کنم بلبلان طرب را وداعي | | چو گل بيش ندهم سران را صداعي |
صبوحي ميي، بوالفتوحي سماعي | | نه از کاس نوشم، نه از کس نيوشم |
چو عيسي بر آن صوت و جام اطلاعي | | ز مه جام و ز افلاک صوت اسم و دارم |
که طالع کند با دل من نزاعي | | منم گاو دل تا شدم شير طالع |
که از شير لرزد دل هر شجاعي | | ازين شير طالع بلرزم چو خوشه |
کز اين هفت ده نايدم ارتفاعي | | مرا طالع ارتفاعي است ديدم |
ازين هفت سفلي نمود امتناعي | | کنم قصد نه شهر علوي که همت |
ز چرخ سدابي گشايم فقاعي | | ولي خانه بر يخ بنا دارد ار من |
که پيمودمش کمتر است از ذراعي | | ازين شقه بر قد همت چه برم |
ازين تنگ چشمي، ازين تنگ باعي | | جهان نيز چون تنگ چشمان دور است |
نه از صاع خواهان توان يافت صاعي | | نه از جاه جويان توان يافت جاهي |
نه نيلوفري رويد از شوره قاعي | | نه روشندلي زايد از تيره اصلي |
زنم چند نوبت چو مير مطاعي | | نهم چار بالش در ايوان عزلت |
درآويزم از چهره زرين قناعي | | چو يوسف برآيم به تخت قناعت |
ببين تا چه بيند مه از اجتماعي | | ندارم دل جمعيت، تفرقه به |
که وحشي صفاتي، بهيمي طباعي | | ز انسان گريزم کدام انس ايمه |
من و ناله همکاسه و هم رضاعي | | من و سايه همزانو و همنشيني |
نويسم بهر صفحهاي لايباعي | | کنم دفتر عمر وقف قناعت |
ندارم به مدحت دل اختراعي | | کرم مرد پس مرثيت گويم او را |
نماند آفتاب کرم را شعاعي | | شب بخل سايه برافکند و اينک |
من و ترک اقطاع و پس انقطاعي | | عليالقطع نپذيرم اقطاع شاهان |
بمير و نعيمش ندارم طماعي | | چو مار و نعامه خورم خاک و آتش |
من از آب و نانشان چه سازم ضياعي | | چو نانند کون سوخته و آب رفته |
نه آب است پس چيست؟ سر الضباعي | | نه نان است پس چيست؟ نار الجحيمي |
سوي مال و نان پاره ميل و نزاعي | | ندارم سپاس خسان، چون ندارم |
که آخر خمارم رساند صداعي | | به او نشاط شراب آن نيرزد |
که جستن به هر مجلسي اصطناعي | | کتابت نهادن به هر مسجدي به |
کاحاديث مسند کنم استماعي | | مدب شوم يا فقيه و محدث |
که در صدر شاهان نماند انتفاعي | | به صف النعال فقيهان نشينم |
نويسم خط ثلث و نسخ و رقاعي | | ور از فقه درمانم آيم به مکتب |
نه ملک و منالي، نه مال و متاعي | | وليکن گرفتم که هرگز نجويم |
نه رومي بساطي، نه مصري شراعي | | نه ترکي و شاقي، نه تازي براقي |
که مستغنيم دارد از انتجاعي | | هم آخر بنگزيرد از نقد و جنسي |
نه جائي ببايد به خير البقاعي | | نه جامه ببايد ز خير الثيابي |
به ماهي دو وقتم ببايد جماعي | | به روزي دو بارم ببايد طعامي |
معاشي که مفرد بود يا مشاعي | | بر اين اختصار است ديگر نجويم |