گفت و گو با سرتیپ خلبان عزیز نصیرزاده معاون هماهنگ کننده نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی
درآمد
نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و خلبانان جان بر کف و کارکنان فنی فداکار آن از مرحله پیش از پیروزی انقلاب هویت دینی و اصالت ملی خود را ثابت کرده و پرسنل این نیرو پس از پیروزی انقلاب نیز با فعالیت های گوناگون در رویارویی با ضد انقلاب داخلی و دشمن خارجی نسبت به خنثی سازی توطئه های دشمنان و دفاع از ارزش های انقلاب و تمامیت ارضی کشور همیشه در صحنه پیشتاز بوده است. چنانچه رویدادهای جنگ های معاصر منطقه و جهان را بررسی نمائیم ملاحظه می کنیم که کمترین نیروی هوایی توانسته چند روز یا چند هفته تحمل جنگ را داشته باشد. ولی نیروی هوایی کشورمان به رغم تحریم های اقتصادی و مشکلات سیاسی و نیز در مقابل پیشرفته ترین جنگ افزارهای هوایی و پدافندی دشمن توانسته در طول دوران هشت سال دفاع مقدس برترین و بی نظیرترین عملیات جنگ هوایی شگفت انگیز را انجام دهد، که عملیات «کمان 99» در روز اول مهر سال 1359 و عملیات حمله به پایگاه الولید در سال 1360 بخشی از حمله های به یاد ماندنی نیروی هوایی کشورمان است. سرتیپ خلبان عزیز نصیرزاده معاون هماهنگ کننده نهاجا در این گفت و گو نقش نیروی هوایی در دوران دفاع مقدس و آمادگی همیشگی این نیرو را در دفاع از ملت و تمامیت ارضی کشور را شرح داده است که با هم می خوانیم:در ابتدای گفت و شنود، لطفاً نقش تعیین کننده و سرنوشت ساز نیروی هوایی کشورمان را در هشت سال دفاع مقدس تشریح فرمایید؟
در حمله علیه نیروی هوایی عراق، خط مقدم نیروی هوایی کشورمان، عمق خاک دشمن بود. از سوی دیگر نیروی هوایی پوشش کامل و پشتیبانی نزدیک را از نیروی های زمینی و دریایی به عمل آورد و نقش اساسی در انهدام کامل نیروی دریایی عراق را داشت. همچنین زنده نگه داشتن شریان صدور نفت کاملاً برعهده نیروی هوایی بود که این اقدام نیز در تأمین اقتصاد جنگ نقش تعیین کننده داشت. ترابری هوایی نیز از جمله فعالیت های گسترده نیروی هوایی در طول سالیان جنگ بود. در روزهای اول جنگ نیروی هوایی بود که توانست خارج از تاکتیک های مرسوم جنگ با هواپیما به جنگ تانک های دشمن برود، از پیشروی نیروی زرهی عراق جلوگیری به عمل آورد، و آن ها را در نزدیک مرزها تثبیت کند. بنابراین نقش نیروی هوایی در هشت سال دفاع مقدس کاملاً تعیین کننده و پررنگ بود.شهید حسین لشکری چه جایگاهی در نیروی هوایی دارد؟
شهید حسین لشکری در نیروی هوایی سمبل مقاومت، استقامت و پایداری در راه تحکیم باورهای دینی و ملی است. شهید لشکری، به همه ما درس رهایی از قید و بند مادی دنیا و آزادگی و رسیدن به کمال انسانی را آموخت و در دل کارکنان نیروی هوایی جایگاه بسیار بالایی دارد.علت اینکه صدام، شهید لشکری را به مدت 18 سال در اسارت نگه داشت چیست؟
صدام قبل از 31 شهریور سال 1359 تک نظامی محدودی را علیه کشورمان آغاز کرد، در آن مرحله تجاوزگری های هوایی متعددی را در فضای کشورمان انجام داد. سرلشکر شهید حسین لشکری برای مقابله با تجاوزگری دشمن به مرزهای خوزستان به پرواز درآمد، و در داخل مرز خودمان مورد اصابت موشک دشمن قرار گرفت و به اسارت رژیم بعث عراق درآمد. صدام در نظر داشت شهید لشکری را وادار به مصاحبه و در نهایت از این طریق ایران را متجاوز قلمداد کند که با پایداری و مقاومت شهید لشکری این توطئه ناکام ماند. لذا شهید لشکری را به مدت 18 سال به عنوان سند در اسارت نگه داشت اما موفق به شکستن مقاومت او نشد. لازم به ذکر است که شهید حسین لشکری 8 سال از این 18 سال را در سلول انفرادی به سر می برد که تحمل آن کاری از حد تصور یک انسان بعید می باشد.نیروی هوایی به منظور قدردانی و زنده نگه داشتن یاد این قهرمان ملی تاکنون چه اقداماتی به عمل آورده است؟
نیروی هوایی در محل تولد شهید لشکری یادواره ای را که شامل تندیس شهید بزرگوار و ماکت هواپیمای او می باشد احداث نموده است. افزون بر آن یکی از پایگاه های اصلی خود را که پایگاه مهرآباد می باشد، بنام آن شهید بزرگوار نامگذاری کرده است. نیروی هوایی همه ساله با برگذاری مراسمی یاد شهید بزرگ را گرامی می دارد و او را به عنوان الگو به دانشجویان و کارکنان جوان نیروی هوایی جمهوری اسلامی معرفی می نماید.حمله هوایی عراق به ایران در روز 31 شهریور سال 1359 تا چه اندازه برای نیروی هوایی کشورمان غافلگیر کننده بود؟
آغاز جنگ و حمله ارتش بعثی عراق به خاک جمهوری اسلامی ایران چندان دور از انتظار نبود چرا که رژیم بعثی عراق از یک سال قبل تحرکات جنگ طلبانه خود را آغاز کرده و از زمین و دریا به ویژه از هوا تجاوزاتی را انجام داده بود. لیکن با نوعی الگو برداری از حمله هوایی رژیم صهیونیستی، به پایگاه های شکاری کشورهای عربی در جنگ شش روزه، ژوئن سال 1967 می خواست در همان روز اول جنگ، قدرت هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران را مورد هدف قرار داده و زمینگیر کند. با این وصف نیروی هوایی عراق از نخستین روز جنگ کوشید برتری هوایی خود را عملاً به نمایش گذارد و به نیروی زمینی خود آزادی عمل بدهد. البته این حرکت عراق، یعنی حمله گسترده هوایی روز 31 شهریور سال 1359 تا حدودی غافلگیر کننده بود ولی به فضل خداوند متعال به دلیل ضعف های تکنیکی و تاکتیکی هواپیماها و خلبانان عراقی، رژیم صدام نتوانست به اهداف خود از این حمله هوایی دست یابد. با توجه به آگاهی قبلی نیروی هوایی از آماده شدن ارتش عراق برای جنگ، بفرمایید که نیروی هوایی تا چه میزان استعداد رویارویی و حضور فعال در جنگ را داشت؟
شکی نیست که نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی از برترین و مجهزترین نیروهای هوایی دنیا بوده و هست و خلبانان جان برکف آن آموزش های لازم را فرا گرفته بودند. اما در آن زمان با دو مشکل مواجه بودند. یکی اینکه تا آن موقع به ثبات مدیریتی و فرماندهی در جریان حوادث پس از انقلاب نرسیده بود و در حال پاکسازی برخی عناصر وابسته به رژیم قبلی بود. مشکل دیگر این که خروج مستشاران نظامی خارجی که سهم کاملی در ابعاد مختلف تعمیر و نگهدرای هواپیماها و تجهیزات پیشرفته نیروی هوایی داشتند پرنشده بود و نیروی توانمند ایرانی به خود باوری و خوداتکایی نرسیده بود اما در سایر موارد کمبودی احساس نمی شد.با این وصف دشمن پیش بینی کرده بود که نیروهای مسلح کشورمان پس از پیروزی انقلاب به نوعی دچار آشفتگی هستند و به همین دلیل جنگ را بر کشورمان تحمیل کرد. ولی به هر حال بفرمایید که عملیات 140 فروندی نیروی هوایی چه تأثیری بر محاسبات دشمن داشت؟
