اگر به این فکر میکنید و میخواهید بدانید که کاراته به چه معناست؟
باید بهش ما بگوییم که: ورزش کاراته یا karate، یکی از هنر های رزمی ژاپنی است که متعلق به جزایر ریوکو، مکانی که امروزه در اوکیناوا ژاپن قرار دارد میباشد. کاراته به معنی: (مبارزه با دست خالی است). نام این رشته رزمی از دو عبارت ژاپنی کارا (KARA) و ته (TE) تشکیل شده است.
کارا : به معنی مبازره و رزم،
و عبارت ته : به معنی دستان خالی، است.
تکامل هنر رزمی کاراته از قرن 19 دقیقا زمانی که فونوکاشی این ورزش را به توکیو برد،شروع شد و از آن موقع به بعد ورزش رزمی کاراته، رفته رفته حالت اسپورت و بروز گرفت و توانست کاراته امروزی که شما شاهد آن صورت حرکات نمایشی و مسابقه ای هستید، به نمایش بگذارد و بتواند طرفداران زیادی از سرتاسر جهان کسب کند.
گفته میشود کاراته دارای قدمتی پنج هزار ساله است و یکی از استادان اولیه و مبتکران این فن «بودید هاراما» میباشد که حدود 525 سال قبل از میلاد مسیح میزیسته است.
وی که از پیشوایان مذهبی بود، پس از کسب علوم زمان خود، به منظور آموزش تعالیم مذهبی به دیگران، به تنهایی از هند راه افتاد و پس از راهپیمایی چندهزار کیلومتر و با پشت سرگذاشتن موانع طبیعی بسیار، به چین رسید و در ایالت «هونونان» و معبد شائولین اقامت گزید.
تعالیم «بودید هاراما» شامل تمرینات شدید انضباطی و انجام اعمال پرهیزگاری بود. وی 9 سال در کوه ها و غارها به انزوای کامل نشست ، 9 سال ریاضت همراه با تفکر و برای این که شاگردان نیز بتوانند در مقابل ساعتهای طولانی تفکر و اندیشه، تاب مقاومت بیاورند
و نیز با زورگویانی که تعالیم مذهبی و مردان دینی را سد راه خود می دیدند به مبارزه و مقابله برخیزند ، 18 حرکت تمرینی را ابداع کرد که در حقیقت زیر بنای حرکات کاراته امروزی میباشد.
در سال 1921 یکی از استادان برجسته کاراته اوکیناوا ، به نام «گیجین فوناکوشی» توانست با قدرت و ظرافت تمام ، کاراته را به ژاپن معرفی نماید و برخی دیگر از هنرجویان که تحت تعلیم بزرگترین استادان اوکیناوا قرار گرفته بودند ، تکنیکهای سنتی را با یکدگر ترکیب نموده وسبکهای متعددی از کاراته را به وجود آوردند.
درحال حاضر کاراته شامل صدها سبک می شود که در واقع بازگشت همه آنها به چهار سبک اصلی و مادر ، از سبکهای کنترلی و یک سبک نیمهکنترلی میباشد.
هنر کاراته چند بخش اصلی و مهم دارد؟
کاراته، سه بخش اصلی و مهم دارد که به گفته سعید کاشانی راد به درخت کاراته معروف است و از اهمیت بسیار بالایی برخوردار میباشد. باید تمامی افرادی که کاراته کار میکنند و در این زمینه فعالیت دارد، به آن مسلط باشند و بتوانند در این 3 قسمت (تکنیک، حرکات نمایشی، مبارزه) مهارت رزمی خود را به نمایش بگذارند.این بخش ها در موارد آزمون کمربند بسیار مهم است و برای مربیان از اهمیت بالایی برخوردار است.
کیهون، kihon (تکنیک و فنون اصلی کاراته):
کیهون در کاراته و هنرهای رزمی شرقی به معنی: اصول و اصالت میباشد، که این اصلاح به تکنیکهای مهم و کلیدی اشاره میکند و هر فرد در رشته کاراته باید به عنوان اساس و پایه خود در این ورزش این سری تکنیک هارا بیاموزد، زیرا به صورت مستقیم بر روی حالت گیری، تنفس صحیح، حمله و دفاع تاثیر میگذارد و فرد را به خوبی آماده بخش های دیگر هنر کاراته میکند.کاتا، kata (مبارزه با حریف فرضی و از قبل تعیین شده):
“کاتا در ورزش کاراته“؛ به وصف الگو های دقیق این حرکات به صورت انفرادی یا جفت میپردازد. در kata میبایست فرد به یک سری مولفه ها اساسی از انواع تکنیک ها، چرخش های اصولی و حفظ حالت فرم در حین اجرا توجه کند و آنها را رعایت کند، زیرا کاتا به معنی: مبارزه با حریف فرضی است و کاراته کا این فرصت را دارد تا خود را برای شرایط خاصو مبارزه واقعی اماده کند.کومیته، kumite (مبارزه با حریف واقعی در چارچوب قواعد karate):
کومیته یا مبارزه؛ در اوکیناواتا یا کاراته امروزی، از 2 بخش کاتا و کیهون پیروی میکند که اگر فردی روی این 2 اجزا تسلط کافی نداشته باشد نمیتواند یک کومیته رو خوبی شود و بتواند حریفان خود را شکست دهد.مربیان و هنرجویان از آموزش کومیته تمرین آن میتوانند در جهت توسعه و رشد مهارتهای خاص مانند: ضربه در زمان مشخص، اجرای تکینک حاوی امتیاز استفاده کنند و خود را برای رقابت ها تقویت کنند. کومیته به 3 بخش مهم با نامهای: (ایپون کومیته، سانبون کومیته و جیو کومیته )تقسیم میشود که کومیته رو ها میتوانند از آنها به خوبی برای پیشرفت خود استفاده کنند.
