گلودرد

24روش براي رفع سوزش گلو

قورت دادن و فرو خوردن غرور خيلي دردناک است. اما اگر موقع فرو بردن و بلع آب دهان خود احساس درد مي کنيد، بدان معناست که واقعاً دچار مشکلي شده ايد. زيرا حتي تحمل 15ثانيه بدون قورت دادن آب دهان، کار دشوراي است. هرچه سعي مي کنيد بزاقتان را کمتر فرو ببريد، کمتر هم موفق مي شويد. حال به اين گلودرد و سوزش، سرفه هاي خشک را هم اضافه کنيد. حتماً خوب با اين درد عذاب آور آشنايي داريد. گلو درد معمولاً جزو اولين علايم هشداردهنده سرماخوردگي يا آنفلوانزا است. اما ممکن است گلودرد ارتباطي به سرماخوردگي و يا آنفلوانزا نداشته و علت ميکروبي يا ويروسي ديگري داشته باشد. گاهي گلودرد تنها در اثر تحريک خفيف گلو در هواي کم رطوبت زمستان و گاه به دنبال زياد فرياد زدن در يک مسابقه فوتبال بروز مي کند. علت بروز گلو درد هرچه باشد توصيه پزشکان در خصوص آن به شرح زير است:

قرص هاي مکيدني

چنانچه گلو درد علت ويروسي داشته باشد، مصرف آنتي بيوتيک کمکي نخواهد کرد. اما دکتر «هيوستن کينگ» اثر قرص هاي مکيدني محتوي فنل را مؤثر توصيف مي کند. فنل باعث کشته شدن ميکروب هاي سطحي مي شود و با کنترل و ممانعت از تکثير ميکروب ها به بدن فرصت مي دهد تا خود را براي مقابله با آن ها آماده سازد. اين قرص ها با خاصيت بي حس کنندگي ملايمي که دارند باعث بي حسي پايانه هاي عصبي آسيب ديده مي شوند. قدرت اين قرص ها متفاوت است بنابراين لازم است قبل از مصرف، دستورالعمل استفاده از دارو را مطالعه نماييد.

اسپري هاي ضد گلودرد (1)

اسپري هاي حاوي فنل نيز به همين ترتيب قادرند موجب تسکين موضعي گلو درد شوند. اما طبق گفته ي پروفسور «توماس گاسل» مدت زمان باقي ماندن دارو بر روي بافت هاي تحريک شده گلو نسبتاً کوتاه است. در حالي که اثر قرص هاي مکيدني طولاني تر است.

استفاده از روي

قرص هاي مکيدني محتوي روي (2) در تسکين سوزش گلو دردهاي ناشي از سرماخوردگي مؤثرند. دکتر «دونالد ديويس» در اين باره مي گويد: «براي بيماران هر دو ساعت يک بار قرص هاي 23ميلي گرمي گلوکونات روي تجويز کرديم، اما از بيماران خواستيم به جاي سريع جويدن قرص ها، اجازه دهند قرص به تدريج در دهان حل شود. اين کار باعث شد احساس سوزش و ديگر علايم سرماخوردگي بيماران تخفيف يابد». اما دکتر «ديويس» در خصوص مصرف روي بيش از 7روز هشدار مي دهد. زيرا ممکن است اين عنصر با ديگر عناصر موجود در بدن تداخل کند. اگر طعم روي برايتان قابل تحمل نيست مي توانيد از قرص هاي مکيدني حاوي روي استفاده کنيد.

غرغره کنيد

دکتر «کينگ» مي گويد: «هرگاه هنگام بلع بزاق در ناحيه گلو، درد احساس کنيد، نشانگر آن است که احتمالاً ناحيه آسيب ديده در قسمت فوقاني تر گلو قرار دارد و غرغره کردن و شستن آن و در نتيجه تسکين درد امکان پذير است». پس لازم است مرتب با يکي از محلول هاي زير غرغره نماييد. اما به خاطر داشته باشيد اگر دچار گرفتگي صدا هستيد و يا سرفه مي کنيد، قسمت تحتاني گلو آسيب ديده و غرغره کردن بر آن تأثير ندارد.

آب نمک

يک قاشق چاي خوري نمک را در نيم ليتر آب ولرم يا آبي که دماي آن در حد دماي اتاق باشد حل کنيد. اين مقدار نمک درست متناسب با سرم طبيعي موجود در بدن بوده و بسيار تسکين دهنده است. حدوداً هر يک ساعت يک بار گلو را با آب نمک شستشو دهيد ولي در صورت داشتن پرهيز از مصرف نمک زياد، از قورت دادن آن اجتناب کنيد.

