همه آنچه باید درباره علت، انواع و درمان پسوریازیس بدانید

پسوریازیس یک بیماری شایع پوستی است که چرخه زندگی سلول‌های پوست از حالت طبیعی خارج می‌شود و به سرعت شروع به تقسیم سلولی می‌کنند. این مسئله باعث می‌شود که سلول‌ها به سرعت در سطح پوست تولید شوند. سلول‌های پوستی اضافی، در اندازه‌ها و تکه‌های قرمز هستند که خارش دارند و گاهی هم دردناک هستند.

↑پسوریازیس چیست؟

بیماری پوستی پسوریازیس چندان شایع نیست ولی افرادی که با آن درگیر هستند مشکلات عدیده‌ای را پیش رو دارند. بیماری پسوریازیس که آن را به نام بیماری صدف نیز می‌شناسند، یک بیماری پوستی خودایمنی است. یعنی بدن علیه خودش عمل می‌کند.

سلول‌های مرده و آسیب‌دیده پوست انسان دائم در حال ریزش هستند و سلول‌های سالم و جدید جایگزین آن‌ها می‌شوند ولی در این بیماری به دلیل سیگنال‌ها و دستورات اشتباهی که به سلول‌های پوستی می‌رسد، سلول‌ها با سرعتی بسیار بیشتر از ریزش سلول‌ها، تولید می‌شوند. به این ترتیب پسوریازیس سبب پوسته‌پوسته شدن پوست می‌شود و ظاهری نامناسب به پوست فرد می‌دهد.

این بیماری یک بیماری ژنتیکی بوده و به هیچ عنوان مسری و واگیردار نیست. پسوریازیس یک بیماری مزمن است که در حال رفت‌و‌آمد است یعنی گاهی هست و گاهی نیست. هدف اصلی درمان این است که سرعت رشد سلول‌های پوست را کاهش دهد.

↑علت بروز بیماری پسوریازیس

علت پسوریازیس به طور کامل مشخص نشده است؛ اما به نظر می‌رسد که با سیستم ایمنی بدن، سلول‌های T و دیگر گلبول‌های سفید خون به نام نوتروفیل‌ها در ارتباط است. سلول‌های T به طور معمول از بدن در برابر عوامل خارجی مانند ویروس‌ها یا باکتری‌ها دفاع می‌کنند. اما گاهی همین سلول‌های T به اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کنند و آن‌ها را آلوده می‌کنند.

سلول‌های بیش از حد فعال T، باعث افزایش تولید سلول‌های پوست، سلول‌های T بیشتر و سایر سلول‌های سفید خون، به خصوص نوتروفیل‌ها می‌شوند. این عوامل باعث قرمزی پوست و ضایعات پوستی می‌شوند. رگ‌های خونی موجود در مناطق آسیب‌دیده پسوریازیس باعث ایجاد قرمزی در این ضایعات پوستی می‌شوند.

این فرآیند تبدیل به یک چرخه مداوم می‌شود که در آن سلول‌های پوستی جدید به سرعت در حال حرکت به سمت لایه خارجی پوست هستند. این اتفاق ممکن است طی روزها یا هفته‌ها به طول انجامد.

↑شیوع پسوریازیس چه میزان است؟

طبق آمار به دست آمده از وزارت بهداشت آمریکا حدود ۷.۵ میلیون نفر از مردم آمریکا به این بیماری مبتلا هستند. همه‌ گروه‌های سنی از کودکان تا سالمندان ممکن است به آن مبتلا شوند. همچنین این بیماری هم در زنان و هم در مردان دیده می‌شود.

↑علائم بیماری پسوریازیس چیست؟

در صورتی که فرد به این بیماری مبتلا باشد، همان‌طور که اشاره شد چرخه‌ سلولی سلول‌های پوستی به هم می‌ریزد و سلول‌ها بیش از حد تقسیم می‌شوند. این فرایند موجب ایجاد زخم‌هایی نقره‌ای رنگ و ضخیم بر سطح پوست می‌شوند؛ که اغلب قرمزی و سوزش و خارش را نیز به همراه دارند. از دیگر علائم این بیماری ضخیم شدن ناخن‌ها، پوست خشک و ترک‌خورده و نقاط پوسته‌پوسته شده در پوست است. گاهی مفاصل متورم و سفت‌شده نیز با دیگر علائم بیماری پسوریازیس همراه است.

