عروس خانم! وکيلم؟
نويسنده:علي سيف اللهي، انسيه شهرستانکي
همه چيز درباره عاقدهاي مشهوري که در روزهاي شعبان تا نيمه رمضان زوج هاي جوان سراغ آنها را زياد مي گيرند
مقام معظم رهبري
مثلاً اين اواخر خطبه عقد پسر شهيد کاظمي را تلفني خوانده اند.
شرايط چيست: خواندن خطبه عقد توسط رهبر انقلاب يک شرط دارد و آن هم مقدار معين مهريه است. ايشان از همان اول سنت داشته اند که فقط براي عروس و دامادي که مهريه شان 14 سکه باشد، خطبه بخوانند و اگر بخواهند بيش از آن مهريه تعيين کنند، توصيه مي کنند عقدشان را جاي ديگري ببندند.
اين را به عنوان يک اصل تغيير ناپذير تاکنون رعايت کرده اند. حالا بعضي ها علاوه بر 14 سکه طلا، يک سفر حج يا عمره اي هم اضافه مي کنند که آن را هم قبول مي کنند. يک بار دليل اين سنت هميشگي را خودشان ذکر کرده اند و در يکي از همين جلسات عقد خصوصي گفته اند:« اينکه مي بينيد ما گفتيم 14 سکه بيشتر را عقد نمي کنيم، نه براي اين است که 14 سکه بيشتر اشکالي در ازدواج ايجاد مي کند، خير! 14 هزار سکه هم باشد، ازدواج اشکالي ندارد، فرقي ندارد. نکته اين است که آن جنبه معنوي ازدواج غلبه پيدا کند بر جنبه مادي. مثل يک تجارت و معامله نباشد؛ داد و ستد مادي نباشد. اگر تشريفات را کم کرديد، جنبه معنوي تقويت خواهد شد.»
چه توصيه هايي مي کنند: ايشان معمولاً قبل از اجراي صيغه عقد حدود يک ربع ساعت عروس و داماد و خانواده هاي آنان را نصيحت مي کنند که مقتصد باشيد، رعايت صرفه جويي را بکنيد، خرج هاي گزاف نکنيد، تشريفات و ريخت و پاش نداشته باشيد و ....
اين را هم از زبان خود ايشان بخوانيد:« من يک وقت خدمت امام (ره) رفتم. ايشان مي خواستند خطبه عقدي را بخوانند؛ تا من را ديدند، گفتند شما بيا طرف عقد بشو. ايشان برخلاف ما- که طول و تفصيل مي دهيم و حرف مي زنيم- عقد را اول مي خواندند، بعد دو، سه جمله کوتاه صحبت مي کردند. من ديدم ايشان پس از اينکه عقد را خواندند، رويشان را به دختر و پسر کردند و گفتند برويد با هم بسازيد. فکر کردم، ديدم که ما اين همه حرف مي زنيم اما کلام امام(ره) در همين يک جمله « برويد با هم بسازيد» خلاصه مي شود!
حالا ما هم عرض مي کنيم که شما دختران و پسران برويد با هم بسازيد. سازش اصل است. هر چيزي که با ساختن عروس و داماد، دختر و پسر زن و شوهر منافات دارد، بايستي بيگانه تلقي بشود. اين را اصل قرار بدهيد، تا ان شاء الله خداوند متعال برکاتش را بر شما نازل کند. چيزهاي کوچک و کم اهميت موجب نشود که خداي نکرده دل ها از هم چرکين و محبت ها کم شود. بايستي ساخت؛ با هم زندگي کرد و با سازش زن و شوهر، خانواده ها رونق خواهند گرفت و اين رونق روز به روز بيشتر خواهد شد.»