چاي بابونه

دکتر«اِلنر بوش» استفاده از چاي بابونه گرم را جهت تسکين غشاي تحريک شده گلو توصيه مي کند. يک قاشق چايخوري بابونه خشک را در يک فنجان آب داغ دم کرده، سپس آن را از صافي رد کنيد. بگذاريد چاي بابونه ولرم شود و سپس گلو را با آن شستشو دهيد.

آب ليموي رقيق شده

دکتر«بوش» هم چنين حل کردن کمي آب ليمو شيرين در يک ليوان بزرگ آب ولرم را مؤثر توصيف مي کند.

روش هاي درماني پشت صحنه

بازيگران نمي توانند به صرف گلو درد بازي را رها کرده، به پشت صحنه بروند. بنابراين از چند تن از بازيگران حرفه اي سوال کرديم که چگونه ضمن داشتن گلو درد به کار خود ادامه مي دهند و بر روي صحنه ظاهر مي شوند؟
0 چند تن از اين افراد جرعه جرعه آشاميدن آب ليموشيرين و عسل محلول در چاي داغ يا آب را در طول روز مؤثر مي دانند.
0 همه اين افراد از قرص هاي مکيدني مورد علاقه خود استفاده مي کنند. «جورج ريلي» يکي از بازيگران، کارگردانان و نويسندگان استفاده از قرص هاي نعناع (Ricola ) را به خصوص هنگامي که بازيگر ناچار است دوبار در طول روز اجرا داشته باشد بسيار مؤثر توصيف مي کند.
0 «جفري مور» - يکي از خوانندگان - قطره ي (Halls Mentho - Iyptus) را ترجيح مي دهد. زيرا اين قطره فاقد مواد بي حس کننده که مانع از بيرون آمدن صداي فرد مي شوند، مي باشد.
0 «نورمن مارشال» - يک بازيگر - استفاده از قرص هاي مکيدني را جهت تسکين سريع گلو درد توصيه مي نمايد.
0 يکي ديگر از راهکارهاي همين بازيگر حل کردن يک قاشق غذاخوري جوش شيرين در يک ليوان بزرگ آب ولرم و به تدريج نوشيدن آن طي روز، هنگام تحريک گلو است.
0 «اِلفِ فيرسرويس»، يکي از بازيگران زن - هنگام ابتلا به گلو درد صورت خود را سونا مي دهد. وي مي گويد: « به مدت 10دقيقه بخار آب را استنشاق مي کنم. اگر وقت کافي داشته باشم اين کار را سه بار در طول روز تکرار مي کنم، تا زماني که احساس کنم گلويم در حال بهبود است».
0 «ويليام پِرلي» - يک خواننده و بازيگر - به عنوان يک اقدام پيشگيرانه سعي مي کند با خوردن مقدار زيادي هويج (به خاطر دارا بودن ويتامين A) سلامتي خود را حفظ نمايد. او هم چنين مي گويد: «از مربيان آواز شنيده ام که نبايد با زياد صاف کردن صدا موجب تحريک گلو شد».

مرطوب نگه داشتن هواي اتاق

گاهي اوقات گلو درد پس از برخاستن از خواب بروز مي کند و به بازماندن دهان حين خواب مربوط مي شود. بيني به طور معمول هوا را قبل از رسيدن به گلو و ريه ها، مرطوب مي کند. اما تنفس از طريق دهان مانع از مرطوب شدن هواي تنفسي شده، موجب خشکي و تحريک گلو مي گردد. دکتر «جيسون سِرو» مرطوب نگه داشتن هواي محيط اطراف را به کمک يک دستگاه بخور توصيه مي کند. وي مي گويد: «حتي در صورت مجهز بودن سيستم گرمايش اتاق به مرطوب کننده ي هوا، از يک دستگاه بخور در کنار تخت خود استفاده نماييد. مرطوب کننده هاي سيستم گرمايش معمولاً خيلي خوب کار نمي کنند و به خصوص برخي از انواع آن ها(3) به شدت موجب خشکي هواي خانه مي شوند».

استنشاق بخار آب

در صورت خشکي بيش از حد هواي خانه علاوه بر استفاده از سيستم مرطوب کننده مي توان از بخار آب نيز کمک گرفت. وان حمام را از آب داغ پر کنيد، حوله اي روي سرانداخته، سر را روي وان بگيريد و بخار آب را عميقاً از طريق دهان و بيني به مدت 5 تا 10دقيقه تنفس نماييد. در صورت لزوم اين عمل را چند بار در روز تکرار کنيد.

