کانسر تخمدان

کانسر تخمدان 4/7 درصد کانسرهاي کل بدن زنان و 23% کانسر سيستم ژنيتال زنان را تشکيل مي دهد و بيشترين عامل مرگ و مير ناشي از کانسر سيستم ژنيتال مي باشد به طوري که در ايالات متحده سالانه 20000 زن مبتلا شناخته مي شوند که 12000نفر آنها محکوم به مرگ هستند زيرا 2/3 تا 3/4 آنها در مراحل پيشرفته، شناخته مي شوند.
25% توده هاي تخمداني بدخيم هستند که بيشتر در سنين زير 20 سال و بعد از منوپوز ديده مي شوند. تومورهاي تخمداني از لحاظ پاتولوژي به پنج گروه اصلي تقسيم مي گردند (اپي تليال، ژرم سل، گونادال استروما، مزانشيمال و متاستاتيک) که 85% تومورها ازگروه اپي تليال هستند که اکثراً بعد از سن 40 سالگي بخصوص بين 70 تا 79 سالگي ديده مي شوند در حالي که ژرم سلها، 60% تومورهاي بدخيم سنين قبل از 20 سالگي را تشکيل مي دهند، Life Time Risk اين تومور از بدو تولد تا 85 سالگي حدود 1/70 يا 1/4 مي باشد که اين ميزان در صورت وجود تومور بدخيم درگير از بستگان رديف اول به 5% و با وجود ابتلاي دو نفر يا بيشتر از بستگان رديف اول به 7% مي رسد.
متأسفانه در چندين سال گذشته عليرغم اطلاعات جديد که در مورد اپيدميولوژي، Screening، درمان، Follow Up بيماران بعمل آمده، Survival بيماران در مراحل پيشرفته افزايش چنداني نيافته است. فقط کيفيت زندگي آنها تا حدي بهتر شده است. بنابراين همه ي تلاش ما بايد در جهت تشخيص زودرس اين بيماري باشد زيرا Stage I، Survival و Stage II به ترتيب 50 تا 70% و 40 تا 50% گزارش شده است.

Risk Factors
 

با بررسي تومورهاي تخمدان يکسري Risk Factors شناخته شده است. که به قرار زير مي باشند:
1- فاکتورهاي محيطي- در کشورهاي کاملاً صنعتي و داراي عادات خاص تغذيه اي و مناطق جغرافيايي خاص مثل آمريکاي شمالي و شمال اروپا، تومور تخمدان، بيشتر ديده مي شود.
2- در سنين حوالي بلوغ و بعد از منوپوز، افراد نولي پار و نولي گراويد، بيشتر ديده مي شود.
3- در زنان داراي سوابق شخصي ابتلاي به کانسر آندومتر، کولون و پستان شايع تر است.
4- در زنان با سابقه فاميليال، کانسر تخمدان به خصوص به وجود سه سندرم مادرزادي تومور تخمدان، Life Time Risk به 40% مي رسد.
5- در زناني که به دليل عدم اوولاسيون براي رفع نازايي از داروهاي محرک تخمک گذاري استفاده نموده اند، شايع تر است.
در عوض يکسري عوامل مثل مصرف OCP، شيردهي و تعداد حاملگي در پيشگيري از تومور تخمدان مؤثر شناخته شده اند.
تومورهاي تخمدان اکثراً در مراحل اوليه بدون علامت هستند و در مراحل پيشرفته در اثر بزرگي تومور آسيب فراوان ايجاد مي کند و تومور در تمام شکم و لگن منتشر شده و با پارگي و تورسيون تومور، ظاهر مي شود که درد شکمي شايعترين علامت آن (22% تورسيون) مي باشد.
سونوگرافي بهترين وسيله ي تشخيص مي باشد که از روي خصوصيات توده در سونوگرافي مي توان تا حد زيادي به بدخيمي و پيشرفت بيماري آگاهي يافت.

ديگر وسايل تشخيصي عبارتند از:
 

MRI, C.T.Scsn, I.V.P, Ba. Enema و بررسي ايمونولوژي، به طوري که وجود توده تخمدان همراه با آسيت و افزايش 125 CA دليلي بر وجود کانسر تخمدان مي باشد، مگر خلاف آن ثابت نشود.
Stagging تومور تخمدان از طريق لاپاراتومي مي باشد بنابراين هر توده ي تخمداني مشکوک بايد لاپاراتومي شود و در تومورهاي تخمدان به چندين منظور لاپاراتومي انجام مي شود.

درمان تومورهاي تخمدان عبارتند از:
 

ابتدا Debulking کامل يعني بقاياي تومور به کمتر از يک سانتي متر برسد و بعد بر اساس Stage بيماري از درمانهاي کمکي مثل شيمي درماني و راديوتراپي استفاده مي شود که بيشتر از شيمي درماني استفاده مي گردد.
منبع: نشريه پيام پزشک، شماره 57