جو به جو هر چه زن دانه زن از جو بنمود

شاعر : خاقاني

خبر آن ز شفا يا ز خطر بازدهيد		جو به جو هر چه زن دانه زن از جو بنمود
شرح آن فال ز آيات و سور باز دهيد		قرعه انداز کز ابجد صفت فال بگفت
آن امانت به من ايمن ز ضرر باز دهيد		دانه‌ي در که امانت به شما داد ستم
مايه‌ي نور بدان شمع بصر باز دهيد		ماه من زرد چو شمع است و زبان کرده سياه
گر توانيد حياتي به اثر باز دهيد		دور از آن مه اثري ماند تن دشمن او
بد بتر شد همه اسباب حذر باز دهيد		نه نه بيمار به حالي است نه اميد بهي است
تب خدنگ اجل انداخت سپر بازدهيد		سيزده روز مه چاردهم تب زده بود
جان برون شد چه جواب است خوش ار بازدهيد		خط به خون باز همي داد طبيب از پي جان
همه را نسخه‌ي بدريد و به سر بازدهيد		اين طبيبان غلط بين همه محتالانند
هم بدان آسي آسيمه نظر بازدهيد		نوش دارو و مفرح که جوي فعل نکرد
هم به افسونگر هاروت سير بازدهيد		سحر و نيرنج و طلسمات که سودي ننمود
هم به تعويذ ده شعبده‌گر بازدهيد		هيکل و نشره و حرزي که اجل بازنداشت
هم به کذاب سطرلاب نگر بازدهيد		نسخه‌ي طالع و احکام بقا کاصل نداشت
هم بدان پيرزن مخرقه خر بازدهيد		آن زگال آب و سپندي که عرض دفع نکرد
هم به قرادم تسبيح شمر بازدهيد		رشته‌ي پر گره و مهر تب قرايان
چنگ شير و سروي آهوي نر بازدهيد		در حمايل سرو و چنگ چو سوديش نکرد
بند تعويذ ببريد و پتر بازدهيد		چشم بد کز پتر و آهن و تعويذ نگشت
به من روز فرو رفته پسر بازدهيد		بر فروزيد چراغي و بجوييد مگر
مگر آن يوسف جان را به پدر بازدهيد		جان فروشيد و اسيران اجل باز خريد
کز معانيش همه شرح هنر بازدهيد		قوت روح و چراغ من مجروح رشيد
چاشني همه صافي به کدر بازدهيد		ديدني شد همه نوري به ظلم در شکنيد
به سر انگشت عنا جام بطر بازدهيد		به سر ناخن غم روي طرب بخراشيد
چون درون آبله داريد کدر باز دهيد		از برون آبله را چاره شراب کدر است
ناي و نوشي که ازو هست گذر باز دهيد		مويه گر ناگذران است رهش بگشاييد
وام اشک از صدف جان به گهر باز دهيد		اشک اگر مايه گران کرد بر مويه گران
نقش نوشاد به ايوان و حجر باز دهيد		گر نخواهيد کز ايوان و حجر ريزد خون
سرو بستان به شبستان و طزر باز دهيد		ور نبايد که شبستان و طزر نالد زار
آب ديده به دو ياقوت و درر باز دهيد		پيش کان گوهر تابنده به تابوت کنيد
بوسه‌ي تلخ وداعي به شکر باز دهيد		پيش، کان تنگ شکر در لحد تنگ نهند
نور هر چشم بدان چشمه‌ي خور باز دهيد		پيش کان چشمه‌ي خور در چه ظلمات کنند
پيش نظارگيان پرده ز در باز دهيد		ز بر تخت بخوابيد سهي سرو مرا
پس به دستش قلم غاليه خور باز دهيد		بر دو ابروش کلاه زر شاهانه نهيد
چون پسنديد که گوهر به حجر باز دهيد		نز حجر گوهر رخشان به در آريد شما
که بدست زمي ماه سپر باز دهيد		ماه من چرخ سپر بود روا کي داريد
بي‌محاباش به زندان مدر بازدهيد		يوسفي را که ز سياره به صد جان بخريد
آن چراغ دل از آن تيره مقر باز دهيد		پند مدهيد مرا گر بتوانيد به من
بهره‌اي ز آن گهري نخل ببر باز دهيد		تازه نخل گهري را به من آريد و مرا
ملکي روح به تصوير بشر باز دهيد		او بشر بود ولي روح ملک داشت کنون
نسر واقع شده را قوت پر باز دهيد		عمر ضايع شده را سلوت جان بازآيد
نتوانيد که جان را به صور باز دهيد		نه نه هر بند گشادن بتوانيد وليک
ژاژ منحول به دزدان غرر باز دهيد		غرر سحر ستانيد که خاقاني راست
بستانيد و جو خام به خر باز دهيد		تا توانيد جو پخته ز طباخ مسيح
مايه جاني است ازو وام نظر باز دهيد		حاصل عمر چه داريد خبر باز دهيد
چون نرانند به ديوان قدر باز دهيد		هر براتي که امل راست ز معلوم مراد
از سوي رخنه‌ي دل جان به شرر باز دهيد		ز آتش دل چو رسد دود سوي روزن چشم
گر شما جان ستمکش به گهر بازدهيد		چار طوفان تو از چار گهر بگشاييد
کنچه در شام ستانيد سحر بازدهيد		چون چراغيد همه در ستد و داد حيات
آسياوار هم از دامن تر بازدهيد		آب هر عشوه که در جيب شما ريزد چرخ
ديده بد کرد جوابش به بتر بازدهيد		ديده چون خفت که تا خواب بدش بايد ديد
هر چه خون جگر است آن به جگر بازدهيد		ديده را خواب ز خون خاست که خون آرد خواب
خانه غوغاي غمان برد، حشر بازدهيد		شهر بندان بلاگر حشر از صبر کنند
به مقيمان نو اين کوچه‌ي شر بازدهيد		بس غريبند در اين کوچه‌ي شر، کوچ کنيد
برنشينيد و عنان را به سفر بازدهيد		چه نشانيد جمازه به سر چشمه‌ي از
شرح اين حادثه‌ي عمر شکر بازدهيد		بشنويد اين نفس غصه‌ي خاقاني را
پاسخ حال من آراسته‌تر بازدهيد		همه هم حالت و هم غصه و هم درد منيد
دوش دانيد که چون بود خبر بازدهيد		آن جگر گوشه‌ي من نزد شما بيمار است
مدد روح به بيمار مگر بازدهيد		همه بيمار نوازان و مسيحا نفسيد
کاتش حسن بدان سبز شجر بازدهيد		در علاجش يد بيضا بنماييد مگر
سرو و خورشيد مرا سايه و فر بازدهيد		ره درمانش بجوئيد و بکوشيد در آنک
حاضر آريد و بها بدره‌ي زر بازدهيد		هر عقاقير که دارو کده‌ي بابل راست
خواب بيمار پرستان به سهر باز دهيد		هديه پارنج طبيبان به ميانجي بنهيد
خط بيزاري آسايش و خور بازدهيد		تا چک عافيت از حاکم جان بستانيد
دايگان را تن نالانش به بر بازدهيد		سرو بالان که ز بالين سرش آمد به ستوه
شب هفتم خبر از حال دگر بازدهيد		روز پنجم به تب گرم و خوي سرد فتاد
آن صف پروين ز آن طرف قمر بازدهيد		خوي تب گل گل بر جبهت گل گون خطر است

جو به جو هر چه زن دانه زن از جو بنمود

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته