نویسنده: ناصر فکوهی
50 اثر کلیدی در تاریخ نظریه های انسان شناسی
آثار زیر بنابر نظر نگارنده انتخاب شده اند و طبعاً ممکن است پژوهشگران و نویسندگان دیگر، انتخاب های متفاوتی داشته باشند. هر چند شاید بتوان ادعا کرد که درباره ی اهمیت اساسی اکثریت این آثار هم رأیی بسیار گسترده ای در میان انسان شناسان وجود دارد. با این همه فهرست زیر را به هیچ عنوان نباید قطعی و تغییرناپذیر دانست. در این فهرست به جز چند مورد استثنایی تنها آثاری مورد اشاره بوده اند که از نیمه ی قرن 19 تا امروز و صرفاً در حوزه ی انسان شناسی منتشر شده باشند.در این فهرست درباره ی هر اثر مشخصات زیر به ترتیب آورده شده اند:
1.نام نویسنده، سال تولد و مرگ، نام اثر، در صورتی که اصل اثر به زبان انگلیسی نبوده و ترجمه ای به انگلیسی از آن اثر به انتشار رسیده باشد و تاریخ این انتشار انگلیسی
2.نام نویسنده و نام اثر به فارسی
3.مشخصات ترجمه ی فارسی، در صورت وجود چنین ترجمه ای و شناخت نگارنده از آن.
4.کلیدواژه های اثر برای تشخیص حدود موضوعی.
1.F.Max Müller(1823-1900),Comparative Mythology,1956
-ماکس مولر، اسطوره شناسی تطبیقی.
اسطوره شناسی، انسان شناسی دینی، زبان شناسی.
2.Georges Dumézil(1898-1986),Mythe et Epopée, 3 vol,1968-1973
-ژرژ دومزیل، اسطوره و حماسه.
اسطوره شناسی، ایدئولوژی هندواروپایی، تاریخ ادیان، زبان شناسی تطبیقی، فرهنگ هندواروپایی.
3.Emile Durkheim(1858-1917),Les formes élémentaires de la vie religieuse,1912.
The Elementary Forms of Religious Life,1915
-امیل دورکیم، اشکال ابتدایی حیات دینی.
انسان شناسی دینی، تابو، تطورگرایی، توتم، جادو، جوامع ابتدایی، شمنیسم.
4.Marshall Sahlins(1903- ),Stone Age Economics,1972
-مارشال سالینز، اقتصاد عصر سنگ.
انسان شناسی امریکا، انسان شناسی اقتصادی، انسان شناسی باستان شناختی، انسان شناسی مارکسیستی.
5.Ruth Fulton Benediet(1887-1948),Patterns of Culture,1934
-روث فولتون بندیکت، الگوهای فرهنگ.
الگوهای فرهنگ، انسان شناسی امریکا، انسان شناسی روانشناختی، شخصیت، فرهنگ گرایی، فرهنگ و شخصیت، نژاد، هویت.
6.Gordon V.Childe(1892-1957),Man Makes Himself,1936
-گوردون و.چایلد، انسان خود را می سازد، ترجمه ی احمد کریمی حکاک، محمد هل اتائی، تهران، شرکت سهامی کتاب های جیبی، 1375.
انسان شناسی باستان شناختی، انسان شناسی زیستی، باستان شناسی، تاریخ، تطورگرایی.
7.Louis Dumont(1911- ),Homo hierarchicus,1967.
Homo Hierarchicus,1970
-لویی دومون، انسان سلسله مراتبی.
آسیای جنوبی، انسان شناسی دینی، انسان شناسی فرانسه، کاست ها، هند.
8.Claude Levi-Strauss(1908- ),Anthropologie structurale,1958.
Structural Anthropology,1963
-کلود لوی- استراوس، انسان شناسی ساختاری.
اسطوره شناسی، انسان شناسی فرانسه، تابو، توتم، جادو، زبان شناسی، ساختارگرایی، نمادشناسی.
9.Georges Balandier(1920- ),Anthropologie politique,1967.
Political Anthropology,1970
-ژرژ بلاندیه، انسان شناسی سیاسی، ترجمه ی فاطمه گیوه چیان، تهران، انتشارات آران، 1377.
افریقاشناسی، انسان شناسی سیاسی، انسان شناسی فرانسه، دولت، قدرت، نظام های سیاسی، نظم.
10.André Leroi-Gourhan(1911-1986),Archeologie du Pacifique Nord,2 vol, 1964-5
-آندره لوروا- گوران، باستان شناسی اقیانوس آرام شمالی.
اقیانوسیه شناسی، انسان شناسی باستان شناختی، انسان شناسی فرانسه، تکنولوژی.
11.Margaret Mead(1901-1978),Coming of Age in Samoa,1928
-مارگارت مید، بلوغ در ساموا.
انسان شناسی امریکا، انسان شناسی روان شناختی، فرهنگ و شخصیت، مردم نگاری.
12.Mary Douglas(1921- ),Purity and Danger,1966
-مری داگلاس، پاکی و خطر.
آلودگی، انسان شناسی دینی، انسان شناسی نمادین، پاکی، طبقه بندی، مناسک.
13.Clifford Geertz(1926- ),The Interpretation of Cultures,1973
-کلیفورد گیرتز، تفسیر فرهنگ ها.
انسان شناسی امریکا، انسان شناسی تفسیری، انسان شناسی نمادین، هرمنوتیک.
14.Pierre Bourdieu(1930- ),La Distinction,1979.
Distinction,1984
-پیر بوردیو، تمایز.
انسان شناسی فرانسه، انسان شناسی هنر، جامعه شناسی هنر، زیباشناسی، سرمایه ی اجتماعی، سرمایه ی فرهنگی، سلیقه، فرهنگ، هنر.
15.Sigmund Freud)1856-1939),Totem und Tabu,1913
Totem and Tabo,1950
-زیگموند فروید، توتم و تابو.
ازدواج با محارم، تابو، توتم، روانکاوی.
16.Erving Goffman(1922-1982),Asylums,1961
-اروینگ گافمن، تیمارستان.
انسان شناسی امریکا، انسان شناسی روان شناختی، زندگی روزمره، مشاهده ی مشارکتی.
17.Lewis Henry Morgan(1818-1881),Anciety Society,1877
-لویس هنری مورگان، جامعه ی باستان، ترجمه ی محسن ثلاثی، تهران، انتشارات مؤسسه ی مطالعات و تحقیقات فرهنگی(پژوهشگاه)، 1371.
انسان شناسی امریکا، تطورگرایی، سرخ پوستان امریکا، فرهنگ، نظام های خویشاوندی، نظام های سیاسی.
18.Pierre Clastres (1934-1977),La Société contre l`Etat,1974.
Society against the State,1977
-پیر کلاستر، جامعه علیه دولت.
انسان شناسی سیاسی، انسان شناسی فرانسه، دولت، قدرت در جوامع ابتدایی.
19.Victor V.Turner(1920-1983),The Forest of Symbols,1967
-ویکتور و.ترنر، جنگل نمادها.
انسان شناسی بریتانیا، انسان شناسی دینی، انسان شناسی نمادین، مکتب منچستر، مناسک.
20.Johan Jakob Bachofen(1815-1877),Das Mutterrecht,1861
-یوهان یاکوب باخوفن، حق مادری.
اسطوره شناسی، انسان شناسی آلمان، تطورگرایی، نظام های خویشاوندی.
21.Marcel Griaule(1898-1956),Dieu d`eau,entretiens avec Ogotemmêli,1948
-مارسل گریول، خدای آب، گفتگوهایی با اوگوتملی.
افریقاشناسی، انسان شناسی فرانسه، انسان شناسی دینی، انسان شناسی نمادین.
22.Montesquieu,L`Esprit des Lois,1748
The Spirit of the Laws,1750
-شارل لوئی دوسکوندا منتسکیو، روح القوانین، ترجمه ی علی اکبر مهتدی، انتشارات امیرکبیر، چاپ هفتم، 1355.
انسان شناسی سیاسی، انسان شناسی محیط شناختی، تطورگرایی، تفکر انسان شناختی، کارکردگرایی.
23.Vladimir Propp(1895-1970),Morfologiia skazki,1928
Morphology of the Folklore,1958
-ولادیمیر پراپ، ریخت شناسی قصه های پریان، ترجمه ی فریدون بدره ای، تهران، انتشارات توس، 1368.
اسطوره شناسی، انسان شناسی روانشناختی، ساختارگرایی، فولکلور.
24.Noam Chomsky(1928- ),Language and Mind,1968
-نوآم چامسکی، زبان و ذهن، ترجمه ی کورش صفوی، تهران، انتشارات هرمس، 1379.
انسان شناسی آمریکا، انسان شناسی زبان شناختی، دستورزبان عام، ذهن، زبان، زبان شناسی، ساختارگرایی.
25.Oscar Lewis(1921-1993),Life in a Mexican Village,1951
-اسکار لویس، زندگی در یک روستای مکزیکی.
انسان شناسی امریکا، انسان شناسی شهری، فرهنگ فقر، فرهنگ و توسعه.
26.Ferdinand de Saussure(1857-1913),Cours de linguistique générale,1916
Course in General Linguistics,1959
-فردینان دو سوسور، دوره ی زبان شناسی عمومی، ترجمه ی کورش صفوی، تهران، انتشارات هرمس، 1378.
انسان شناسی زبان شناختی، انسان شناسی ساختاری، انسان شناسی فرانسه، زبان، زبان شناسی.
27.George Herbert Mead(1863-1931),Mind,Self and Society,1934
-جرج هربرت مید، ذهن، خود و جامعه.
انسان شناسی امریکا، انسان شناسی و جامعه شناسی، شخصیت، هویت.
28.Lucien Levy-Bruhl(1857-1939),La Mentalité primitive,1922
Primitive Mentality,1923
-لوسین لوی- برول، ذهنیت ابتدایی.
انسان شناسی فرانسه، تطورگرایی، تقدس، ذهنیت ابتدایی، عقلانیت.
29.Sir James Frazer(1854-1941),The Golden Bough,1890
-سر جیمز فریزر، شاخه ی زرین.
انسان شناسی بریتانیا، تابو، تطورگرایی، توتم، جادو، نظام های خویشاوندی.
30.Michel Leiris(1901-1990),L`Afrique Fantôme,1934
-میشل لیریس، شبح افریقا.
افریقاشناسی، انسان شناسی فرانسه، انسان شناسی و سوررئالیسم.
31.Edward Sail(1935- ),Orientalism,1978
-ادوارد سعید، شرق شناسی، ترجمه ی عبدالرحیم گواهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1371.
بیگانه گرایی، تاریخ انسان شناسی، شرق شناسی، غرب شناسی.
32.Mircea Eliade(1907-1986),Le Chamanisme et les techniques archaiques de l`extase,1951
Shamanism,1964
-میرچیا الیاده، شمنیسم و روش های باستانی خلسه.
انسان شناسی دینی، خلسه، جادو، شمنیسم، مناسک.
33.Abram Kardiner(1891-1981),The Individual and His Society,1939
-آبرام کاردینر، فرد و جامعه ی او.
انسان شناسی امریکا، انسان شناسی روان شناختی، شخصیت پایه، فرهنگ و شخصیت.
34.Sir Edward Burnett Tylor(1832-1917),Primitive Culture,1871
-سر ادوارد برنت تایلر، فرهنگ ابتدایی.
انسان شناسی بریتانیا، تطورگرایی، فرهنگ، نظام های خویشاوندی.
35.Jean-Jacques Rousseau(1712-1778),Discours sur l`origine et les fondements de l'inégalité parmi les hommes,1775
Discourse on the Origins and Foundations of Inequality among Men...
-ژان -ژاک روسو، گفتار درباره ی منشأ و اساس نابرابری میان انسان ها.
انسان شناسی روشنگری، انسان شناسی فرانسه، تطورگرایی، تفکر انسان شناختی، وحشی نیک.
36.Roman Jakobson(1896-1982),Fundamentals of Language,1956
-رومن یاکوبسن، (همراه با م.هال M.Halle)، مبانی زبان.
انسان شناسی زبان شناختی، زبان شناسی، ساختارگرایی.
37.Ralph Linton(1893-1953),The Study of Man,1936
-رالف لینتون، مطالعه بر انسان.
انسان شناسی امریکا، انسان شناسی روان شناختی، فرهنگ و شخصیت.
