مک دونالد؛ آنچه نمی خواهند شما بدانید!

جمعیّت صلح سبز لندن

چکیده:

در سال 1990 م.، «جمعیت صلح سبز لندن» جزوه ای6 صفحه‌ای با عنوان «مضرات مک دونالد، آنچه نمی خواهند شما بدانید» منتشر نمود. به دنبال این کار، «مک دونالد» علیه 4 نفر از اعضای جمعیت، دادخواستی 32 میلیارد دلاری صادر نمود. این محاکمه به یکی از طولانی ترین محاکمه‌های قضایی «انگلیس» بدل و سبب حمایت جهانی از متّهمان در 25 کشور شد.
این جزوه تأثیرات مک دونالد بر اکوسیستم‌های غیرانسانی، تأثیرات مستقیم بر بدن انسان، تأثیر بر اشتغال و تاثیر بر جامعه را شرح می دهد و همچنین از شما می خواهد که برای لحظاتی، به دروغ‌هایی که پشت تصویر پاک و روشن مک دونالد پنهان شده، فکر کنید.

در مک دونالد، ما زمان را برای شما به ارمغان آورده ایم.

عروسک مک دونالد در تبلیغاتش این آواز را سر می دهد؛ ولی چرا سرویس‌های مک دونالد طوری طراحی شده که شما باید به سرعت داخل و سپس خارج شوید؟ چرا آرامش داشتن در رستوران‌های مک دونالد به سختی ممکن است؟ و البته چرا پس از خوردن یک ساندویچ مک دونالد، شما به سرعت گرسنه می شوید؟
همه‌ی ما در معرض تبلیغات احمقانه و مصرف گرای مک دونالد هستیم؛ ولی نباید از پرسش در مورد مشکلات و مضرات مک دونالد چشم بپوشیم. هرچه شما بیشتر در مورد غذاهای فراوری شده‌ی مک دونالد بفهمید، جذابیت آن کمترمی شود. این واقعیت در مورد همبرگر‌ها به گونه‌ای است که شما آن را برای همیشه از زندگی اتان حذف می کنید.

چه ارتباطی بین مک دونالد و گرسنگی جهان سوم وجود دارد؟

بی شک، همه‌ی ما هنگام مشاهده گرسنگی و قحطی بچه‌های آفریقایی احساس شرمندگی می کنیم. اگر شما به این افراد کمک کنید، از لحاظ اخلاقی عالی است؛ ولی از لحاظ سیاسی فایده‌ای ندارد. دولت‌هایی باید سرزنش شوند که در برابر قدرت شرکت‌های چندملیتی ساکت هستند.

گرسنگی در برابر دلار

مک دونالد یکی از چند شرکت عظیم تجاری است که در زمین‌های بزرگ کشورهای فقیر، سرمایه گذاری کرده است. این زمین‌ها به وسیله‌ی حاکمان آن‌ها که از دو حربه‌ی پول و گرسنگی بهره می گیرند و اغلب نظامی اند یا حاکمان مرفه، فروخته شده است. آن‌ها کشاورزان کوچکی را که در ان زمین‌ها، زندگی و غذایشان را تأمین می کنند، اخراج می نمایند.
قدرت دلار آمریکا به این معنی است که جهت خرید تکنولوژی و کالاهای تولید شده، کشورهای فقیر در دام تولید بیشتر و بیشتر غذا، جهت صدور به آمریکا می افتند. از میان فقیرترین 40 کشور دنیا، 36 کشور، صادرکننده‌ی محصولات غذایی به ثروتمندترین کشور، «ایالات متّحده» هستند.

امپریالیسم اقتصادی

تعدادی از کشورهای جهان سوم که اکثر کودکانشان به سوء تغذیه دچار هستند، محصولات اساسی غذایی خود را به عنوان علوفه‌ی دام، به ویژه برای گله‌های پروا شده که برای تبدیل به همبرگر در کشورهای ثروتمند به کار می‌روند، صادر می‌نمایند. میلیون‌هاهکتار از بهترین زمین‌های کشاورزی کشورهای فقیر برای تولید محصولاتی نظیر قهوه، چای، تنباکو و... استفاده می‌شود؛ در حالی که مردم آن مناطق دچار گرسنگی هستند. مک دونالد مستقیماً در این امپریالیسم اقتصادی دخیل است؛ به طوری که اغلب، فقر و گرسنگی سیاه پوستان، به چاق تر شدن سفیدپوستان منجر می‌گردد.

