چگونه پس از مادر شدن دوباره خود را کشف کنید

بعضی روزها احساس می‌کنید تمام فعالیتی که انجام داده‌اید کار کردن بوده است. به خانه می‌آیید و کار می‌کنید، در مورد بقیه احساس مسئولیت‌پذیری می‌کنید و هیچ وقتی برای خودتان باقی نمی‌ماند. بسیاری از مادران احساس می‌کنند که اگر در کنار این زندگی تمام وقت و شلوغ کمی وقت اضافی داشتند خیلی خوشبخت‌تر بودند... چند دستورالعمل برای این مسئله وجود دارد.
هر روز نقش راننده، آشپز، نظافتچی، پرستار، مشاور، عاشق، میانجیگر اختلافات و تصمیم گیرنده را ایفا کردن به اندازه کافی طاقت فرسا است، ضروری است که خودتان را زیر باز این ‌همه مسئولیت دوباره کشف کنید.

1. خودتان را هم مهم بدانید.

زنانی که مسئولیت‌های زیادی دارند ممکن است به دلیل حجم زیاد کارها و مسئولیت‌هایشان، آسیب ببینند. این زنان ممکن است به خاطر انجام دادن چند کار همزمان و مسئولیت‌ها و وظایف بسیار، فرصتی برای استراحت و تجدید قوا نداشته باشند. بهتر است این حقایق مهم را به یاد داشته باشید:
• شما نمی‌توانید یک ابر مادر یا ابر زن باشید. این افسانه مدت‌هاست که توسط جمعیت علمی، دکترها، درمانگران و مادران دیگری که برای آن تلاش کرده‌اند، فراموش شده است. اما به یک دلیل عجیب این افسانه همچنان وجود دارد، آن این است که بعضی زنان هنوز طوری تربیت می‌شوند که فکر کنند اگر بخواهند و تلاش کنند واقعاً می‌توانند تمام کارها را انجام دهند و قادر به پذیرفتن همه مسئولیت‌ها هستند و زمانی که موفق نمی‌شوند خودشان را سرزنش می‌کنند.
• امکان ندارد یک روزه همه چیز درست شود. شما باید درباره اینکه چه چیزی اولویت دارد و چه چیزی باید کنار گذاشته شود، تصمیم بگیرید. انجام ندادن این کار یعنی زندگی با این احساس که همه چیز نصفه و نیمه انجام شده و چیزی کامل تمام نشده است.
• تحت فشار و با خستگی کار کردن ناموفق‌ترین راهی است که می‌توانید برای انجام دادن کارهای روزمره‌تان انتخاب کنید. وقتی در زندگی به خودتان اجازه استراحت نمی‌دهید و مدام با فشارهای جدیدی روبرو می‌شوید، زیربنای مشکلات مربوط به عزت نفس، روابط بین فردی و سلامتی‌تان را می‌سازید.
• شما مدل ایفای نقش فرزندتان در آینده هستید، آیا می‌خواهید او یاد بگیرد چطور یک فرد خسته و وازده و شکسته باشد یا فردی که به خوبی خود و زندگی‌اش را مدیریت کرده و به دیگران نیز کمک می‌کند.

2. عادت انجام همزمان چند کار و وظیفه را کنار بگذارید.