بازنگه داشتن بيني

اگر علت تنفس از راه دهان تا حدودي مربوط به گرفتگي بيني است، سعي کنيد بيني را با استفاده از قطره يا اسپري هاي ضد احتقان مجاز بدون نسخه مانند اکسي متازولين (4) باز نگه داريد. اما بيش از يکي دو روز از اين داروها استفاده نکرده و دستورالعمل آن ها را به دقت مطالعه نماييد زيرا اسپري ها معمولاً اعتياد آورند.

استنشاق نسيم ساحلي

اگر امکان رفتن به مناطق مرطوب نظير ساحل دريا و اقيانوس برايتان وجود ندارد، مي توانيد اين رطوبت را به طور مصنوعي با استفاده از اسپري هاي کلرورسديم (سالين) موجود در بازار فراهم نماييد. دکتر«سرو» مي گويد: «اسپري هاي حاوي کلرورسديم موجب مرطوب شدن بيني مي شوند و با سرازير شدن از خلف بيني به گلو، آن را مرطوب مي کنند. محلول هاي محتوي کلرور سديم برخلاف اسپري هاي ضد احتقان بيني اعتياد به دارو ايجاد نمي کنند»(5).

افزايش مصرف مايعات

دکتر «سرو» معتقد است با خوردن زياد مايعات مي توان به افزايش آب موجود در بافت خشک شده گلو کمک کرد. هرچند، نوع نوشيدني چندان مهم نيست. اما دکتر «سرو» مصرف برخي از مايعات را منع مي کند. نوشيدني هاي غليظ حاوي شير موجب قرار گرفتن لايه اي بر روي گلو شده و ممکن است سبب افزايش ترشح گلو و در نتيجه تحريک بيشتر آن و بروز سرفه گردند. آب پرتقال ممکن است در گلوي ملتهب ايجاد سوزش کند. نوشيدني هاي حاوي کافئين داراي خاصيت ديورتيک (افزايش دهنده ادرار) مي باشند.

مصرف آسپيرين

دکتر«گاسل» مصرف آسپيرين، استامينوفن و ايبوپروفن را جهت تسکين درد گلو مؤثر مي داند. (افراد زير 21ماه به دليل خطر ابتلا به «سندرم راي» - يک بيماري سيستم عصبي - مجاز به مصرف آسپيرين نيستند).

هشدار پزشکي

گلو درد چرکي و مشکلات ديگر

گلودرد چرکي ممکن است يک باره ظهور کند و با درد فراواني همراه باشد. اين قبيل گلودردها اگر معالجه نشوند ممکن است به مشکلات جدي ديگري مانند تب روماتيسمي و روماتيسم قلبي منتهي شوند. از آنجا که ميکروب ها و ويروس هاي مختلفي مي توانند باعث بروز گلو درد شوند جهت شناخت عامل بيماري زا، کشت ميکروب توسط پزشک ضروري است. دکتر «کينگ» مي گويد: «خوشبختانه استرپتوکوک از جمله ميکروب هايي است که خيلي خوب به آنتي بيوتيک پاسخ مي دهد».
در موارد زير مراجعه به پزشک ضروري است:
0 گلودردهاي شديد، طولاني و بازگشت کننده.
0 بروز مشکل در بلع، تنفس و باز کردن دهان.
0 درد مفاصل، گوش درد و يا پيدايش برآمدگي و تورم در گردن.
0 گرفتگي صدا به مدت 2هفته يا بيشتر.
0 بثورات پوستي و تب بالاي 38درجه سانتي گراد (يا 101درجه فارنهايت).
0 وجود خون در بزاق يا خلط

ضماد بابونه

به گفته ي دکتر «بوش» استعامل خارجي ضماد بابونه درد گلو را تسکين مي دهد. براي ساختن اين ضماد يک قاشق غذاخوري گل بابونه خشک را به 1يا 2 فنجان آب در حال جوش اضافه کنيد. قبل از رد کردن آن از صافي 5 دقيقه صبر کنيد. سپس پارچه يا حوله تميزي را داخل چاي بابونه فرو برده، حوله را بفشاريد تا آب اضافي آن خارج شود و آن را روي ناحيه دردناک قرار دهيد تا حوله خود به خود خنک شود. در صورت لزوم اين کار را تکرار کنيد.