استفاده‌ی نادرست از منابع

غلّات در کشورهای آمریکای شمالی، برای تغذیه‌ی گاو‌ها جهت تولید گوشت ویژه‌ی همبرگرهای مک دونالد استفاده می‌ شود؛ هر گاو ده برابر یک انسان از غلات استفاده می‌کند؛ یعنی برای تولید 1 کالری گوشت گاو، باید 10 کالری از غلّات مصرف شود. در نتیجه، از 45 میلیون تن غله‌ی مصرف شده، فقط 21 میلیون تن گوشت و محصولات جانبی تولید می‌شود؛ لذا 124میلیون تن غله در هر سال، با قیمتی برابر با 20 میلیارد دلار نابود می‌گردد.

بیست هکتار در دقیقه

هر سال، مساحتی، برابر با جزیره‌ی «بریتانیا» از جنگل‌های استوایی باران زا، قطع، تخریب یا سوزانده می‌شود. در سراسر جهان، یک میلیارد نفر به آب جریان یافته از این جنگل‌ها وابسته‌اند. این جنگل‌ها آب باران‌ها را جذب کرده و به تدریج آن را پس می‌دهند (ر‌هامی‌کنند). فجایع زیست محیطی «اتیوپی» و «سودان»، دست کم تا حدی ناشی از نابودی جنگل‌هاست. در منطقه‌ی «آمازون» که اینک حدود 100/000گلّه‌ی گاو وجود دارد، باران‌های سیل آسا در درّه‌های بدون درخت جاری می‌شوند و با نابودی زمین، خاک را می‌شویند و از بین می‌برند. زمین عریان به وسیله‌ی تابش خورشید در مناطق استوایی سوزانده و فاقد کاربری، کشاورزی می‌شود. تخمین زده می‌شود که این عمل سبب نابودی حدّاقل یک گونه حیوانی، گیاهی یا حشرات در هر چند ساعت می‌شود. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که مک دونالد در نابودی جنگل‌های استوایی نیز دخیل است.
گرداگرد خط استوا، کمربندی سبز از جنگل‌های زیبای شگفت آور وجود دارد که برای یک میلیارد سال، از توسعه انسانی مصون مانده بود. این جنگل‌هاحافظ نیمی از گونه‌های حیاتی زمین و 30/000 گونه‌ی گیاهی است و بخش اصلی تولید حیاتی اکسیژن را به عهده دارد.

ظروف یک بار مصرف و زباله

مک دونالد و «برگر کینگ»، دو شرکت آمریکایی هستند که از سموم مرگ بار، جهت نابودی نواحی وسیع در جنگل‌های استوایی آمریکای مرکزی، و ایجاد چراگاه‌های گله‌هااستفاده کرده‌اند تا آن‌هابه عنوان محصولات گوشتی و غذاهای آماده به «ایالات متحده» ارسال شوند. فریب مک دونالد را نخورید که ادعا می‌کند از کاغذهای بازیافتی استفاده می‌کند؛ زیرا تنها درصد اندکی از این محصولات این گونه‌اند. واقعیت این است که 800 مایل مربع از جنگل‌ها، برای تأمین زباله‌ی شهرهای کشورهای توسعه یافته، نابود می‌شوند.

تجاوزات استعماری

مک دونالد و بسیاری دیگر از شرکت‌های تجاری، نه تن‌هایک فاجعه‌ی زیست محیطی را به وجود آورده‌اند، ساکنان قبیله‌های ساکن در جنگل‌های بارانی استوایی را نیز به خروج از مناطق اجدادی آن‌ها که هزاان سال در آن مناطق به آرامی و بدون خسارت به محیط زیست زندگی کرده‌اند، مجبور می‌کنند. این تنها یک مثال از خودپسندی و رذالت شرکت‌های چند ملّیتی، در جست و جوی بی پایان برای سودهای بیشتر و بیشتر است. گزافه گویی نیست اگر بگوییم، هنگامی که شما به یک بیگ مک (یکی از ساندویچ‌های مک دونالد) گاز می‌زنید، به نابودی این سیّاره کمک می‌کنید.