انواع خفیف این بیماری صرفا از نظر زیبایی برای فرد آزاردهنده است ولی انواع شدید آن دردهای بسیاری برای فرد به همراه می‌آورد و موجب تغییر شکل و از کار افتادگی برخی نواحی در بدن فرد می‌شود.

↑علائم پوستی پسوریازیس بیشتر کدام نواحی بدن را درگیر می‌کند؟

علائم پسوریازیس بیشتر در نواحی آرنج، زانو و پوست سر بروز می‌کند ولی ممکن است نواحی دیگر نیز درگیر شوند.

↑چگونه پسوریازیس تشخیص داده می‌شود؟

بعد از مراجعه‌ فرد به متخصص پوست، مو و زیبایی، ابتدا فرد مورد معاینه فیزیکی قرار می‌گیرد. با توجه به این که علائم پوستی این بیماری اغلب واضح است، به سادگی از دیگر انواع عوارض پوستی تشخیص داده می‌شود. اما به ندرت پیش می‌آید که پزشک قادر به تشخیص این بیماری نباشد، در این صورت پزشک از بیمار نمونه آزمایشگاهی تهیه می‌کند تا به تشخیص قطعی برسد.

آیا پسوریازیس مُسری است؟

پسوریازیس مسری نیست. شما نمی‌توانید این مشکل پوستی را از فردی به فرد دیگر انتقال بدهید. لمس کردن یک ضایعه‌ی پسوریاتیک روی بدن فرد دیگر باعث نمی‌شود که به این بیماری مبتلا شوید.

لازم است آموزش‌های بیشتری در مورد بیماری پسوریازیس به افراد داده شود، چون بسیاری از مردم فکر می‌کنند که این وضعیت مسری است.

↑انواع بیماری پسوریازیس

تکه‌های پسوریازیس می‌توانند در چندین نقطه از پوست رشد کنند و حالتی مثل شوره سر را به وجود آورند و یا می‌توانند شامل نقاطی وسیع‌تر بر روی دیگر قسمت‌های پوست باشند. انواع پسوریازیس اغلب به مدت چند هفته یا چند ماه فرسوده می‌شوند و در نهایت از بین می‌روند و بعد از یک یا دو روز پوست به حالت اولیه باز می‌گردد. اما همان‌طور که گفته شد تحت شرایط گوناگون، پسوریازیس در حالت رفت‌و‌آمد است.

مهم‌ترین انواع پسوریازیس:

↑بیماری پسوریازیس پلاک (Plaque psoriasis)

شایع‌ترین نوع پسوریازیس است که حدودا 90 درصد از انواع این بیماری را تشکیل می‌دهد. علامت آن پوستی خشک است که زخم‌های قرمز رنگ به همراه فلس‌های نقره‌ای روی آن‌ها را پوشانده‌اند. زخم‌های پلاکی ممکن است همه جای بدن را درگیر کنند ولی اغلب اوقات این زخم‌ها را در نواحی زانو و آرنج می‌بینیم.

↑بیماری پسوریازیس پوست سر (Scalp psoriasis)

این نوع از پسوریازیس سبب درگیری پوست سر می‌شود و گاهی موجب ریزش موقتی پوست سر هم می‌شود که بعد از درمان این بیماری این مشکل هم برطرف خواهد شد.می تواند حاد باشد یک مورد شدید از نوع صدفی، و گاهی اوقات هر دو گونه رخ می دهد، به طور همزمان.شیوع پسوریازیس می تواند منجر به ضایعات روی صورت، گوش ها و خط رویش مو شود.

↑بیماری پسوریازیس ناخنی (Nail psoriasis)

در نیمی از مواقع این بیماری به ناخن‌های فرد نیز رسیده و سبب مشکلاتی در آن‌ها نیز می‌شود؛ از جمله سوراخ شدن ناخن‌ها، غیر عادی شدن شکل ناخن‌ها، کنده شدن ناخن‌ها و تغییر رنگ آن‌ها . اغلب به عنوان ناحیه ای کوچک در ناخن ظاهر می شود. شیوع آن، می تواند بسیار شدید باشد، با ضخیم وخراب شدن ناخن همراه است.

