مقایسه و ارزیابی رسانه‌ها (قسمت دوم)

به خاطر تفاوت در فرهنگ‌های ژورنالیستی و وجود تصورات متضاد در مورد آزادی مطبوعات، مقیاس اروپایی خبرنگاران بدون مرز، وسیله‌ای مناسب برای بررسی صحت مقیاس «خانه آزادی» است که ابزاری آمریکایی است.
چهارشنبه، 4 دی 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
مقایسه و ارزیابی رسانه‌ها (قسمت دوم)
قبل از اینکه جلوتر رویم، ضروری است که بررسی شود آیا شاخص خانه آزادی، پایا و غیر سوگیر است، یا آیا اریب (انحراف) سیستماتیکی به سمت فرهنگ ژورنالیستی آمریکایی با افکار و تصورات لیبرال خانه آزادی وجود دارد. ما برای انجام این امر، می توانیم شاخص خانه آزادی را با شاخص آزادی مطبوعاتی جهانی (WPF) مقایسه کنیم که به طور سالانه توسط سازمان «خبرنگاران بدون مرز، ارائه می شود. سازمان غیرانتفاعی خبرنگاران بدون مرزی مستقر در پاریس، در زمینه کاهش سانسور، مخالفت با قوانین محدود کننده آزادی مطبوعاتی و حمایت از روزنامه نگاران فعالیت می کند. مقیاس ۱۰۰ نقطه ای این مرکز نشان دهنده میزان بهره مندی روزنامه نگاران و سازمانهای خبری هر کشور از آزادی و تلاش های دولتی برای احترام و تضمین احترام به این آزادی است. شاخص WPF سالانه سازمان خبرنگاران بدون مرز سنجش هایی را از سال ۲۰۰۲ انجام داده است و در مقایسه با خانه آزادی، کشورهای کمتری را پوشش می دهد.
 
 این سازمان پرسشنامه ای طراحی کرده است که شامل ۵۲ گویه برای ارزیابی آزادی مطبوعاتی کشورها است. این پرسشنامه مجموعه وسیعی از خشونت ها را در بر می گیرد که مستقیما بر روزنامه نگاران مانند قتل، حبس، حملات فیزیکی و تهدید و رسانه‌های خبری (سانسور، مصادره موضوعات'، تجسس و آزار و اذیت) تأثیر می گذارد و به شرایط حقوقی مؤثر بر رسانه‌های خبری (نظیر مجازات برای جرایم مطبوعاتی، وجود انحصارات دولتی در مناطق خاص و وجود هیئت های کنترل کننده)، رفتار مقامات حاکم نسبت به رسانه‌های خبری تحت تملک دولت و مطبوعات خارجی و موانع عمده جریان آزاد اطلاعات در اینترنت، نیز توجه می کند. شاخص WPF نه تنها نشانگر سوء استفاده های منسوب به دولت، بلکه شامل سوءاستفاده های نیروهای مسلح، سازمان های مخفی یا گروههای فشار که می توانند تهدیدی واقعی برای آزادی مطبوعات به شمار آیند(برای مثال ارعاب روزنامه نگاران کنجکاو توسط کارتل های مواد مخدر نیز هست. پرسشنامه پیمایش برای سازمان های همکار «خبرنگاران بدون مرز» شامل ۱۴ گروه آزادی بیان در ۵ قاره مسکون و نیز رابطانه در ۱۳۰ سازمان در سراسر جهان شامل روزنامه نگاران، محققان، حقوقدانان و فعالان حقوق بشر ارسال شد. برای هر کشور تحت مقایسه، نمره بندی ۱۰۰ نقطه ای پیش بینی گردید. سپس ۱۶۸ کشور که در آنها شاخص WPF مورد سنجش قرار گرفته بود، بر اساس نمره سال ۲۰۰۵ رتبه بندی شدند. (نمرات) این مقیاس حول میانگین ها، استاندارد گردید و جهت آن بر عکس شد، به گونه‌ای کارتباه نمره بالاتر نشانگر آزادی مطبوعاتی بیشتر است.
 