مضرّات غذاهای مک دونالد چیست؟

مک دونالد تلاش می‌کند که در راهنمای غذایی خود که شامل اطلاعات و ارقام به ظاهر چشمگیر، ولی در واقع کاملاً غیرمرتبط است، نشان دهد که تولید انبوه همبرگر، چیپس‌ها، نوشیدنی‌ها، شیرینی‌هاو ... بخشی مغذی و مفید از هر نوع رژیمی است. آنچه مک دونالد توضیح نمی‌دهد، این است که رژیمی سرشار از چربی، شکر، محصولات گوشتی و نمک و با مقدار اندکی فیبر، ویتامین و مواد معدنی که شرح یک غذای معمولی مک دونالد است، با سرطان‌های سینه، روده و بیماری‌های قلبی مرتبط است. این یک واقعیت پزشکی پذیرفته شده است، نه یک تئوری عجیب وغریب.

غذای سریع: هله هوله!

هرچند مردم خوردن این غذا‌ها را دوست دارند، ولی اکثر آن‌ها تشخیص نمی‌دهند که همبرگرهای پخته شده و چیپس‌های غیرطبیعی در ظروف کاغذی و پلاستیکی، غذاهایی هله هوله هستند. مک دونالد عنوان غذاهای سریع را می‌پسندد. این امر به این معنا نیست که این غذا‌ها در سریع ترین زمان ممکن آماده می‌شوند؛ بلکه آن‌ها باید به سرعت نیز خورده شوند. این نشانه‌ی کیفیت پایین هله هوله‌های مک دونالد است که واقعاً رقابت در خوردن آنها، در کمترین زمان ممکن است.

پرداخت پولی برای عادت

جویدن برای سلامتی مفید است؛ زیرا جریان شیره‌های‌هاضمه را افزایش داده و باعث تجزیه‌ی موادّ غذایی و انتقال موادّ مغذّی به خون می‌گردد. غذاهای مک دونالد آن قدر بی خاصیت هستند که حتی جویدن آن‌ها به سختی ممکن است. حتی آمار خود آنها نشان می‌دهد که 48% کوارتر پوندر (یکی از محصولات آنها) حاوی آب است. این نوع از غذاهای غیرمغذی، انسان را به خوردن بیشتر ترغیب می‌کند و قند و نمک موجود نیز می‌تواند افراد را دچار یک اعتیاد (یا خواهش درونی) نماید. این اعتیاد به این معنا است که سود بیش تری نصیب مک دونالد می شود و البتّه مشتریان بیشتری را با گرفتگی‌های شریان و حملات قلبی روبه رو می‌کند.

استفاده از مواد شیمیایی در محصولات

یونیفورم‌های راه راه کارکنان مک دونالد، چراغ‌های چشمک زن، دکورهای برّاق پلاستیکی، کلاه‌های شادی اهدایی به بچّه‌ها و ملودی آرام پخش شده در رستوران‌ها، بخشی از پنهان کاری کثیفی است که بر روی غذاهایی با کیفیت پایین یا طعم و احساس و ظاهری یکنواخت، در همه‌ی پیشخوان‌های کلّ دنیا طرّاحی شده‌اند.
برای دستیابی به این هماهنگی مصنوعی، نیازمند آن است که به عنوان مثال، در سالاد (برگ کاهوی تازه) مک دونالد، از 12 نوع مادّه‌ی شیمیایی مختلف، جهت حفظ رنگ، تردی مناسب و زمان دلخواه استفاده کند؛ لذا این کاهو‌هااحتمالاً به یک تکه پلاستیک مضرّ تبدیل می‌شوند.

چگونه مک دونالد تعّمداً کودکان را استثمار می‌کند؟

تقریباً همه‌ی تبلیغات مک دونالد، کودکان را هدف گرفته است. اگر چه عروسک رونالد مک دونالد، به دلیل غیرواقعی بودن، چندان معروف نیست، ولی هزاران کودک و نوجوان، با مشاهده‌ی دلقکی با موهای نارنجی، به چیپس و همبرگر فکر می‌کنند. هیچ پدر و مادری نیاز به دانستن این ندارند که بداند، پرت کردن حواسی کودکی که بر یک نوع غذا پافشاری می‌کند، چقدر سخت است. تبلیغات، رستوران‌های مک دونالد را به صورت مکانی مشابه سیرک نشان می‌دهد که همبرگر و چیپس برای هر کسی و در هر ساعت روز یا تا دیر وقت در شب‌ها ارائه می‌شود و این تبلیغات، کودکان را در این دام می‌اندازد که اگر به دفعات به این رستوران‌ها نروند، افراد عادی نیستند.
اکثر کودکان به سرعت مبلمان‌های استاندارد و زرد و قرمز پرزرق و برق مک دونالد را در مرکز خرید و خیابان‌های شهر، تشخیص می‌دهند. مک دونالد دقیقاً می‌داند که این تشخیص، چه نوع فشاری به والدینی که به دنبال فرزندانشان هستند، وارد می‌کند تا آنها را از مصرف این هله هوله‌ها منصرف کنند.