↑بیماری پسوریازیس قطره‌ای (Guttate psoriasis)

در این نوع از پسوریازیس نقاطی شبیه به قطره در نواحی قفسه سینه، دست‌ها، پاها و پوست سر ایجاد می‌شود.یک نوع خاص است که به طور عمده در کودکان و نوجوانان به علت عفونت استرپتوکوکی گلو بوجود می آید و تکه های خشکی در تمام بدن ظاهر می شود ، در بسیاری از موارد، این وضعیت بعد از چند هفته یا چند ماه خود به خود از بین میرود.

↑بیماری پسوریازیس معکوس (Inverse psoriasis)

در این حالت زخم‌هایی قرمز رنگ و نواحی ملتهب در زیر بغل، کشاله ران، دور اندام‌های جنسی و زیر سینه‌ها (مخصوصا اگر بزرگ باشند) ایجاد می‌شود که با دستکاری و مالیدن و نیز با تعریق، تشدید می‌شوند.

↑پسوریازیس اریترودرمیک

پسوریازیس اریترودرمیک، یک نوع شدید و بسیار نادر از پسوریازیس است. این شکل از پسوریازیس اغلب، قسمت‌های بزرگی از بدن را به‌طور همزمان می‌پوشاند. پوست تقریبا آفتاب‌سوخته به‌نظر می‌رسد. پینه‌هایی که ایجاد می‌شوند، اغلب به شکل ورقه‌ها یا تکه‌های بزرگ می‌ریزند. ممکن است فرد مبتلا به این نوع پسوریازیس دچار تب شده یا به‌شدت بیمار شود. این نوع پسوریازیس می‌تواند خطرناک باشد بنابراین فرد باید فورا به پزشک مراجعه کند.

علائم بیماری پسوریازیس ولگاریس چیست

پسوریازیس ولگاریس، شایع ترین شکل است که اولین نشانه های شیوع آن عبارتند از:

لکه های قرمز یا فلسی :تکه ها بزرگتر می شوند و تبدیل به ضایعه های فلسی شکل می شوند و به سرعت پوست اندازی می کنند، در حالی که لایه های زیرین همان ناحیه کاملا ثابت هستند. هنگامی که خشکی از بین می رود، بخشی از نقاط خونریزی را می توان در زیر لایه ها مشاهده کرد .

صدف پوستی (پسوریازیس خمشی) :در قسمتهای پر چین و چروک پوست ایجاد می شود ؛ پلاک قرمز و خارش دار در زیر بغل، زیر سینه، در معده، در کشاله ران یا در باسن قرار می گیرد پلاک اغلب، توسط قارچ کاندیدا آلبیکنس مخمر مانند آلوده شده است.

↑دلیل ابتلا به بیماری پسوریازیس چیست؟

ابتلا به پسوریازیس دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که از بین آن‌ها سابقه‌ خانوادگی و ژنتیک نقش بسیار مهمی را بازی می‌کند. از دیگر عوامل می‌توان به کمبود ویتامین دی، آب‌و‌هوای سرد، مصرف بیش از حد الکل، عفونت‌ها؛ مخصوصا عفونت گلو یا برفک دهان، صدمه به پوست و سیگار کشیدن اشاره کرد.

بعضی از داروها مانند داروهایی که برای فشارخون بالا مصرف می‌شوند و یا داروهای بیماری‌های دوقطبی، داروهای ضد مالاریا و یا داروهای ضد چاقی نیز ممکن است زمینه‌ساز ابتلا به پسوریازیس باشند.

↑چه کسانی بیشتر در معرض پسوریازیس قرار دارند؟

هر کسی می‌تواند در خطر ابتلا به پسوریازیس باشد، اما برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهند. از جمله:

سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی یکی از مهم‌ترین عوامل خطر است. داشتن یک والد پسوریازیس خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد و داشتن دو والد پسوریازیس خطر بیشتری را به همراه دارد.

عفونت‌های ویروسی و باکتریایی

افراد مبتلا به HIV بیشتر احتمال دارد که پسوریازیس را توسعه دهند تا افرادی که سیستم ایمنی سالمی دارند. کودکان و نوجوانان با عفونت‌های تکراری، به ویژه گلودرد، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند.

استرس

از آنجا که تنش می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد، سطوح استرس بالا ممکن است خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد.

چاقی

وزن بیش از حد خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد.

سیگار کشیدن

استفاده از دخانیات نه تنها خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند شدت بیماری را هم افزایش دهد. سیگار کشیدن نیز ممکن است در ابتدای توسعه بیماری نقش داشته باشد.