توانایی انجام همزمان چند کار، استعدادی است که معمولاً خانم‌ها به آن می‌نازند و از این خصیصه برای اثبات برتری خود نسبت به آقایان بهره می‌برند. اگر شما فردی هستید که می‌توانید چندین کار را با هم انجام دهید، خبر بدی برایتان داریم: طبق تحقیقات علمی مغز انسان وقتی روی یک کار متمرکز می‌شود، آرامش بیشتری دارد و این قضیه هیچ ربطی به مرد یا زن بودن‌تان ندارد.
مغز انسان وقتی یک کار را تمام می‌کند و سراغ کار بعدی می‌رود، شادی بیشتری نسبت به زمانی که چندین کار را همزمان با هم انجام می‌دهد احساس می‌کند؛ زیرا انجام همزمان چندین کار به مغز فشار می‌آورد، باعث به وجود آمدن استرس و عصبانیت می‌شود و همچنین می‌تواند ضریب توانایی IQ را تا 10 نمره پایین بیاورد. پروفسور میگلر، محققی است که تحقیقات زیادی بر روی تأثیر انجام همزمان چند کار بر روی مغز انجام داده است. وی می‌گوید: "این کار مغز را در مه فرو می‌برد. کار ما پیش می‌رود و به همین دلیل فکر می‌کنیم مغز ما هم خوب کار کرده است. وقتی روی تأثیر این فرآیند دقیق می‌شویم، خواهیم دید کارهایی که به طور موازی انجام می‌شوند، سرسری‌تر انجام شده‌اند، به نتایج ضعیف‌تری رسیده‌اند و پر از اشتباه هستند." انجام دادن همزمان کارها می‌تواند خروجی شما را تحت تأثیر خود قرار دهد.
سؤالی که پیش می‌آید این است که پس چرا زنان در انجام همزمان کارها بهترند؟
حقیقت این است که زنان در انجام همزمان کارها راحت‌ترند؛ اما این به معنی انجام شدن بهتر کارهایشان نیست. طبق تحقیقات و بر اساس نتایج آزمون‌های مختلف، اینکه زن‌ها می‌گویند با خوشحالی و بدون مشکل کارهای همزمان را به نحو احسن انجام می‌دهند، صرفاً یک تلقین است. وقتش رسیده است که بر اساس نتایج تحقیقات علمی قبول کنیم که ناخنک زدن همزمان به چندین کار نه تنها خوب نیست، بلکه شما را مضطرب‌تر و عصبی‌تر می‌کند و احتمال دوباره‌کاری را نیز بیشتر میکند. پس:
به جای انجام چندین کار همزمان به شکل نصفه نیمه، کارهای کمتری را به طور کامل انجام دهید و به پایان برسانید.
• سعی کنید در هر زمان ‌بر روی یک کار تمرکز کنید. کارهایتان را لیست کنید و یکی یکی انجامشان دهید. وقتی همزمان آشپزی می‌کنید و به دوستتان زنگ می‌زنید و سعی می‌کنید تلویزیون هم ببینید و همزمان مراقب فرزندتان باشید که در آشپزخانه به چیزی دست نزند، نه می‌توانید درست غذا بپزید، نه می‌تواند کاملاً با دوستتان درد دل کنید و خالی شوید و نه می‌توانید بدون از دست دادن برنامه تلویزیون حواستان به فرزندتان باشد. می‌توانید درد دل را به بعد از غذا پختن موکول کنید و یا تکرار سریال را در زمانی دیگر یا روی اینترنت ببینید.
• کاری را انجام دهید که می‌توانید انجامش دهید، نه کاری که فکر می‌کنید باید انجام دهید. بسیاری از کارهایی که شما حس می‌کنید "باید" انجام دهید، در حقیقت می‌توانند به اولویت‌های بعدی موکول شوند. با دسته‌بندی و لیست کردن کارهایتان، می‌توانید اولویت‌ها را مشخص کنید، برای آن‌ها از دیگران کمک بگیرید یا اینکه به این نتیجه برسید که بعضی از کارها را می‌توان به زمان دیگری موکول کرد و امروز وقتتان را صرف کار دیگری کنید. پس از چندین بار انجام این کار، می‌توانید راحت‌تر اولویت‌ها را تعیین کنید. اما فراموش نکنید: "وقتی هزاران کار سرتان ریخته است، اول آن کاری را انجام دهید که مطمئنید می‌توانید کامل تمامش کنید."

3. اولویت‌بندی کنید.

