مترجم: رزیتا ملکی‌زاده
گلوتامین اسید آمینه‌ای است که نقشی حیاتی در سنتز پروتئین ایفاء می‌کند. از طریق این مقاله به حقایق جالبی در خصوص این اسید آمینه و فوائد سلامتی بخش آن پی ببرید.
گلوتامین به عنوان فراوان‌ترین اسید آمینه نقش بسیار مهمی را در سنتز پروتئین و چندین فرایند متابولیک دیگر در بدن ایفاء می‌کند. با این حال، یک اسید آمینه ضروری به حساب نمی‌آید به این معنا که بدن انسان می‌تواند این اسید آمینه را تحت شرایط طبیعی سنتز نماید. گلوتامین از اسید آمینه‌ی دیگری تحت عنوان اسید گلوتامیک سنتز می‌شود. اما در برخی شرایط مانند فشار جسمانی شدید و سوختگی و صدمه دیدگی شدید، بدن ما موفق به سنتز میزان کافی گلوتامین نمی‌شود. در چنین شرایطی، این ماده‌ی مغذی ممکن است که نیاز باشد از طریق مواد غذایی یا مکمل‌ها تأمین شود. بنابراین، به عنوان یک اسید آمینه‌ی به طور مشروط ضروری در نظر گرفته می‌شود.
فواید سلامتی بخش
گلوتامین عملکردهای بسیار مهمی مانند سنتز پروتئین، و تنظیم تعادل اسید و باز در بدن را برعهده دارد. همچنین نقش مهمی در از بین بردن آمونیاک مازاد از بدن، و حفظ توده‌ی عضلانی ایفاء می‌کند. این اسید آمینه می‌تواند به کاهش میزان فروپاشی و از کارافتادگی عضله کمک نماید. به همین دلیل است که مکملهای آن به طور گسترده‌ای توسط بدنسازان مورد استفاده قرار می‌گیرد.در طول تمرین یا برنامه تمرینی شدید، بدن به سرعت سطح ذخیره‌ی گلوتامین را خالی می‌سازد. بنابراین، بدنسازان و ورزشکاران مکملهای آن را به منظور حفظ توده‌ی عضلانی خود مصرف می‌کنند. این اسید آمینه همچنین به منظور انجام مناسب عملکرد مغز دارای اهمیت است به این دلیل که به عنوان پیش ماده‌ی انتقال دهنده عصبی، اسید گاما آمینوبوتیریک (GABA) به حساب می‌آید. مشاهده شده است که این ماده مغذی به منظور تأمین انرژی به سلولهای مغزی می‌تواند از سد خونی مغزی عبور نماید.
این اسید آمینه پیش ساز آنتی اکسیدانی تحت عنوان گلوتاتیون است. گلوتامین با کمک به بدن جهت تولید این آنتی اکسیدان، می‌تواند سیستم ایمنی را تقویت سازد. غیر از این موارد، این اسید آمینه می‌تواند به سرعت بخشیدن به روند بهبود زخم کمک کرده و بهبود سریعتر از بیماری را تضمین سازد. این اسید آمینه همچنین می‌تواند سلامت دستگاه گوارش را بهبود بخشد. گلوتامین از پوشش مخاطی دستگاه گوارش محافظت کرده، و در نتیجه سلامت دستگاه گوارش را حفظ می‌کند. امروزه، از این اسید آمینه جهت درمان اعتیاد به الکل، افسردگی، و بیماری هانتینگتون استفاده می‌کنند.
عوارض جانبی
تاکنون، به دلیل مصرف گلوتامین هیچگونه عوارض جانبی مهمی مشاهده نشده است، خصوصاً چنانچه این ماده‌ی مغذی از منابع غذایی تأمین شده باشد. مکملهای این اسید آمینه نیز بی ضرر به حساب می‌آیند. با این حال، تزریق داخل وریدی فرمول خوراکی حاوی گلوتامین مشاهده شده است که موجب بالا رفتن آنزیمهای کبد در برخی مطالعات صورت گرفته می‌شود. مکملهای آن نیز ممکن است موجب بروز شیدایی یا هیجان بی دلیل و زیاد در بیماران اختلال دو قطبی شود.جدای از این، مصرف بیش از حد این اسید آمینه می‌تواند باعث بروز اسهال در برخی افراد شود. به افراد مبتلا به بیماریهای کلیوی و کبدی و سندرم ری معمولاً توصیه می‌شود از مصرف مکملهای آن خودداری کنند. افرادی که نسبت به منوسدیم گلوتامات حساسیت و آلرژی دارند و زنان باردار و شیرده بهتر است از مصرف مکملهای این اسید آمینه خودداری نمایند. مکملهای آن معمولاً به شکل پودر و کپسول موجود می‌باشد. مکملهای گلوتامین را نبایستی به نوشیدنی و یا مایعات داغ افزود به این دلیل که قرار گرفتن در معرض گرما می‌تواند این ماده‌ی مغذی را نابود سازد.
تعداد زیادی مواد غذایی نیز می‌توانند این اسید آمینه را تأمین سازند که از میان آنها به ماهی، مرغ، گوشت گاو، تخم مرغ، شیر و فراورده های لبنی، لوبیا، گندم و سبزیجاتی مانند کلم، اسفناج، چغندر، و جعفری می‌توان اشاره کرد. اما با این وجود، گاهی اوقات نیاز به مصرف مکمل گلوتامین خواهد بود که در چنین مواردی ضروری است که طبق دستور پزشک خود عمل نمایید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.