محاسبات دشمن از دیدگاه علم نظامی درست بود. چرا که اولا در خلال دو سال قبل از شروع جنگ آموزش در ارتش تقریباً تعطیل شده بود. مدت خدمت سربازی هم از دو سال به یک سال کاهش یافته بود. بودجه ارتش از زمان شریف امامی (نخست وزیر زمان طاغوت) کاهش یافته بود. دولت موقت کلیه قراردادهای مربوط به خرید تجهیزات نظامی را لغو کرده بود. در همان حال رابطه سیاسی خوبی با بلوک شرق و غرب نداشتیم. با وجودی که جمعیت عراق یک سوم جمعیت ایران بود، میزان فروش نفت ایران در برابر فروش عراق خیلی پایین آمده بود. در آن مرحله تعداد ارتش بعث از حدود 180 هزار نفر به 260 هزار نفر افزایش یافت، و در طول یک سال قبل از آغاز جنگ به میزان 16 میلیارد دلار تجهیزات نظامی خریداری کرد. از سوی دیگر روابط سیاسی رژیم بعث با دولت های بلوک شرق و غرب در بهترین شرایط قرار داشت. آمریکا هم در مخالفت با سیاست نه شرقی و نه غربی، جمهوری اسلامی، به طور علنی از ادعای عراق در اروند رود حمایت کرده، بنابراین ملاحظه می کنیم که رژیم بعث با اینگونه محاسبات برآورد درستی انجام داده بود. لیکن از درک دو موضوع ناتوان بود. یکی قدرت رهبری حکیمانه امام(ره) که هر غیرممکنی را با توکل به خداوند متعال ممکن می ساخت. و دیگری رشادت دلاور مردانی همچون شهید حسین لشکری، شهید عباس بابایی، شهید باقری، شهید عباس دوران، هشید باکری و سایر شهدای بزرگ دفاع مقدس...با توجه به تحریم کشورمان از سوی ایادی شرق و غرب در طول 8 سال دفاع مقدس، نیروی هوایی چگونه در آن شرایط توانست بر مشکلات کمبود قطعات یدکی و سلاح مورد نیاز چیره شود؟
همانگونه که در پاسخ قبلی به آن اشاره کردیم قدرت رهبری حضرت امام(ره) و نفس قدسی ایشان همه موانع را رفع کرد و همه مشکلات حل گردید. امام طی پیامی به نیروی هوایی که از طریق نماینده ایشان در ارتش یعنی رهبر معظم انقلاب حضرت امام خامنه ای (مد ظله العالی) داده شد کارکنان فنی «نهاجا» را به خودباوری رسانده و جرأت پیدا کردند تا آچار به دست گرفته و کلیه امور فنی و تجهیزات پیچیده پرنده را خود انجام دهند. در طول هشت سال دفاع مقدس دیدید که کوچکترین مشکلی در آماده سازی هواپیماها احساس نشد و این راه ادامه یافت تا به خودکفایی کامل در تأمین قطعات رسیده و هواپیما نیز بسازیم.درباره مهمترین عملیات نیروی هوایی در طول هشت سال دفاع مقدس از جمله عملیات کمان 99 مهمتر بود؟ یا عملیات حمله به پایگاه اچ 3 یا حمله به پالایشگاه الدوره بغداد توسط شهید عباس دوران، بگویید؟