بدانید که بهترین گزینه برای اجتناب از انجام همزمان کارها، اولویت‌بندی است. آدم‌های عاقل می‌دانند یک روز بسیار کمتر از 24 ساعت فرصت برای انجام کارهای مفید وجود دارد. هر روز، 2 یا 3 تا از کارهایی که اولویت انجامشان از بقیه بیشتر است را جدا کنید. خودتان را ملزم کنید تا پس از اتمام آن‌ها، کاری دیگر را شروع نکنید. فایده این کار در یک کلمه خلاصه می‌شود: "رسیدن به هدف". شما با به پایان رساندن کاری که شروع کردید، به هدف می‌رسید. رسیدن به هدف هورمون شادی را فعال می‌کند و مغز را در حالت شعف فرو می‌برد. در نتیجه شما انرژی و اشتیاق بیشتری برای انجام کارهای دیگر پیدا خواهید کرد.
در آخر، به نکاتی برای اولویت‌بندی کارهایتان اشاره می‌کنیم:
• هر روز صبح زمانی را به لیست کردن کارهایتان اختصاص دهید. کارهایتان را یادداشت کنید، مرورشان کنید و برایشان برنامه‌ریزی کنید. یادداشت کردن کارها باعث می‌شود که از بلاتکلیفی دربیایید، برنامه روزتان را مشخص کنید و هیچ کاری را از قلم نیندازید. برای کارهایی که باید در ساعت خاصی انجام شوند، مثلاً تماس‌های تلفنی و... یک یادآور در موبایلتان تنظیم کنید یا می‌توانید ساعت را برای آن زمان کوک کنید.
• چیزهایی که مهم نیستند را فراموش کنید. می‌توانید آن‌ها را در یک روز دیگر انجام دهید.
• هدف‌ها و ارزش‌های هر کس با دیگری متفاوت است. شما باید اولویت و اهمیت کارها را بر اساس اهداف و ارزش‌های خودتان مشخص کنید. بنابراین راه‌حل‌ها و فرمول‌های جادویی که در مجله‌ها و وب‌سایت‌ها می‌خوانید یا از دیگران می‌شنوید ممکن است برای شما بی‌اثر باشند. در شرایط خاصی ممکن است کاری را اولویت تلقی کنید، اما در شرایط دیگر همان کار را بی‌اهمیت بدانید؛ مثلاً آرایشگاه رفتن قبل از عروسی خواهرتان یک اولویت است، اما آرایشگاه رفتن در روزی که می‌خواهید به خرید بروید، کار بیهوده ایست و فقط زمان شما را می‌گیرد. زندگی خودتان را نگاه کنید. ببینید چقدر وقت و توانایی دارید و بر این اساس اولویت‌ها را تعیین کنید.
• به چیزهایی که برایتان اهمیت دارند فکر کنید. مثلاً بین لاغر شدن، نگه داشتن بچه خواهرتان، بازی با فرزندان خودتان، خوب کار کردن در محل کارتان یا آشپزی برای همسرتان، کدام یک برایتان مهم‌تر است؟ بر اساس این اولویت برنامه زندگی خود را بچینید.
• برای لیست کردن اولویت‌ها از روش‌های مختلفی استفاده کنید. مثلاً می‌توانید روی یک تخته وایت برد یا روی برنامه‌های موبایل آن‌ها را لیست کنید. با نشان و علامت، مهم‌ترین‌ها را علامت‌گذاری کنید و انجام کارهایتان را به ترتیب از مهم‌ترین‌ها شروع کنید و هر کدام که تمام شد، روی آن خط بزنید و حس شعف را احساس کنید. سعی کنید لیست‌تان تمیز و مرتب باشد!

4. یاد بگیرید که نه بگویید، شما این عادت را داشته‌اید و آن را فراموش کرده‌اید.

