نویسنده: حسین نجاتی
علائم و نشانه ها:
-اضطراب و ناراحتی،-وجود نوعی ترس و احساس تهدید در آنها،
-لجباز و ناراحت و عدم برخورداری از ثبات عاطفی متعادل،
-منفی گرا و افسرده به نظر رسیدن،
-احساس خطر و نگرانی از چیزی موهوم،
-عدم ثبات و پایداری در رفتار (بی قراری)،
-ناتوان در کنترل خود(بروز خشونت و عصبانیت)،
-ضعف در یادگیری درونی،
-بی حوصله و بی حال به نظر رسیدن،
-ناتوان در انتقال و بیان مسایل خود،
-منزوی و ساکت،
-اهمیت قائل نشدن به حرفها و دستورات دیگران،
-هراس از بازگو کردن مشکل خود،
-دارای احساس و عواطف نامتعادل(فکر می کنند که در ورطه سقوط و بدبختی قرار دارند)،
-ناتوان در مقابله با مشکلات(احساس بی کفایتی می کنند)،
-بدون دلیل گریزان از جمع،
-پرحرفی و جنجال برای جلب توجه و کسب رضایت دیگران،
-نمایان بودن آشفتگی در چهره و رفتارشان،
-بدخواب و ناامید،
-نداشتن فعالیت و جنب وجوش کافی،
-دچار بی تصمیمی و واماندگی،
-دیده شدن فشار و ناراحتی روانی در آنها،
-برخورداری از اعتماد به نفس کم.
عوامل پدید آورنده:
-گاهی وجود بیماری جسمانی،-نبودن محبت و تشویق کافی و لازم،
-احساس تهدید و تبعیض،
-محرومیت ها و شکست،
-از دست دادن نقطه اتکاء و حامی خود،
-عدم ارضای نیازهای روانی و جسمانی،
-احساس گناه، ترس، یأس، سرخوردگی و عدم تعلق،
-بی اعتنایی و طرد از سوی خانواده و همسالان،
-به وجود آمدن حوادث و مشکلات غیرمترقبه،
-اختلاف خانوادگی(مخصوصاً اختلاف بین والدین)،
-ترس شدید از مورد قبول قرار نگرفتن و ترس از عدم آمادگی کافی در کارهای مختلف،
-امر و نهی های بی مورد و بی جهت،
-احساس ممنوعیت شدید و فشارهای بیش از حد ظرفیت به کودک،
-از بین رفتن استقلال کودک،
-زورگویی و تبعیض والدین و بزرگسالان،
-نگرانی از بی کفایی و نداشتن توان مقابله با مشکلات،
-ترس از برملا شدن اسرار خود،
-عدم مراعات حقوق کودک،
-احساس بی پناهی و غربت،
-وضعیت نابسامان اقتصادی و مالی و عدم ارضای نیازهای کودک در این رابطه،
-تحمیل مسئولیت های سنگین و دور از ظرفیت به کودک،
-محدودیت و ممنوعیت شدید رواداشتن نسبت به کودک،
-خجالتی بودن کودک و نداشتن توان حضور در جمع،
-روش های غلط تربیتی بکار گرفته شده در مورد کودک،
-تحقیرها و تمسخر والدین و بزرگسالان،
-احساس حقارت و کمبود کودک به دلایل فشار و تمسخر والدین و عوامل دیگر،
-وجود تضاد و تعارض درونی در کودک.
چگونگی عملکرد:
-توجه به نیازهای جسمانی، روانی و عاطفی کودک،-پذیرش کودک و نشان دادن محبت کافی به او،
-اعتماد داشتن به کودک و تقویت حس اعتماد به نفس در او،
پرهیز از تبعیض، پیش داوری و خصومت نسبت به کودک،
-دلگرم کردن کودک به پیشرفت و سوق دادن او به نشان دادن تلاش و کوشش،
-شناخت ریشه ی اصلی پریشانی کودک و در صورت لزوم بردن کودک به پیش متخصصین امر،
-دادن مسئولیت های در حد توان و ظرفیت به کودک،
-تشویق کودک به حضور در جمع،
-تحت حمایت قرار دادن کودک،
-پاک کردن محیط خانوادگی و زندگی کودک از کشمکش و اختلاف،
-حل تضاد و کشمکش کودک به کمک خود او،
-ایجاد سرگرمی و پوشاندن ساعات فراغت کودک،
-پذیرش کودک به همانگونه که هست،
-عدم طرد کودک،
-از بین بردن زمینه های ترس و اضطراب در کودک.
منبع:نجاتی، حسین، (1388)، روانشناسی کودک، تهران، نشر بیکران، چاپ دهم.
/ج