38.Leslie A.White(1900-1975),The Concept of Cultural Systems,1975
-لسلی ا.وایت، مفهوم نظام های فرهنگی.
انسان شناسی امریکا، جبرگرایی فنی، فرهنگ، محیط شناسی فرهنگی، نوتطورگرایی.
39.Arnold van Gennep(1873-1957),Les Rites de passage,1909
The Rites of Passage, 1960
-آرنولد وان جنپ، مناسک گذار.
انسان شناسی دینی، فولکلور، مناسک گذار.
40.Charles Darwin(1809-1882),Origin of Species,1865.
-چارلز داروین، منشأ انواع.
انسان شناسی بریتانیا، انسان شناسی زیستی، تطورگرایی، تنازع بقا، داروینیسم، علوم طبیعی، گزینش طبیعی.
41.Friedrich Engels(1820-1895),Ursprung des Familie,des Privateigentums und des Staates,1884.
The Origin of the Family,Private Property and the State,1902
-فردریش انگلس، منشأ خانواده، مالکیت خصوصی و دولت، ترجمه ی خسرو پارسا، تهران، انشتارات جامی، 1380.
تطورگرایی، خانواده، جوامع باستانی، دولت، رُم باستان، مالکیت خصوصی، مورگان، یونان باستان.
42.Robert H.Lowie(1883-1957),The Origin of the State,1927
رابرت لاوی، منشأ دولت.
انسان شناسی امریکا، انسان شناسی حقوقی، انسان شناسی سیاسی، فرهنگ.
43.Jean-Francois Lyotard(1924- ),La Condition postmoderne: rapport sur le savoir,1979.
The Postmodern Condition,1984
-ژان- فرانسوا لیوتار، وضعیت پسامدرن: گزارشی درباره ی دانش، ترجمه ی حسین علی نوذری، تهران، انتشارات گام نو، 1380.
انسان شناسی پسامدرن، انسان شناسی در فرانسه،، زبان شناسی.
44.Franz Boas(1858-1942),Race,Language and Culture,1940
-فرانتس بوآس، نژاد زبان و فرهنگ.
انسان شناسی آمریکا، تاریخ، خاص گرایی فرهنگی، روش، زبان، فرهنگ، نژاد.
45.Michel Foucault(1926-1984),Surveiller et punir,1975.
Discipline and Punish,1978
-میشل فوکو، مراقبت و تنبیه، ترجمه ی نیکو سرخوش، افشین جهاندیده، تهران، نشر نی، 1378.
انسان شناسی پزشکی، انسان شناسی سیاسی، انسان شناسی فرانسه، پسامدرنیسم، قدرت، مدرنیسم.
46.Meyer Fortes(1906-1983),African Political Systems,1940
-مایر فورتس، نظام های سیاسی افریقا(همراه با ا.ا.اوانس پریچارد، E.E.Evans-Pritchard)(1902-1973)
افریقاشناسی، انسان شناسی بریتانیا، انسان شناسی سیاسی.
47.S.F.Nadel(1903-1954),The Theory of Social Structure,1957
-س.ف. نادل، نظریه ی ساختار اجتماعی.
انسان شناسی بریتانیا، ساختارگرایی، نظریه ی انسان شناختی.
48.E.E.Evans-Pritchard(1902-1973),The Nuer,1940
-ا.ا.اوانس- پریچارد، نویرها.
افریقاشناسی، انسان شناسی بریتانیا، ساختارگرایی، کارکردگرایی، محیط شناسی فرهنگی.
49.Marcel Mauss(1872-1950(,Le Don,1925
The Gift,1952
-مارسل موس، هدیه.
افریقاشناسی، انسان شناسی اقتصادی، انسان شناسی فرانسه، نظام خویشاوندی.
50.Bronislaw Malinowski(1884-1942(,A Scientific Theory of Culture
-برونیسلاو مالینوفسکی، یک نظریه ی علمی فرهنگ، ترجمه ی عبدالحمید زرین قلم، تهران، مرکز پژوهش های بنیادین، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380.
انسان شناسی بریتانیا، کارکردگرایی، فرهنگ.
منبع مقاله :
فکوهی، ناصر؛(1390)، تاریخ اندیشه و نظریه های انسان شناسی، تهران، نشر نی، چاپ هفتم