اصلاح ارتباط کلامی و غیرکلامی همسران، می تواند یکی از راه های پیشگیری از خشونت های خانگی باشد.
راه های پیشگیری
با توجه به اینکه در پدیده های اجتماعی با انسان و جامعه سروکار داریم و هر دوی آنها پیوسته در حال تغییر و دگرگونی اند، طبیعی است که ما با عقاید و نظریه های متضادی روبه رو باشیم. از نظر جرم شناسی پیشگیری عبارت است از «هر نوع فعالیت سیاست جنایی که منظور از آن تحدید حدود امکان پیش آمدن مجموعه اعمال جنایی از راه غیرممکن ساختن یا پایین آوردن احتمال وقوع آن، بدون تهدید به کیفر با توسل به اجرای آن باشد».
در مورد همسرکشی می توان به دو طریق از اقدام های بلندمدت و اقدام های کوتاه مدت پیشگیری کرد.
در مورد همسرکشی می توان به دو طریق از اقدام های بلندمدت و اقدام های کوتاه مدت پیشگیری کرد.
اقدام های بلند مدت
1. اقدام های اساسی و واقعی در جهت آموزش همگانی، چراکه جهل و نادانی سرمنشأ فقر فرهنگی و فقر مالی و مشکلات عدیده اجتماعی، فرهنگی، روحی و روانی، اقتصادی و سیاسی و، در یک کلام، توسعه نیافتگی و عقب ماندگی است.
2. گنجاندن واحد درسی حقوق خانواده و اخلاق در خانواده و اجباری کردن آموزش فرهنگ زناشویی قبل از ازدواج دختران و پسران.
3. تجدیدنظر در قوانین و تصویب قوانین جدی، به منظور مقابله قانونی با افراد خشن و شخصیت های نامتعادل و مهاجم و پرخاشگر و اتخاذ قوانین حمایتی از زنان و کودکان بزه دیده.
4. نظارت بر برنامه های صدا و سیما، به منظور حذف فیلم های خشن یا بد آموز و حزن آفرین که به جای ترویج شادی و محبت و همبستگی، غم و نفرت و نفاق را القاء می کند و جلوگیری از پخش فیلم هایی که قبح اعمال مجرمانه را در نظر بیننده و شنونده از بین می برد و ارتکاب جرم و جنایت را امری عادی و طبیعی جلوه می دهد.
5. تشویق و راهنمایی و هدایت مردم به تأسیس سازمان های غیردولتی با هدف حمایت از حقوق زنان و کودکان، مشاوره های خانوادگی و بهداشتی، حقوقی و فرهنگی.
6. توزیع برابر ثروت ها، توسعه عدالت اجتماعی، مبارزه با جهل و فقر و اعتیاد و تمامی عوامل محرومیت زا، مبارزه با حاشیه نشینی و زاغه نشینی، ایجاد امکانات اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی، رفاهی و تفریحی در روستا و شهرهای مختلف به منظور پیشگیری از مهاجرت به شهرها و جلوگیری از ازدحام بیش از حد شهرهای بزرگ.
2. گنجاندن واحد درسی حقوق خانواده و اخلاق در خانواده و اجباری کردن آموزش فرهنگ زناشویی قبل از ازدواج دختران و پسران.
3. تجدیدنظر در قوانین و تصویب قوانین جدی، به منظور مقابله قانونی با افراد خشن و شخصیت های نامتعادل و مهاجم و پرخاشگر و اتخاذ قوانین حمایتی از زنان و کودکان بزه دیده.
4. نظارت بر برنامه های صدا و سیما، به منظور حذف فیلم های خشن یا بد آموز و حزن آفرین که به جای ترویج شادی و محبت و همبستگی، غم و نفرت و نفاق را القاء می کند و جلوگیری از پخش فیلم هایی که قبح اعمال مجرمانه را در نظر بیننده و شنونده از بین می برد و ارتکاب جرم و جنایت را امری عادی و طبیعی جلوه می دهد.
5. تشویق و راهنمایی و هدایت مردم به تأسیس سازمان های غیردولتی با هدف حمایت از حقوق زنان و کودکان، مشاوره های خانوادگی و بهداشتی، حقوقی و فرهنگی.
6. توزیع برابر ثروت ها، توسعه عدالت اجتماعی، مبارزه با جهل و فقر و اعتیاد و تمامی عوامل محرومیت زا، مبارزه با حاشیه نشینی و زاغه نشینی، ایجاد امکانات اقتصادی، فرهنگی، بهداشتی، رفاهی و تفریحی در روستا و شهرهای مختلف به منظور پیشگیری از مهاجرت به شهرها و جلوگیری از ازدحام بیش از حد شهرهای بزرگ.
اقدام های کوتاه مدت
- ایجاد مشاوره حقوقی و خانوادگی در تمام محله های شهرها و استفاده از افراد با تجربه و خوش نام یا کارشناسان مجرب (در بسیاری از موارد زنان و به خصوص مردانی که همسر خود را به قتل رسانده بودند معتقد بودند که اگر مشکل خود را با مشاور یا فرد باتجربه ای (غیر از افراد آشنا) در میان گذارده بودند چنین اتفاقی رخ نمی داد).
- توجه به شخصیت متهمان به همسرکشی و بررسی دقیق وضعیت روانی خانوادگی و اوضاع قبل از ارتکاب بزه برای صدور حکم عادلانه.
- جدا کردن مرتکبان جرم همسرکشی از سایر متهمین قتل.
- حمایت از کودکان بی سرپرست (پس از وقوع همسرکشی) و در صورت نبودن خویشان نزدیک، سپردن به خانواده های مطمئن به صورت موقت برای پیشگیری از هرگونه اتفاق سوء نسبت به این کودکان تا تعیین تکلیف نهایی.
- رسیدگی خارج از نوبت به پرونده های این گونه متهمان.
- اتخاذ سیاست های کیفری غیرسالب آزادی یا جایگزین های مجازات حبس در مورد مجرمانی که سهوا یا بدون قصد پیشین مرتکب قتل همسر شده اند یا به دلایل شرافتی و حیثیتی نسبت به خود و فرزندان خود با سوءرفتار شدید همسر مرتکب قتل گردیده اند.
- ممنوعیت پخش خبر قتل های خانوادگی و جنجال درباره آنها از طریق مطبوعات به منظور جلوگیری از به خطر افتادن حیثیت خانواده های درگیر، به خصوص فرزندان خانواده.
در هر صورت، آنچه مسلم است تبلیغ تسامح و رواداری و عزم ملی برای برقراری و ایجاد جامعه مدنی و حذف تمامی آثار کرداری، گفتاری و شنیداری و اندیشه ای خشونت زا در جامعه و ایجاد حداقل رفاه و فراغت بال لبخند و شادمانی و عشق و محبت را به خانواده و اجتماع بازخواهد گرداند.
نویسنده: شهلا معظمی
منبع: کتاب «مجموعه مقالات آسیب های اجتماعی ایران»
