حفصه دختر عمربن خطاب، صحابیه‌ی جلیله‌ای از زنان پیامبراكرم كه هجده سال پیش از هجرت (604م) در مكه بدنیا آمد، در ابتدا زن خنیس شد و هر دو در آغاز، اسلام آوردند و به حبشه مهاجرت كردند. چون خنیس وفات یافت...

عبدالله بن قیس بن سلیم بن حضار بن حرب، صحابئی از قبیله‌ی اشعری از قحطان است. از شجاعان و فاتحان عرب، در زبید یا رِمَع از قرای یمن به دنیا آمد (21 سال پیش از هجرت=602میلادی). در اوایل ظهور اسلام به مكه...

امام ابوالحسن علی بن ابی طالب قرشی هاشمی امیرالمؤمنین (علیه السلام) نخستین امام شیعیان و چهارمین خلفای راشدین، یكی از ده تنی است كه به ایشان وعده‌ی بهشت داده شده است. او پسرعمو و داماد و پرورده‌ی رسول...

ابوعبدالرحمن عبدالله بن مسعود از قبیله‌ی «هُذَیل» و حلیف بنی زهره، مادرش امّ عبد بود و از این رو به او كُنیت «ابن امّ عبد» نیز داده بودند. وقتی در كتب فقه و اخبار فقط «عبدالله» گفته شود منظور او است. به...

لقبش «سیّد القرّاء» و كنیه‌اش «ابوالمُنْذر» از بزرگان صحابه‌ی انصاری و از اصحاب عقبه‌ی ثانیه است. پیش از اسلام از دانشمندان قوم یهود بود و بر كتب عهدَیْن مطلع؛ می‌خواند و می‌نوشت. پیش از زید بن ثابت اسلام...

در اینكه زمان رسول خدا و بلافاصله پس از رحلت وی (صلی الله علیه و آله و سلم) مصاحفی در دست بعضی از صحابه بود، جای سخنی نیست. صحابه و بعد از آنها تابعین، هر كس كه می‌توانست، مجموعه‌ای از آیات الهی برای خود...

بی‌گفتگو برای هر خواننده‌ی اندیشمندی این پرسش پیش می‌آید كه در میان آن گروه، والا مقام یاران پیامبر، و از بین آن همه واجدان صفا و ایمان و خلوص نیت، و در جمع آن گروه‌ها گروه حافظان و كاتبان و قاریان قرآن،...

اصولاً گردآوری قرآن را در زمان رسول خدا «تألیف» و در زمان ابوبكر «جمع» نامیده‌اند. حال ببینیم نخستین كسی كه پس از رسول خدا قرآن را چون دفتری در میان دو جلد گِرد آورد كه بود؟

رسم است كه به تبعیّت از «حاكم» جمع قرآن را به سه دوره تقسیم كنند: 1) عصر نبوی. 2) زمان ابوبكر. 3) دوران عثمان. اما چنین هم نیست كه این تقسیم بندی مورد قبول و اتفاق همه باشد. برای داوری درست اصل سخن برمی‌گردد...

نویسندگان وحی، آیات قرآن را بر روی هرچه می‌توانستند می‌نوشتند. اما حال دقیق‌تر ببینیم كه این ابزار نوشتن یا چنانكه مرسوم است این نوشت افزارها چه بود؟