برای گیر کردن و صدا دادن و قفل شدن مفصل زانو چه کنم؟

پرسش :

27 سال سن دارم با وزن ۷۰ و قد ۱۸۰ حدود یک سال پیش یک روز صبح زمانیکه از خواب بیدار شدم زانوی من هنگام خم و راست کردن صدای ترق ترق شدیدی میکرد (همان صدایی که گاهی اوقات افراد هنگام بلند شدن از زانوی خود می شنود ) به همراه حرکت احساس اندکی درد خفیف در داخل زانو ناشی از فشار خم و راست کردن ایجاد می شد و حس میکردم که نمیتوانم زانویم را به طور کامل راست کنم. اما مشکل درد یا راست کردن نبود مشکل صدای ترق زانو بود که پس از حدود ۵۰ یا ۶۰ بار خم و راست کردن که هر بار با صدا همراه بود ناگهان با درد شدیدی زانویم راست شد و دیگر صدای ترق نکرد به طوری که احساس کردم زانویم جا افتاده است و حدود یک هفته درد بسیار شدیدی در زانو داشتم که نمی توانستم از جایم حرکت کنم. بعد از آن درد کاهش یافت اما بعد از آن پس از اندکی راه رفتن یا فعالیت یا نشستن روی زانوی آسیب دیده حدود ۷ یا ۸ ساعت درد خفیف و گاهی شدید زانو دارم ضمن اینکه گاهی اوقات زانویم هنگامی که کامل خم می شود گیر می کند و حتی زمانی که زانو را با دست چپ و راست کنم مانند این است که زانو از جای خود در می رود که با صدای ترق همراه است ضمنا اینکه مصرف مولتی ویتامین، شربت کلسیم و استراحت هیچ سودی برایم نداسته است خواهش می کنم مرا در این خصوص راهنمایی فرمایید.

پاسخ :
پاسخ از آقای دکتر مهرداد منصوری، متخصص ارتوپدی:
گیر کردن و قفل شدن مفصل زانو دو علت عمده دارد یکی از آنها پارگی های وسیع منیسک و دیگری وجود یک استخوان یا غضروف آزاد در داخل مفصل زانو است.
وقتی منیسک بصورت طولی پاره میشود ممکن است در حین خم و راست شدن زانو قسمت پاره شده منیسک بین سطوح مفصلی گیر کند. در این حال فرد نمیتواند زانوی خود را بطور کامل باز کند. به این حالت قفل شدن یا قفل کردن زانو میگویند و از علائم پارگی منیسک است. وقتی قفل شدن زانو به علت پارگی منیسک است در بسیازی اوقات فرد با کمی حرکت دادن و بازی کردن با مفصل میتواند بتدریج زانو را از حالت قفل شدگی خارج کند ولی گاهی این اتفاق نیفتاده و مشکل بیمار نیاز به درمان به توسط پزشک خواهد داشت.

علت دیگر قفل شدن زانو گیر کردن یک تکه استخوانی یا غضروفی آزاد در بین سطوح مفصلی است. این تکه های آزاد که به آنها لوز بادی Loose body یا موش مفصلی هم میگویند معمولا به علت کنده شدن تکه ای از غضروف یا استخوان سطح مفصلی به درون مفصل ایجاد میشود. این اتفاق ممکن است بدنبال ضربات زانو و شکسته شدن تکه از سطح مفصلی آن و یا به علت بیماری استئوکندریت دیسکان ایجاد شود.

وقتی تکه استخوانی یا غضروفی علت قفل شدن مفصل زانو است این تکه بطور مرتب در درون مفصل حرکت میکند و هر وقت در موقعیتی قرار گرفت که بتواند جلوی خم شدن یا راست شدن کامل مفصل را بگیرد مفصل قفل میشود. در این حال هم معمولا بیمار با کمی تکان دادن زانو میتواند آن را از حالت قفل خارج کند.
در هر دو این بیماری ها قفل شدن زانو میتواند همراه با درد و یا ورم زانو باشد. بعد از چند روز درد و تورم از بین میرود و این قفل شدن و درد و ورم میتواند هر هفته یا هر چند ماه یکبار تکرار شود. درمان هر دو این بیماری ها درمان جراحی است. در آسیب منیسک قسمت پاره شده و در لوز بادی تکه استخوانی یا غضروفی آزاد به توسط جراحی از درون زانو خارج میشود. این عمل جراحی را معمولا با روش آرتروسکوپی انجام میدهند.

​​​​​​​منبع: ایران ارتوپد