي هم براي ضدعفوني کردن دهان (مثلا قبل و بعد از کشيدن دندان يا انجام جراحي در داخل دهان) به کار مي‌روند. ولي آيا شما مي‌دانيد چه کساني بايد از اين دهان‌شويه‌ها استفاده کنند؟ اجازه بدهيد اول در مورد دهان‌شويه‌هاي ضدپوسيدگي كه بيشتر طرفدار دارند صحبت كنم. عمده‌ترين دهان‌شويه‌هاي ضدپوسيدگي، دهان‌شويه‌هاي فلورايد هستند. اين دهان‌شويه‌ها در 2 غلظت 05/0 درصد براي استفاده روزانه (روزي يک بار) و 2/0 درصد براي استفاده هفتگي (هفته‌اي يک بار) موجود هستند. نحوه استفاده از اين دهان‌شويه‌ها هم به اين صورت است که در هربار استفاده، حدود 5 سي‌سي از دهان‌شويه را بايد به مدت 1 دقيقه در دهان گرداند و بعد بيرون ريخت. بهتر است قبل از استفاده از دهان‌شويه، مسواک زده شود. همچنين تا نيم ساعت بعد از استفاده از دهان‌شويه نيز نبايد چيزي خورد و دهان را شست تا دهان‌شويه موثرتر باشد.
دهان‌شويه فلورايد اگر به‌جا و به روش صحيح استفاده شود عوارض جانبي خاصي ندارد. هنگام استفاده از آن، به‌خصوص در مورد کودکان، بايد حتما توجه کرد که دهان‌شويه بيرون ريخته شود و بلعيده نشود. همچنين اگر ميزان جذب فلورايد از منابع ديگر بالا باشد (مثلا ازخميردندان فلورايددار به طور مرتب استفاده شود و يا ميزان فلورايد آب آشاميدني بالا باشد) استفاده زياد از اين دهان‌شويه ها ممکن است موجب ايجاد لکه‌هايي در دندان‌ها شود که به آن فلوروزيس مي‌گويند (اين لکه‌ها در ساکنان بعضي از مناطق کشور که ميزان فلورايد آب آشاميدني محل سکونت آنها بالاست ديده مي‌شود) و بنابراين اگرچه استفاده صحيح از فلورايد بي‌خطر است، بهتر است با توجه به موارد فوق و با نظر دندان‌پزشک مصرف شوند. به‌خصوص در کودکان زير 6 سال استفاده از ترکيبات مختلف فلورايد بايد با نظر دندان‌پزشک و تحت نظارت کامل والدين انجام شود تا به عوارض ذکر شده در دندان‌هاي دايمي منجر نشود.
اگرچه بروز پوسيدگي دنداني تحت تاثير عوامل مختلفي است اما به‌طور کلي مي‌توان گفت اگر فردي حداقل روزي دوبار با خميردندان حاوي فلورايد مسواک بزند و زياد از قندهاي پوسيدگي‌زا استفاده نکند و در معرض خطر پايين پوسيدگي باشد، استفاده از اين دهان‌شويه‌ها براي او ضرورت ندارد.
/ع
دهان‌شويه فلورايد اگر به‌جا و به روش صحيح استفاده شود عوارض جانبي خاصي ندارد. هنگام استفاده از آن، به‌خصوص در مورد کودکان، بايد حتما توجه کرد که دهان‌شويه بيرون ريخته شود و بلعيده نشود. همچنين اگر ميزان جذب فلورايد از منابع ديگر بالا باشد (مثلا ازخميردندان فلورايددار به طور مرتب استفاده شود و يا ميزان فلورايد آب آشاميدني بالا باشد) استفاده زياد از اين دهان‌شويه ها ممکن است موجب ايجاد لکه‌هايي در دندان‌ها شود که به آن فلوروزيس مي‌گويند (اين لکه‌ها در ساکنان بعضي از مناطق کشور که ميزان فلورايد آب آشاميدني محل سکونت آنها بالاست ديده مي‌شود) و بنابراين اگرچه استفاده صحيح از فلورايد بي‌خطر است، بهتر است با توجه به موارد فوق و با نظر دندان‌پزشک مصرف شوند. به‌خصوص در کودکان زير 6 سال استفاده از ترکيبات مختلف فلورايد بايد با نظر دندان‌پزشک و تحت نظارت کامل والدين انجام شود تا به عوارض ذکر شده در دندان‌هاي دايمي منجر نشود.
اگرچه بروز پوسيدگي دنداني تحت تاثير عوامل مختلفي است اما به‌طور کلي مي‌توان گفت اگر فردي حداقل روزي دوبار با خميردندان حاوي فلورايد مسواک بزند و زياد از قندهاي پوسيدگي‌زا استفاده نکند و در معرض خطر پايين پوسيدگي باشد، استفاده از اين دهان‌شويه‌ها براي او ضرورت ندارد.
پي نوشت :
* متخصص سلامت دهان و دندان‌پزشکي اجتماعي
منبع:www.salamat.com/ع
