رمز بقاى بسيج

«نيروى مقاومت بسيج» به عنوان يكى از مولفه هاى اساسى در شيوه هاى مبارزاتى حضرت امام خمينى (ره) در طول ۸ سال دفاع مقدس و نيز پيروزى انقلاب اسلامى، مطرح بوده است. اين مجموعه مقدس مردمى، امروزه، در حالى به فعاليت خود در سطح جامعه ادامه مى دهد كه بيش از ۱۲ميليون نفر از مردان و زنان در شهرها و روستاها به عضويت آن درآمده اند. فعاليت هاى نظامى سال هاى مقاومت نيز اقدامات فرهنگى و اجتماعى در سال هاى پس از پيروزى انقلاب، اين شالكه مردمى و شجره طيبه را به عنصرى محبوب در ميان مردم تبديل نموده است كه منزلتى ويژه در ميان آنان دارد. بى ترديد، ماندگارى و بقاى بسيج به حفظ اين منزلت و جايگاه رفيع مردمى بستگى دارد. لذا تلاش در اين راستا از ارزش و اهميتى والا برخوردار است. در مسير تحقق اين هدف والا، وظايفى برعهده مسوولان و نيز تكاليفى برعهده نيروهاى بسيجى قرار دارد كه با اجراى صحيح آن ها، ضامن بقاى منزلت و جايگاه بسيج باشند.

الف) وظايف مسوولان

عدم غفلت مسوولان نظام

بسيج در بدو تشكيل خود به عنوان يك نيروى دفاعى در مقابل هجوم نظامى بيگانگان پديدار شد اما با گذشت زمان و تحولات پديد آمده درعرصه هاى فرهنگى و اجتماعى جامعه، كاركرد متفاوتى يافته و در اين عرصه ها به فعاليت هاى چشمگيرى پرداخت. از اين رو نقش بى بديل آن، براى دشمنان پيش از پيش نمودار شد و موجب گرديد تا دشمنان قسم خورده انقلاب درصدد تضعيف و نابودى اين نيروى عظيم مردمى برآيند. در چنين شرايطى، چنانچه بسيج مورد بى توجهى و غفلت مسوولان نظام قرار گيرد، انحطاط و نابودى آن، حتمى خواهد بود. اهميت اين مساله به حدى است كه بنيانگذار كبير انقلاب اسلامى خطاب به بسيجيان مى فرمايند: «من دست يكايك شما پيشگامان رهايى را مى بوسم و مى دانم كه اگر مسوولان نظام اسلامى از شما غافل شوند به آتش دوزخ الهى خواهند سوخت.» (۱)

برخورد مناسب مسوولان رده هاى مختلف بسيج با جوانان

جوان داراى روحيه حساس و لطيفى است. از اين رو در صورت مواجه شدن با برخوردهاى خشن و نامهربان، به سرعت زده شده و از صاحبان اين برخوردها كناره گيرى مى كند. مسوولان رده هاى مختلف بسيج، بايد بر نرمخويى و مهرورزى آراسته بوده و در مواجهه با جوانان، به منظور جذب بيشتر ايشان از موثرترين عوامل روانى در برخوردهايشان بهره ورى نمايند. چرا كه طرد يك جوان علاقه مند، موجب بدگمانى وى و نيز تشويق ديگر بسيجيان به دورى از بسيج مى شود كه اين لطمه بزرگى به منزلت بسيج در سطح جامعه وارد مى نمايد.

تبليغات گسترده

«تبليغات» ابزار شناخته شده اى است كه بهره مندى از آن، پيشرفت هاى گسترده اى را در سطح جهانى درپى داشته است. بديهى است كه ماندگارى انقلاب يكى از ثمرات بى بديل بسيج است و بسيج و تفكر بسيجى مى تواند ضامن معتبرى براى نظام باشد چنانچه رهبر كبير انقلاب نيز فرمودند: اگر بر كشورى نواى دلنشين تفكر بسيجى طنين انداز شد، چشم طمع دشمنان و جهان خواران از آن دور خواهد شد.
(۲)بر اين اساس تلاش در جهت تبليغ اين تفكر سازنده، مى تواند نقش موثرى در ترويج و ماندگارى آن داشته باشد. لذا بر مسوولان است كه با بهره مندى از شيوه هاى نوين تبليغاتى، فلسفه تشكيل بسيج، ارزش هاى نهفته در اين نهاد مقدس، تفكرات ناب سنگرنشينان بسيج و نيز بركات وجودى آن را به اطلاع عموم برسانند.

