چگونه مانع پرخاشگری کودک خود شویم

یکی از رایج ترین شکایاتی که مادران دارند این است که کودک من دائما عصبانی و پرخاشگر است.
 

امروزه یکی از رایج ترین شکایاتی که مادران دارند این است که کودک من دائما عصبانی و پرخاشگر است و رفتار مناسب و خوبی ندارد؛ پرخاشگری کودکان معمولا با علامت هایی مثل «لجبازی کردن با والدین، جیغ زدن، اجازه ندادن برای دست زدن به  اسباب بازی هایش و یا پاهایش را به زمین کوبیدن و...»
 
از نظر روانشناسی ، پرخاشگری به رفتاری اطلاق می­ شود که به دیگران آسیب می ­رساند یا بالقوه می­تواند آسیب برساند ، که دو نوع دارد ؛ یا پرخاشگری جسمی است مثل لگد زدن و یا گاز گرفتن.
 
نوع دیگر پرخاشگری لفظی است، مثل فریاد زدن.[1]
 

پرخاشگری در کودکان می ­توانند علل مختلفی داشته باشد ولی همان طور که در مقدمه اشاره شد به آن کودکان به دلیل عدم توانایی در مقابله با ناکامی و شکست پیش آمده از سایرین به پرخاشگری و مشاجره روی می­ آورند.
 
زندگی کردن در محیط های ناسالم و پدر مادر خشن، در پرخاشگری کودکان نقش دارد، زیرا در این گونه خانواده ها الگوهای رفتاری پرخاشگرانه نسبت به الگوهای دیگر افزایش پیدا می­ کند.
 
 معمولا پرخاشگری در کودکان زیر هفت سال، بخاطر اسباب بازی ها و دیگر وسایلشان در ارتباط با همسالان به مراتب بیشتر از بزرگسالان است به طور کلی می­توان گفت که میزان پرخاشگری و تند خویی در سال های اولیه زندگی و زمانی که کودک به بلوغ و جوانی خواهد رسید بیشترین مقدار خود را دارد.
عوامل محیطی نیز در پرخاشگری نقش دارند که از مهمترین آن ها می ­توان به تاثیر رسانه ها اشاره کرد ؛ زیرا کودک با دیدن فیلم های خشن یا بازی های کامپیوتری خشن اثر سویی بر ذهن او گذاشته و در نهایت به افزایش پرخاشگری او می­ انجامد.
 
از عوامل دیگر می­توان به عوامل ژنتیک توجه کرد؛ به طوری که می­توان گفت والدینی که پرخاشگر هستند کودکانشان زمینه پرخاشگری بیشتری از سایر کودکان دارند.
 
از دیگر عوامل موثر در پرخاشگری می­توان به اضطراب اشاره کرد؛ اضطراب باعث تحریک پذیری کودک  و کم شدن آستانه تحمل کودک می ­شود، به طوری که کودکمان با کوچکترین فشار از خود واکنش نشان می­دهد.
 
از دیگر عوامل می­توان به کم خوابی کودک اشاره کرد؛ زیرا زمانی که کودک خواب مناسب و کافی نداشته باشد، خلق و خوی او دچار اختلال می­شود که این اختلال ناشی از اختلال در قند خون کودک است و او را کاملا حساس و تحریک پذیر می­کند.
 
یکی دیگر از عوامل موثر خستگی کودک است؛ زیرا در زمان خستگی خلق و خوی کودک عوض می ­شود.
 
گرسنگی نیز یکی دیگر از عوامل موثر است؛ که اگر کودک تغذیه مناسبی در طول روز داشته باشد خلق و خوی مناسبی نیز دارد.[2]
 

پدران و مادران باید توجه کنند که آزادی بیش از حد یا محدودیت بیش از حد را اصلاح کنند؛ اگر کودکمان می­خواهد کاری را انجام دهد، باید به او اجازه دهیم و حتی او را تشویق کنیم.

وسایل و اشیایی که کودک حق دست زدن به آن ها را ندارد از جلوی دست کودک جمع کنیم، تا دائما از اصطلاحات «دست نزن» استفاده نکنیم, همچنین به عقیده و ارزش های کودک احترام بگذاریم.

هنگامی که کودک می­خواهد عصبانی شود یا خلق و خویش عوض شود باید کودک را با موضوعات دیگر سرگرم کنیم در زمان عصبانیت کودک اصلا نباید والدین با کودک بحث و جدل یا صحبت کنند، زیرا صحبت کردن و دلیل آوردن برای کودکی که عصبانی است فایده ای ندارد.
  
در زمان عصبانیت کودک بهتر است والدین خود را با کاری مشغول کرده و به کودک توجه نکنند؛ مثلا پدر کتابی را مطالع کنند یا مادر مشغول آشپزی شود.
 
کودک خود را در زمان عصبانیت اصلا مسخره نکنید یا به او بخندید؛ زیرا چنین رفتاری از سوی والدین باعث می­شود که کودک حس کند والدین از عصبانیت او لذت می­برند.
 
در زمان عصبانیت کودک هیچگاه او را تنبیه نکنید ، زیرا تنبیه کردن در این زمان مانند این است که روی اتش نفت ریخته باشید.
 
هنگامی که کودک عصبانی می­شود والدین نباید عصبانی شوند و باید خود را کاملا کنترل کنند؛ هنگامی که کودک آرام شد او را بغل کرده و نوازش کنید و از او بخواهید چیزی را که موجب عصبانیت او شده را کامل برای شما توضیح دهد.
 
بعد از عصبانیت کودک به او شیرینی یا شکلات ندهید یا اگر خواسته ای داشت که کاملا نادرست و نابجا بود  برایش انجام ندهید.
 
و در آخر گاهی ممکن است که کودک بدون علت و بی جهت دچار کج خلقی و عصبانیت شود؛ در چنین شرایط ممکن است کودک مبتلا به نوعی بیماری شده باشد مثل: «اشکال در شنوایی ، اشکال در حرکتی و...» که در این صورت والدین باید کودک را نزد پزشک ببرند تا علت مساله تشخیص و کودک درمان شود.[3]
 
پی نوشت: