غزانامه‌ی روم از کاشفی و شاهنامه‌ی فردوسی

در دوره‌های مختلف برخی ایرانیان به دلایل مختلف به سرزمین‌های دیگر کوچیده‌اند. سرزمین عثمانی نیز پذیرای جمعی زیاد از بزرگان، شعرا و هنرمندان ایرانی...

دوشنبه، 27 مهر 1394

برادرکُشی در شاهنامه

برادرکشی از جمله مسائل مهمی است، که فردوسی در شاهنامه بدان پرداخته است. می‌توان گفت برادرکشی در شاهنامه، نمود و جلوه‌ای از نزاع میان همان خیر...

دوشنبه، 27 مهر 1394

استعاره مفهومی رد در شاهنامه

استعاره، به عنوان یک ناخودآگاه جمعی بشر، از دیرباز در زبان خودکار، حوزه‌های فلسفه و ادبیات مطرح بوده است. خاستگاه نظری این بحث به متفکران یونان...

دوشنبه، 27 مهر 1394

تحلیل لایه‌های ایدئولوژیک داستان کیخسرو

داستان کیخسرو، به علت برجستگی خاصی که در جهان‌بینی ایران عصر ساسانی داشته است و نقش او در غایت‌گرایی حاکم بر جریان زرتشتی - زروانی حاکم بر آن...

دوشنبه، 27 مهر 1394

بازتاب شاهنامه در زبده‌ی التواریخ حافظ ابرو

در این پژوهش، زبده التواریخ حافظ ابرو از منظر جلوه‌ها و نمودهای شاهنامه در آن بررسی شده است. بر این اساس، نگارنده در دو بخش به این رویکرد پرداخته...

دوشنبه، 27 مهر 1394

فردوسی و شاهنامه در گذر تاریخ

شاهنامه فردوسی به مثابه یکی از برجسته‌ترین متون ادبی، حماسی و فرهنگی ایرانیان در گذر زمان توجه بسیاری را از حکومت‌ها و عالمان و ادبا تا مردمان...

دوشنبه، 27 مهر 1394

بررسی در زمانی اسطوره کیومرث در روایت‌های خدای‌نامه‌ها و شاهنامه‌ی فردوسی

بررسی درزمانی و هم‌زمانی، دو نگرشی هستند که از زبان‌شناسی نوین سرچشمه گرفته‌اند. در بررسی درزمانی به تحول پدیده در بستر تاریخی و در نگرش هم‌زمانی...

دوشنبه، 27 مهر 1394

شاهنامه و صفویان رواج اسامی شاهنامه‌ای در عصر صفوی

در دوره‌ی صفوی با اهمیتی که فرهنگ و زبان فارسی و هستی و هویت ایرانی پیدا کرد، توجه به شاهنامه و رواج فرهنگ و هویت ناشی از آن، گسترش بسیاری یافت....

يکشنبه، 26 مهر 1394

بازتاب شاهنامه در آثار تاریخی قرن نهم و دهم

بهره‌گیری از نظم در متون نثر، سابقه‌ای دیرینه و قدمتی هزاران ساله دارد و همان‌گونه که در اغلب علوم، بهره گرفتن از آثار دانشمندان پیشین و استفاده...

يکشنبه، 26 مهر 1394

تأمّلی در مورد مسأله منابع فردوسی از رهگذر مقایسه روایت شاهنامه فردوسی با روایت غررالسیر ثعالبی از جنگ بزرگ کیخسرو

در این سال‌ها مسأله منابع شاهنامه توجه بسیاری از محققین داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است و عده‌ای از آن‌ها بر این باورند که فردوسی شاهنامه...

يکشنبه، 26 مهر 1394

بررسی الگوی پری‌گونگی و نخستین انسان در شخصیت سیاوش

سیاوش، یکی از محوری‌ترین شخصیت‌های شاهنامه است؛ به طوری که یک سوم شاهنامه به سیاوش و داستان او اختصاص دارد. سیاوش، با شخصیت رازناک و اسطوره‌ای...

يکشنبه، 26 مهر 1394

بررسی ارتباط میان کنش آیینی و تکرار الگوهای اساطیری و نمودگاری آن در تحلیل اسطوره‌ی توتمی گاو در شاهنامه‌ی فردوسی

آنچه در روند یک آیین، برای فرد معتقد به نظام ذهنی حاکم بر آن رخ می‌دهد، یک "تجربه‌ی اساطیری" است. تجربه‌ی اساطیری، به مثابه آیینی نمایشی است...

يکشنبه، 26 مهر 1394

مهر در شاهنامه فردوسی

مهر یا میترا در اساطیر ایرانی یکی از پروردگاران هند و ایرانی باستان، مظهر روشنایی و فروغ و واسطه‌ای بین آفریدگان با آفریدگار بود. مهر در باورهای...

يکشنبه، 26 مهر 1394

نخستین ریشه‌های داستان سیاوش

داستان سیاوش، یکی از زیباترین و دلکش‌ترین داستان‌های شاهنامه است، که چون اکثر داستان‌های شاهنامه ریشه‌ای کهن و تاریخی دارد. شاید اگر ماجرای سیاوش...

يکشنبه، 26 مهر 1394

تحلیل نقش نمادین نخل‌بندی در آیین سیاوشان

آیین نخل‌بندی یا نخل‌گردانی، که جزئی از اسطوره سیاوش و آیین سیاوشان است، در اصل متعلق به مردمان کشاورز ساکن بین‌النهرین بوده است. آریایی‌های...

يکشنبه، 26 مهر 1394

ریشه‌های نخستین نبرد رستم و افراسیاب در آیین‌های هند ( بر پایه‌ی نظریه‌ی اسطوره‌شناسی ساختاری )

براساس دیدگاه اسطوره‌شناسی ساختاری، اسطوره‌ها از طریق عناصر میانجی‌ای که ارایه می‌کنند، می‌کوشند تضادی را که میان جفت‌های متقابل برقرار است از...

يکشنبه، 26 مهر 1394

تحلیل شخصیت کندرو، پیشکار ضحاک، بر مبنای شاهنامه فردوسی

کندرو، شخصیتی هند و ایرانی است که در اوستا و کتب پهلوی جنبه‌ی فراطبیعی دارد و چنان اژی‌دهاک اژدهایی نام‌آور است، ولی در شاهنامه، علاوه بر طرح...

يکشنبه، 26 مهر 1394

سوگ سیاوش و شباهت آن به سوگ‌های محلی در لرستان و کردستان

کشته شدن مظلومانه سیاوش به دست تورانیان باعث یک سنت عزاداری در ایران شد، که به سوگ سیاوش یا سیاوشان معروف است. قوم لر و کرد به لحاظ فرهنگی بسیار...

يکشنبه، 26 مهر 1394

شاهنامه، شاهِ نامه‌ها

نام حماسه‌ی بی‌زوال حکیم ابوالقاسم فردوسی که نه تنها کاخ بی‌مانند ادبیات فارس و تاجیک را زیب و فر می‌بخشد، بلکه عصرهاست که در گنجینه‌ی تمدن عمومی...

پنجشنبه، 9 مهر 1394

شاهنامه‌پژوهی در آسیای مرکزی

این گزارش را بنده می‌خواهد با نام علامه صدرالدین عینی بخارایی (1878-1954 / 1257-1333) که نخستین فردوسی شناسِ دوره‌ی نوین بود، آغاز نهد. و اما...

پنجشنبه، 9 مهر 1394