انعكاس فعاليت ها

حضور چشمگير بسيج در حوادث غيرمترقبه، فعاليت هاى فرهنگى، اجراى مانورهاى گسترده و نيز حركت هاى سياسى نظام، براى اعضاى اين نهاد و مسوولان آن، قابل مشاهده و ملموس مى باشد. اما انعكاس و بازتاب عمومى آن مى تواند در نگرش مردمى به اين نهاد و بقاى آن تاثير بسزايى داشته باشد.
بى شك، بدون توجه به جنبه تبليغاتى و انعكاس فعاليت هاى بسيج، اين امور، به فعاليت هاى داخلى تبديل شده و عموم مردم از آن بى اطلاع خواهند بود.

پرهيز از گرايش به جناح هاى سياسى

چنانچه رهبر كبير انقلاب حضرت امام خمينى(ره) نيز همواره به نيروهاى نظامى توصيه مى فرمودند: اطلاع از فعاليت هاى جناح هاى سياسى براى اين قشر لازم اما ورود آن ها مضر و ممنوع مى باشد. از اين رو مسوولان حوزه ها و پايگاه هاى مقاومت بسيج بايد مجدانه تلاش نمايند تا اعضاى بسيج از گرايش به اين دسته بندى دور باشند.

تفكيك نيروهاى ناسالم

گاهى، عده اى فريب خورده جريانات غربى و يا عده اى ساده و بى اطلاع، با ورود در پايگاه هاى بسيج و يا رده هاى بالاتر اين نيرو، از درون به تخريب بسيج پرداخته و با القاى شبهات نادرست و تفكرات غلط، سعى در انحراف ديگر نيروها دارند. در چنين شرايطى لازم است مسوولان به ارشاد نيروهاى ناسالم پرداخته و در صورت عدم اصلاح ايشان، حتى به طرد و اخراج متوسل شوند. چرا كه وجود يك عنصر نامطلوب، به مرور زمان در ديگر اعضا اثرگذار بوده و مجموعه را به فساد و تباهى مى كشاند. شيوع اين امر موجب سقوط جايگاه مردمى بسيج خواهد شد.

وظايف نيروهاى بسيجى

حفظ روحيه اخلاص

با اهتمام ويژه اى كه امام خمينى (ره) به بسيج داشتند، رهبر خود را بسيجى ۱۳ ساله، افتخار خود را بسيجى بودن و دعايشان را محشورشدن با بسيجيان مى دانستند و از سوى ديگر، بسيج را به عنوان لشكر مخلص خدا معرفى مى فرمودند. بنابراين آنچه سبب فخر امام خمينى (ره) به بسيجى بودن است، به اخلاص اين قشر ارتباط دارد. بسيجى اگر اخلاص خود را از دست دهد، ارزش حقيقى خويش را به باد فنا داده است.بسيجى، با شناخت كامل از وظايفى كه نسبت به دين و اجتماع دارد، با نظم كامل و رعايت وجدان كارى به ايفاى مسووليت هاى خود مى پردازد. فرد واجد اين ويژگى، از خودنمايى در مقابل مسوولان پرهيز نموده و آنچه در هنگام حضور مسوولان انجام مى دهد با ديگر زمان ها تفاوتى نخواهد داشت. براين اساس به تشويق ها توجهى نداشته و وظيفه خود را تنها براى رضاى خدا انجام مى دهد.همچنين ديده مى شود كه عده اى تنها براى بهره مندى از امتيازات عضويت بسيج و مزاياى كارت عضويت فعال و استفاده از سابقه عضويت، به اين نهاد مقدس رو مى آورند. حال آن كه بسيجيان راستين كه از اين سنگر به فتح قله هاى رفيع شهادت نائل آمدند، تنها از روى اخلاص، به عضويت بسيج درآمده و اساسا فلسفه تشكيل بسيج نيز چنين نبوده است كه عده اى براى سودجويى به آن روى آورند.