زمانی که زنان مادر می‌شوند تمایل دارند بیشتر و بیشتر مسئولیت‌پذیری داشته باشند. بله گفتن به خواسته‌ها عادت شما می‌شود و پس از مدتی عادت می‌کنید که به سرعت خواسته بچه‌ها و کل خانواده و حتی نزدیکانتان را برطرف کنید. کم‌کم این تمایل شما به برطرف کردن خواسته‌های دیگران باعث می‌شود ایجاد محدودیت برای دیگران را فراموش کنید.
اما درست این است که مرزهایتان را با دیگران دوباره تعریف کنید و جرئت بیان خواسته‌های خود را پیدا کنید و بین نیازهای خودتان و دیگران تعادل برقرار کنید.
• به خاطر داشته باشید که قبول کردن تعهدات و عمل نکردن به آن‌ها نسبت به زمانی که به سادگی نه بگویید، ناکامی‌ها و ناراحتی‌های بیشتری در پی دارد.
• راه‌های نه گفتن را پیدا کنید. برای مثال می‌توانید بگویید "متأسفم اما من آلان خیلی گرفتارم و نمی‌توانم کمک کنم. شاید چند ماه دیگر وقتم آزادتر باشد."
• قبل از اینکه خواسته‌ای را بپذیرید و برای انجام آن تعهد دهید تا حد امکان فکر کنید. یکی از دلایلی که زنان اکثر خواسته‌ها را می‌پذیرند این است که برایشان آسان‌تر است در همان لحظه بله بگویند تا اینکه توضیح دهند چرا نمی‌توانند. بنابراین دفعه بعد که کسی از شما خواسته‌ای داشت پاسخ آنی "بله" را با "آلان نمی‌توانم بگویم. بگذار بعداً به تو جواب بدهم." جایگزین کنید.
• اگر با نه گفتن مشکل دارید می‌توانید درباره چگونه نه گفتن مطالعه کنید و یا با یک روانشناس صحبت کنید.

5. در لحظه حاضر باشید.

در هر لحظه نقش مربوط به آن زمان را ایفا کنید تا اضطراب پایین‌تری داشته باشید و بهتر بتوانید از زمان خویش استفاده کنید. اگرچه باید تمرین زیادی بکنید تا این کار برایتان تبدیل به عادت شود، اما ارزشش را دارد. قبل از رفتن به سرکار شما یک مادر هستید بنابراین وظایف مادرانه خویش را انجام دهید. در محل کار از شغل خویش لذت ببرید. وقتی به خانه بازگشتید لباس‌های کارتان را از تن درآورید و دوباره مادر شوید. پس از آن به همسرتان توجه کنید و در نقش یک همسر عاشق فرو بروید و از آن لذت ببرید.
O اگر مجبور شدید وظایف محل کار خود را به خانه بیاورید، بیشتر از یک ساعت برای آن زمان نگذارید. فرزندان شما همیشه در این سن باقی نمی‌مانند؛ بنابراین تا می‌توانید از بودن در کنار آن‌ها لذت ببرید. کار همیشه هست!

6. از قضاوت کردن خودتان پرهیز کنید.

وقتی از خود توقع داشته باشید کارهای زیادی را همزمان انجام بدهید، شکست می‌خورید. بسیاری از زنانی که در این موقعیت قرار می‌گیرند خود را سرزنش کرده و به نامنظم بودن محکوم می‌کنند و نهایتاً به این نتیجه می‌رسند که مادر خوبی نیستند. حقیقت این است که این کار خودفریبی است شما فردی خوب و مادری موفق هستید، تنها بیش از توانایی تان از خود توقع داشته‌اید. به خاطر داشته باشید بعد از تولد فرزندانتان مسئولیت‌های شما بیشتر شده است، نباید از خود انتظار داشته باشید همچون زمانی که فرزندی نداشتید باانرژی باشد. اینک شما فردی هستید که بیشتر ساعات روز خویش را به برآورده کردن خواسته‌ها و نیازهای فرزندانش اختصاص می‌دهد. چاره کار این است که کمال طلبی را کنار بگذارید و انعطاف‌پذیرتر باشید.

7. با زنان دیگر صادقانه صحبت کنید.

