رهايي از سوء استفاده اينترنتي از كودكان

محافظت از كودكان درقبال سوءاستفاده اينترنتي (Freedom From Abuse Of Children Through Technology (FACT)- Protecting Children From Internet Abuse )

• خطرات آن لايني كه كودكان با آن مواجه مي باشند

قرار گرفتن در معرض منابع غير مقتضي(جنسي،نفرت انگيز يا خشونت آمير)

باتوجه به دسترسي آزاد به اطلاعات اينترنتي،خطر حادي كه كودكان ممكن است با آن مواجه گردند،منابع غيرمتقضي است كه اغلب جنسي،‌نفرت‌انگيز يا خشونت آميز بوده و عامل اصلي ترغيب آنان به انجام فعاليتهاي خطرناك يا غيرقانوني به شمار مي آيد.

پرداختن به بازيهاي قمار و رفتار نامناسب

علي رغم غيرقانوني بودن،سايتهاي قماربازي آن لاين،اينترنت را تسخير نموده‌اند.مشاهده يا مشاركت در هر نوع فعاليتي در سايتهاي ويژه قماربازي براي كودكان نامناسب است.شرط لازم جهت ورود به اغلب سايتهاي قماربازي آن لاين اين است كه شخص از كارت اعتباري برخوردار باشد.از اين رو،اين روند تهديد بالقوه اي براي رفاه مالي خانواده محسوب مي گردد.

مواد مخدر،الكل،سيگار و خطرات ديگر

برخي از سايتها و گروه‌هاي خبري به تشويق و تبليغ استفاده از مواد مخدر،سيگار يا الكل مبادرت مي‌نمايند.برخي ديگر نيز طريقه ساخت بمب و يا بارگذاري كيت‌هاي کشت ويروس را آموزش مي دهند.

زيان جاني

شاهد بازان(افراديکه به اغفال کودکان جهت سوءاستفاده جنسي مبادرت مي نمايند)كه به دنبال كودكان به عنوان اهداف خود مي‌باشند،از پست الكترونيك و اتاق‌هاي گفتگو(Chat Rooms)به منظور جلب اعتماد كودكان و ترغيب آنان به شرکت در جلسات رودررو استفاده مي‌نمايند.با جلب اعتماد اعتماد كودك و ترتيب دادن جلسه ملاقات،كودك با خطر بحراني تحليل جسمي و وحشت روانشناختي دائمي روبرو مي گردد.

پيغام هاي آزاردهنده

در چنين وضعيتي،ممكن است كودكان با پيام‌هاي الكترونيك مواجه گردند كه آزار دهنده يا خصمانه ‌باشد.همچنين اطلاعات ارسال شده به كودكان مي‌تواند تأثيرات منفي روانشناختي برروي كودكان برجاي گذارد.

معضلات حقوقي و مالي

خطر ديگري مبني بر دسترسي كودكان به شماره كارت اعتباري والدين يا ارتكاب به جرم اينترنتي وجود دارد كه به نوبه خود با پيامدهاي نامشروع و عواقب مالي همراه است.صرف نظر از مقولات قانوني،بايد “Netiquette”(اجتناب از گستاخي و بي‌پروايي کودکان در زمان اتصال به اينترنت)به آنان آموزش داده شود.

تجاوز به حريم خصوصي

حفاظت ازحريم خصوصي كودكان امري حياتي است و چنين حريمي در اينترنت با درجه آسيب‌پذيري بالايي روبرو است.هيچ فردي،مگر با كسب اجازه از اوليا و سرپرست كودكان،حق سركشي به اطلاعات شخصي آنان را ندارد.چنين اطلاعاتي دربرگيرنده نام،سن،تاريخ تولد،نام مدرسه،اطلاعات خانوادگي،اطلاعاتي درخصوص دوستان،اماكن‌ مورد علاقه،علائق و سرگرميهاي کودکانه است.افشا ساختن و علني نمودن چنين اطلاعاتي در اينترنت كودك را در معرض تهديدات حاد قرار خواهد داد.

