مسیر جاری :
تراژدی و حماسه و داستانهای عشقی در شاهنامه
در شاهنامه در چهارچوب حماسهای بزرگ چند تراژدی و چند اثر غنایی و چند حماسهی تمام عیار روایت شده که هر یک به تنهایی با حماسههای مشهور جهانی برابری میکنند. زال و رستم و اسفندیار و سیاوش و سهراب و افراسیاب...
منابع و مواد شاهنامه
تضادهای کلی و غیر قابل اغماض در شاهنامه بزرگترین قرینهی پیروی بیچون و چرای فردوسی از منابع و اسناد و وفاداری و امانت او در نقل روایات است. به نظر ما از جملهی این تضادها مسائلی از قبیل وجود دو سیمرغ...
مزایا و اهمیت شاهنامهی فردوسی در زبان فارسی
بحث دانشوران دربارهی خداینامه و یا خداینامههای پهلوی و شاهنامههای منظوم، مانند شاهنامهی مسعودی مروزی، و شاهنامههای منثور، مثل شاهنامهی ابوالمؤید بلخی و ابوعلی بلخی و شاهنامهی نثر ابومنصورین (ابومنصور...
جایگاه شاهنامه در زندگی امروز ما
قضاوت دربارهی ارزشهای اثری که در یک هزاره بزرگترین اثر ملی ایرانیان و مورد علاقه و ستایش همگان بوده، برعکس آنچه در نظر اول تصور میشود، بسیار دشوار است؛ زیرا احتمالاً هرگونه قضاوت ستایش آمیزی در این...
داستانهای ایران قبل و بعد از شاهنامه
نظم شاهنامه موجب گردید که ادبیّات ماقبل اسلامی و داستانهای پهلوانی و حماسی ایران در میان ایرانیانی که مسلمان شده بودند بار دیگر متداول شود و مردم با آنها آشنا شوند. در مدّت دویست سالی که بین کشته شدن...
یوسف و زلیخای فردوسی
خیال میکنم امروز دیگر برای کسی شکّی باقی نمانده باشد که این قصّه منسوب به فردوسی در واقع از او نیست، جز کسانی که پس از خواندن مقالات متعدّد و شنیدن دلایل بر بطلان این نسبت باز هم مکابره و محاجّه کنند...
اشعار مورد شکّ و مردود فردوسی
عوفی در لبابالألباب (ج 2 ص 33) به صراحت میگوید که «از وی برون شاهنامه شعر کم روایت کردهاند.» مع هذا در تذکرهها و سفینهها شعرهائی به نام فردوسی آورده شده است، و حتّی یک منظومهی تمام (داستان یوسف و...
ارزیابی امانتداری فردوسی
فردوسی طوسی متونی به فارسی و عربی در دست داشت و میخواست آنها را نظم کند. کتاب اساسی او که شاهنامهی ابومنصوری باشد از میان رفته است، امّا ترجمهی عربی ملخّصی از آن کتاب که ثعالبی مرغینانی کرده است در...
سخن سرائی فردوسی
در مقالههای گذشته عرض کردم که فردوسی به فکر سرودن داستانهای قدیم ایران و ایجاد یک حماسهی ملّی ایرانی افتاد، و برای این مقصود کتاب نثری را که به نام شاهنامه یا باستان نامه نوشته بودند میخواست تا آن...
فردوسی آفریننده
در موقعی که فردوسی طوسی در حدود سی و پنج تا چهل سال داشته است درصدد این برآمده است که آن شاهنامهای را که در عهد جوانی او برحسب دستور همشهری او و حکمران شهرستان او، ابومنصور پسر عبدالرّزّاق به نثر فارسی...