.jpg "سلامت خانواده با مسئولیت پذیری (بخش دوم)")
بسیاری از اختلاف ها، ریشه در سوء تفاهم و بد فهمی از حرف و عمل طرف مقابل دارد. گفتگوی منصفانه می تواند آشتی آور باشد.
.jpg "سلامت خانواده با مسئولیت پذیری (بخش دوم)")
آتش اختلاف
به کار بستن معیارهای مکتب، به انس و الفت خانواده می انجامد و بی توجهی به آنها عامل بروز تشنج و اختلاف در خانواده است. سعدی گفته است: قدر عافیت کسی داند که به مصیبتی گرفتار آید. [9] و چه مصیبتی سخت تر و تلخ تر از بروز اختلاف در یک خانه و خانواده؟
صفای زندگی، نعمت بزرگی است که برخورداران از آن باید پیوسته شکر گذار آن باشند و قدر و قیمت خانه بی اختلاف و نزاع را بدانند. چنین محیط های گرمی، بهشتی دنیوی برای فرزندان نیز خواهد بود و طعم شیرین زندگی را به آنان خواهد چشاند. البته گاهی برخی بگو مگوها در حد بیان دیدگاه ها و انتقال سلیقه ها به طرف مقابل لازم است، تا دو همسر که شریک زندگی یکدیگرند، از نظرات، خواسته ها، توقعات و کاستی ها و حتی انتقادها و عیوب خویش آگاه شوند و عقده ای در دل نماند و انتقاد حضوری به غیبت و بدگویی پشت سر نیانجامد. اما تا حدی که صمیمیت زندگی مشترک و آرامش کانون خانه را بر هم نزند و برای خود زوجین، کینه نیافریند و کودکان را هم که شاهد این گونه مشاجرات یا بحث های درون خانگی می شوند، به نگرانی و اضطراب و آشفتگی فکری و روحی نکشاند.
اگر زوجین، اهل منطق باشند و حرف های خود را مستدل و در فضایی دور از تعصب و لجاجت و پرخاش برای هم بگویند و موضوعاتی را که سبب بروز ناسازگاری شده و بحران آفریده است، ریز و مشخص کنند و برای حل آن همفکری جدی داشته باشند، مطمئنا هیچ خطری خانواده را تهدید نمی کند.
بسیاری از اختلاف ها، ریشه در سوء تفاهم و بد فهمی از حرف و عمل طرف مقابل دارد. گفتگوی منصفانه می تواند آشتی آور باشد. نحوه برخورد با یک مشاجره خانوادگی، هم می تواند آمیخته به صحبتی منطقی و معقول باشد و آن مسایل را روشن سازد و گره ها را بگشاید، هم می تواند آن را به یک بحران و مشکله لاینحل تبدیل سازد. اینکه گفته اند: گرهی را که با دست باز می شود، با دندان باز نمی کنند اشاره به همین گونه راه حل های صحیح و منطقی برای معضلات خانوادگی و رفتاری و ارتباطی هم می تواند باشد.
گفتگوها و نزاع های لطفی، آسمان خانه و خانواده را ابری و بغض آلود می کند. نباید گذاشت این وضعیت ادامه یابد و ریشه بدواند. حرف های پشت سر و پیش این و آن، اوضاع را بحرانی تر می سازد و پرنده آشتی را از بام و در آن خانه دورتر می کند. تا می توان در خانه به درمان پرداخت، چرا باید به بیرون کشیده شود؟ و تا می توان خود به خاموش کردن شعله اقدام کرد، چرا باید دامنه شعله را گسترده تر ساخت؟
صحبت رویاروی و بی واسطه، خیلی کارسازتر از آن است که پای بیگانگان و حتی اقوام نزدیک که اغلب، کاری هم از آنان در رفع اختلاف ساخته نیست، به میان کشیده شود. زیرا خطر رسوایی و بی آبرویی و عمیق تر شدن اختلاف، بیشتر می شود.
اگر قرآن کریم، فرمان می دهد که خود و خانواده خود را از آتش حفظ کنید: (قوا اءنفسکم و اءهلیکم نارا) [10]، هم حفاظت از آتش دوزخ به وسیله پرهیز از مفاسد و گناهان است، هم اگر بروز اختلاف در یک خانواده را شعله ای هستی سوز بدانیم - که هست - باید با رفتار سنجیده و صحیح، خود و خانواده را از سوختن در این آتش نیز نگه داشت.
نعمت خانواده بی اختلاف را قدر بدانیم و اگر این شعله در بساط و کانون زندگی ما در افتاده است، هر چه سریعتر آن را با تدبیر و حکمت، با تصحیح رفتار، با گفتگوی منطقی، با ریشه یابی و درمان فوری، خاموش کنیم، پیش از آنکه ما و فرزندانمان را خاکستر نشین کند.
راستی که همسر صالح، نجیب، با تقوا و عفاف، هدیه ای از سوی خداوند است و خوشا آنان که از این موهبت برخوردارند.