↑بیماری پسوریازیس یا بیماری صدف زمینه‌ساز کدام بیماری‌ها است؟

اگر پسوریازیس دارید، در معرض خطر برخی بیماری‌های خاص هستید. این بیماری‌ها شامل:

اختلالات چشم: بیماری ملتحمه و بلفاریت در افراد مبتلا به پسوریازیس رایج هستند.

دیابت نوع 2: خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر است.

فشار خون بالا: فشار خون بالا در افراد مبتلا به پسوریازیس بیشتر دیده می‌شود.

بیماری قلب و عروقی: برای افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند، خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی دو برابر بیشتر از افراد بدون این بیماری است. پسوریازیس و بعضی از درمان‌هایی که صورت می‌گیرند، باعث افزایش ضربان قلب، سکته مغزی، کلسترول بالا و آترواسکلروز می‌شوند.

سندروم متابولیک: این سندرم که شامل: فشار خون بالا، افزایش سطح انسولین و سطوح کلسترول غیر طبیعی است، خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.

بیماری پارکینسون: این بیماری مزمن عصبی بیشتر در افراد مبتلا به پسوریازیس اتفاق می‌افتد.

بیماری کلیوی: پسوریازیس متوسط تا شدید بیماران کلیوی را با خطر بیشتری تهدید می‌کند.

مشکلات عاطفی: پسوریازیس همچنین می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. پسوریازیس با کمبود اعتماد به نفس و افسردگی همراه است.

سایر بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری ام اس و بیماری‌های التهابی روده به نام بیماری کرون بیشتر به افرادی که مبتلا به پسوریازیس هستند حمله می‌کنند.

↑درمان بیماری پسوریازیس چگونه انجام می‌شود؟

در اکثر موارد، بیماران با مراجعه به یک پزشک عمومی درمان‌ می‌شوند. اما اگر علایم فرد شدید باشد یا به سایر درمان‌ها پاسخ مناسبی ندهد، ممکن است، پزشک بیمار را به یک متخصص پوست ارجاع دهد.

درمان‌های بیماری پسوریازیس به نوع، شدت و ناحیه‌ بروز ضایعات پوستی بستگی دارد. پزشکان عموما با درمان‌های خفیفی مانند استعمال پمادهای موضعی روند درمان بیمار را شروع می‌کنند و در صورتی که بیمار به این درمان‌ها پاسخ مناسبی ندهد، روش‌های درمانی قوی‌تری را در پیش می‌گیرند.

درمان‌های مختلف و گسترده‌ای برای بیماری پسوریازیس وجود دارد، اما هر فردی به نوع خاصی از درمان‌ها پاسخ می‌دهد، از این جهت، تعیین بهترین و مؤثرترین درمان برای هر فرد دشوار است. چنانچه فرد احساس کند که روش درمانی او تأثیر کافی را ندارد یا اینکه در حین درمان عوارض ناخوشایندی را تجربه می‌کند، بهتر است هر چه سریع‌تر با پزشک معالج خود مشورت کند.

↑انواع درمان بیماری پسوریازیس

درمان‌های بیماری پسوریازیس به ۳ دسته‌ کلی تقسیم می‌شوند:

درمان‌های موضعی (Topical treatments): کِرم‌ها و پمادهایی که روی پوست بیمار استعمال می‌شوند

نور درمانی (phototherapy): در این نوع درمان، پوست در معرض انواع خاصی از پرتوهای ماورای بنفش قرار می‌گیرد

درمان هدفمند (Systemic therapy): در این درمان انواع داروهای خوراکی و تزریقی برای بیمار تجویز می‌شود

انواع مختلفی از درمان‌ها اغلب به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همین‌طور این امکان وجود دارد که پزشک در صورت صلاح‌دید، مرتبا در روند درمان بیماری تجدید نظر کند. در همین حال، بیمار ممکن است بخواهد از یک برنامه مراقبتی خاص بهره ببرد که شامل مشورت روزمره با پزشک است که می‌تواند به روند بهبودی فرد کمک کند.

در ادامه انواع درمان‌های بیماری پسوریازیس را به صورت خلاصه شرح می‌دهیم.