غذاهای خرت و پرت

به دلیل جبران ناکافی بودن غذاها، مک دونالد تبلیغ می‌کند که مصرف این میان وعده‌ها، یک نوع سرگرمی است که این واقعیت، با جاذبه‌ی حضور در مک دونالد همراه است (نظیر تبلیغات شرکت) که در این تبلیغات، غذا را تنها به عنوان یک غذای کمکی معرفی می‌کند.
اصولاً بچّه‌ها چندان به تغذیه‌ی صحیح تمایل ندارند و حتی اگر هم این تمایل را داشته باشند، نمی‌فهمند چیزهایی که با کلاه‌های کاغذی و نی و بادکنک مصرف می‌کنند، در حقیقت غذاهایی با بهترین ظاهر، ولی همراه با حداکثر آلودگی است؛ اگرچه والدین نیز می‌دانند که این غذا‌ها چندان هم ارزان نیستند.

چرا مکت دونالد مسئول خون ریزی و آزار حیوانات است؟

مک دونالد در کشورهای زیادی، همه روزه میلیون‌ها همبرگر می‌فروشد که برای تأمین گوشت آنها، هزاران حیوان را می‌کشند که تعدادی از آنها، نظیر خوک‌ها و مرغ‌ها، عمر خود را در شرایطی کاملاً مصنوعی و در شرایط فاقد نور و هوا و امکان جابه جایی و حرکت در قفس‌ها می‌گذرانند. همچنین کشتار این حیوانات نیز بسیار بیرحمانه و با استفاده از گلوله، اره، ساطور و شوکّ الکتریکی است.

سهم شما از سموم چیست؟

گوشت، مسئول 70% مسمومیت‌های غذایی است. هنگامی که حیوانی ذبح می‌شود، این گوشت ممکن است به دلیل آلودگی به محتویات دل و روده و مدفوع و ادرار حیوان، آلودگی‌های باکتریایی به وجود آورد. در تلاش برای خنثی کردن بیماری‌های دام نیز کشاورزان به صورت مداوم به آنها آنتی بیوتیک تزریق می‌کنند که به همراه تزریق داروهای هورمونی ویژه برای افزایش رشد و وجود موادّ باقی مانده‌ی سموم آفتکش در علوفه‌ی دام‌ها، باعث رسوخ این موادّ شیمیایی و خطرناک به ‌اندام‌های حیوانات شده و می‌تواند در آینده، به سلامت مردمی که رژیم غذایی خود را بر مبنای گوشت قرار داده‌اند، آسیب برساند.

کارگران مک دونالد در چه شرایطی هستند؟

اگرچه 80% کارگران مک دونالد پاره وقت هستند، نرخ ترک شغل کارکنان در هر سال 60% (و در آمریکا 300%) است. ر‌هاکردن شغل در مک دونالد (پس از 4 یا 5 هفته کار)، غیرعادی نیست. البتّه فهم دلایل این امر نیز چندان سخت نیست.

عدم صدور اجازه‌ی فعّالیت برای اتّحادیه ی کارگری

در مک دونالد، کارگران بخش آماده سازی غذا، در شرایط کاری سخت، همراه با پرداخت دستمزد اندک، کار می‌کنند. آن‌ها در غروب‌ها و تعطیلات آخر هفته، شیفت‌های طولانی کار در محیطی پر سر و صدا، گرم و بدبو دارند. دستمزد‌ها پایین و شانس ارتقا در سیستم نیز اندک است. بهبود این امر از طریق مذاکرات اتحادیه‌های تجاری با مدیران مک دونالد بسیار مشکل است. هیچ اتحادیه‌ی مشخّصی برای این کارگران وجود ندارد و اتّحادیّه‌های موجود نیز به دلیل پاره وقت بودن کارگران (به ویژه زنان) علاقه‌ی اندکی برای حلّ مشکلات نشان می‌دهند. مطالعه‌ی اخیر در مورد این کارگران در «بریتانیا» نشان می‌دهد که 80% آنان معتقدند که در مورد شرایط کار و دستمزدها، نیازمند اتحادیه هستند.
مشکل دیگر این است که در این صنعت، سهم زیادی از کارکنان، متعلق به گروه‌های اقلیت هستند که شانس اندکی برای اشتغال در جاهای دیگر دارند و به دلیل ترس از اخراج، از ارتباط با این اتّحادیه‌ها بیمناکند. مک دونالد سیاست مخالفت با اتحادیه‌ها را با اخراج کارکنانی که سابقه عضویت در اتحادیه‌ها را دارند، دنبال می‌کند؛ لذا با این سیاست، در سراسر دنیا، جز «سوئد» و «دوبلین ایرلند» موفّقیت‌های خوبی را کسب کرده است.