صفای زندگی، نعمت بزرگی است که برخورداران از آن باید پیوسته شکر گذار آن باشند و قدر و قیمت خانه بی اختلاف و نزاع را بدانند. چنین محیط های گرمی، بهشتی دنیوی برای فرزندان نیز خواهد بود و طعم شیرین زندگی را به آنان خواهد چشاند. البته گاهی برخی بگو مگوها در حد بیان دیدگاه ها و انتقال سلیقه ها به طرف مقابل لازم است، تا دو همسر که شریک زندگی یکدیگرند، از نظرات، خواسته ها، توقعات و کاستی ها و حتی انتقادها و عیوب خویش آگاه شوند و عقده ای در دل نماند و انتقاد حضوری به غیبت و بدگویی پشت سر نیانجامد. اما تا حدی که صمیمیت زندگی مشترک و آرامش کانون خانه را بر هم نزند و برای خود زوجین، کینه نیافریند و کودکان را هم که شاهد این گونه مشاجرات یا بحث های درون خانگی می شوند، به نگرانی و اضطراب و آشفتگی فکری و روحی نکشاند.
اگر زوجین، اهل منطق باشند و حرف های خود را مستدل و در فضایی دور از تعصب و لجاجت و پرخاش برای هم بگویند و موضوعاتی را که سبب بروز ناسازگاری شده و بحران آفریده است، ریز و مشخص کنند و برای حل آن همفکری جدی داشته باشند، مطمئنا هیچ خطری خانواده را تهدید نمی کند.
بسیاری از اختلاف ها، ریشه در سوء تفاهم و بد فهمی از حرف و عمل طرف مقابل دارد. گفتگوی منصفانه می تواند آشتی آور باشد. نحوه برخورد با یک مشاجره خانوادگی، هم می تواند آمیخته به صحبتی منطقی و معقول باشد و آن مسایل را روشن سازد و گره ها را بگشاید، هم می تواند آن را به یک بحران و مشکله لاینحل تبدیل سازد. اینکه گفته اند: گرهی را که با دست باز می شود، با دندان باز نمی کنند اشاره به همین گونه راه حل های صحیح و منطقی برای معضلات خانوادگی و رفتاری و ارتباطی هم می تواند باشد.
گفتگوها و نزاع های لطفی، آسمان خانه و خانواده را ابری و بغض آلود می کند. نباید گذاشت این وضعیت ادامه یابد و ریشه بدواند. حرف های پشت سر و پیش این و آن، اوضاع را بحرانی تر می سازد و پرنده آشتی را از بام و در آن خانه دورتر می کند. تا می توان در خانه به درمان پرداخت، چرا باید به بیرون کشیده شود؟ و تا می توان خود به خاموش کردن شعله اقدام کرد، چرا باید دامنه شعله را گسترده تر ساخت؟
صحبت رویاروی و بی واسطه، خیلی کارسازتر از آن است که پای بیگانگان و حتی اقوام نزدیک که اغلب، کاری هم از آنان در رفع اختلاف ساخته نیست، به میان کشیده شود. زیرا خطر رسوایی و بی آبرویی و عمیق تر شدن اختلاف، بیشتر می شود.
اگر قرآن کریم، فرمان می دهد که خود و خانواده خود را از آتش حفظ کنید: (قوا اءنفسکم و اءهلیکم نارا) [10]، هم حفاظت از آتش دوزخ به وسیله پرهیز از مفاسد و گناهان است، هم اگر بروز اختلاف در یک خانواده را شعله ای هستی سوز بدانیم - که هست - باید با رفتار سنجیده و صحیح، خود و خانواده را از سوختن در این آتش نیز نگه داشت.
نعمت خانواده بی اختلاف را قدر بدانیم و اگر این شعله در بساط و کانون زندگی ما در افتاده است، هر چه سریعتر آن را با تدبیر و حکمت، با تصحیح رفتار، با گفتگوی منطقی، با ریشه یابی و درمان فوری، خاموش کنیم، پیش از آنکه ما و فرزندانمان را خاکستر نشین کند.
راستی که همسر صالح، نجیب، با تقوا و عفاف، هدیه ای از سوی خداوند است و خوشا آنان که از این موهبت برخوردارند.
حفظ آبرو
هیچ چیز همچون تهمت، شکننده نیست و گوهر آبرو را نمی شکند. چه تهمتی که از بیگانه زده شود، یا از سوی خودی!
گاهی ریشه نسبت های تهمت آمیز، به غرض ورزی و دشمنی بر می گردد، گاهی به سوء تفاهم یا بد گمانی، یا خبر چینی. البته رفتار یک انسان هم گاهی زمینه ساز یک نسبت ناروا می گردد و سبب می شود که تهمت به یک فرد بچسبد! کسی که از موارد تهمت پرهیز نمی کند، اگر در ذهنیت کسی گمان بد نسبت به او پیش آید، هم انسان بد گمان مسؤ ول است، هم کسی که از مواضع تهمت اجتناب نمی کند.
در روایتی از امام صادق (علیه السلام ) است که فرمود: اتقوا مواضع الریب و لا یقفن اءحدکم مع امه فی الطریق، فانه لیس کل احد یعرفها[11]؛ از موارد و مواضع شبهه انگیز و تهمت زا بر حذر باشید، کسی از شما با مادرش در گذرگاهی نایستد، چرا که همه او را نمی شناسند و نمی دانند که او مادر شماست.