تحليل استعدادهاي نهفته كودك

حادترين خطر در ميان ساير خطرات اين است كه كودك براي ساعات نامحدودي به صورت آن لاين به شبکه اينترنت متصل باشد كه اين خود به از ميان رفتن زمان با ارزشي منجر مي‌گردد كه كودك مي توانست از آن در راستاي اهداف سازنده استفاده نمايد.چنانچه كودك استفاده مناسبي از زمان آزاد خود به عمل نياورد،رشد و پرورش وي تا حد زيادي با مخاطره روبرو مي‌شود.

• دلايلي براي نگراني

والدين بايد به نظارت دقيق كودكان خود كه بي‌محابا از اينترنت به صورت آن لاين استفاده مي نمايند،مبادرت نمايند.از آنجايي که والدين بهتر از هركسي با خصوصيات اخلاقي و روحيات شخصي كودكان خود آشنايي دارند از اين رو ملزم به رفتار مطابق احساسات غريزي آنان هستند به گونه اي که احساسات آنان را جريحه دار نكنند.

تغيير دادن صفحات اينترنتي

اگر كودك شما به سرعت صفحات اينترنتي را تغيير داده يا به هنگام ورود شما به اتاق مانيتور كامپيوتر را خاموش مي‌كند،احتمالاً‌ درحال مشاهده تصوير يا مطلبي است كه تمايل ندارد شما از آن آگاهي يابيد.در اين زمان شما بايد درکمال خونسردي از او بخواهيد تا شما را در تماشاي مانيتور کامپيوتر شريك كند.در اين صورت پس از تماشاي صفحه مانيتور اگر چنانچه با محتوي و مضمون نامناسبي در آن برخورد كرديد،ملزم هستيد تا کاملا مودبانه وي را از ادامه اين عمل بازداريد.
هيچگاه بدون اينكه از قبل از کودک خود به صورت مؤدبانه درخواست منع تماشاي صفحات نامناسب اينترنتي را داشته باشيد،وي را سرزنش ننماييد.

تماسهاي تلفني

اگركودك شما بطور ناگهاني تماسهاي تلفني از افراد غريبه يا حتي از ساير كودكان دريافت نمود،در اين صورت شما با مشكلي جدي مواجه شده ايد.با نصب يك كالر آي دي(نمايشگر شماره تلفن)بر روي دستگاه تلفن تماسهاي تلفني كودك خود را شناسايي نموده و از كودك خود بخواهيد در اين خصوص به شما توضيح دهد.اگر كودك شما در نيمه‌هاي شب از جا برخاسته و پشت كامپيوتر قرار گيرد، ممكن است در حال چت كردن باشد و اين در حالي است که اقدام كودك به انجام چنين فعاليتهايي(چت و استفاده از كامپيوتر)بايد در زمانها و مكانهايي صورت پذيرد كه کاملا تحت نظارت و كنترل شما باشد.استفاده افراطي كودكان يا نوجوانان از خدمات آن لاين اينترنتي بويژه در نيمه‌هاي شب،مي‌تواند دليلي موجه براي نگراني والدين باشد.

خوشبختي

اگر كودك شما هدايا يا پول توجيه ناپذيري دريافت نموده يا لباس نامتعارفي به تن کرده باشد،اين روند نيز امري نگران کننده براي آنان مي باشد.افرادي كه اغلب به دنبال آزار و سوءاستفاده جنسي از كودكان مي‌باشند،به صرف مبالغ هنگفتي براي برقراري رابطه دوستي با كودكان و جلب اعتماد و اطمينان آنان مبادرت مي‌نمايند.

عوارض ترك و اجتناب از كاربرد اينترنت

اگر متوجه شويد كه كودك شما به مدت طولاني از دوستان و خانواده خود بويژه پس از استفاده از اينترنت منزوي گرديده،از اين رو شما بايد نگران و مراقب وي باشيد.
شاهدبازان و ديگر افراد متجاوز كه كودكان را هدف قرار مي دهند به شدت به دنبال ايجاد اختلاف و شكاف ميان كودكان و حاميان آنان(والدين يا پرستاران)آنان هستند.بزرگترين شكاف ميان كودكان و خانواده‌،با برقراري رابطه آنان با افراد متجاوز بروز مي نمايد.

