خانواده درمانی یکی از رویکردهای موثر درمان اختلالات روانی به شمار می آید.
مفهوم خانواده درمانی
درمان های روانی و روحی زیادی در رابطه با خانواده و رابطه با اعضای خانواده وجود دارد که به این نوع درمان خانواده درمانی می گویند.
خانواده چیست؟
خانواده چیزی بیش از مجموعه افرادی است که با هم در یک فضای فیزیکی و روانشناختی به سر میبرند. به تعبیری خانواده یک نظام اجتماعی و طبیعی با تمام ویژگیهای خاص خود است. نظامی که یک دسته قواعد، نقشها، یک ساختار قدرت، اشکال مراوده و ارتباط، روشهای گفتگو و حل مسأله را که انجام مؤثر وظایف گوناگون را ممکن میسازد، ایجاد میکند. رابطه ی اعضای این خرده فرهنگ رابطه ای عمیق و چند لایه است.
در فرهنگهای مختلف نظرات درباره ی اینکه یک خانواده چیست و ساختار آن باید چگونه باشد، متفاوت است. از نظر بعضی ها، خانواده خویشاوندان تنی را در بر می گیرد، در حالی که برخی دیگر بر این باورند که خانواده شامل افرادی است که با یکدیگر ارتباط عاطفی و روانی دارند و بعضی دیگر معتقدند که خانواده مجموعه ی افرادی است که در یک منزل یا یک محله زندگی می کنند. در حقیقت خانواده فاقد تعریف مشخصی است و از نظر گروه های فرهنگی مختلف تعاریف متفاوتی دارد. حصول به یک اتفاق نظر درباره ی ساختار متشکله ی یک خانواده، دشوار است.
برخی ها خانواده را به صورت گروهی متشکل از دو یا چند نفر که از طریق تولد، ازدواج و یا فرزند خواندگی با یکدیگر مرتبط شده اند و در یک منزل با هم زندگی می کنند، می دانند. برخی دیگر خانواده را شامل افرادی که هرگز ازدواج نکرده اند یا ازدواج کرده ولی هرگز صاحب فرزندی نشده اند و یا آنهایی که ازدواجشان به طلاق یا فوت انجامیده و بالاخره طیفی از خانواده ها را که اصطلاحاً (غیر سنتی) خوانده می شوند در بر می گیرد.
خانواده هسته ای (زن، شوهر و فرزندان) به طور سنتی به عنوان تامین کننده اصلی تربیت اجتماعی فرزندان و حامی سنن فرهنگی تلقی می شود، همچنین خانواده هسته ای به عنوان یک گروه اجتماعی است، که جامعه روابط جنسی را تنها در این حریم و چارچوب مجاز می شمارد (گلادینگ ۱۳۸۲). در جوامع امروز درباره آینده خانواده و زندگی خانوادگی عقاید و نظریات متفاوتی ابراز می شود، بسیاری معتقدند که در آینده ای نه چندان دور خانواده به صورتی که هم اکنون وجود دارد، از میان خواهد رفت.
در فرهنگهای مختلف نظرات درباره ی اینکه یک خانواده چیست و ساختار آن باید چگونه باشد، متفاوت است. از نظر بعضی ها، خانواده خویشاوندان تنی را در بر می گیرد، در حالی که برخی دیگر بر این باورند که خانواده شامل افرادی است که با یکدیگر ارتباط عاطفی و روانی دارند و بعضی دیگر معتقدند که خانواده مجموعه ی افرادی است که در یک منزل یا یک محله زندگی می کنند. در حقیقت خانواده فاقد تعریف مشخصی است و از نظر گروه های فرهنگی مختلف تعاریف متفاوتی دارد. حصول به یک اتفاق نظر درباره ی ساختار متشکله ی یک خانواده، دشوار است.
برخی ها خانواده را به صورت گروهی متشکل از دو یا چند نفر که از طریق تولد، ازدواج و یا فرزند خواندگی با یکدیگر مرتبط شده اند و در یک منزل با هم زندگی می کنند، می دانند. برخی دیگر خانواده را شامل افرادی که هرگز ازدواج نکرده اند یا ازدواج کرده ولی هرگز صاحب فرزندی نشده اند و یا آنهایی که ازدواجشان به طلاق یا فوت انجامیده و بالاخره طیفی از خانواده ها را که اصطلاحاً (غیر سنتی) خوانده می شوند در بر می گیرد.
