اضطراب و درمان آن از نگاه اسلام

یکی از راه‌های درمان اضطراب لبخند زدن است. وقتی کار ما را خسته و کوفته می‌کند، یک راه خوب برای استراحت سریع، پیدا کردن چیزی جهت خندیدن است.
 

برای ورزش کردن به پارک رفتم و در حین ورزش کردن، نگاهم به یک فردی افتاد که دارای خصوصیاتی مثل: ناتوانی در تمرکز، احساس بی‌قراری روانی،زود از کوره در می‌رود، هنگام صحبت کردن با دیگران دچار لرزش صدا می‌شود، احساس دلشوره مداوم از احتمال وقوع حادثه‌ای بد برای خود و دیگران، در چهره و رفتار او نمایان بود. مدت زیادی این فرد را زیر نظر داشتم و فرصت را غنیمت شمردم و نزدیک تر شدم و با هم چند کلامی، صحبت کردیم. تمام این رفتار ها را از نزدیک هم در او مشاهده کردم. این شخص دارای اضطراب بود، اما اضطراب او به درجه حاد نرسیده بود و با راهکارهای ساده توانستیم بعد از مدتی حالش را خوب کنیم. این شخص بخاطر فشارهای روانی، دچار اضطراب بود. 

فشار روانی یکی از پر رونق ترین بیماری های زمان فعلی است، به طوری که طبق گزارشات کارشناسان سازمان بهداشت جهانی حدود ۶% شش درصد کل جمعیت جهان از بیماری های روانی رنج می برند و شروع ۸۰% هشتاد درصد از بیماری های جسمی با فشار همراه بوده است. [1] 
 

عصبی بودن، آرام و قرار نداشتن، تنش، احساس خستگی، سرگیجه، گوش به زنگ بودن، اشکال در تمرکز حواس، تعریق، بی خوابی، دیدن کابوس های وحشتناک، نگرانی و دلهره، تپش قلب، بی حالی، تکرر ادرار، کم خوابی و ناتوانی در به خواب رفتن به ویژه هنگام شب، بی قراری و تحریک پذیری عصبی، حساس شدن نسبت به حوادث هر چند کوچک، پرش پلک و عضلات، لرزش دستها، حساس شدن به هر گونه علامت یا درد در نقطه ای از بدن، گرفتگی صدا، حساس شدن نسبت به صداهای ناگهانی و یا نورهای عادی و حتی جزئی، خشک شدن دهان. 


اینها علائمی است که شخص مضطرب دارد،اگر این علامت ها را دارید به هوش باشید و این مقاله را بخوانید و خودتان را از اضطراب، خلاص کنید. 
 

دعا و نیایش از مهم ترین عوامل کاهش اضطراب و ایجاد سلامت روان است. بسیاری از این اضطراب ها بخاطر عدم ارتباط صحیح با خداوند است. اگر ارتباط خودتان را با خداوند درست کنید، خداوند هم آرامش را به قلب شما هدیه می‌دهد. 

امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید :[2] هرگاه بر شما اندوهی از اندوه های دنیا رسید، وضو بگیرید سپس به مسجد بروید و دو رکعت نماز بگذارید و خدا را بخوانید. آیا نشنیده اید که خداوند می‌فرماید: یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِینَ.ای اهل ایمان، (در پیشرفت کار خود) از صبر و مقاومت کمک گیرید و به ذکر خدا و نماز توسّل جویید که خدا با صابران است. [3]  

نکته: با یک نگاه به اطراف خودتان به این نتیجه خواهید رسید که افراد مذهبی، کمتر دچار اضطراب و استرس می‌شوند. 

بسیاری از استرس ها و اضطراب ها بخاطر افکاری است که در ذهن ما وجود دارد و می‌گوید که دیگران از تو بیشتر سرمایه دارند، از نظر موقعیت و جایگاه بهتر از تو هستند و بسیاری از این تفکرات که در ذهن شما بوجود می‌آید. 

شما باید در طول روز  به تفصیل در مورد نعمت های الهی  و الطاف خداوند نسبت به خود فکر کنید و شاکر تمامی نعمت هایتان باشید. همیشه نقاط منفی ماجرا را نبینید، بلکه نقاط مثبت را هم نگاه کنید. همیشه خداوند را شاکر باشید. گاه برای اغلب ما دنیا و اشتغالات آن سبب فراموشی خدا، خودمان، هدف از خلقت، مسیر و معاد می‌گردد. فراموشی خداوند متعال نیز سبب تزلزل و احساس تنهایی در رفع مشکلات و بالتبع اضطراب می‌گردد و یاد خدا و توکل به او، این اضطراب را به آرامش مبدل می‌سازد. اَلا بذِکرِالله تَطمَئِنُ القلوب" [4] گواه روشنی است که وجود خدا و حس حضور او مایه آرامش بندگان است.

انسان در زندگی و برای مقابله با مشکلات و حوادث و عوامل پریشان زا، به دو دسته عامل نیاز دارد. یکی اسباب طبیعی و مادی و دیگری شرایط زمانی مناسب. احساس نداشتن پشتوانه و احساس تنهائی چه بسا باعث به هم خوردن تعادل روانی شده و فرد را در حرکت به سوی هدف خویش باز دارد و عجز و ناتوانی بر او غلبه کند. امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) فرمودند : ای مردم! هیچ کس ـ هر اندازه هم که ثروتمند باشد ـ از خویشان (ایل و عشیره) خود و حمایت عملی و زبانی آنها از او بی نیاز نیست. آنها بزرگترین گروهی هستند که از انسان پشتیبانی می کنند و پراکندگی و پریشانی او را از بین می برند و در مصیبت ها و حوادثی که پیش می آید، بیش از همه به او مهربان و دلسوزند. نام نیکی که خداوند برای انسان در میان مردم پدید می آورد، بهتر است از مال و ثروتی که وی برای دیگران باقی می گذارد. [5] 

به هر میزان که آرزوها زیاد باشد، فشارهای روانی زیاد خواهد بود. شاید دوست داشته باشید که بهترین امکانات رفاهی را برای خودتان داشته باشید اما توانایی بدست آوردن آنها را نداشته باشید و قدرت بدست آوردن آن را ندارید، همین سبب اضطراب و نگرانی شما می‌شود.

یکی از راه‌های درمان اضطراب لبخند زدن است. وقتی کار ما را خسته و کوفته می‌کند، یک راه خوب برای استراحت سریع، پیدا کردن چیزی جهت خندیدن است. تحقیقات نشان می‌دهند که خنده می‌تواند عوارض افسردگی و اضطراب را کاهش دهدلذا در روایات از آرزوهای بزرگ و طولانی نهی شده است.

پی نوشت :
[1] مجله بهداشت، صفحه ۴۲۵، (وزارت بهداشت و درمان پزشکی ش ۴۸۹).
[2] محمد بن یعقوب کلینی، اصول کافی، قم: اسوه 1375، جلد 2، صفحه 5.
[3] قرآن کریم، سوره بقره، آیه 153.
[4] همان، سوره رعد، آیه 28.
[5] محمد بن حسین شریف الرضی، ترجمه محمد دشتی، نهج البلاغه، قم: مشهور، 1385، خطبه ۲۳.