سبکهای کنترلی عبارتند از:
شوتوکان
بنیانگذار این سبک ، گیجین فوناکوشی(1957 -1868ش) می باشد. شوتوکان یعنی: خانه شوتو ، مکتب شوتو - لقب فوناکوشی و کان به معنای خانه میباشد.
علاوه بر آن شوتوکان متعلق به سیستم « شوری ته» در کاراته است.شیتوریو
بنیانگذار این سبک «مابونیکنوا» (1952 - 1889) می باشد. شیتوریو متشکل از دو سیستم «ناهاته» و «شوریته» در کاراته میباشد. شیتو از نامهای دو استاد بزرگ اوکیناوایی گرفته شده است. به این شکل که «شی» از نام «ایتوسوآنکو» استاد مسلم سیستم «شوریته» و کلمه تو از«هیگااونا کانریو» بنیانگذار و استاد بزرگ سیستم «ناهاته» برگرفته شده است.گوجوریو
این سبک توسط «میاگی چوجون» (1953 - 1888) بنیان نهاده شد. گوجوریو یعنی روش سفت و نرم ، که در اوکیناوا شکل گرفت و متعلق به سیستم ناهاته در کاراته میباشد.وادوریو
بنیانگذار سبک، «اوتسوکه هیرونوری» (1982 - 1892) میباشد ، وادوریو یعنی: راه صلح یا روش صلح جویانهکیوکوشینکای
کیوکوشینکای یک سبک نیمه کنترلی است که توسط «ماسوتاتسو اویاما» (1994 - 1923) بنیانگذاری شد.کیوکوشین کای از عناصر مختلفی که نشأت از تجربیات اویاما و سبکهای دیگر است ، تشکیل شده است. کیوکوشین کای از سه لغت کیوکو یعنی بالاترین یا نهایت، شین به معنی حقیقت ، روح و کای به معنی گروه و انجمن ترکیب شده است. نام دیگر این سبک «اویاماریو» است. تأکید این سبک روی مبارزه واقعی از راه نزدیک است.
کیوکوشینکای یکی از سبکهای خشن کاراته است و برای کاستن مقاومت حریف، تکنیکها به طور متوالی اجرا میشود، این سبک، تاکید زیادی برروی تمرینات تنفسی و حرکاتی که در کاراته دو ممنوع شده است دارد. دوجوی مرکزی این سبک «هومبو» نام دارد و در سال 1955 توسط اویاما در توکیو افتتاح شد.
کاراته در ایران
کاراته با سبک کان ذن ریو در سال 1344 وارد ایران شد. دکتر فرهاد وارسته این ورزش را در ایران بنیان نهاد و آن را در یک زیرزمین 40 متری در خیابان بهار شمالی که متعلق به پدرش بود با 5-6 نفر علاقمند آغاز نمود.به علت عدم شناخت مقامات ورزش ایران از کاراته توجه زیادی به این ورزش صورت نگرفت و هیچ گونه امکاناتی از جمله سالن تمرین مناسب در اختیار علاقمندان این ورزش جدید قرار نگرفت.
پس از چندی تمرین در آن زیرزمین 40 متری، باشگاه گارد واقع در سید خندان میعادگاه کاراته کاها شد که تعدادشان به 17 نفر رسیده بود. هوای 15 درجه زیر صفر در زمستان و سالن بدون شیشه ، دوش و رختکن هم برای کاراته کاهای علاقمند غنیمتی بود ولی باشگاه گاردهم مدتی بعد تعطیل شد.
حداکثر درجه کاراته در آن زمان کمربند سبز بود. اولین همراهان کاراته در سال های اولیه عبارت بودند از دکتر علوی مقدم، دکتر داریوش امینی، اصلانی، احمد وقایع نگار ، فرزان فغانی ، محمدرضا نصرتیان ، هوشنگ اتحاد و مرتضی کاتو زیان ، کاتوزیان در جمع شاگردان اولیه کاراته نخستین کسی بود که کمربند سیاه را در ایران به کمر بست.
پس از دو سال آواره گی، سالن مشت زنی استادیوم امجدیه (سالن فعلی فدراسیون معلولین و جانبازان ورزشگاه شهید شیرودی) نخستین منزلگاه دولتی کاراته بود. اما به علت کمبود جا و نبودن امکانات کافی ، اختلافات و دعواهایی بین مشت زنان و کاراته کاها در این سالن پدید آمد و سرانجام موجب شد تا دکتر وارسته شاگردان خود را به زیر زمینی دیگر این بار در امیر آباد منتقل کند.