ديدار با دوستان

اگر احساس مي كنيد كه كار هاي كودك شما غيرعادي شده و با دوستانش قطع ارتباط نموده است،در اين هنگام سعي كنيد تا با دوستانش صحبت کرده و علت را جويا شويد.لازم به ذكر است كه در انجام اين عمل بيش از حد دخالت و زياده روي نكنيد.همچنين اگر هدف از ديدار دوستان كودك شما با وي مشاهده منابع نامناسب اينترنتي است،در اين صورت نگران و مراقب باشيد.
با اين وجود،شما بايد به حريم خصوصي كودك خود احترام گذارده و دركنترل و اداره هر موقعيتي،مبادي آداب باشيد.
علائم و نشانه‌هاي بسياري وجود دارد كه شما به عنوان والدين بايد از آن ها اگاه باشيد.هيجاني شدن و تهمت زدن به رفع مشكل كمكي نخواهد كرد.به عنوان سرپرست كودك وظيفه شماست كه خونسردي خود را حفظ نموده و درصدد شناسايي مشكل برآمده و راه حلي نيز براي حل آن بيابيد.مطالب يا موارد تحريك كننده احساسات جنسي كودكان يا هرگونه فعاليتهاي نامشروع كه به نحوي سلامت جسمي و رواني كودك شما را تهديد مي‌نمايد را به پليس گزارش دهيد.

• توصيه هايي ويژه والدين

براي انجام مراقبت و نظارت بر كودك خود به برنامه ايي متكي نباشيد

برنامه‌هاي فيلترينگ و بلوكه نمودن تنها بخشي از طرح امنيتي اينترنت در خانه شما محسوب مي گردد از اين رو وجود آْن ها نبايد باعث شود تا شما نگران و مراقب كودك خود نباشيد.

مبتكر و خلاق باشيد

زماني را به گفتگو و تبادل تجارب با والدين ساير كودكان درخصوص طرز رفتار با كودكان اختصاص دهيد.
به شيوه هاي برقراري ارتباط با كودك خود پرداخته و آنان را از خطرات اينترنت آگاه نماييد.توجه داشته باشيد كه در گفتگو با كودك خود هرگز سرعت و عجله به خرج ندهيد.

گوش به زنگ باشيد

مراقب فايلهاي گرافيكي بارگزاري شده توسط كودكان خود باشيد.فايلهايي با فرمت هاي jpg،gif،bmp،tif و pcx ممكن است حامل منابع نامناسبي از اينترنت باشد.

درخصوص برنامه‌هاي بلوكه نمودن و فيلترينگ اينترنتي،ارزيابي و تحقيق كنيد

در حال حاضر خدماتي نظير برنامه‌هاي فيلترينگ و مرورگرهايي با قابليت بلوكه نمودن انواع سايتهاي نامناسب اينترنتي وجود دارند كه با كمك آن ها مي توان محتوي وب سايتها را ارزيابي نمود.اين برنامه‌ها به شيوه‌هاي مختلفي عمل مي‌كنند.برخي از آنها سايتهايي را بلوكه مي‌نمايند كه از منابع نامناسب برخوردار مي باشند.برخي ديگر نيز كاربران را از ورود و دسترسي به انواع مشخصي از اطلاعات نظير اسم و يا آدرس فردي خاص باز مي‌دارند.برنامه‌هاي ديگري نيز طراحي شده اند که كودكان را از ورود به اتاقهاي چت(گفتگوي اينترنتي)منع نموده و يا آنان را در ارسال يا قرائت پست الكترونيك محدود مي‌نمايند.

با كودكانتان در استفاده از اينترنت همراه گرديد

از خدمات اينترنتي و برنامه‌هايي كه كودكتان از آنها استفاده مي‌نمايد،شناخت کامل حاصل نماييد.از آنها بخواهيد تا طرز عملكرد خود در اتاق گفتگوي اينترنتي و يا نحوه پرداختن به بازي هاي آن لاين را براي شما تشريح نمايد.

از قبل برنامه ريزي كنيد

با كودك خود درخصوص مسائلي كه ممكن است به صورت آن لاين با آن مواجه گردد،گفتگو کنيد.درعوض سرزنش كودك خود به وي بياموزيد كه همواره ارزشهاي واقعي زندگي در خارج از اينترنت بر ارزشهاي اينترنتي حاکم اند.

ساير علائق كودكان را تشويق و تقويت نماييد

كودكان را از استفاده بيش از حد از اينترنت برحذر داريد چراكه اين روند براي سلامت آنان مضر است.از اين رو،به ترغيب آنان جهت انجام فعاليتهاي ديگر نظير انجام تمرينات ورزشي در محيطي خارج از محيط خانه مبادرت نماييد.

الگوي عمل باشيد

اگر شما به بارگزاري نرم افزار غير مجاز يا منابع كپي رايت شده مبادرت مي كنيد،هنگامي كه معلم كودكتان شما را به صحبت در خصوص تكليف انجام نشده فراخواند،تعجب ننماييد.

زمان و مكان استفاده از اينترنت

كامپيوتر خود را در اتاقي همگاني يعني اتاقي كه مي‌توانيد مراقب آن باشيد،قرار دهيد.افراد غريبه را از ورود به اتاق خواب كودك منع نموده و حتي اجازه استفاده آنان از كامپيوتر را ندهيد.تنها زماني كه خود در خانه ايد اجازه دهيد تا كودكتان از اينترنت استفاده كند.

براي كامپيوتر خود يا اينترنت متأسف نباشيد

براي وجود كامپيوتر يا اينترنت در منزل خود متأسف نباشيد چراكه كامپيوتر و اينترنت وسايل خارق‌العاده‌ايي هستند كه قادرند زندگي كليه اعضاي خانواده را متحول سازند.درعوض به حس دروني خود اعتماد نموده و مطابق آن رفتار کنيد.بهترين كاري كه شما بايد از آن اطلاع يابيد،محافظت از خانواده‌اتان است.با قبول مسؤوليت در قبال استفاده كودكان خود از اينترنت و كامپيوتر،مي‌توانيد شدت خطرات بالقوه استفاده آن لاين از اينترنت را به حداقل رسانيد.در اين راستا قوانين ذيل را وضع و به اجرا درآوريد:

• هرگز اطلاعات شناسايي را ارائه ننماييد

آدرس محل زندگي،نام مدرسه يا شماره تلفن خود را به افراد غريبه ارائه نكنيد.

• از خدماتي اينترنتي كه كودكتان از آن استفاده مي‌نمايد،اطلاع حاصل نماييد

اگر از نحوه ورود به سيستم كامپيوتر يا شبكه بي اطلاع هستيد از كودك خود بخواهيد تا به شما بياموزد.از اطلاعات ارائه شده در اينترنت و طريقه بلوكه نمودن منابع نامناسب اينترنتي آگاهي يابيد.

• هرگز به كودك خود اجازه ترتيب ملاقات اينترنتي را ندهيد

كودك خود را از ملاقات با ديگر كاربران كامپيوتر در زمان استفاده از اينترنت و اتاق هاي گفتگو منع نماييد.اگر ملاقاتي از سوي كودك شما يا ديگر كاربران ترتيب داده شد،فردي را در محل قرار گمارده و او را همراهي نماييد.

• هرگز به پيغام‌ها پاسخ ندهيد

در برخورد با منابع اينترنتي وسوسه‌آميز،مستهجن،خشونت آميز،تهديدآميز و مطالبي كه موجبات ناراحتي شما را فراهم آورده اند،به ارائه هرگونه پاسخي مبادرت ننماييد.كودكان خود را تشويق كنيد تا به شما اطلاع دهند كه با چنين پيغام‌هايي روبرو گشته‌اند.اگر شما يا كودكتان پيغامي را دريافت نموده ايد كه آزار دهنده،جنسي،يا تهديدآميز است،نسخه‌ايي از پيغام را به پليس ارائه نموده و از آنها كمك بخواهيد.

• هرگونه سوءاستفاده‌ايي را گزارش كنيد

به محض اطلاع از انتقال،استفاده يا مشاهده تصاوير و موارد تحريك كننده جنسي كودكان خود در شبکه آن لاين اينترنتي مراتب را فوراً به نزديكترين مركز پليس محل سكونتتان گزارش دهيد.

• افراد بيگانه در شبکه آن لاين اينترنتي

كاربران شبکه آن لاين اينترنتي از هويتي نامشخص برخوردارند.چرا كه شما قادر به ديدن شخص و يا كسب اطلاعاتي از وي نيستيد.از اين رو شخص مي‌تواند خود را دختري 12ساله معرفي كند در صورتي كه در واقعيت او مردي 40 ساله است.

