حجاب غضب، مایه‌ی زوال عقل است

در روایات فراوان، غضب را به همراه شهوت، باعث زوال عقل دانسته‌اند. امام امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرموده‌اند:

دوشنبه، 10 ارديبهشت 1397

لفظ عشق در احادیث

در اینجا روایاتی را بررسی می‌کنیم که مشتقّات لفظ عشق در آن‌ها به کار رفته است. امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) می‌فرمایند: «سُبْحَانَکَ خَالِقاً وَمَعْبُوداً،...

يکشنبه، 9 ارديبهشت 1397

آیا عشق قابل توصیه است؟

آیا اساساً عشق به معنای محبت شدید، امری قابل توصیه است یا خیر؟ عرفا گفته‌اند: عاشق با معشوق به اتحاد می‌رسد و هرچه عشق خالص‌تر، اتحاد قوی‌تر....

يکشنبه، 9 ارديبهشت 1397

بحثی درباره‌ی «عشق»

عشق، امری طبیعی است که خداوند در نفوس بیشتر امت‌ها آن را نهاده است. لذا حکمت‌ها و مصلحت‌هایی بر آن مترتّب می‌گردد، خصوصاً وقتی که مبدأ و سرآغازی...

يکشنبه، 9 ارديبهشت 1397

حجاب هوی و شهوت جنسی برای عقل

هوی یعنی میل و شهوت. طبیعت انسان به گونه‌ای سرشته شده که به پاره‌ای از شؤون دنیا و بهره‌مندی‌های آن تمایل و کشش دارد. همین کشش از سویی و اوامر...

شنبه، 8 ارديبهشت 1397

طاعت رب و جهاد با نفس، حال همیشگی عاقل

سزاوار است که عاقل در هر حالی، از طاعت پروردگارش و جهاد با نفس خود، خالی نباشد.

شنبه، 8 ارديبهشت 1397

عاقل برای معادش عمل می‌کند

شایسته است که عاقل برای معاد عمل کند، و پیش از رفتن جانش و فرارسیدن مرگش (2) بر توشه بیفزاید.

شنبه، 8 ارديبهشت 1397

دنیا و آخرت در نگاه عاقل

عاقل، کسی است که نسبت به دنیای پست و از بین رفتنی، زهد می‌ورزد (به آن دل نمی‌بندد) و نسبت به بهشت گرانقدر پاینده‌ی بلند مرتبه رغبت می‌ورزد (دل...

جمعه، 7 ارديبهشت 1397

قناعت و عفت، دو زینت عاقل

قناعت یعنی خرسندی و اکتفا نسبت به آن چیزی که خداوند، نصیب انسان ساخته است. بنابراین قناعت، امری قلبی و حالتی روحی است. آنچه بی‌نیازیِ واقعی و...

جمعه، 7 ارديبهشت 1397

ده خصلت؛ نشانه‌ی کمال عقل

ذکر نشانه‌های عقل را، با بیانی گهربار از امام کاظم (علیه‌السلام) خطاب به صحابیِ خاصّ ایشان، هشام بن حکم، آغاز می‌کنیم.

جمعه، 7 ارديبهشت 1397

برائت یا معافیّت در قرآن

رهایی یا معافیت از یک تکلیف. «بَراءة»، برآمده از ریشه‌ی عربی ب ر أ، دو بار در قرآن در دلالت بر این معنا آمده است. در آیه‌ی 43 قمر «بَراءة» به...

جمعه، 31 فروردين 1397

بدی‌هاو گناه، سیّئه در قرآن

اعمالی که به قصد آزار دیگران انجام می‌گیرد. واژه‌ای که معمولاً به معنای «بدی» یا گناه (سیّئة) دانسته می‌شود بیست و چهار بار در قرآن به صورت مفرد...

يکشنبه، 26 فروردين 1397

بدگویی و غیبت در قرآن

بحث بیهوده‌ درباره‌ امور شخصی عضو غایب. در قرآن ممنوعیت‌های صریحی وجود دارد که عمیقاً با پدیده‌ی «غیبت» یعنی نشر آگاهانه‌ی اطلاعاتِ صحیح یا غلط...

شنبه، 25 فروردين 1397

بخل یا تنگ‌چَشمی در قرآن

تنگ چشمی. بخل رذیلتی چندوجهی است که نقش مهمی در سنجش سرشت و کردار انسان در اسلام دارد. علی‌رغم وجود مترادف‌هایی برای این رذیلت، نخستین واژه برای...

شنبه، 25 فروردين 1397

بخشش یا إعطاء در قرآن

اعطای امری بدون [توقع] بازگشت حتمی. در قرآن دو نوع بخشش وجود دارد: 1. عطای خداوند به انسان‌ها؛ 2. بخشش یا مبادله یا هدایای (نِحلَة) انسان‌ها....

شنبه، 25 فروردين 1397

انفاق در قرآن

هدایای خیریه برای یاری فقیران. قرآن همگام با آموزه‌های اغلب ادیان دیگر و به خصوص سنت‌های اهل کتاب مکرراً بر ارزش اخلاقی بخشش تأکید می‌کند. در...

جمعه، 17 فروردين 1397

انجیل در قرآن

در مسیحیت، «بشارت الهی» از عیسی مسیح سخن می‌گوید؛ ما در قرآن، بخشی از پیام الهی است که به عیسی ابلاغ شده است. از دوازده مرتبه‌ای که واژه‌ی انجیل...

جمعه، 17 فروردين 1397

انتقام در قرآن

مجازاتی که در ازای خسارت یا جنایت صورت می‌گیرد و ارتباط نزدیکی با مفهوم قصاص، یعنی «چیزی را به مثل همان چیز عوض دادن»، دارد. تقریباً در دوازده‌...

جمعه، 17 فروردين 1397

سب و لعن در اسلام

هنگامی که پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) با مهربانی و عطوفت مشرکان را به اسلام و رستگاری دعوت کرد، فرمود «قولوا لا اله الا الله تفلحوا»...

چهارشنبه، 15 فروردين 1397

داد و ستد فریبکارانه

فریبکاری، رفتاری غیر اخلاقی اما رایج در محیط جهانی کسب و کار است. اعتماد ستیزی، مشتری گریزی، پیش بینی ناپذیری، ورشکستگی، بنگاه‌های اقتصادی از...

يکشنبه، 5 فروردين 1397