با یکدیگر در مورد مسائل و حوادث زندگی صحبت کنید. در مورد رویدادهای مهم زندگی خویش حرف بزنید؛ در مورد چالش‌های بهداشت روانی، افسردگی‌ها و پریشانی‌هایی که ممکن است با آن‌ها رو به رو شده باشید، خیانت یا طلاق، تغییرات غیرمنتظره‌ای که یائسگی در زندگی شما به وجود می‌آورد، درد دل کنید.
صحبت با زنان دیگر یا خواندن در مورد تجارب آن‌ها به شما کمک می‌کند تا دریابید که تنها نیستید. بهتر است زنان به جای کتمان این مسائل در مورد آن‌ها صحبت کنند. این گونه بسیاری از مسائل روشن می‌شود و می‌توانند از یکدیگر حمایت کنند.
اگر شما خود را با دیگر مادران مقایسه کنید و احساس کمبود کنید در دام ظاهربینی افتاده‌اید. گرچه ممکن است به نظر برسد آن‌ها زندگی خویش را به خوبی مدیریت می‌کنند، اما شما از وضعیت واقعی آن‌ها مطلع نیستید و منصفانه نیست خودتان را فاقد مهارت یا توانایی‌های آن‌ها بدانید. راه حل ساده این است که خود را همان گونه که هستید بپذیرید و با دیگر مادران مقایسه نکنید. به یاد داشته باشید که فرزندانتان شما را دوست دارند، نه مادران دیگر را!

8. مراقب سلامت جسمی خویش باشید.

فراموش کردن سلامت جسمی‌تان هم بر شما هم بر خانواده‌تان تأثیر خواهد گذاشت. اگر به سلامت خود بها ندهید مشکلات جزئی می‌توانند تبدیل به مسائلی عمده شوند و اگر شما مبتلا به بیماری مزمنی شوید نمی‌توانید آن‌چنان که دوست می‌دارید به اعضای خانواده خود کمک کنید.
O به طور منظم ورزش کنید. ورزشی را انتخاب کنید که دوست دارید و به شما فرصتی برای فکر کردن می‌دهد. هر روز زمانی را برای ورزش کردن اختصاص دهید و این عادت را حفظ کنید.
O یک رژیم غذایی مغذی داشته باشید. اگر باردار هستید، در دوران شیردهی هستید، ساعت‌های طولانی در محل کار هستید، کارهای فیزیکی سخت انجام می‌دهید یا... نیازهای تغذیه‌ای شما با توجه به وضعیت خاص شما متفاوت خواهد بود. اگر مطمئن نیستید چه رژیم غذایی برای شما مناسب است بهتر است با یک پزشک مشورت کنید. سایت‌های اینترنتی و کتاب‌های خوبی نیز در مورد اصول عادات غذایی وجود دارند.
O بررسی کنید که آیا به ویتامین‌ها و مکمل‌ها نیاز دارید یا خیر. بعضی مادران وقتی به فرزندان خود مکمل‌های غذایی می‌دهند، خود نیز از آن‌ها مصرف می‌کنند. باید در نظر داشت که یک رژیم غذایی متعادل نیاز شما را به ویتامین‌ها و دیگر مواد مغذی تأمین خواهد کرد، مگر اینکه شما در شرایط ویژه جسمانی قرار داشته باشید. با پزشک خود در مورد نیازهای تغذیه‌ای خود صحبت کنید.
O خواب کافی داشته باشید. گرچه در زمان مراقبت از نوزاد تازه متولد شده خواب شما ممکن است دچار اختلال شود، اما اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی می‌خوابید؛ زیرا داشتن خواب کافی برای مادر ضروری است. خواب، شما را هوشیارتر می‌کند، زیبایی شما را حفظ می‌کند و به شما کمک می‌کند بهتر فکر کنید و سطح انرژی شما را بهبود می‌بخشد.

9. مراقب سلامت روانی خویش باشید.