به خاطر تفاوت در فرهنگ ژورنالیستی و وجود تصورات متضاد در مورد آزادی مطبوعات، مقیاس اروپایی خبرنگاران بدون مرز ( WPF)، وسیله ای مناسب برای بررسی صحت مقیاس «خانه آزادی» است که ابزاری آمریکایی است. همانگونه که دیگران نیز بیان کرده اند، این دو مقیاس، قویا به هم مرتبط هستند که این امر اطمینان ما را پایایی برآوردهایشان، افزایش می دهد.
 
ارقام مربوط به آزادی مطبوعاتی در سال ۲۰۰۵ برای کشورهایی که در موج پنجم پیمایش جهانی ارزش‌ها (۲۰۰۶ - ۲۰۰۵) موجود بودند. از داده‌های خانه آزادی و سازمان گزارشگران بدون مرز گرفته شده است. نمراتی که دامنه آنها از0 تا 100 بود، معکوس شده و حول میانگین خود استاندارد شدند (تبدیل به نمرات Z شدند). منبع: خانه آزادی. آزادی مطبوعات، ۲۰۰۶: جدول رتبه بندی آزادی مطبوعاتی جهانی،  سازمان گزارشگران بدون مرز. شاخص سالانه ی آزادی مطبوعاتی جهانی.
 
هر دو مقیاس به منظور آزمون پایایی، با داده‌های مربوط به کشورهای موجود در پیمایش جهانی ارزش‌ها، با هم مقایسه شدند. نتایج این مقایسه در قالب نمودار پراکندگی در این زمینه یک سری موردهای پرت مانند سومالی و فیلیپین وجود دارد که این دو سازمان تا حدی در برآوردهایشان در مورد آنها با هم توافق ندارند. در مقیاس در طراحی و روش باهم تفاوت دارند اما هر دو سازمان برآوردهای مشابهی گزارش می کنند که سبب افزایش اطمینان ما در مورد پایایی مقیاس‌های مذکور می شود. بسیاری از کشورها که بالاترین نمره را در «گشودگی داخلی » کسب کرده اند، بر حسب این دو مقیاس، کشورهایی کاملا توسعه یافته مانند هلند و سوئد هستند که چنین امری، بر طبق ارتباط مستمر بین ثروت و دموکراسی مورد انتظار هم بود. اما سایر کشورهایی مانند مجارستان، مالی، ترینداد و توباگو، تایوان، غنا، لهستان، بورکینوفالو و اروگوئه) که توسط هر دو سازمان به عنوان کشورهای دارای محیط رسانه‌ای نسبتا آزاد» طبقه بندی شده اند، سطح رفاه پایین تری نیز دارند. کشورهایی که بر اساس گزارش هر دو سازمان، دارای محدود کننده ترین موانع داخلی هستند، در قسمت پایین سمت چپ نمودار پراکندگی قرار گرفته اند.
 
 این کشورها شامل چین، کوبا، اریتره، لیبی و ترکمنستان هستند. کشورهایی مانند روسیه، کلمبیا و اتیوپی نیز به عنوان کشورهایی با رژیم های نسبتا محدود طبقه بندی شده اند. با توجه به مزایای فراهم آوری سری های زمانی طولانی تر و جامع تر، برای مقایسه کشورها از شاخص آزادی رسانه‌ای خانه آزادی استفاده شد. کشورهای موجود در پیمایش جهانی ارزش‌ها، به سمت محیط های رسانه‌ای باز متمایل هستند، اما همچنان کشورهای موانع داخلی محدود کننده ای نیز وجود دارد که اجازه مقایسه را می دهند.
 
منبع: جهانی شدن و تنوع فرهنگی، پیپا نوریس و رونالد اینگلهارت، ترجمه: عبدالله فاضلی و ساجده علامه،صص168-156، چاپ و نشر سپیدان، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۵


مقالات مرتبط
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.