اطاعت از رهبرى

بسيجى با ولايت فقيه پيوستگى داشته و آن را استمرار حكومت انبيا مى داند و به عنوان يكى از اصول اساسى حكومت اسلامى پذيرفته است. سرسپردگى به فرامين فقيه واجد شرايط او را در مسير عمل به فرامين الهى و هوشيارى در مقابل ترفندهاى دشمنان يارى مى نمايد. بسيجى حقيقى، معتقد به اين فرمايش گهربار بنيانگذار كبير انقلاب است كه فرمود: بهترين اصل در اصول قانون اساسى، اين اصل ولايت فقيه است.(۳)

آشنايى با علوم روز

رسول گرامى اسلام (ص) فرمودند: اكثر الناس قيمة اكثرهم علما و اقل الناس قيمتاً اقلهم علماً. ارزشمندترين مردم با علم ترين آن ها و كم ارزش ترين مردم كم علم ترين آنهاست. (۴)
بسيجى بايد زمان و مكان خود را بشناسد و به نيازمندى هاى زمانى و مكانى خود واقف باشد. بدون كسب معرفت، هرگز نمى توان از دين و ارزش هاى آن دفاع نموده و به اهداف مقدس بسيج دست يافت. بسيجى بايد بيش از ديگران، مطالعه نموده و با فراگيرى علوم، از فريب بيگانگان مصون باشد. همچنين به نقد نظريه ها و گفتارهاى ديگران بپردازد و توانايى مبارزه با بدعت ها و پاسخگويى به شبهات را در خود باور نمايد.

وحدت بسيجيان

وحدت، يكى از اساسى ترين عوامل موثر در پيشبرد اهداف و به ويژه در پيروزى انقلاب اسلامى بوده است. نه تنها در سطح كلان اجتماع، بلكه تمام جوامع كوچك نيز به اين عنصر مهم، نيازمند هستند. بسيج با اتحاد و يكپارچگى ملت شكل گرفته و با وحدت بسيجيان به اهداف والاى خود خواهد رسيد. حركت مردمى بسيج، بايد با هدفى واحد و برنامه هاى فرهنگى منظم، ادامه يابد. در غير اين صورت تزلزل و از هم پاشيدگى، اين حركت مقدس را دربرگرفته و از پاى مى اندازد. با حفظ وحدت هيچگونه اختلالى در روند پيشبرد اهداف، رخ نداده و هيچ ترفندى از شگردهاى دشمنان در راه انحلال بسيج، كارآمد نخواهد بود.

حضور در عرصه هاى مختلف

حضور نيروهاى مخلص بسيجى در عرصه هاى محافظت از مرزهاى جغرافيايى، مبارزه با تهاجمات فرهنگى،امدادرسانى، سازندگى و... همواره مورد تحسين و چشمگير بوده است. بسيجى براى احياى اهداف خود بايد در تمامى عرصه ها نظير دانشگاه ، حوزه علميه، مجلس، آموزش و پرورش و حتى در منصب هاى بالاترى همچون رياست جمهورى نيز جاى خود را مهيا نمايد. اين گونه مى توان به تعبير حضرت امام (ره) نداى دلنشين تفكر بسيجى را در جامعه طنين انداز نمود تا چشم طمع دشمنان از آن دور بماند. تشكيل بسيج دانشجويى، بسيج دانش آموزى، بسيج طلاب و... در راستاى نيل به اين اهداف مى باشد. اگر بسيجى منزوى شده و از اجتماع و عرصه هاى مختلف آن رويگردان شود، در مدتى كوتاه عناصر ضدانقلاب جاى او را گرفته و به هدف خود كه همانا انزواى بسيجيان است دست مى يابند.

دشمن شناسى

دشمن در كمين لحظه ها و در انتظار كوتاه ترين فرصت براى نفوذ در اقشار مختلف و بخش هاى نظام و تضعيف و نابودى فرهنگ اين مرز و بوم است. در اين راستا از هيچ تلاش و كوششى فروگذار ننموده و روز به روز با ترفندها و شگردهاى تازه تر به ميدان مبارزه وارد مى شود. بسيجى چنانچه بدون بصيرت و شناخت دشمن، پا به عرصه بگذارد، دشمن در لباس دوست، او را به انحراف كشيده و از سربازى امام زمان (عج) به بردگى استعمار مى كشاند و به عنصرى نفوذى و جاسوس تبديل مى كند. همين كافيست تا وى لكه ننگى براى بسيج و در مرتبه اى بالاتر براى اسلام باشد. حال آن كه با شناخت دشمن و تشخيص خودى و بيگانه مى تواند به افتخارى براى اسلام و سربازى پا در ركاب حضرت حجت (عج) مبدل گردد. اسلام دين مخالفت با اسلام ستيزان و دوستى با سازشگران اسلام است. «اشداء على الكفار و رحماء بينهم» بايد در تمام مراحل سرلوحه تفكرات و حركت هاى بسيجى قرار گيرد.