↑درمان‌های موضعی (Topical treatments)

درمان‌های موضعی عموما، اولین روش‌های درمانی هستند که برای پسوریازیس خفیف تا متوسط توصیه می‌شوند. در این نوع درمان‌ها، کرم‌ها و پمادهایی در نواحی آسیب‌دیده فرد استعمال می‌شود.

در طول درمان‌های موضعی، فرد ممکن است تأثیر این درمان‌ها را مشاهده کند بنابراین لازم است که برای بهبودی کامل تا ۶ هفته برای اثربخشی کامل به روند درمانی ادامه دهد. در همین حال،‌ اگر بیماری پسوریازیس در ناحیه‌ی فرق سَر بروز پیدا کند، ممکن است برای فرد ترکیبی از شامپو و پماد تجویز شود.

مرطوب‌کننده‌ها

مرطوب‌کننده‌ها (Emollient)، داروهای نرم‌کننده‌ای هستند که مستقیما روی پوست استعمال می‌شوند تا جلوی از دست دادن آب بدن را بگیرند، در این روش درمانی معمولا یک ورقه نازک روی ناحیه‌ی استعمال مرطوب‌کننده را می‌پوشاند تا از آن محافظت کند.

اگر فرد دچار پسوریازیس خفیف باشد، احتمالا اولین درمانی که پزشک معالج تجویز می‌کند، یک نوع مرطوب‌کننده است. از مزایای اصلی مرطوب‌کننده‌ها کاسته شدن از خارش و پوسته پوسته شدن است. در همین حال، گمان می‌رود که برخی درمان‌های موضعی روی پوست‌های مرطوب شده مؤثرتر باشند.

توصیه می‌شود، حداقل ۳۰ دقیقه بعد از استعمال داروهای مرطوب‌کننده‌، از درمان‌های موضعی بهره برده شود. انواع مختلفی از محصولات مرطوب‌کننده در بازار موجود است که برخی از آن‌ها قابل تهیه بدون نسخه پزشکی هستند، اما برخی از این محصولات نیاز به تجویز پزشک معالج دارند.

کرم یا پمادهای استروئیدی

کرم‌ها یا پمادهای استروئیدی (کورتیکواستروئیدهای موضعی-topical corticosteroids) عموما برای درمان بیماری پسوریازیس خفیف تا متوسط در اغلب نواحی بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند. این روش درمانی موجب کاهش التهاب می‌شود. در همین حال، این درمان از روند تولید سلول‌های پوستی کاسته و خارش بدن را کاهش می‌دهد.

کورتیکواستروئیدهای موضعی دارای انواع خفیف تا بسیار قوی هستند. به همین جهت، توصیه می‌شود، تنها در صورت توصیه پزشک از این داروها استفاده شود. در همین حال، کورتیکواستروئیدهای موضعی قوی‌تر تنها با تجویز پزشک قابل استفاده هستند و فقط روی نواحی کوچک و لکه‌های ضخیم استعمال می‌شوند. در همین حال، لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد از کورتیکواستروئیدهای موضعی می‌تواند باعث نازک شدن پوست فرد شود.

کرم‌های مشتقات ویتامین D

کرم‌های مشتقات ویتامین دی (Vitamin D analogues) معمولا همراه با کرم‌های استروئیدی یا به جای آن برای پسوریازیس خفیف تا متوسط مورد استفاده قرار می‌گیرند و روی نواحی مانند دست و پا، شکم و سینه یا پوست سر تأثیر می‌گذارند.

کرم‌های مشتقات ویتامین D با کند کردن روند تولید سلول‌های پوستی روی علایم بیماری تأثیر می‌گذارند و همین‌طور دارای اثرات ضد التهابی هستند. نمونه‌هایی از مشتقات ویتامین D عبارتند از: کلسیپوتریول (Calcipotriol)، کلسیتریول (Calcitriol) و تاکالسیتول (Tacalcitol). با وجود عوارض جانبی بسیار کم، توصیه می‌شود تا حد امکان از مصرف زیاد این نوع داروها بپرهیزید.

مهارکننده‌های کلسینورین (Calcineurin inhibitors)

مهارکننده‌های کلسینورین، مانند تاکرولیموس (Tacrolimus) و پیمکرولیموس (pimecrolimus)، پمادها یا کرم‌هایی هستند که از فعالیت دستگاه ایمنی بدن می‌کاهند و به کاهش التهاب کمک می‌کنند.

در مواردی که کرم‌های استروئیدی اثربخش نباشند، پزشکان برای درمان پسوریازیس در نواحی حساسی مانند پوست سر، نواحی تناسلی و چین‌های پوستی مهارکننده‌های کلسینورین را برای بیماران خود تجویز می‌کنند.

نکته مهم اینکه، در هنگام شروع به مصرف مهارکننده‌های کلسینورین، فرد ممکن است دچار تحریک پوستی یا خارش و سوزش شود، خوشبختانه این علایم خفیف تنها ظرف یک هفته بهبود می‌یابند.

کل تار (coal tar)

کل تار، روغنی غلیظ و سنگین است و احتمالا قدیمی‌ترین درمان بیماری پسوریازیس هم است. نحوه اثربخشی این دارو مشخص نیست، اما می‌تواند موجب کاسته شدن از پوسته‌ پوسته‌ها، التهاب و خارش پوستی شود.

در صورتی که سایر درمان‌های موضعی اثربخشی لازم را نداشته باشند، ممکن است در درمان بیماری پسوریازیس روی نواحی دست و پا، سینه و شکم یا پوست سر از کل تار بهره برده شود. نکته دیگر اینکه، کل تار می‌تواند لباس و ملحفه را لکه‌دار کند و بوی بسیار تندی دارد. در همین حال، کل تار را می‌توان به صورت ترکیبی با نور درمانی مورد استفاده قرار داد.

دیترانول (Dithranol)

دیترانول یا آنترالین بیش از پنجاه سال است که برای درمان پسوریازیس به کار می‌رود. این دارو قبلا نشان داده است که اثر خوبی در سرکوب تولید سلول‌های پوستی دارد و عوارض جانبی کمی نیز دارد. با این حال، استعمال مقادیر بالای این دارو، می‌تواند موجب سوزش در ناحیه‌ی مورد استعمال شود.

دیترانول عموما به عنوان یک درمان کوتاه مدت برای بهبودی بیماری پسوریازیس موثر بر دست و پا یا شکم و سینه و تنها تحت نظر پزشک معالج توصیه می‌شود. این دارو نیز مانند کل تار می‌تواند موجب لکه‌دار شدن پوست، لباس و البسه حمام و حوله شود.

به همین جهت، داروی دیترانول به وسیله دستکش مخصوصی به مدت ۱۰ تا ۶۰ دقیقه روی پوست فرد استعمال می‌شود و سپس شسته می‌شود. داروی دیترانول را می‌توان به صورت ترکیبی با نور درمانی مورد استفاده قرار داد.

↑نور درمانی برای درمان پسوریازیس

نور درمانی (phototherapy) از نور طبیعی و مصنوعی برای درمان پسوریازیس مورد استفاده قرار می‌گیرد. نور درمانی نوع مصنوعی را می‌توان در بیمارستان‌ها و برخی مراکز پزشکی و عموما تحت‌نظر یک متخصص پوست انجام داد. لازم به ذکر است که نور درمانی با آفتاب گرفتن کاملا متفاوت است.

نوردرمانی پرتوی ماورای بنفش B

نوردرمانی پرتو ماورای بنفش B از طول موج نوری نامرئی بهره می‌برد. پرتوی ماورای بنفش می‌تواند به کاسته شدن از روند تولید سلول‌های پوستی بیانجامد. عموما این روش درمانی، برای برخی از بیماران مبتلا به پسوریازیس که درمان‌های موضعی در آن‌ها اثربخشی نداشته توصیه می‌شود. با وجودی که هر جلسه نور درمانی به این روش تنها چند دقیقه به طول می‌انجامد، اما شاید لازم باشد که بیمار هفته‌ای ۲ تا جلسه و به مدت ۶ تا ۸ هفته به مرکز درمانی مراجعه کند.

پسورالن به علاوه پرتو ماورای بنفش A

برای این درمان ابتدا به فرد قرص حاوی ترکیباتی به نام پسورالن (Psoralen) خورانده می‌شود. در همین حال، ممکن است که پسورالن مستقیما روی پوست فرد استعمال شود. با استعمال پسورالن، پوست فرد نسبت به نور حساس‌تر می‌شود که می‌تواند به صورت بالقوه بر اثربخشی پرتوی ماورای بنفش A بیافزاید. همان‌طور که از نام آن مشخص است، نفوذپذیری پرتوی ماورای بنفش A از ماورای بنفش B به پوست بیشتر است.

این روش درمانی در صورتی که فرد مبتلا به پسوریازیس شدید باشد و به سایر روش‌های درمانی پاسخ مناسبی نداده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در همین حال، این نوع نور درمانی دارای عوارض جانبی از جمله تهوع، سردرد، سوزش و خارش پوستی است. در همین حال، شاید برای جلوگیری از آب‌مروارید نیاز باشد فرد تا ۲۴ ساعت پس از مصرف قرص از عینک مخصوصی استفاده کند. درمان طولانی‌مدت به این روش درمانی، از آنجایی که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می‌دهد، به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

نور درمانی ترکیبی

ترکیب نور درمانی با سایر روش‌های درمانی اغلب باعث افزایش اثربخشی در بهبود بیماری پسوریازیس می‌شود. برخی پزشکان از نوردرمانی پرتوی ماورای بنفش B به همراه کل تار بهره می‌برند. کل تار می‌تواند پوست را پذیرای نور بیشتری کند که به روند درمان تسریع می‌بخشد. ترکیب نوردرمانی پرتوی ماورای بنفش B با کرم دیترانول نیز شاید برای برخی بیماران مؤثر باشد که به «درمان اینگرام» نیز معروف است.

اگر فرد به بیماری پسوریازیس شدید مبتلا باشد یا سایر درمان‌ها اثربخشی روی فرد نداشته باشند، شاید پزشک به بیمار، درمان‌های هدفمند را توصیه کند که روی کل بدن تأثیر می‌گذارد.

داروهای هدفمندی که توسط پزشک معالج تجویز می‌شوند، می‌توانند در درمان پسوریازیس بسیار مؤثر باشند، اما از آنجایی که روی کل بدن تأثیر می‌گذارند، دارای عوارض جانبی جدی نیز هستند.

لازم به ذکر است که تمامی درمان‌های هدفمندی که برای پسوریازیس توصیه می‌شوند دارای مزایا و خطرات بسیاری هستند. از این جهت، توصیه می‌شود، قبل از شروع این نوع درمان، با پزشک معالج در مورد درمان‌های مختلف و عوارض مرتبط به آن مشورت شود.

در زنانی که قصد بارداری دارند یا قبلا حامله شده‌اند یا اینکه دارای نوزاد شیرخواره هستند، قبل از مصرف هر نوع داروی جدیدی توصیه می‌شود با پزشک خود مشورت‌های لازم را انجام دهند تا از مناسب بودن مصرف این داروها در دوران بارداری یا شیردهی اطمینان پیدا کنند. درمان‌های هدفمند به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند که شامل درمان‌های غیر بیولوژیکی (معمولا به صورت قرص یا کپسول) و بیولوژیکی (معمولا به صورتی تزریقی) هستند.

↑درمان‌های غیر بیولوژیکی پسوریازیس

متوترکسات (Methotrexate)

متوترکسات با کند کردن روند تولید سلول‌های پوستی و سرکوب التهاب می‌تواند به بهبود بیماری پسوریازیس در فرد یاری برساند. این دارو معمولا هفته‌ای یک بار مصرف می‌شود.

داروی متوترکسات می‌تواند باعث حالت تهوع شود و احتمالا بر تولید سلول‌های خونی نیز اثر بگذارد. علاوه بر این، مصرف طولانی‌مدت این دارو می‌تواند موجب آسیب به کبد فرد شود. افرادی که مبتلا به انواع بیماری‌های کبدی هستند به هیچ‌وجه نباید داروی متوترکسات را مصرف کنند. در همین حال، مصرف نوشیدنی‌های الکلی در هنگام مصرف این دارو ممنوع است.

متوترکسات می‌تواند برای نوزادان شیرخواره بسیار مضر باشد، بنابراین مهم است که خانم‌ها در صورت تشخیص بیماری، پیش از بارداری از داروهای ضد بارداری استفاده کنند و در حین مصرف این دارو و حداقل ۳۳ ماه پس از قطع مصرف دارو از بارداری خودداری کنند. خطرات این دارو روی مردانی که می‌خواهند صاحب فرزند شوند، کاملا شناخته شده نیست. اما جهت احتیاط توصیه می‌شود، مردان نیز حداقل ۳ ماه پس از مصرف آخرین دوز داروی متوترکسات، از صاحب فرزند شدن خودداری کنید.

