روی آوردن به آراء و اندیشه های درست

امام علی علیه السلام فرمودند:

مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجُوهَ الْآرَاءِ عَرَفَ مَوَاقِعَ الْخَطَإِ.

کسی که به آراء درست و اندیشه صحیح روی آورد موارد خطا و نادرست را می شناسند.

نهج البلاغه، حکمت 164

اسلام باب مذاکره و گفتگوی رودررو و تبادل اندیشه ها و آراء را باز گذارده و از مسلمانانی که به تمامی آراء و دیدگاه ها نظر می کنند و می شنوند و از بین آنها رای درست را بر می گزینند تجلیل می کند.

فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولَئِکَ الَّذِینَ هَدَاهُمُ اللَّهُ وَأُولَئِکَ هُمْ أُولُو الْأَلْبَابِ(1)
ای رسول ما آن بندگان را بشارت ده که سخن ها را می شنوند و از بهترین آن پیروی میکنند اینها هدایت شدگان خدایند و اینها به واقع عاقلند.

حرف خوب و آراء شایسته در بین انسان ها در میان مذاهب مختلف زیاد است مومن نباید تعصب داشته باشد و بگوید من فقط از یک کانال سخن حق را می پذیرم در حالی که منطق اهل بیت علیهم السلام چیز دیگری را می فرماید. اهلبیت علیهم السلام معتقدند حتی رای علمی و حکمت را شما از کافر و منافق فرا بگیرد.

امام علیه السلام در جای دیگر فرموده:
الحِکمَهُ ضالَّهُ المُومِنِ فَاطلِبُوها وَ لَو عِندَ المُشرِکِ تَکُونُوا اَحَقَّ بِها و اَهلَها (2)
حکمت گمشده مومن است پس آن را اگرچه نزد مشرک بجویید که شما بدان سزاوارتر و شایسته ترید.

اَلحِکمَهُ ضالَّهُ کُلِّ مُومِنٍ فَخُذوها و لَو مِن افواهِ المُنافِقین (3)
حکمت گمشده هر مومنی است پس آن را اگرچه از دهان منافقان است به چنگ آورید.

بیان امام علیه السلام برای برون رفتن از خطا و لغزش بسیار رساست یعنی اگر دور از کوته فکری و تنگ نظری مومن همه آراء را بررسی ونقد کند بالاخره آنچه حقیقت است برایش روشن می شود و موارد خطا و نادرست را می شناسد. به نظر حقیر گفته امام علیه السلام برای طبقه تحصیل کرده امروز نیز راهگشا و خط دهنده است. زیرا با آراء و افکار باصطلاح روشنفکر مآبانه در داخل و خارج کشور روبرو هستند. اسلام هیچ باکی ندارد که دانش پژوهان ما کارشناسی کنند همه آراء را مورد بررسی قرار دهند و آنچه حق است و مطابق با فطرت پاک است و متاثر از وحی می باشد برگزینند.

پی نوشت:
1- زمر 17 و 18
2- امالی طوسی ص 625
3- غرر الحکم 1829

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،1390.