سير

به عقيده ي دکتر «بوش» سير يکي از بهترين آنتي بيوتيک ها و مواد عفوني کننده است. خانم «بوش» مصرف 15عدد کپسول روغن سير 6 بار در روز را توصيه مي کند. اما اگر مصرف سير نتيجه ي معکوس دهد بايد از روش درماني ديگري استفاده نمود.

درمان گلو درد به روش روسي

روشي که هم اکنون به توضيح آن خواهيم پرداخت روشي است که دکتر «اروين زيمنت» از آن استفاده مي کند. يک قاشق غذاخوري ترب کوهي خالص، يک قاشق چاي خوري عسل، و يک قاشق چاي خوري ميخک زميني را در يک ليوان آب گرم حل کرده، هم بزنيد. محلول را جرعه بنوشيد و مرتب آن را به هم بزنيد چون به سرعت ته نشين مي شود و ضمن خوردن مخلوط به موضوعات خوشايند فکر کنيد. يا مي توان با اين محلول غرغره کرده، به شستشوي گلو پرداخت. دکتر «زيمنت» مي گويد : «اين روش، روش مورد علاقه من است».

مصرف ويتامين C

ويتامين C مي تواند به ساخت بافت جديد به منظور مبارزه با ميکروب هايي که باعث زخم شدن و صدمه گلو شده اند کمک کند. دکتر «کينگ» به بيماران خود توصيه مي کند در صورت ابتلا به گلو درد دوز مصرفي ويتامين C (يعني 60ميلي گرم در روز) را به دو برابر افزايش دهند.

تعويض مسواک

دکتر «ريچارد گلاس» در اين باره مي گويد: «چه باور کنيد چه نکنيد مسواک شما ممکن است باعث طولاني شدن گلو درد - و حتي بروز آن - شود. باکتري ها بر روي مسواک تجمع مي کنند و در اثر ايجاد کوچک ترين زخمي در لثه، از طريق زخم موجود در لثه وارد بدن مي شوند. به محض بروز گلو درد مسواک خود را دور بيندازيد. گاهي اوقات همين کار مانع از پيشرفت بيماري و متوقف شدن آن مي گردد. چنانچه بيماري متوقف نشد و دچار گلو درد شديد پس از بهبودي مجدداً مسواک خود را تعويض نماييد. با اين کار مانع از عود مجدد بيماري مي شويد». جهت پيشگيري از بروز بيماري، دکتر «گلاس» تعويض ماهانه مسواک و نگه داشتن آن در جايي فاقد رطوبت را پيشنهاد مي کند. اگر فکر مي کنيد هزينه تعويض مکرر مسواک بالاست، کافي است آن را با هزينه يک بار مراجعه به پزشک مقايسه کنيد. با تعويض مرتب مسواک شانس ابتلا به بيماري کاهش مي يابد.

بالا آوردن سر

يکي ديگر از عوامل ايجاد گلو درد صبحگاهي - علاوه بر باز ماندن دهان در طول شب - بازگشت اسيد معده به گلو، در طول شب است. اين اسيد براي بافت حساس گلو بسيار تحريک کننده است. اين مشکل را مي توان با بالا آوردن پايه هاي بالايي تخت به ميزان 10تا15سانتي متر از زمين حل کرد. (بهتر است براي اين منظور از آجر استفاده شود). اما از گذاشتن چند بالش زير سر براي جلوگيري از بازگشت اسيد به گلو اجتناب کنيد. اين کار باعث خم شدن تنه از قسمت مياني و وارد آمدن فشار بيشتر به مري و بيشتر شدن مشکل مي گردد. به عنوان يک اقدام احتياطي بهتر است از خوردن و نوشيدن 1تا 2ساعت قبل از خواب خودداري نماييد.

پي نوشت ها :

1. در ايران موجود نيست. «ويراستار پزشکي»
2. در ايران موجود نيست. «ويراستار پزشکي»
3. Forced - air heating system.
4. در ايران قطره هايي مانند فنيل افرين به همين منظور در دسترس هستند. Afrin «ويراستار پزشکي»
5. در ايران، قطره هاي کلرورسديم در دسترس هستند. «ويراستار پزشکي»

منبع مقاله :
تکاک، دبورا، (1388) درمان هاي خانگي، مترجم: مينا اسماعيلي، ويراستار پزشکي: نويد محمدي، تهران: گلبرگ، چاپ پنجم