مقدمه
انتقال از کودکی به نوجوانی ممکن است برای فرزند شما دورانی چالش برنگیز و دشوار تلقی شود. نوجوان در این سن با تغییرات و نوسانات هورمونی، افزایش مسئولیت ها و تغییرات جدی در جمع همسالان خود مواجه می شود. این تغییرات جسمی و اجتماعی ممکن است در برخی مواقع مشکلاتی جدی برای فرزند نوجوان شما به همراه داشته باشد، اما این تغییرات و شرایط بدین معنا نیست که نوجوان باید پا روی پا گذاشته، در خانه به استراحت پرداخته، وظایفش را انجام نداده و از انجام تکالیف مدرسه سر باز زند. تنبلی بیشتر نوجوانان را می توان با وضع قوانین مشخص و پایبندی به آن ها، ایجاد انگیزه برای انجام وظایف و صحبت با او در مورد مشکلتاش در خانه و مدرسه، درمان نمود. با ما همراه باشید تا نکاتی را در مورد نحوه مواجهه با تنبلی فرزند نوجوانتان را با یکدیگر مرور کنیم.
1. نحوه تعامل با نوجوان
الف. صبور باشید و به حرف های نوجوان خوب گوش دهید. وقتی فرزند نوجوانتان با شما صحبت می کند سعی نکنید حرف خود را در دهانش بگذارید و از سویی به هیچ عنوان حرفش را قطع نکنید. با مطرح کردن سؤالاتی در مورد روزی که سپری کرده و یا مثلاً امتحانی که در مدرسه داده، سر صحبت را با او باز کنید. با دقت به پاسخ هایش گوش دهید و اجازه دهید افکار و نظراتش را با شما به اشتراک بگذارد.
- تلاش کنید تا مکالمات و تعاملات شما دو سویه باشد. با رفتار خود به او نشان دهید که حرف ها و افکارش برای شما اهمیت دارد چرا که این امر به افزایش اعتماد به نفس و همچنین اعتمادش به شما تأثیر عمیقی خواهد داشت. به او اجازه دهید سؤالات خود را پرسیده و شما نیز با دقت و حوصله به آن ها پاسخ دهید.
- به عنوان مثال برای شروع یک گفتگو می توانید از این جملات استفاده کنید: "امروز مدرسه چطور بود؟"، "جشن تولد فرهاد چه روزیه؟"، "چه هدیه ای برای فرهاد گرفتی؟" و ...
- به نحوی رفتار کنید که فرزند نوجوانتان بداند دغدغه ها و نگرانی هایش برای شما اهمیت دارد. مثلاً می توانید به او بگویید: "هر وقت دوست داشتی می تونی در مورد مسائل مربوط به خودت و یا مشکلات و مسائل مدرست با من حرف بزنی" یا اینکه بگویید: "اینو بدون که هر وقت بخوای در مورد هر مسأله ای می تونی با من حرف بزنی و روم حساب کنی"
ب. مراقب برنامه خواب نوجوان خود باشید. بیشتر نوجوانان ممکن است کسل و تنبل به نظر برسند و این در حالی است که علت زیر بنایی این کسالت و تنبلی احتمالاً کم خوابی آنان است. بدن نوجوانان بر خلاف بزرگسالان از لحاظ زیستی تمایل دارد شب ها دیرتر خوابیده و روزها نیز دیرتر از خواب بیدار شود. بنابراین وقتی نوجوان مجبور می شود ساعت 6 یا 7 صبح از خواب بیدار شده و به مدرسه برود، چرخه خوابش به هم خورده و در طول روز تنبل، خسته و بی انگیزه به نظر خواهد رسید که همه اینها می توانند علائم کم خوابی محسوب شوند. به همین دلیل است که نوجوان باید سعی کند در یک ساعت معقول و مناسب به رختخواب برود به نحوی که در طول شب بتواند 8 ساعت خواب کامل را تجربه کند. با این مقدارخواب، دیگر نوجوان شما تنبل و کسل به نظر نرسیده و برای فعالیت در طول روز انرژی لازم را خواهد داشت.
- در مورد ساعت خواب نوجوانتان با او صحبت کنید. تعیین یک ساعت مشخص برای خوابیدن و بیدار شدن، حتی در روزهای تعطیل، به تنظیم چرخه خواب او و در نتیجه داشتن یک خواب آرام و خوب کمک خواهد کرد. مثلاً اگر او قرار است 5 روز درهفته برای رفتن به مدرسه رأس ساعت 7 صبح بیدار شود، باید شب ها نهایتاً ساعت ده و نیم در رختخواب باشد تا بتواند 8 ساعت خواب شبانه را تجربه کند. و از سویی باید در روزهای آخرهفته که مدارس تعطیل است نیز به این برنامه پایبند بماند تا چرخه طبیعی خوابش بر هم نخورد.
ج. ارزش پایبندی به تعهدات و مسئولیت ها را برای نوجوان توضیح دهید. وقتی از نوجوانان درخواست می کنید کاری انجام دهند و یا به تکالیف و وظایفشان عمل کنند، بیشتر آن ها از انجام کار شانه خالی کرده و طفره می روند، زیرا به ارزش انجام چنین کارهایی آگاهی ندارند. مثلاً ممکن است با خود بگویند اگر فراموش کنم آشغال ها را بیرون ببرم و یا اتاقم را تمیز کنم، چه اتفاق مهمی خواهد افتاد؟ اصلاً انجام این کارها چه اهمیتی دارد؟ شما به عنوان والدین باید بدانید هر چند ممکن است تمیز نکردن اتاق و یا انجام ندادن کارهایی که به آن ها محول می شود ممکن است در همان لحظه فاجعه بار نباشد، اما اگر این رویه به همین نحو ادامه یابد، نوجوان در آینده به فردی بی مسئولیت تبدیل خواهد شد.
- توجه کنید که تمام اعضای خانواده باید در انجام کارهای خانه، از خرید گرفته تا نظافت و غیره، باید با یکدیگر همکاری و مشارکت داشته باشند. شما به عنوان مادر و یا پدر باید به فرزند نوجوان خود بگویید که انجام کارهای خانه ممکن است برای خود شما نیز لذت بخش نبوده و حتی در برخی موارد دشوار نیز باشد، اما از آن جا که همه ما یک خانواده را تشکیل داده و با هم زندگی می کنیم، لازم است به حقوق یکدیگر احترام گذاشته و در انجام کارهای خانه با یکدیگر مشارکت داشته باشیم تا بار مسئولیت چرخاندن خانه بر روی دوش همه اعضای خانواده باشد.
د. مراقب مشکلات نوجوان در خانه و مدرسه باشید. ممکن است تنبلی، علامت و نشانه یک مشکل دیگر مانند، کمبود خواب، افسردگی، استرس و دیگر مشکلات درونی باشد.
- اگر احساس می کنید فرزند شما کسل تر و تنبل تر از معمول به نظر می رسد و علائمِ مشکلاتی همچون اضطراب یا افسردگی را در او مشاهده کردید، حتماً در اولین قدم با خودش صحبت کنید.
- اگر با صحبت کردن متوجه علائم جدی افسردگی و یا اضطراب در او شدید بهتر است در گام اول با پزشک صحبت کرده و در گام بعد به یک مشاور و یا روانشناس مراجعه کنید.
ادامه دارد...
منبع: سایت ویکی هاو
