ارزش تغذیه ای زرشک

آن ها منبع غنی ویتامین c هستند. زرشک همچنین حاوی ویتامین B , مانند تیامین و مواد معدنی مثل روی می باشد.

در زرشک عناصری وجود دارد که ارزش دارویی زیادی دارد این ماده شیمیایی به عنوان یک آنتی بیوتیک برای کشتن باکتری ها , قارچ ها و پروتوزوآ است.

میوه، ساقه و پوست ریشه زرشک حاوی مواد شیمیایی مانند آلکالوئیدها و ایزوکوئینولین هستند که به اندازه کافی در درمان بیماری های مختلف موثر هستند.

100 گرم زرشک حاوی

کالری	316
پروتیین	3.6 گرم
کربوهیدرات	63.9 گرم
قند	27.2 گرم
چربی	3.5 گرم
فیبر رژیمی	7.4 گرم
ویتامین C	24 میلی گرم

{1}

معرفی گیاه زرشک

زرشک درختچه ای است دارای ساقه ای خاردار که ارتفاع آن تا 4 متر نیز می رسد.

چوب این درخت قهو ه ای ، قرمز و یا زردرنگ می باشد. برگ های آن بیضی شکل با دندانه های اره ای و گل های آن خوشه ای و زردرنگ است.

شاخه های زرشک تیغ زیادی دارد. میوه ی زرشک قرمز رنگ، گوشتی، بیضی شکل و دارای طعمی ترش است.

قسمت مورد استفاده این گیاه ریشه، پوست ریشه و ساقه ، برگ، گل و میوه آن است.

خواص میوه زرشک

زرشک از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است. میوه زرشک خواص زیر را دارد:

- قابض است.

- تقویت کننده قلب و کبد است.

- بواسیر خونی را درمان می کند.

- خونریزی را برطرف می کند.

- برای برطرف کردن بیماری های کبدی مفید است.

- زرشک صفرا آور بوده و در درمان سنگ کیسه صفرا بسیار مؤثر است.

- دم کرده زرشک را برای برطرف کردن ناراحتی های دهان غرغره کنید.

خواص ریشه و ساقه زرشک

- صفرا بر و مسهل است.

- کبد را پاک و تقویت می کند.

- اعمال دستگاه گوارش را منظم می کند.

- سوء هاضمه را از بین می برد.

- بی اشتهایی را برطرف می کند.

- برای رفع یبوست مفید است.

- در درمان یرقان و زردی موثر است.

- نقرس و روماتیسم را برطرف می کند.

- خانم هایی که بین دو عادت ماهیانه خونریزی دارند، باید برای برطرف کردن آن از ریشه و ساقه زرشک استفاده کنند.

- آنهایی که مبتلا به ورم طحال هستند، می توانند برای معالجه از این گیاه کمک بگیرند.

- واریس را درمان می کند.

- برای معالجه بواسیر نافع است.

- برای برطرف کردن سوزش ادرار مفید است.

- فشار خون را پایین می آورد.

- برای شستشوی چشم می توانید از جوشانده ریشه و ساقه زرشک استفاده کنید. {2}

خواص برگ درخت زرشک

برگ زرشک دارای مقدار زیادی ویتامین C است، بنابراین در درمان بیماری اسکوربوت اثر مفید دارد.

جویدن برگ زرشک باعث محکم شدن لثه و دندان می‌شود و اسهال‌های مزمن را درمان می‌کند. درموقع آنژین و گلو درد، دم کرده برگ زرشک را غرغره کنید.

خواص درمانی آب زرشک

آب زرشک خون را تصفیه و ضدعفونی می‌کند. عمل دستگاه گوارش را منظم کرده، قلنج کلیه و کبد، حالت تهوع، استفراغ، صفرا، کبد، سوء‌هاضمه و سنگ کلیه را از میان می‌برد.

آب زرشک در مخلوط با مقدار مساوی آب سیب و کمی آب لیمو و شکر برای بهبودی جهت مسمومیت توسط نیش مارو افعی مؤثر است و جهت نارسایی‌های قلبی و تپش قلب و بی‌اشتهایی مفید است.

غرغره کردن آب زرشک، آنزین، گلو درد و آسم را برطرف کرده و دهان را ضدعفونی و زخم‌های گلویی را مرتفع می‌کند.

