اين مقاله بيان نکته و تبيين بخش کوچکی از تحقيقی جامع, و مقايسه‌اي تطبيقی در مبانی نظريه شناخت ملاصدرا و وايتهد است که از ديرباز, نويسنده تحقيق جامعی را دربارة آن پی گرفته است. شايد خواننده در بدو امر نسبت...

صدرالمتألهين عقيده ميرصدرالدين را مورد توجيه قرار داده چنين ميگويد: آثار ذاتي حقايق خارجي موجب شناخت و امتياز ذاتيات از عرضيات ميباشد; مثلاً جسميتي كه در مفهوم درخت معتبر است، مقتضي تحيز و قبول ابعاد و...

مقاله‌يي را كه در پيش رو داريد، در دو بخش تدوين شده است. در بخش نخست افزون بر عقيده صدرالمتألهين، عـقيـدة فلاسفه ديگر دربارة وجود ذهني بيان گرديده و در بخش دوم، تنها عقيدة صدرالمتألهين مورد بررسي قرار...

پس از ارائه دو طريق از سوی صدرالمتألهين در مورد کيفيت ادراک صور عقلی که عبارت بودند از مشاهده ارباب انواع از دور و اتحاد با عقل فعال, به نظريه ديگری از ايشان بر‌مي‌خوريم که در آن نفس را نسبت به معقولات...

صدرالمتألهين در تبيين و تشريح کيفيت ادراک و حصول صور عقلی, بيان ديگری مبنی بر ارتباط و اتحاد نفس با عقل فعال و افاضه صور ادراکی و عقلی از جانب آن به نفس, دارد. ايشان اين مطلب را که اصل آن را به ارسطو نسبت...

مسائل مربوط به علم و ادراک و شناخت در طول تاريخ تفکر و انديشة بشری هميشه مورد توجه و عنايت خاص محققان و انديشمندان بوده و هست. «هستی شناسی» شناخت و علم يعنی مسائل مربوط به «چيستی و هستی» علم و ادراک از...

مورخان فلسفه و نيز اهل كلام و بسيارى حكما، يكى از اهداف و اركان نظريه فيض را تبيين وساطت بين خداوند و خلق او و نيز توضيح نحوه برآمدن كثرت از وحدت ذكر كرده اند. اهميت اين دو مسئله مرتبط بهم را از تتبع در...

از ويژگيهاى فيض و فاعليت وجودى، عموميت آن است، بدينمعنى كه بر طبق اصل سنخيت بين علت و معلول، واجب تعالى قدرت نامحدود بر ممكنات نامتناهى دارد. فيض او نيز اولا و بالذات نامحدود است و مانعى براى افاضه او...

از اساسيترين محورهاى هر نظام فلسفى، كه در ضمن مى تواند بيانگر هويت خاص آن نظام باشد، نوع نظريه اى است كه تبيين ارتباط بين مبدأ متعال و ماسوا را بعهده دارد. در اين زمينه مى توان به نظريه خلقت مطرح در اديان،...

آنچه تا اينجا آورده ايم نقد نظريه سهروردی در خصوص معاد روحانی بود اما اين نظريه در مسئله معاد آنچنانکه در شريعت آمده قصوری نيز ديده مي‌شود که ملاصدرا آن را نيز آورده است و آن اعتقاد به معاد جسمانی و عينيت...