امام خميني(ره)
چه شرايطي داشت، چه توصيه اي مي کرد: سردار علي فضلي نقل مي کند که « براي عقد، حضرت امام(ره)، وکيل خانم و آقاي توسلي وکيل من شدند. امام(ره) از مبلغ مهريه از خانم سؤال کرد و از ميزان متعارف اسلامي - اخلاقي آن خوشحال شد و تبسم در چهره مبارکشان اين رضايت را نشان مي داد. پس از قرائت خطبه سه بار فرمودند:« با هم بسازيد.» من خدمت اما عرض کردم آقا ما را دعا کنيد. فرمودند: خدا شماها را حفظ کند...» خطبه عقد تعداد زيادي از چهره هاي معروف سياسي تا رزمندگان و مردم عادي را امام ( ره) خواندند؛ شهيد حاج عباس محمد وراميني( قائم مقام شهيد حاج ابراهيم همت در لشکر 27 محمد رسول الله (ص)) شهيد غلامعلي پيچک و سردار شهيد حاج اکبر آقا بابايي، محمدرضا طالقاني( رئيس سابق فدراسيون کشتي) و خيلي هاي ديگر با خطبه عقد امام( ره) راهي خانه بخت شده اند.
خاطره:دکتر سيد حسن عارفي- پزشک متخصص داخلي و عروق و قلب- در خاطراتش مي آورد:« در خدمت امام(ره) که بوديم يکي از برادران در بيمارستان قلب مي خواست ازدواج کند.آمد و به من گفت که خواهش کنيد امام(ره) خطبه عقد مرا بخوانند.من رفتم خدمت امام(ره). ايشان حالشان خوب بود و قبول کردند و خطبه آن برادر و آن دختر خانم را که آن زمان در بيمارستان شهيد رجايي کار مي کردند، خواندند. بعد وقتي که خواندند و تمام شد،يک قرآني برادرمان داشت،خدمت امام(ره) داد و از ايشان خواهش کرد که در قرآن هم يک دستخطي داشته باشند. امام (ره) قسمتي که نوشتند بسيار جالب بود:« زن و مردي که مي خواهند ازدواج کنند، اگر بخواهند خوشبخت باشند،بايد عازم سازش باشند» و امضا فرمودند.
آيت الله ناصر مکارم شيرازي
شرايط چيست: شرط سخت و درگير کننده همان گرفتن وقت است ولي معمولاً شرط اصلي در ميزان عرف بودن مهريه است. بالاتراز عرف رايج باشد، خطبه خواندن را قبول نمي کنند و از همان دفتر اعلام مي کنند عرف را.
چه توصيه هايي مي کنند:رعايت تقوا پاي ثابت توصيه هاست. محبت کردن و تذکر سختي هاي جامعه از ديگر نکات آيت الله است. اين مرجع به روز معمولاً از تحمل سختي هاي زندگي به دو جوان مي گويد و موفقيت برايشان مي خواهد.
آيت الله محمود امجد
شرايط چيست: هيچ شرط خاصي ندارد. با روي باز و لبخند قرار را مي پذيرند و به راحتي تمام خطبه عقد را مي خوانند.
چه توصيه هايي مي کنند: بيشتر به محبت کردن توصيه مي کنند و البته آقا داماد را حسابي نصيحت مي کنند. اين وسط زوج جوان را هم کلي مي خندانند تا خاطره شيريني از روز عقدشان داشته باشند.
آيت الله حاج آقا مجتبي تهراني
شرايط چيست: مهم ترين شرطي که ايشان در نظر دارند، اين است که عروس و داماد حتماً عقدنامه محضري را از دفتر ثبت اسناد ازدواج تحويل گرفته باشند و صيغه دائم محرميت را آنجا نخوانده باشند تا ايشان خطبه را براي آنها قرائت کنند.
چه توصيه هايي مي کنند: کلاً کم حرف مي زنند و کوتاه. جوان ها را توصيه مي کنند به رعايت اخلاق در خانه و خانواده. معمولاً روي توصيه هايشان به خانم هاست چون معتقدند اساس زندگي و هدايت آن بر عهده خانم هاست! البته آقا داماد هم بي نصيب نيست از اين نصيحت ها.
آيت الله حسين نوري همداني
شرايط چيست: همان داشتن آشنا مهم ترين شرط است. مقدار مهريه اي هم که ايشان به عنوان شرط قبولي خواندن خطبه ذکر مي کنند، نبايد بيشتر از 14 سکه باشد.
چه توصيه هايي مي کنند: ايشان پس از قرائت خطبه عقد زوج، براي آنان زندگي در يک کانون موفق همراه با احترام متقابل را از خداوند متعال خواستار مي شوند و اظهار مي دارند اميدوارم در زندگي موفق و مويد باشيد.
مي گوييم مهريه را پايين بياوريد
منبع:نشريه همشهري جوان، شماره 272
/م