در سال 1346 آنها به باشگاه پهلوی سابق نقل مکان کردند. در خلال این سالها یکی دو نمایش کاراته در اماکن مختلف اجرا شد، از جمله برای ارتشیان و فرماندهان آنها که به عظمت این ورزش پی ببرند.
آذر شیروانی اولین کاراته کای زن ایران بود که در این زمان تمرینات خود را آغاز نمود. کاتوزیان در خرداد 1349 موفق به دریافت کمربند مشکی شد و زمستان همان سال هوشنگ اتحاد هم کمربند مشکی دریافت نمود.
در این سال در باشگاه آتش نشانی واقع در میدان حسن آباد، ماشین چیان هم کاراته تعلیم می داد. علیرضا احسانی ، اکبر گلکار ، اکبر محمدی بقا، فریبرز نوروزی ، احمد نژند و یوسف شیرزاد از جمله شاگردان وی بودند.
در سال 1351 آکادمی کاراته ایران در خیابان عبده سابق روبروی خیابان دکتر فاطمی تشکیل شد و به عنوان اولین باشگاه رسمی کشور کار خود را آغاز کرد. در همین سال محمدعلی شریفی با کمربند سیاه دان یک شوتوکان به ایران آمد و با موافقت مسئولین آکادمی رسماً آموزش شوتوکان را آغاز نمود.
در سال 1972 تیم ملی کاراته ایران متشکل از محمد اتحاد، فرخ مشفق، جمشید سلیمی، محمدرضا نصرتیان و میردامادی با هدایت فرهاد وارسته به مسابقات جهانی پاریس اعزام شد و به مقام پنجم جهان دست یافت. در همین سال اولین کرسی نایب رئیسی کاراته جهان به ایران تعلق گرفت.
در سال 1352 اولین مسابقه انفرادی قهرمانی کشور در سالن هفتم تیر فعلی بین سبکهای وادوریو، شوتوکان و کان ذن ریو برگزار شد و هوشنگ اتحاد به مقام اول دست یافت. فرخ مشفق و کیارش سلیمی هم در مکان های دوم و سوم قرار گرفتند.
در این سال باشگاههای دیگری هم در تهران تأسیس شد از جمله در فلکه دوم تهرانپارس و سالن ورزشی استادیوم فرحناز سابق که علیرضا احسانی در آن تمرین می داد و باشگاه تخت جمشید که اندکی بعد توسط جمشید سلیمی راه اندازی شد.
کاراته برای اولین بار در سال 1353 از محدوده تهران خارج شد و شهر شیراز اولین شهرستانی بود که کاراته و سبک کان ذن ریو در آن استارت خورد. به تدریج کاراته در استان ها و شهرستان های دیگر ریشه دواند و گنبد کاووس، اصفهان، مشهد، تبریز، اراک، کرمان، ساری، کرمانشاه و ارومیه صاحب کاراته شدند.
در سال 1353 اتفاق مهم دیگری هم افتاد و آن تأسیس فدراسیون کاراته توسط سازمان ورزش وقت بود. ریاست این فدراسیون به فرهاد وارسته واگذار گردید. در این سال تیم ایران با ترکیب اتحاد ، سلیمی ، مشفق ، کیارش دیلمی ، نصرتیان ، استکانچی ، همایون طبسی، فرزان فغانی و مهدی شیرازی جهت شرکت در یک تورنمنت سه جانبه راهی سوئد شد.
در این رقابت ها تیم ایران موفق شد تیم های سوئد و دانمارک را شکست دهد.
در سال 1354 مسابقات قهرمانی «تیمی» کشور با شرکت کلیه سبک های شوتوکان، کان ذن ریو و وادیوریو در تهران برگزار شد. در این رقابت ها آکادمی کاراته سکوهای اول و دوم را تصاحب کرد و تیم دانشگاه تهران سوم شد.
در سال 1355 مسابقات قهرمانی اروپا با حضور 14 تیم اروپایی و تیم ایران در تهران برگزار شد و یک طلای انفرادی توسط معصومی و دو برنز توسط سلیمی و مشفق به دست آمد. اما در رقابت های تیمی، در دور اول مغلوب فرانسه شدیم و خیلی زود از دور رقابت ها کنار رفتیم.
در سال 1977 تیم ملی کاراته ایران با ترکیب فرخ مشفق (کاپیتان)، جمشید سلیمی، محمد آرین خو، علیرضا احسانی، داریوش نبی، مرتضی البرزی و محمود شیرازی با مربیگری فرهاد وارسته در چهارمین دوره مسابقات جهانی که در توکیو برگزار می شد، شرکت کرد. تیم ایران در رشته کومیته تیمی پس از گذشتن از سد تیم های ایالات متحده، هند و اسپانیا به طور مشترک به همراه فرانسه سوم شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، ورزشهای رزمی بخصوص کاراته دوران رکورد طولانی را سپری نمودند ولی با توجه دوباره به این ورزش، ایران خیلی بیشتر از گذشته در رقابت های آسیایی و جهانی درخشید