مهارت ارتباط مؤثر

گفتگو مهم ترین راه ارتباطی است .
 

چکیده: ارتباط یک نیاز روانی است که در وجود انسان نهادینه شده، بنابراین افرادی که بهر دلیلی نتوانند ارتباط برقرار کنند، به لحاظ روانی در معرض آسیب های جدی هستند. تحقیقات نشان داده افرادی که دارای اختلال های روانی هستند یک پای شان در ارتباط گرفتن می لنگد.

تعداد کلمات 1023 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه 

اگر بخواهیم ارتباط را تعریف کنیم می گوییم: فرایند انتقال پیام که یک طرف گیرنده باشد و طرف دیگر فرستنده.
مسابقه ی طناب کشی را تصور کنید' طناب یعنی رابطه' رابطه ای که گیرنده و فرستنده دو طرف طناب را گرفته باشند' در این مسابقه باید هر دو گروه برنده شوند، چرا که معتقد به بازی برد-برد هستیم و هدف ما از این مسابقه، بازی مؤثر است.
 بازی مؤثر همان ارتباط مؤثر است ارتباطی که نتیجه ی آن می شود برد- برد' من خوبم- تو خوبی"
 

1. انتخاب زمان و مکان مناسب (به جا حرف زدن صرف)
2. انتخاب کلمات و جملات مناسب (حرف خوب زدن)
3. تنظیم زبان بدن و مراقبت از پیام های غیرکلامی
4. خوب حرف زدن: توجه، تمرکز، شفاف، مختصر و مفید
5. خوب گوش دادن: توجه، تمرکز، انعکاس محتوا و احساس
6. همدلی
7. حذف پارازیت های بیرونی، ذهنی و رفتاری (موانع ارتباط)
 

1 .شروع
سلام همراه با لبخند و تماس چشمی/ شروع از پرسش های ساده/ تعریف و تمجید متعارف/ ارائه اطلاعات درمورد خودمان

2 .ادامه
گوش دادن فعال/ نشاندادن علاقه مندی به گفتگو/ طرح علایق خود

3 .پایان دهی
پایان با احساس خوشایند/ فعال بودن در پایان به موقع/ شروع نکردن موضوع جدید.
 

- ارتباط فرایند انتقال پیام است.
-ارتباط یک تبادل است.
- ارتباط اجتناب ناپذیر است.
- ارتباط هدفمند است.
-ارتباط چند بعدی است.
- ارتباط برگشت ناپذیر است.
در ارتباط مؤثر افراد افکار و احساسات خود را با یکدیگر در میان می گذارند و هم خودشان را ابراز می کنند وهم برای طرف مقابل سرا پا گوشند.
 

1 .صداقت: در معنای عرفی راستگویی و در تضاد با دروغ است، اما در معنای دقیق تر و عملیاتی تر هماهنگیِ سه زبان بدن، زبان گفتار، و زبان لحن را صداقت گویند.
2 .صراحت: روشن و مستقیم بودن پیام هایی است که بین دو فرد رد و بدل می شود.
3 .صمیمیت )احترام متقابل( به معنای ارزش گذاری، پذیرش فردیت و حفظ حریم شخصی و انسانی خود و فرد مقابل است.
4 .مهارگری: مؤلفه آخر هر ارتباطی خود مختاری در برابر کنترل است. در هر رابطه میزان آزادی و اختیاری که ما به فرد مقابل در نحوه عمل می دهیم درجات متفاوتی دارد.
آنچه باعث می شود افراد را در این چهار الگوی رفتاری مقوله بندی کنند، فراوانی ظهور این رفتارهاست نه تطبیق کامل با هر یک از الگوها.
 