خانواده هسته ای (زن، شوهر و فرزندان) به طور سنتی به عنوان تامین کننده اصلی تربیت اجتماعی فرزندان و حامی سنن فرهنگی تلقی می شود، همچنین خانواده هسته ای به عنوان یک گروه اجتماعی است، که جامعه روابط جنسی را تنها در این حریم و چارچوب مجاز می شمارد (گلادینگ ۱۳۸۲). در جوامع امروز درباره آینده خانواده و زندگی خانوادگی عقاید و نظریات متفاوتی ابراز می شود، بسیاری معتقدند که در آینده ای نه چندان دور خانواده به صورتی که هم اکنون وجود دارد، از میان خواهد رفت.
تاریخچه خانواده درمانی
خانواده درمانی واژه ای است که به روش های کار با خانواده های دارای مشکلات زیستی، روانی و اجتماعی اطلاق می شود.
خانواده درمانی قبل از سال ۱۹۴۰
تاکید بر فرد، منابع اجتماعات و روان تحلیلی است. مهارتهای تربیت فرزند را ارنست گروفس و آلفرد آدلر آموزش می دادند. مشاوره ازدواج توسط آبراهام و هاناه استون، امیلی مود، پوپنو آغاز شد. شورای ملی روابط خانوادگی در سال ۱۹۳۸ شروع به کار کرد.
۹۴۹-۱۹۴۰
انجمن مشاوران ازدواج آمریکا (AAMC) در سال ۱۹۴۲ تاسیس شد. میلتون اریکسون روشهای درمانی را رواج داد که بعد ها از سوی خانواده درمانی پذیرفته شد. اولین اثر درباره زناشویی درمانی همزمان توسط بلامیتل من در سال ۱۹۴۸ منتشر شد. مطالعه ی خانواده های اسکیزوفرنیک توسط تئودور لیذر ولایمن صورت گرفت. جنگ جهانی دوم برای خانواده ها استرس به ارمغان آورد. لایحه بهداشت روانی در سال ۱۹۴۶ در کنگره آمریکا به تصویب رسید.
۹۵۹-۱۹۵۰
ناتان آکرمن رویکرد روان تحلیلی را برای کار کردن با خانواده ها مطرح کرد. گروه گریگوری بیتسون مطالعه الگوهای ارتباط را در خانواده آغاز کردند. موسسه تحقیقات روانی (MRI) توسط دان جکسون در سال ۱۹۵۹ شروع به کار کرد. کارل ویته کر اولین کنفرانس را درباره ی خانواده درمانی در ایالت جورجیا در سال ۱۹۵۵ برگزار کرد . موری بوئن پروژه NIMH را درباره مطالعه خانواده های دارای اعضای اسکیزوفرنیک آغاز کرد.
۹۶۹-۱۹۶۰
جی هیلی رویکردهای درمانی میلتون اریکسون را پالایش و معرفی کرد. اولین نشریه در خانواده درمانی به نام «فرآیند خانواده » منتشر شد. AAMFC در سال ۱۹۷۹ به انجمن طرفدار درمانگران ازدواج و خانواده (AAMFC) تغییر نام دارد. برنامه های ارتقای پایه آن توسط دپارتمان بهداشت، آموزش و رفاه بازبینی شد. انجمن خانواده درمانی (AFTA) در سال ۱۹۷۷ شروع بکار کرد. کتاب اضداد و اضداد متقابل توسط گروه میلان (۱۹۷۸) منتشر شد. جی هیلی کتاب درمان نامتعارف (۱۹۷۳) و روان درمانی خانواده (۱۹۷۶) را منتشر کرد.
۹۸۹-۱۹۸۰
عضویت AAMFT به ۱۴۰۰۰ عضو افزایش یافت. نظریه پردازان فمنیست، به رهبری راشل هارموستین مفروضه های خانواده درمانی را به تدریج زیر سوال بردند.
۱۹۹۰
خانواده درمانی های متمرکز بر راه حل فراگیر شدند. مراقبت بهداشتی اصلاح شد و جایگاه فراهم کننده اصلی بهداشت روانی به طرز فزاینده ای اهمیت پیدا کرد (گلادینگ، ۱۳۸۲).
منبع: سایت دکتر سلام
منبع: سایت دکتر سلام