آراستگى به اخلاق اسلامى

فردى كه بسيجى بودن را پيشوند اسم خود قرار مى دهد، زير ذره بين افكار عمومى قرار مى گيرد. همان گونه كه هر كس ادعاى اسلام نموده و در مرتبه اى قرار مى گيرد، در نظر مردم توقع بيشترى از او به وجود مى آيد.
اسلام، كامل ترين الگوى اخلاقى است و پيامبر اين دين خود را كامل كننده اخلاق بشر معرفى مى نمايد. انى بعثت لاتمم مكارم الاخلاق.(۵)
خطايى كه از يك بسيجى سربزند، نه تنها چهره او را مخدوش نموده بلكه جايگاه بسيج را نيز در اذهان عمومى متغير مى سازد. بسيجى اى كه به عنوان يك شخصيت مذهبى و انقلابى مورد توجه اطرافيان است،چنانچه به رغم فعاليت خوب در بسيج با خانواده، همسر، فرزندان، دوستان و يا اقوام بدرفتارى نمايد، چهره خود و مجموعه بسيج را مخدوش نموده است. علاوه بر اين، بسيجى بايد از حسادت ها و رقابت هاى ناسالم در اين مكان مقدس پرهيزنموده و زيباترين جلوه هاى كلامى و رفتارى را در خود پرورش دهد. دورى از رذائل اخلاقى دروغ، ريا، غيبت، نگاه هاى آلوده به نامحرم و... و نيز تمسك به فضايل اخلاقى اخلاص، تواضع، حيا، خيرخواهى مردم، نيك رفتارى و... از اهم ويژگى هاى بسيجى است.

رعايت ظواهر اسلامى

علاوه بر آراستگى به فضايل اخلاقى، رعايت ظواهر اسلامى از ديگر عواملى است كه يك بسيجى با بهره مندى از آن، به حفظ منزلت بسيج يارى مى رساند. دختر و پسرى كه برچسب بسيجى بودن بر خود مى زند، نه تنها بايد با پوشش هاى زننده غربى بيگانه باشند، بلكه با اين پوشش هاى نامناسب مبارزه نموده و ديگران را نيز از آن منع نمايند. پوشش بسيجى بايد متناسب با شأن او بوده تا مورد سوء استفاده ديگران قرار نگيرد.
ظواهر اسلامى، تنها شامل پوشش نمى شود. بلكه حتى مسايل به ظاهر ساده اى نظير نامگذارى فرزندان را شامل مى گردد. اين دسيسه دشمنان كه مدتى است در جامعه رواج يافته، اسامى بى معنى و نامفهومى را جايگزين اسامى مقدس ائمه نموده است. متاسفانه عده اى از افراد مذهبى، به رغم رعايت ظواهر اسلام، از اين مهم غافل بوده و با نادانى، نام بزرگان دين را از زندگى محو مى كنند. چنانچه يك بسيجى علاقه افراطى به مد پيدا كرده و حتى اسم فرزند خود را مطابق روز قرار دهد، بى ترديد اين امر به مجموعه بسيج منتسب شده و موجب كم اهميت شدن جايگاه بسيج و بسيجى در ميان مردم مى شود.

احياى امر به معروف و نهى از منكر

يكى از عمده ترين وظايف بسيج، احياى فرضيه مقدس امر به معروف و نهى از منكر است كه توسط ناصحين بسيجى انجام مى شود. تداوم اين فعاليت مى تواند به بقاى بسيجى يارى رساند؛ چرا كه با از ميان رفتن ارزش ها و جايگزينى منكرات، مجموعه هاى مقدسى همچون بسيج نيز وجود نخواهد داشت. در اين زمينه بايد توجه داشت كه براى مقابله با مفاسد و منكرات، بايد ابتدا به شناخت و تفكيك معروف و منكر پرداخته و سپس با برخورد توأم با متانت و احترام، معروف را احيا و منكر را باطل نمود. متاسفانه در پاره اى موارد مشاهده مى شود كه افرادى براى احياى اين فريضه مقدس، در ابتدايى ترين مرحله، به زور متوسل شده و با رفتارهاى زننده، ديگران را نسبت به بسيجيان بدبين مى سازند. حال آن كه در مقابل، دشمنان با ظرافت خاص از جديدترين ابزارهاى تبليغى وروانى استفاده مى كنند تا منكرى را در جامعه اشاعه دهند.
نكته ديگرى كه بايد مورد توجه قرار گيرد اين است كه بسيجيان بايد امر به معروف را از خانواده خود آغاز كنند و در بدو امر منكرات را از خانواده و اطرافيان خود دور نمايند. احياى امر به معروف و نهى از منكر از اساسى ترين رموز بقاى بسيج و ارزش هاى آن مى باشد.