آموزش دادن برای کار سخت

روشن است که همه‌ی فروشگاه‌های زنجیره‌ای و غول‌های غذاهای آماده، برای سودآوری بیشتر، بر کارکنان جوان اتکا دارند. مک دونالد نیز استثناء نیست. سه چهارم کارکنان آن، زیر 21 سال هستند. سیستم تهیه‌ی این غذا‌ها نیز نیازی به آموزش‌های خاصی ندارد.
هرکسی می‌تواند یک همبرگر را سرخ و دستشویی را تمیز کند. لبخند زدن به مشتریان هم نیازی به آموزش ندارد؛ لذا هیچ نیازی به استخدام سرآشپز یا افراد متخصّص نیست و تنها فرد باید آماده‌ی کار با مزدی اندک باشد. در «انگلیس»، مک دونالد می‌تواند هر چقدر که می‌خواهد، پرداخت کند؛ به ویژہ در بخش‌های آماده سازی غذا که باعث کاهش بیشتر دستمزد می‌شود. آنان می‌گویند که برای ترک تحصیل کنندگان، بدون توجّه به جنسیّت و نژاد، شغل ایجاد می‌کنند. واقعیت این است که مک دونالد فقط علاقه مند به استخدام افرادی با دستمزد ارزان است؛ پس گروه‌های خاص، به ویژه زنان و سیاه پوستان، بیش از گذشته در این صنعت به کار گرفته می‌شوند.

همه مثل هم !

مشکلات مک دونالد در مورد سایر شرکت‌های زنجیرهای عرضه‌ی غذاهای سریع fast food، نظیر «ویمپی»، «کنتاکی»، «وندی» و ... نیز وجود دارد. همه‌ی آن‌ها به کارگیری ظالمانه‌ی منابع مادّی، حیوانات و انسان‌ها را پشت پیشخوان‌های رنگارنگ و سرگرمی‌های خانوادگی مخفی کرده‌اند. غذا در همه‌ی این مراکز، کم و بیش یکسان است و تفاوت، تنها در بسته بندی آنهاست. افزایش این مراکز بدین معناست که در حقیقت، حق انتخابی کمتر و نه بیشتر وجود دارد. آن‌ها یکی از بدترین مثال‌های صنایع سودجو هستند که به سوی توسعه و گسترش مستمر روی آورده‌اند. این عقلانیت مادّی گرایانه، همه‌ی بخش‌های زندگی ما را با ادغام‌های عظیم، جهت تسلط بر بازار، تحت تأثیر قرار می‌دهد و فضایی اندک یا هیچ را جهت ایجاد انتخاب‌های سالم (بدون غلّ و غشّ) باقی می‌گذارد.

چه می‌توان کرد؟

استفاده از مک دونالد و شرکت‌های مشابه را متوقّف کنید وعلت دقیق آن را،
را به دوستانتان بگویید. سودهای عظیم این شرکت‌ها و قدرت استثمار آنها
را، مشتریانشان به وجود می‌آورند. چرا باید همگی برای اینکه همه‌ی مردم بیدار شوند، صبر کنیم؟ متأسّفانه ما مایلیم که مسئولیت‌های خود را در جامعه ارزان بفروشیم. این اشتباه است. همه‌ی تغییرات در جامعه، از افرادی شروع می‌شود که زمانی برای اندیشیدن در مورد راه زندگی صرف کرده و با دیگران ارتباط برقرار می‌کنند.
منبع تحقیق :
سیاحت غرب، شماره 27؛ WWW.mcspotlight.org.
منبع مقاله :
واحد پژوهش مؤسّسه ی فرهنگی موعود عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)؛ (1394)، بیوتروریسم، تهران: هلال، چاپ اوّل.