چگونه اراده خودمان را تقویت کنیم؟ (بخش اول)

یکی از اصولی که باعث تقویت اراده و همت می شود اصل مقاومت است که روانشناسان از آن به عنوان "اصل تسلیم ناپذیری" یاد می کنند.
 

وقتی به زندگی بزرگان و افراد مشهور نگاه می‌کنیم و به دنبال کشف این حقیقت هستیم که چه چیزی باعث پیشرفت آنها شده به یک وجه اشتراک در بین آنها می‌رسیم و آن چیزی جز اراده و همت بلند نیست. « همت بلنددار که با همت بلند * هر جا روی به توسن گردون سواره ای * از اهل فکر باش که با دورباش فکر * هم در میان مردم و هم بر کناره ای.»[1]

شمایی که دوست دارید درستان را از شنبه شروع کنید ولی موفق نمی‌شوید یا آن آدم چاقی که دوست دارد لاغر شود و باید از خوردن غذا اجتناب کند ولی موفق نمی‌شود یا آن شخص وسواسی که نمی‌تواند خودش را از شر وسواس خارج کند، همه و همه بخاطر نبودن اراده، همت و خواستن همه جانبه است. شما باید اراده خودتان را تقویت کنید تا به پیشرفت برسید. 
 

امروزه روانشناسان برای اینکه بیماری روانی را از چنگ بیماری های مثل پریشانی فکر، وسوسه، عدم تمرکز فکر و توجه، ضعف حافظه، افسردگی، کینه، غم و…. نجات دهند، سعی دارند تا نیروی اراده و همت را در آنها تقویت نمایند. [2] 
 

اراده چیزی است که شما می‌توانید هر موقع که نیاز بود آن را منعطف کنید یا به او استراحت بدهید. اراده هم مثل ماهیچه، با تمرین قوی می‌شود و اگر هم به اندازه از آن استفاده نکنید از دست می رود. و دقیقا مثل یک ماهیچه، اراده هم وقتی در طول روز دائم از آن استفاده کنید، توانش را از دست می‌دهد و ضعیف می‌شود.  داشتن اراده قوی در تمامی مراحل زندگی نقش اساسی در تعیین سرنوشت، هویت یابی، کمال و سعادت انسان دارد. روانشناسان معتقدند که اراده مظهر شخصیت انسان است. [3] اراده در وجود هر انسانی وجود دارد در بعضی ها زیاد و در برخی ها هم کم، باید با تمرینات و انتخاب های درست، آن را تقویت کرد و باعث رشد آن شد. 
 

اولین قدم برای شروع کار انتخاب هدفی منطقی و مطابق با امکانات و استعداد های خودتان است، هنگامی که شما هدفی فراتر از استعداد ها و توانایی های خودتان انتخاب می کنید با شکست ها و موانعی که گریبان گیرتان می شود؛ ناامید می شوید و انگیزه خودتان را از دست می دهید.

پس بهتر است اهدافی انتخاب کنید که متناسب با توانایی های شما باشد. همچنین اهداف باید واضح، واقع بینانه و قابل برنامه ریزی باشد. صائب تبریزی گفته است: «اهل همت رخنه در سد سکندر می کنند * این سبک دستان، کلید فتح را دندانه اند.»
 

باید برای تمام امور خودت برنامه ای منظم داشته باشید؛ پس هر روز که از خواب بیدار می شوید، برنامه های خودتان را طبق اولویت یادداشت کنید و خودتان را موظف کنید که تک تک آنها را انجام دهید، در صورت تخلف در هر کدام، خودتان را تنبیه و در صورت موفقیت در اجرای هر کدام خودتان را تشویق کنید و به خودتان پاداش بدهید. زمانی که کارهای شما طبق برنامه پیش برود به مرور زمان اراده شما تقویت شده و موفقیت شما در انجام کارها بیشتر خواهد شد. 

نکته: چنانچه همه ما کارهایی که در توان مان هستند را انجام دهیم، به معنای واقعی کلمه خود را شگفت زده خواهیم کرد و این زمانی اتفاق می افتد که اراده خودتان را تقویت کنید. 
 

یکی از اصولی که باعث تقویت اراده و همت می شود اصل مقاومت است که روانشناسان از آن به عنوان "اصل تسلیم ناپذیری" یاد می کنند. معنای اصل مقاومت آن است که انسان در برابر شکست ها و ناکامی ها مقاومت کند؛ زیرا برخى از شکست ها زمینه پیروزی های بزرگ را فراهم مى کند. یکى از نویسندگان مى نویسد: "هرگاه برایتان مسئله اى پیش آید که به نظر بسیار مشکل، نا امید کننده و غیر قابل حل می رسد، آنچه شما را تا حصول پیروزی یاری خواهد کرد، اصل " تسلیم ناپذیری" است. [4] 
 

انسان از دوستان خودش تاثیر زیادی می‌گیرد و افکار دوستان بر روی افکار ما تاثیر مستقیم دارد. اگر در انتخاب دوستان خود دقت به خرج دهید و با آدم‌های که اراده و همت بلند دارند دوست باشید، به مرور خود شما هم این صفت پسندیده را کسب می کنید.
 

انگیزه انسان عامل بسیار تعیین کننده ای در استقامت ورزی او برای نیل به هدف است. در همین رابطه لازم است به این امر توجه کنید که در حال عادی ممکن است شما نتوانید بیش از چند دقیقه با سرعت بالا بدوید اما اگر حیوان درنده ای تعقیب تان کند، سرعت و توان شما به طور شگفت آوری افزایش می یابد. 

ادامه دارد...

پی نوشت :
[1] صائب تبریزی، غزل شمارهٔ ۶۹۰۹. *توسن. اسب سرکش و رام نشدنی. 
[2] محمد آل اسحاق خوئینی، اسلام و روانشناسی، قم: چ صدر، 1369،جلد 1،صفحه 384.
[3] مجید رشید پور، چگونه باید بود، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، چاپ دوم، 1369،صفحه 14.
[4] نورمن‌وینسنت پیل، مترجم وجیهه آزرمی، معجزه اراده، تهران: انجمن اولیاء و مربیان، 1387 چاپ ششم، صفحه 15.