پیام این حدیث، پرهیز از جاهای شبهه ناکی است که می تواند بستر مناسبی برای یک سوء ظن و تهمت زدن گردد.
این از یک سوء. از سوی دیگر، دیگران نیز موظف اند که به این راحتی آنچه را که بر ذهن شان خطور می کند، یقینی نپندارند و گمان های بی دلیل را مبنای قضاوت و نسبت درباره دیگران قرار ندهند.
نسبت ناروا به همسر، گاهی بنیان خانواده ای را متلاشی می سازد. این افزون بر آثار و عواقب اخروی این گونه نسبت هاست.
در حدیث است: لا تقذفوا نساکم، فان فی قذفهن ندامة طویلة و عقوبة شدیدة [12]به زنان خود نسبت ناروا و آلوده دامنی ندهید، چرا که پیامد این گونه نسبتها و تهمت ها ندامت طولانی و عقوبت شدید است.
وقتی بیگناهی طرف، روشن شد، چه بر جای می ماند جز ندامت؟ و آن گاه که معلوم شد نسبت داده شده، یک تهمت بوده و واقعیتی نداشته است، چه فرجامی در انتظار تهمت زننده است، جز کیفر دنیوی و عقوبت اخروی؟ تهمت و قذف، از بزرگ ترین گناهان است. به راحتی نمی توان این و آن را متهم ساخت و با آبروی این و آن بازی کرد. تهمت، از بزرگترین گناهان زبان است. و آبرو هم وقتی که ریخت، باز نمی گردد!...
منبع : محدثی، جواد، الفبای زندگی
گاهی ریشه نسبت های تهمت آمیز، به غرض ورزی و دشمنی بر می گردد، گاهی به سوء تفاهم یا بد گمانی، یا خبر چینی. البته رفتار یک انسان هم گاهی زمینه ساز یک نسبت ناروا می گردد و سبب می شود که تهمت به یک فرد بچسبد! کسی که از موارد تهمت پرهیز نمی کند، اگر در ذهنیت کسی گمان بد نسبت به او پیش آید، هم انسان بد گمان مسؤ ول است، هم کسی که از مواضع تهمت اجتناب نمی کند.
در روایتی از امام صادق (علیه السلام ) است که فرمود: اتقوا مواضع الریب و لا یقفن اءحدکم مع امه فی الطریق، فانه لیس کل احد یعرفها[11]؛ از موارد و مواضع شبهه انگیز و تهمت زا بر حذر باشید، کسی از شما با مادرش در گذرگاهی نایستد، چرا که همه او را نمی شناسند و نمی دانند که او مادر شماست.
پیام این حدیث، پرهیز از جاهای شبهه ناکی است که می تواند بستر مناسبی برای یک سوء ظن و تهمت زدن گردد.
این از یک سوء. از سوی دیگر، دیگران نیز موظف اند که به این راحتی آنچه را که بر ذهن شان خطور می کند، یقینی نپندارند و گمان های بی دلیل را مبنای قضاوت و نسبت درباره دیگران قرار ندهند.
نسبت ناروا به همسر، گاهی بنیان خانواده ای را متلاشی می سازد. این افزون بر آثار و عواقب اخروی این گونه نسبت هاست.
در حدیث است: لا تقذفوا نساکم، فان فی قذفهن ندامة طویلة و عقوبة شدیدة [12]به زنان خود نسبت ناروا و آلوده دامنی ندهید، چرا که پیامد این گونه نسبتها و تهمت ها ندامت طولانی و عقوبت شدید است.
وقتی بیگناهی طرف، روشن شد، چه بر جای می ماند جز ندامت؟ و آن گاه که معلوم شد نسبت داده شده، یک تهمت بوده و واقعیتی نداشته است، چه فرجامی در انتظار تهمت زننده است، جز کیفر دنیوی و عقوبت اخروی؟ تهمت و قذف، از بزرگ ترین گناهان است. به راحتی نمی توان این و آن را متهم ساخت و با آبروی این و آن بازی کرد. تهمت، از بزرگترین گناهان زبان است. و آبرو هم وقتی که ریخت، باز نمی گردد!...
منبع : محدثی، جواد، الفبای زندگی
بیشتر بخوانید :
سلامت خانواده
مسئولیت پذیری در خانواده
اهمیت خانواده = سلامت خانواده
سه مسئولیت مهم در زندگی
ارتباط و تأثیر آن بر سلامت خانواده
همسران و چگونگی تقسیم مسئولیت ها در زندگی مشترک
پی نوشت ها
[1] نور، آیه 26
[2] ر. ک : بقره ، آیه 221
[3] بحار الانوار، ج 100، ص 372
[4] همان ، ص 373
[5] همان ، ص 232
[6] وسائل الشیعه ، ج 14، ص 22
[7] همان ، ص 23
[8] همان ، ص 23
[9] گلستان سعدى ، باب هشتم
[10] تحریم ، آیه 6
[11] بحار الانوار، ج 72، ص 91
[12] همان ، ج 100، ص 249.
