اقلیم و تاریخ

در باب اقلیم‌های گذشته حجم قابل توجهی از تحقیقاتی که غالباً متضاد هم هستند متتشر شده‌اند و کم نیستند کسانی که به اهمیت بالای تحولات اقلیمی در...

سه‌شنبه، 28 فروردين 1397

اهمیّت موقعیت جغرافیایی در رویداد تاریخی

«افریقا کجاست؟» این سؤال را دختر خدمتکار از قهرمان دسته‌ی سواران که از جنگ‌های جنوب افریقا بازگشته بود، پرسید و ممکن است برخی از ما به خاطر بیاوریم...

سه‌شنبه، 28 فروردين 1397

نقشه‌های کهن به مثابه اسنادی تاریخ

«دنبال کردن روند تاریخ بدون نقشه‌ها بیش از اندازه دشوار است ... و ممکن است این زمزمه به گوش برسد که جغرافیا بدون اثرپذیری از عامل انسانی به حد...

دوشنبه، 27 فروردين 1397

جغرافیا به عنوان سندی تاریخی

اگر تنها حوادث تأثیرگذار طبیعت بی‌رحم را در نظر بگیریم، به روشنی از این حقیقت تلخ آگاه می‌شویم که انسان‌ها حتی امروزه با شرایط سختی برای زندگی...

دوشنبه، 27 فروردين 1397

ولادیمیر لوکونین

ولادیمیر لوکونین (ولودیا) در 21 ژانویه 1932 ترسایی در شهر لنین‌گراد روسیه زاده شد. مادرش یک پزشک و پدرش یکی از نظامیان نامدار ارتش سرخ شوروی...

چهارشنبه، 22 فروردين 1397

تاریخ‌نویس رسمی عصر ناصری

مهم‌ترین چالش‌های سیاسی عصر ناصری، دوگانگی نهاد سلطنت و وزارت بود که از ویژگی‌ها و تمایلات دوگانه میان سنت‌های ایلی و طایفه‌ای قاجارها و دیوان‌سالاری...

چهارشنبه، 22 فروردين 1397

به سوی خودانتقادی

نگاهی به شکل‌گیری تاریخ شفاهی در دوره‌ی معاصر نشان می‌دهد که پیدایش و گسترش آن، محصول نیازهای تاریخی جامعه‌ی هر دوره و به تناسب خواست‌ها، آرزوها،...

يکشنبه، 19 فروردين 1397

تاریخ فرودستان و فرمانبران

تاریخ شفاهی اساساً محصول ضرورت‌های متکّثر و نگرش ساختارشکن پس از جنگ جهانی دوم است. از یک سو، خیل انسان‌های درگیر جنگ در عرصه‌های مختلف، و از...

يکشنبه، 19 فروردين 1397

تاریخ فرهنگی و مارکسیسم

تعریف واژه‌ی «فرهنگ» کار ساد‌ه‌ای نیست. این واژه از نظر بسیاری از افراد به معنای ممارست و تولید هنر‌های عالی است، و آشنایی با آن می‌‌تواند باعث...

چهارشنبه، 1 فروردين 1397

تاریخ نگاری و نازی‌ها

در سال 2005 میلادی، انجمن تاریخ (Historical Association, HA) با حمایت مالی دولت گزارشی منتشر کرد و در آن به آنچه که از آن به عنوان «هیتلری شدن»...

چهارشنبه، 1 فروردين 1397

مورخان جنسیت

نقطه‌ی آغاز کار کاترین هال (Catherin Hall) در مورد بررسی توسعه‌ی طبقه‌ی متوسط بیرمنگام در اوائل سده‌ی نوزدهم میلادی، مانند آلیس کلارک در خصوص...

چهارشنبه، 1 فروردين 1397

زنان مورخ

در دوران پس از جنگ جهانی دوم، شمار دانشجویانی که به دانشگاه‌ها وارد شدند، بسیار افزایش یافت. اگرچه این افزایش بیشتر مردان را دربرمی‌گرفت، اما...

سه‌شنبه، 29 اسفند 1396

تاریخ زنان در اروپا

در مجموعه مقالاتی که به مناسبت چهلمین سال انتشار کتاب تاریخ چیست؟، از ای.اچ. کار، به چاپ رسید، دیوید کانادین (David Canadine) اعلام کرد که مورخان...

سه‌شنبه، 29 اسفند 1396

تفسیر تاریخی یا گزارش تاریخی؟

مورخان را می‌توان به دلیل داشتن احساس دوگانه بین گزارش (نقل) و تفسیر تاریخی تبرئه کرد. در جایگاه دانشجو اغلب به ما توصیه می‌‌شده است که از نوشتن...

دوشنبه، 28 اسفند 1396

پایان تاریخ‌گرایی و کلان روایت

آنچه که مارکسیست‌ها گاهی از آن تحت عنوان کلان روایت نام می‌برند، تفسیری کلی از وجود محرک در ورای جریان تاریخ یا دست کم بخش بزرگی از آن است. از...

دوشنبه، 28 اسفند 1396

چگونه اختراعات چین دنیا را متحول ساخت

چینی‌ها در طول تاریخ با اختراعات خود دنیا را تغییر داده‌اند. بسیاری از چیزهایی که امروزه استفاده می‌کنیم، از پول کاغذی گرفته تا باروت و قطب نما،...

چهارشنبه، 9 اسفند 1396

فتوح الشام اثر عبدالله بن محمد القدامی

کتاب فتوح الشام اثر قُدامی که اکنون ناپیداست، گرچه از کهن‌ترین آثار مربوط به فتوح اسلامی به شمار می‌رود، در هیچ یک از فهارس بروکلمان و سزگین...

چهارشنبه، 24 آبان 1396

تأملی در پیوند دو رشته تاریخ و معماری

تاریخ و معماری امروز دو رشته‌ی دانشگاهی مستقل از یکدیگرند. در گذشته نیز، این دو در طبقه بندی علوم و صناعات مستقل از هم بودند. اما این دو شاخه...

دوشنبه، 1 آبان 1396

تفسیر در تاریخ نظر مناسبات بین رشته‌ای

تفسیر از جمله‌ی مهم‌ترین کاربست‌هایی است که خوشبختانه مورخان بیش از کارورزان دیگر رشته‌های علوم انسانی و علوم اجتماعی با آن آشنایی و سروکار دارند....

دوشنبه، 1 آبان 1396

بنیادهای انسان شناسی تاریخی نزد ویلهلم دیلتای

در ایران، نام ویلهلم دیلتای بیشتر و مشخصاً به جدا کردن علوم طبیعی و علوم انسانی از همدیگر و بیان وجوه روش شناختی این علوم گره خورده، اما به هسته‌ی...

دوشنبه، 1 آبان 1396