علم ماهیت آدمی

اگر آنچه ما به فهم بهتری از آن می رسیم چیزی غیر از خود ما، مثلا خواص شیمیایی ماده باشد، بهبود فهم ما از آن به هیچ طریق خود آن چیز را بهبود نمی...

دوشنبه، 17 دی 1397

فیلسوفان انگلیسی و تاریخ‌نگاری (قسمت اول)

حقیقت، چنانکه بیکن قبلا تأکید کرده بود، دختر زمان است؛ بهترین معرفت، ثمره‌ی رسیده ترین و غنی ترین تجربه است. به این ترتیب، دیدگاه تاریخی دانش...

دوشنبه، 17 دی 1397

فیلسوفان انگلیسی و تاریخ‌نگاری (قسمت دوم)

هیچ نکته ای از تاریخ باستان وجود ندارد که ما بتوانیم از آن اطمینان یابیم، مگر با عبور از از یک سلسله براهین. قبل از آن که شناخت از امور واقع...

دوشنبه، 17 دی 1397

ویکو و مکتب ضد دکارتی (قسمت اول)

تاریخ چیزی مؤکدا ساخته‌ی ذهن آدمی است، به خصوص به عنوان دانش آدمی با آن انطباق یافته است. ویکو فرایند تاریخی را فرایندی می بیند که با آن آدمیان...

دوشنبه، 17 دی 1397

ویکو و مکتب ضد دکارتی (قسمت دوم)

درک و دریافت ویکو از تاریخ به عنوان صورتی از معرفت که از نظر فلسفی قابل توجیه باشد، با برداشتی از معرفت تاریخی با قابلیت تطویر بسیار وسیع تر...

دوشنبه، 17 دی 1397

معاد شناسی و تاریخ

معاد شناسی همیشه یک عنصر مزاحم در تاریخ است. کار مورخ شناختن گذشته است نه شناختن آینده، و هرگاه مورخان ادعا کنند که قادرند آینده را پیشاپیش وقوع...

دوشنبه، 17 دی 1397

تاریخ‌نگاری قرون وسطی

مورخ قرون وسطایی برای داده های خویش هنوز به روایت متکی است و هیچ سلاح مؤثری برای نقد آن ندارد. در این جا او همپای لیوی است و هم ضعفها و هم قوت...

دوشنبه، 17 دی 1397

تاریخ نگاری سومریان

تاریخ نگاری با کتیبه های رسم یادبود بنای کاخ ها و معابد بازنمایی می شود. سبک یزدان سالارانه ی کاتبان هر چیزی را به اراده ی پروردگار نسبت می دهد،...

يکشنبه، 16 دی 1397

سرشت تاریخ‌نگاری یونانی ـ رومی

تحلیل موشکافانه تر افعال آدمی به منظور کشف زمینه های موفقیت یا شکست در آنها گرایش به حذف خدایان به طورکلی و نسبت دادن فعالیتهای انسانی به اشخاص،...

يکشنبه، 16 دی 1397

خمیرمایه‌ی ایده‌های مسیحی

سه بحران بزرگ در پیشینه ی تاریخ نگاری اروپایی پیش آمده است. نخست بحران قرن پنجم قبل از میلاد بود که در پی آن مفهوم کلی تاریخ در مقام یک علم،...

يکشنبه، 16 دی 1397

مشخصه‌های تاریخ‌نگاری مسیحی

می توانیم از اوزیبیوس قیصریه ای، در سده سوم و اوایل سده ی چهارم مثال بیاوریم. او در وقایع نامه ی خود بر آن شد که یک تاریخ کلی تألیف کند که در...

يکشنبه، 16 دی 1397

تاریخ علم فردنگر

نخستین تلاش اصیل برای درک آن با حدوث مکتب نوکانتی در اواخر قرن صورت پذیرفت. از اصول کلی این مکتب چنین بر می آید که برای درک تفاوت بین طبیعت و...

يکشنبه، 16 دی 1397

تاریخ‌نگاری رومی

در محفل سیپیونی که به مراحل پایانی بنای جهان رومی جدید دست یافته بود، انجام گرفت. فقط مراحل مقدماتی روایت لیب بود که می بایست با روش سرهم بندی...

يکشنبه، 16 دی 1397

تاریخ‌نگاری رومی و پولوبیوس

تاریخ شایسته ی مطالعه است، نه به این خاطر که به طور علمی حقیقت دارد یا اثباتی است، بلکه به این سبب که مکتب و حوزه ای برای تعلیم حیات سیاسی است.

يکشنبه، 16 دی 1397

تاریخ‌نگاری هلنیستیکی

مورخان هلنیست این گذشته را گذشته ی خودشان حس می کردند و به این ترتیب نگارش نوع جدیدی تاریخ با وحدتی نمایشی به هر ابعادی میسر شد؛ مادام که مورخ...

يکشنبه، 16 دی 1397

هرودوت هیچ جانشینی نداشت

ذهن یونانی به سخت و تنگ کردن خویش در گرایش ضد تاریخی اش تمایل داشت. نبوغ هرودوت بر آن گرایش پیروز شد، ولی پس از او جستجوی مواد تغییر ناپذیر و...

يکشنبه، 16 دی 1397

محدودیت‌های تاریخ‌نگاری یونانی

در یونان باستان به معنایی که هنرمند و فیلسوف وجود داشت مورخ نبود؛ کسی نبود که عمر خود را فدای مطالعه ی تاریخ کند؛ مورخ فقط نگارنده ی زندگی نامه...

يکشنبه، 16 دی 1397

مفهوم یونانی تاریخ

یونانیان مسیر تاریخ را انعطاف پذیر و برای یک ارادهی انسانی فرهیخته به روی تعدیل سودمند گشوده میدیدند. هیچ اتفاقی اجتناب ناپذیر نیست. شخصی که...

يکشنبه، 16 دی 1397

گرایش ضدتاریخی اندیشه‌ی یونانی

آفرینش تاریخ علمی به دست هرودوت جالب است، زیرا او اهل یونان باستان بود و اندیشه ی یونان باستان به طور کلی گرایش مسلط بسیار مشخصی دارد که نه تنها...

يکشنبه، 16 دی 1397

آفرینش تاریخ علمی

تاریخ یونان افسانه نیست، تحقیق است؛ کوششی است برای یافتن پاسخ پرسشهای معین دربارهی اموری که انسان خود را در مورد آن نادان تشخیص می دهد. یزدان...

شنبه، 15 دی 1397