• محتوي اينترنتي

مطالبي را كه در شبکه آن لاين اينترنتي مي‌خوانيد ممكن است حقيقت نداشته باشند.در چنين محيطي،احتمال هرگونه پيشنهادي كه بنظر حقيقي مي رسد،وجود دارد.درخصوص هرگونه پيشنهادي مبني بر اغواي شما بر سر حضور پيدا كردن در قرار ملاقات يا ديدن فردي،بسيار محتاط و مراقب باشيد.

- راه كارها و قوانين منطقي را وضع كنيد

توصيه‌ها و قوانيني را در راستاي استفاده كودك خود از كامپيوتر وضع كنيد.درخصوص اين قوانين با كودك خود به بحث و مذاكره پرداخته و سپس نتيجه مذاکرات را در قالب توصيه نامه در محل نزديك به كامپيوتر جهت يادآوري الصاق كنيد.

- روند پيروي كودك خود از قوانين را كنترل كنيد

روند پيروي كودك خود از قوانين وضع شده هنگام فعاليت طولاني مدت وي باكامپيوتر را كنترل و نظارت كنيد.استفاده بيش از حد كودك يا نوجوان شما از خدمات آن لاين اينترنتي بويژه در نيمه هاي شب دلالت بر مشكل با القوه اي دارد كه قطعا به وقوع خواهد پيوست.

- فعاليت و عملكرد خانواده

مدنظر داشته باشيد كه كامپيوتر را در داخل اتاق نشيمن قراردهيد و از قرار دادن آن در داخل اتاق كودك اجتناب ورزيد.از هويت دوستان کودک خود در شبکه آن لاين اينترنتي و تمامي ديگر دوستانش اطلاع حاصل نماييد.

- هرچيزي را كه مي‌خوانيد باور نكنيد

شما نبايد هنگامي كه مردي در شبکه آن لاين اينترنتي تظاهر به زن بودن يا شخصي 50 ساله تظاهر به 12 ساله بودن مي كند،باور كنيد.كاربران در شبکه آن لاين اينترنتي ممكن است عكسهاي ديگري را در عوض عكس خود براي شما ارسال كنند.در اين صورت نبايد با عكسهايي كه اين كاربران براي شما ارسال مي‌نمايد اغوا گرديد.

• پندهايي براي كودكان

كلمات عبور بايد مخفي نگه داشته شوند

از گفتن كلمه عبور خود به ديگران مگر به والدين خود اجتناب ورزيد.دادن كلمة عبور خود به افراد بيگانه،حقيقتاً مي‌تواند خطرناك باشد.اگر شخصي تماس بگيرد و عنوان نمايد كه كارمند شركت ارائه كننده خدمات اينترنتي مي‌باشد و به كلمة عبور شما نياز دارد،نام،شماره تلفن و آدرس پست الكترونيك او را بخواهيد.با شركت تماس حاصل نموده و از آنها بخواهيد كه چنين شخصي در آن جا مشغول به كار مي‌باشد و آيا اينكه اين اجازه به كارمندان داده شده است تا كلمات عبور را بخواهند يا خير؟

اجتناب از بي‌پروايي

با كاربران شبکه آن لاين اينترنتي همانند افراد خارج از اينترنت مؤدب و مبادي آداب باشيد.اگر شخصي گستاخانه يا به منظور خاصي شما را مورد تهديد قرارداد،از پاسخ به وي اجتناب كنيد.كاربران تهديد كننده در شبکه آن لاين اينترنتي،درست شبيه به تهديدكنندگان خارج از اينترنت مي‌باشند ـ آنها مي‌خواهند كه شما پاسخ دهيد.

هرگز پست الكترونيكي غيرعادي(مشكوك)را باز نكنيد

نامه‌هاي الكترونيكي عجيب و غيرعادي را پاك كنيد.نامه‌هاي الكترونيكي افراد بيگانه را باز نکنيد.نامه‌هاي الكترونيكي از جانب افراد بيگانه مي‌تواند حاوي كدهاي مغرضانه‌ايي(ويروس‌ها،كرم‌ها و غيره)باشد كه براي كامپيوتر شما خطرناك و مضراست.درصورتي كه به چنين نامه هايي مشكوك هستيد از والدين،يا افراد متخصص بخواهيد تا به شما كمك كنند.