پرهيز از تجمل گرايى و دنياپرستى

شهدا، اصلى ترين الگوهاى اقشار مختلف بسيجيان هستند. براين اساس، بسيجى بايد زندگى خود را مطابق زيستن شهدا قرار داده و از ايشان پيروى محض نمايند. موج تجمل گرايى و چشم و هم چشمى ، در جامعه در حال پيشرفت بوده و متاسفانه بخش وسيعى از بانوان را دربرگرفته است. اين دنيا پرستى برگرفته از غرب، آفت زندگى مومنين و خانواده هاى متدين و مذهبى مى باشد.
با اين شرايط، اگر بسيجى در اين امواج متلاطم، وارد شود، انگشتان اشاره مردم را به سوى خود گردانده و موجب بدبينى ايشان به خودش و بسيج مى شود. روحيه ايثار و شهادت طلبى با تجمل گرايى هيچ تناسبى نداشته و بسيجى وابسته به جلوه هاى دنيوى، هرگز به جايگاه رفيع شهادت دست نخواهد يافت.
به بيان ديگر، بسيجى اى كه خود را زمين گير نمايد، هرگز آزادى پرواز در افق معنويت را نخواهد داشت. بسيجى، بايد از آنچه او را از ياد خدا بازمى دارد، دور شده و با پرهيز از محرمات و بى رغبتى به دنيا خود را براى آسمانى شدن و زيستن شهيدگونه مهيا نمايد. شهدا و زندگى هاى ساده شان مورد علاقه و توجه ويژه مردم است. چنانچه بسيجيان نيزدر نگرش خود به دنيا از آن ره يافتگان حريم وصال، الگوگيرى نمايند بى شك، نه تنها خود مورد اقبال عمومى قرار گرفته بلكه موجب اعتلاى ارزش هاى بسيج مى شوند.

حفظ روحيه مذهبى و نشاط دينى

جوان آراسته به روحيات مذهبى و انضباط و نشاط دينى به طرز چشم گيرى در معرض علاقه و محبت اطرافيان قرار دارد. شايسته است بسيجيان با توجه به اين امر به اصولى ترين مسايل مذهبى وابسته بوده و به عنوان يك بسيجى انقلابى، تنها عنوان مذهبى را بر خود قرار نداده باشند.
نماز اول وقت، روزه دارى، سحرخيزى، انس با دعا و مسجد و قرآن، عشق به ائمه، آشنايى با احكام دين، حيا، غيرت، مردانگى و زنده نگه داشتن ياد شهدا و... از ويژگى هايى است كه بسيجى را محبوب خدا و خلق مى سازد و باعث حفظ جايگاه بسيجى و پايگاه بسيج مى گردد.
آنچه مورد بررسى قرار گرفت، بخشى از وظايف مسوولان و بسيجيان در راستاى حفظ منزلت و جايگاه شجره طيبه بسيج است كه ضامن بقاى اين حركت مردمى مى باشد. اميد كه بسيجيان مخلص، با عمل به وظايف خويش موجب اعتلاى دين و ارزش هاى اسلامى بوده و رهبر و مولاى خويش را يارى نمايند تا پرچم انقلاب اسلامى را به دست صاحب اصلى آن، حضرت حجت (عج) برساند. بى شك آن روز، روز حكومت بسيجيان صالح و مخلص، تحت لواى فرمانروايى حضرت صاحب الزمان (عج) خواهد بود.
و لقد كتبنا فى الزبور من بعد الذكر ان الارض يرثها عبادى الصالحون (۶)

پى نوشت ها:

۱- كلمات قصار امام خمينى (ره)، ص ۱۶۶
۲- صحيفه امام، ج ،۲۱ ص ۱۹۵
۳- كلمات قصار امام خمينى (ره)، ص ۱۱۹
۴- بحارالانوار، ج ،۱ ص ۱۶۴
۵- كنزالعمال، خ ۵۲۱۷
۶- انبياء ۱۰۵