1 .قاطعیت: برقراری ارتباط صادقانه، صریح، تؤام با احترام متقابل و اصیل، و خودمختاری متقابل )برد - برد(
2 .پرخاشگری: برقراری ارتباط صادقانه، نیمه صریح )مستقیم و مبهم(، بدون احترام متقابل، و کنترل فرد مقابل )برد -باخت(.
3 .سلطه گری: برقراری ارتباط غیرصادقانه، غیرصریح )غیرمستقیم و مبهم(، تؤام با احترام ظاهری و کنترل فرد مقابل) برد - باخت(.
4 .سلطه پذیری: برقراری ارتباط غیرصادقانه، غیر صریح )غیر مستقیم و مبهم(، تؤام با احترام )گاهی ظاهری و گاهی اصیل( به فرد مقابل و خودمختاری فرد مقابل )باخت - برد(.
 

1 .مشارکت در گفتگو
)مهارت گوشدادن فعال / مهارت صحبت کردن / مهارت غیرکلامی(

2 .جرأتمندی
)رد درخواست غیرمنطقی دیگران/ ارائه درخواست و تقاضا/ مواجه شدن با رفتارهای بی ملاحظه
دیگران(

3 .گوش دادن فعال
گوش دادن فعال صرف شنیدن نیست . بلکه روشی برای ایجاد فضای همدلی، و پذیرش و درک و فهم متقابل است.
امام علی )ع(  در نحوه شنیدن سخنان عالم می فرماید: نیکوئى استماع و گوش دادن را بیاموز چنان که نیکوئى گفتار را مى آموزى، و حدیث و آنچه را آن عالم می گوید، بر کسى قطع و جدا نکن )بین گفتارش با دیگرى سخن نگو(
 

-اختصاص زمان بیشتر به گوش دادن به جای صحبت کردن
-عدم تکمیل جملات دیگران
- عدم پاسخ به سؤال با یک سؤال دیگر
-آگاه بودن از سوگیری های شخصی
-نپرداختن به تخیل یا عدم اشتغال ذهنی با مسائل دیگر
-عدم سلطه جویی در مکالمه
- پاسخ دادن به فرد مقابل پس از پایان صحبت های وی
- دادن بازخورد
- پرسیدن سؤالات باز
 

- آنچه را که می خواهید، بیان کنید و به وضوح ابراز کنید.
- به جنبه های مثبت موضوع و فرد اشاره کنید.
-مشخص و متمرکز اظهار نظر کنید.
- از واژه های کلی و مبهم نظیر این و آن کمتر استفاده کنید.
-بر رفتار فرد متمرکز باشید، نه بر خود فرد.
-به رفتارهایی بپردازید که قابل تغییردادن هستند.
- توصیفی بازخورد بدهید؛ نه قضاوتی و ارزش یابانه
-با اول شخص مفرد و ضمیر من بازخورد بدهید.
- کمتر از واژه هایی نظیر همیشه و هرگز استفاده کنید.
-حتی لامکان نصیحت نکنید. به جای آن، به فرد کمک کنید تا به درک بهتری از موضوع و جایگاه خودش در آن برسد.
 

-مقایسه کردن
-فکرکردن
- قضاوت کردن
- پیش داوری کردن
-عدم توجه به حالت های بدنی خود
- خیال بافی
- غربال کردن
- مرور خاطرات
- نصیحت کردن
- چند کار همزمان انجام دادن
- حالت دفاعی گرفتن
 

هنگام صحبت کردن:
- مطمئن شوید که شنونده فرصت سؤال یا اظهارنظر کردن را دارد.
-سعی کنید خود را جای شنونده قرار دهید و احساساتش را درک کنید.
-آنچه را می خواهید بگویید، واضح بیان کنید و با بیان جزئیات زیاد موضوع را پیچیده نکنید.
- به شنونده نگاه کنید.
- مطمئن شوید که آنچه که می گویید با تن صدا و زبان بدنی شما هماهنگی دارد.
-تن و آهنگ صدای خود را تغییر دهید.
- از دیدن علائم آشفتگی در شنونده غفلت نکنید.
 
منابع:
مهارت گفتگو )فرهنگ روابط اجتماعی درآموزه های اسلامی (/ جواد ایروانی
دنیای من، دنیای تو: مهارتهای زندگی:روابط بین فردی و ارتباط مؤثر/ ابراهیم اصلانی
مهارت زندگی با رویکرد دینی/ فریبا علاسوند

تهیه و تنظیم: سیده نرجس رضایی