از دیگر خواص آب زرشک می‌توان به ضد چربی بودن، ضد قند، پایین آوردن فشار خون، شستشو دهنده مثانه و کلیه، کوچک کردن شکم، تقویت قلب، باز کردن رگ‌ها، نابود کردن سنگ‌های کلیه و مثانه، قابل استفاده برای تهیه انواع ترشی‌های میوه و تسکین دهنده روح و روان و اعصاب اشاره کرد.

جوشانده زرشک

مقدار 20-10 گرم پوست ریشه یا ساقه یا میوه زرشک را در یک لیتر آب ریخته و آن را بجوش بیاورید، سپس آن را از روی اجاق برداشته بگذارید، برای مدت 10 دقیقه بماند. این جوشانده را صاف کرده و با شکر یا عسل شیرین کنید. مقدار مصرف روزانه آن سه فنجان در فاصله بین غذاهاست.

دم کرده زرشک

مقدار 40 گرم زرشک را در یک لیتر آب جوش ریخته و بگذارید مدت 10 دقیقه بماند، سپس آن را با شکر یا عسل مخلوط کنید.

مقدار مصرف آن سه فنجان در روز و در فاصله بین غذاهاست.

قاینات مهمترین منطقه تولید زرشک بی‌دانه است که با اقلیم نیمه بیابانی و خشک با میزان بارندگی کم و روزهای گرم در طول تابستان مشخص می‌شود، این عوامل از دلایلی است که میزان قند و مواد موثر دارویی زرشک را افزایش می‌دهد.

زرشک گیاهی است که به آب زیاد نیاز ندارد و در زمین‌های کم بهره و در شریط نامساعد خراسان جنوبی از جمله بیرجند، سرایان، درمیان، قاینات، نهبندان و خوسف و سربیشه محصول دهی خوبی دارد. {3}

هشدارهای مصرف زرشک

مصرف بی رویه و بیش از حد زرشک ممکن است باعث اسهال شود. همچنین زرشک ممکن است فشار خون را کاهش دهد.

بدون مشورت پزشک مکملهای گیاهی/سلامتی را به کودک ندهید. زرشک نیز ممکن است برای نوزاد مناسب نباشد پس از مکمل این گیاه برای کودکتان استفاده نکنید. به خصوص نوزادانی که تازه متولد شده و بیماری زردی دارند.

بربرین موجود در زرشک می تواند متابولیز داروها در بدن را تغییر دهد، اگر چه هنوز اطلاعات محدودی در مورد فعل و انفعالات خاص این گیاه وجود دارد.

به عنوان مثال، یک مطالعه منتشر شده در مجله اروپایی فارماکولوژی نشان داد که بربرین مقدار سیکلوسپورین A داروها در بیماران پیوند کلیه را افزایش می دهد.

استفاده از این گیاه به عنوان مصرف غذایی مانعی ندارد اما هنوز به عنوان دارو و روش درمانی اطلاعاتی از آن اثبات نشده است.

به یادداشت داشته باشید که ایمنی مکمل ها آزمایش نشده است.

هنوز مشخص نیست که آیا زرشک برای درمان انواع بیماری ها موثر است یا خیر و استفاده دارویی از این محصول توسط FDA تایید نشده است.

توجه داشته باشید که زرشک نباید توسط پزشک شما به جای دارو تجویز شود. زرشک اغلب به عنوان یک مکمل گیاهی به فروش می رسد.

در برخی از این مراکز هیچ استاندارد های تولیدی برای بسیاری از ترکیبات گیاهی وجود ندارد و برخی از مکمل های موجود در بازار نیز با فلزات سمی یا سایر مواد مخدر آلوده شده اند.

مکمل های گیاهی بهداشتی باید از منبع قابل اعتماد خریداری شود تا خطر آلودگی به حداقل برسد.

با توجه به تحقیقات محدودی که درباره ی این گیاه صورت گرفته بسیار زود است که بخواهیم آن را در هر شرایطی به بیماران توصیه کنیم. {4}

پی نوشت:
1.www.namnak.com
2.www.article.tebyan.com
3.www.asriran.com
4.www.shop.bahramansaffron.com