هر کدام از عملیات های یاد شده دارای ویژگی منحصر به فرد می باشند که در برهه زمانی خود بسیار تأثیرگذار و با اهمیت بودند. به طور مثال عملیات 140 فروندی تنها یک روز پس از حمله هوایی عراق درس بزرگی به ارتش بعث داد و به صدام فهماند که در اولین گام یعنی زمینگیر کردن نیروی هایی ایران موفق نبوده است. این حرکت استراتژی دشمن را تغییر داد و با عملایت الولید (حمله به پایگاه های اچ 3 در غرب عراق) به دشمن تفهیم کرد که هیچ نقطه ای از کشور عراق امن نبوده و نیروی هوایی ایران از توان بسیار بالایی برخوردار است. عملیات حمله به پالایشگاه الدوره که توسط شهید عباس دوران انجام شد اراده دشمن را که می خواست اجلاس غیرمتعهدها را در بغداد برگزار کند در هم شکست، و توان نظامی ایران را به دنیا نشان داد. در نتیجه این عملیات تصمیم برای برگزاری اجلاس غیر متعهدها در بغداد منتفی شد. بنابراین هر کدام از این عملیات را باید در جای خود مهمترین دانست.با توجه به تحولات جاری در خاورمیانه و استمرار تهدیدهای دشمنان بر ضد کشورمان، نیروی هوایی این تهدیدها را چگونه تلقی می کند؟
ما یک واحد نظامی هستیم و می بایست همیشه آماده مقابله با دشمنان باشیم، تهدیدات موجود هم ماهیت جدیدی ندارد، سال هاست که دشمن به اینگونه تهدیدات روی آورده است و در صدد ایجاد رعب می باشد. اما از اینگونه تهدیدات نه تنها تأثیر منفی در روحیه کارکنان نهاجا ندارد بلکه باعث افزایش آمادگی آن می شود. ما آمادگی مقابله با هر نوع تهدیدی را داریم.احساس می شود که اوضاع منطقه در سایه حضور ناوگان های غربی در خلیج فارس به مرحله خطرناک رسیده است، ارزیابی تان به عنوان یک فرمانده نظامی از اوضاع منطقه چیست؟
من یک فرمانده نظامی در یک نیروی عملیاتی هستم و تحلیل و تفسیر سیاسی کار من نیست. من و امثال من باید تلاش کنیم که آمادگی خود را حفظ کنیم تا در صورت صدور فرمان از سوی فرماندهی معظم کل قوا (مدظله العالی) با تمام قدرت با دشمن مقابله کنیم. بنابر این تلاش می کنم اوضاع نظامی دشمن را زیر نظر داشته باشم.چنانچه در آینده جنگی در منطقه آغاز شود، سناریوی این جنگ را چگونه پیش بینی می کنید؟
امیدوارم جنگ افروزان به ماجراجویی روی نیاورند. چرا که اگر جنگی در منطقه روی دهد دامنه آن بسیار گسترده تر و فراتر از منطقه خواهد رفت و دنیا را فرا خواهد گرفت و هیچ کشوری از اسیب آن در امان نخواهد ماند.به نظر شما یک نوع موازنه قدرت در منطقه وجود دارد که احتمال وقوع جنگ را منتفی می کند؟
موازنه قدرت وجود دارد و توان مقابله با یک قدرت همطراز و یا غیرهمطراز را داریم. لیکن گاهی اوقات سران برخی از قدرت ها جثه ای به اندازه دایناسور و مغزی به اندازه گنجشک دارند که ما را وادار می کند برای هر نوع شرایطی آماده باشیم.به طور کل یک نیروی هوایی بخصوصی می تواند در روند جنگ های آینده تعیین کننده باشد یا سلاح موشکی حرف اول را خواهد زد؟
هر دو مورد لازم و ضروری است، و هر کدام کاربرد خاص خودش را دارد و نباید با بزرگنمایی توان یکی باعث تضعیف دیگری شد. الحمدلله نیروهای مسلح ما در حال حاضر از توان موشکی قوی و نیروی هوایی پرتوانی برخوردار هستند.نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران یکی از برترین و مجهز ترین نیروهای هوایی دنیا بوده و هست و خلبانان جان بر کف آن آموزش های لازم را فراگرفته بودند. قدرت رهبری حکیمانه امام(ره) هر غیر ممکنی را با توکل به خداوند متعال در نیروی هوایی ممکن می ساخت.
منبع: نشریه شاهد یاران شماره 85
