بیعت سرور ما علی علیه السلام

کتابی به دستم رسید که نویسنده اش مدعی شده آنچه در این کتاب آورده، سیره ی واقعی امیرمؤمنان علی علیه السلام است!
عنوان این کتاب چنین است:
المرتضی: سیرة امیرالمؤمنین سیّدنا أبی الحسن علی بن أبی طالب رضی الله عنه و کرم الله وجهه
نام نویسنده ی آن «ابوالحسن علی الحسنی الندوی»
و ناشر آن «دارالقلم للطباعة و النشر و التوزیع» در دمشق است.
اکنون سلسله مقالات پیش روی شما به بررسی و نقد این کتاب پرداخته است.
هدف ما در این بررسی و نقد روشن ساختن حقایقی است که نویسنده آنها را انکار کرده و یا از آن ها غفلت ورزیده است.
ما در این سلسله مقالات بر آن بودیم شیوه های پیچیده ای را که نویسنده به پیروی از پیشوایان گذشته خود و استحکام بخشیدن به بنیان نهاده شده از سوی پیشینیان خود - به شیوه ی مخلوط کردن سم در عسل- دنبال کرده، روشن سازیم که هدایت در گفتار و کردار از آنِ خدای سبحان است.
***
نویسنده در صفحه ی 88 کتاب، تحت عنوان «بیعت سرور ما علی» می نویسد:
«درباره زمان بیعت علی علیه السلام اخبار و گزارش های تاریخی متفاوتی در دست است.»
آن گاه نویسنده حدیثی را از بیهقی نقل می کند و می گوید:
«مشهور آن است که علی علیه السلام برای رعایت حال فاطمه، با ابوبکر بیعت نکرد. هنگامی که فاطمه شش ماه پس از رحلت پیامبر در گذشت، علی نیز با ابوبکر بیعت نمود... .»

آیا امیرالمؤمنین علیه السلام با ابوبکر بیعت کرد؟

این دیدگاه را با چند پرسش مطرح می کنیم:
آیا علی علیه السلام با ابوبکر بیعت کرد؟
بیعت او چگونه بود؟
چه زمانی بیعت کرد؟
برخی از دانشمندان اهل تحقیق گفته اند: علی علیه السلام حتی به اجبار و اکراه نیز با ابوبکر بیعت نکرده است. بنابراین، مباحث مربوط به کیفیت و زمان بیعت آن حضرت، بر مبنای بیعت کردن او مطرح می شود.
درباره ی چگونگی بیعت امیر مؤمنان علی علیه السلام باید گفت: چندین تن از دانشمندان سرشناس اهل سنّت هم چون ابن قتیبه و دیگران روایت کرده اند که بیعت امیر مؤمنان علی علیه السلام پس از تهدید شدن به مرگ و در حالی صورت گرفته که شمشیر بر فراز سر آن حضرت بوده است... .
درباره ی زمان این بیعت، بخاری روایت کرده است که پس از صدّیقه ی طاهره علیها السلام انجام پذیرفته است. او می گوید:
«ابوبکر از انجام خواسته ی فاطمه سر باز زد و چیزی از آن را به او نداد. به همین دلیل فاطمه بر او خشم گرفت و از او دوری گزید و با وی سخن نگفت تا آن که درگذشت.
او شش ماه پس از پیامبر صلی الله علیه و آله، در قید حیات بود. هنگامی که او درگذشت، همسرش علی او را شبانه دفن کرد و بی آن که ابوبکر را آگاه کند، خود بر او نماز گزارد.
علی در زمان حیات فاطمه در میان مردم وجاهت داشت، اما پس از درگذشت او، از مردم کناره گرفت. در این زمان بود که درخواست کرد که با ابوبکر مصالحه و بیعت کند و این در شرایطی بود که او در چند ماه گذشته چنین کاری را انجام نداده بود.
در پی این درخواست، کسی را به سوی ابوبکر فرستاد و به او پیام داد که به نزد او برود و کسی را نیز با خود همراه نسازد، چرا که از حضور عمر، کراهت داشت و ناخشنود بود...».(1)
بنابراین روایت، حضرت فاطمه علیها السلام، با ابوبکر بیعت نکرد و درگذشت، امیر مؤمنان علی علیه السلام نیز پس از شهادت حضرت فاطمه علیها لسلام بیعت کرد. و این زمانی بود که علی علیه السلام پس از وفات حضرت فاطمه علیها السلام از مردم کناره گرفت.
معنای این عبارت آن است که او مجبور شد بیعت نماید.
بنابراین، اگر بپذیریم که حضرت علی علیه السلام بیعت کرده است، باید بدانیم که این مسأله پس از وفات فاطمه علیها السلام و از روی اجبار و کراهت بوده است و اگر فاطمه علیها السلام سال های دیگر نیز در قید حیات می بود، حضرت علی علیه السلام بیعت نمی کرد؛ زیرا او خود خلیفه بلافصل پس از پیامبر خدا صلی الله علیه وآله بود.
این حقیقت با دلایل عقلی و نقلی، در کتاب های مستقل و مفصل به اثبات رسیده است.

پی‌نوشت:

1- صحیح بخاری، کتاب المغازی، باب غزوة خیبر: 252/5.

منبع مقاله: حسینی میلانی، سیّدعلی؛ (1392)، نگاهی متفاوت به سیره ی حضرت علی علیه السلام، قم: الحقایق، چاپ اول.