گفتگو درخصوص آنچه كه مشاهده مي‌نماييد،صحيح مي‌باشد

در زمان استفاده از اينترنت،اگر با چيزي مواجه شديد كه به آن تمايل و رغبتي نداشته و احساس ترس و ناراحتي به شما دست مي دهد،كامپيوتر را خاموش کرده و درخصوص آن با والدين خود گفتگو کنيد.
-

زماني را براي استراحت به خود اختصاص دهيد

وقت استراحتي را به خود اختصاص دهيد،،به مدت طولاني از اينترنت استفاده نكنيد.زمان خود را با خانواده و دوستان خارج از اينترنت سپري کنيد.

قوانين مربوط به وب‌ سايت هاي اينترنتي را مطالعه كنيد

قوانين و خط مشي‌هاي مربوط به كاربران و وب‌سايتهاي اينترنتي با هدف ارائه توصيه‌هاي ويژه براي استفاده از وب‌سايت ارائه شده است.اين قوانين را به همراه والدين خود مطالعه کرده و از آنها بخواهيد تا مفاهيم و مضامين قراردادها را براي شما توضيح دهند.اين روند به شما و والدينتان در درك و اطلاعات درخصوص مقولات ويژه امنيت اينترنتي كمك مي‌كند.

از كپي‌نمودن اجتناب كنيد

چيزهايي را از وب‌سايتهاي اينترنتي براي استفاده كپي نكنيد مگر آن كه از سوي مدير شبكه مجوز اين كار را داشته باشيد.

از خود محافظت بعمل آوريد

هرگزبا شخصي كه در اينترنت ارتباط برقرار نموده‌ايد،قرارملاقات نگذاريد مگر درصورتيكه والدينتان با شما همراه باشند.اگر قصد ملاقات آنها را داريد در ملاء عمومي قرار گذاشته‌ و از همراهي والدين خود بهره مند گرديد.

به والدين خود آموزش دهيد

زماني را جهت آموزش والدينتان درخصوص فعاليتهاي آن لاين شبکه اينترنتي اختصاص دهيد.به آنها سايتهاي مورد علاقه خود را نشان داده و اجازه دهيد تا در لحظه استفاده از اينترنت نظاره گر شما باشند.آنها را در فعاليتهاي اينترنتي خود شركت دهيد.چراكه با كسب اطلاع از مصونيت شما در هنگام استفاده از اينترنت،احساس رضايت مي كنند.

مراقب کامپيوتر خود باشيد

بعضي سايتها كه كيتهاي ويروس را ارائه مي‌نمايند درحقيقت با ارسال يك ويروس به كامپيوترشما،آن را مختل مي‌نمايند.هرگز از اين سايتها بازديد به عمل نياوريد و دوستان خود را نيز از انجام چنين عملي برحذر داريد.

• قوانيني براي برقراري امنيت آن لاين

1. اطلاعات شخصي خود را از قبيل آدرس،شماره تلفن،آدرس محل كار والدين و شماره تلفن محل كار،عكس يا اسم و آدرس مدرسه ام را بدون اجازه در دسترس ديگران قرار نخواهم داد.
2. اگر با اطلاعاتي روبرو شدم كه موجب آزار من باشد،بلافاصله به والدينم اطلاع خواهم داد.اين خطا و تقصير از جانب من نمي باشد كه با يك چنين اطلاعاتي روبرو گرديده ام.
3. هرگز با شخصي كه در اينترنت ملاقات نموده ام،بدون بررسي والدينم با او همراه نخواهم شد.اگر والدينم با ملاقات موافق بودند،با همراهي والدينم بر سر قرار ملاقات حاضر خواهم شد.
4. با والدينم درخصوص اينكه مي توانيم قوانيني را براي استفاده از اينترنت وضع نماييم صحبت خواهم نمود.درخصوص مدت زماني كه مي توانم در اينترنت باشم،زمان استفاده از اينترنت در طول روز و وب سايتهاي مناسب و سالم تصميم گيري خواهيم نمود.
منبع: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی
/س