شما به عنوان مادری که مسئولیت‌های فراوانی دارد ممکن است با مسائلی همچون اضطراب، نگرانی، افسردگی، و اختلالات استرس روبرو شوید. اگر این مشکلات برای شما به وجود آمدند نباید آن‌ها را نادیده بگیرید؛ زیرا آن‌ها می‌توانند به اندازه بیماری‌های جسمی ناتوان‌کننده باشند و در دراز مدت بر سلامت فیزیکی شما نیز تأثیر بگذارند. شاید همه مادران ندانند که حس ناخشنودی، ناراحتی و غم و اندوه دائمی آن‌ها ممکن است ریشه در افسردگی، استرس و یا اضطراب داشته باشد. متأسفانه این زنان ممکن است خود را سرزنش کنند که چرا قدرت کافی برای مقابله با این پریشانی‌ها را ندارند.
هرگز خودتان را سرزنش نکنید! اگر بیش از یک هفته احساس حزن مدام، پریشانی، پژمردگی و نفرت از خویش را داشتید حتماً به یک مشاور روانشناس مراجعه کنید و در مورد احساسات و نگرانی‌های خود صحبت کنید. یک زندگی سرشار از ناراحتی‌های روانی و نفرت از خویش، زندگی ناقص و دردناکی است، هر مادری سزاوار این است که یک زندگی شاد داشته باشد و از فرزندان، روابط و کار خویش لذت ببرد و حق داشتن یک زندگی لذت‌بخش را از خویش دریغ نکند.

10. به دنبال کسانی باشید که از شما حمایت کنند.

شاید درخواست کمک دشوار باشد خصوصاً اگر احساس کنید این شما هستید که باید به دیگران کمک برسانید، اما این کار برای یک مادر ضروری است. بدون احساس گناه، هر زمان و از هر منبعی که می‌توانید کمک و حمایت دریافت کنید.
O اگر کسی پیشنهاد کرد که مدتی از کودکان شما پرستاری کند، پیشنهاد او را بپذیرید و متقابلاً چنین پیشنهادی به او بدهید. اگر کسی برای مدتی از فرزندان شما نگهداری کند می‌توانید با خیالی راحت، مدت زمانی را به خود اختصاص دهید. این کار می‌تواند شما را سرحال بیاورد.
O اجازه دهید والدین خودتان و همسرتان نقش پدربزرگ و مادربزرگی خویش را ایفا کنند. آن‌ها با کودکان به خوبی رفتار می‌کنند و مایل‌اند با خوشحالی از آن‌ها مراقبت کنند. گرچه ممکن است آن‌ها از شما، خانه‌داری‌تان یا نگرش شما نسبت به زندگی انتقاد داشته باشند، اما با آن‌ها کنار بیایید و اجازه دهید قدری از فرزندان شما نگهداری کنند و به شما فرصتی برای توجه به خود بدهند. مطمئناً شما نیز در آینده چنین کاری را برای نوه‌هایتان انجام خواهید داد.

11. به خاطر داشته باشید که چه کسی هستید.

صرف نظر از نقش شما به عنوان همسر، مادر، یا یک فرد شاغل، شما خودتان هستید. شما یک زن هستید. موجودی هوشمند، با محبت و با ملاحظه. و به اندازه هر شخص دیگری روی کره زمین حق دارید یک زندگی شاد و کامل داشته باشید. به عنوان یک مادر گاهی با دشواری‌هایی رو به رو می‌شوید، اما لحظاتی شگفت انگیز، صمیمیتی باور نکردنی، و عشقی عمیق را نیز تجربه خواهید کرد. همه این احساسات مادران را قانع می‌کند که راهی ارزشمند را انتخاب کرده‌اند که به دشواری‌هایش می‌ارزد. با این وجود، مادر بودن سفری لذت‌بخش‌تر خواهد بود اگر فراموش نکنید که شخصیتی شایسته هستید. در زندگی خود حداقل یک چیز را تنها برای خود نگه دارید منظورم شغل و کارتان نیست، می‌توانید یک سرگرمی برای خود داشته باشید، گاهی به تفریح بروید و یا با دوستانتان ملاقات کنید. خود را درون نقش مادری‌تان دوباره کشف کنید. با این کار نه تنها حس و حال بهتری خواهید داشت بلکه الگویی مناسب برای فرزندانتان قرار خواهید داد تا آن‌ها نیز فراموش نکنند که با خویشتن صادق باشند.