سیکلوسپورین (Cyclosporine)

سیکلوسپورین دارویی است که دستگاه ایمنی بدن فرد را سرکوب می‌کند. این دارو در اصل برای جلوگیری از پس زدن پیوند عضو مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما تحقیقات نشان داده که در درمان انواع بیماری پسوریازیس اثربخش است.

سیکلوسپورین عموما به صورت روزانه مصرف می‌شود. از آنجایی که سیکلوسپورین احتمال ابتلا به بیماری‌های کلیوی و فشار خون را افزایش می‌دهد، توصیه می‌شود حتما تحت‌نظر پزشک مصرف شود.

اسیترتین (Acitretin)

اسیترتین یک رتینوئید (retinoid) خوراکی است که از روند تولید سلول‌های پوستی می‌کاهد. اسیترتین برای درمان پسوریازیس شدیدی در افرادی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به سایر درمان‌های هدفمند غیر بیولوژیکی پاسخ مثبتی نداده‌اند.

این دارو نیز معمولا به صورت روزانه مصرف می‌شود. اسیترتین نیز مانند دیگر داروهای هدفمند عوارض جانبی خاص خود را دارد، از جمله خشکی و ترک‌خوردگی لب‌ها، خشکی مجاری حلق و بینی و در موارد نادری ابتلا به بیماری هپاتیت.

استریترین نیز می‌تواند برای نوزادان شیرخواره بسیار مضر باشد. بنابراین مهم است که خانم‌ها پس از حاملگی، از داروهای ضد بارداری استفاده کنند و در حین مصرف این دارو باردار نشوند و حداقل ۳ سال پس از قطع مصرف این دارو، باردار نشوند. با این حال، مصرف داروی اسیترتین برای مردانی که می‌خواهند صاحب فرزند شوند، بی‌خطر است.

داروهای جدیدتر

اپرمیلاست (Apremilast) و دی‌متیل فومارات (Dimethyl fumarate) از جمله داروهای جدیدتری هستند که به کاهش التهاب کمک می‌کنند. این داروها به صورت قرص و روزانه مصرف می‌شوند. این داروها فقط به افراد مبتلا به پسوریازیس شدید که سایر درمان‌های بیولوژیکی در آن‌ها اثربخش نبوده باشد توصیه می‌شود.

↑درمان‌های بیولوژیکی

درمان‌های بیولوژیکی، سلول‌های بیش‌فعال دستگاه ایمنی را هدف قرار داده و موجب کاهش التهاب می‌شوند. این درمان‌ها نیز در صورتی به افراد مبتلا به پسوریازیس شدید توصیه می‌شود که به درمان‌های دیگر پاسخ مناسبی نداده‌اند یا اینکه امکان بهره بردن از سایر درمان‌ها را ندارند.

اتانرسپت (Etanercept)

اتانرسپت دو بار در هفته تزریق می‌شود و پس از آن بنا به تشخیص پزشک متخصص روند درمان قطع یا ادامه می‌یابد. عموما اگر پس از ۱۲ هفته هیچگونه بهبودی در بیماری پسوریازیس فرد حاصل نشد، این درمان کاملا متوقف می‌شود.

از عوارض جانبی اصلی اتانرسپت می‌توان به جوش در ناحیه‌ی تزریق اشاره کرد. با این حال، از آنجایی که اتانرسپت بر کل دستگاه ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد، دارای عوارض جانبی جدی از جمله عفونت شدید است.

اگر فرد سابقه‌ی بیماری سل را داشته باشد، احتمال عود مجدد بیماری وجود دارد. به همین جهت، توصیه می‌شود، فرد در هنگام درمان، کاملا تحت‌نظر پزشک معالج قرار داشته باشد.

آدالیمومب (Adalimumab)

داروی آدالیمومب هر 2 هفته یک بار تزریق می‌شود و پس از تشخیص پزشک روند درمان قطع یا ادامه می‌یابد. اگر بعد از ۱۶ هفته هیچگونه بهبودی در بیماری پسوریازیس فرد به‌وجود نیامد، درمان به این روش قطع می‌شود.

از عوارض اصلی آدالیمومب می‌توان به سردرد، جوش در محل تزریق و حالت تهوع اشاره کرد. با این حال، از آنجایی که داروی آدالیمومب بر کل دستگاه ایمنی بدن تأثیر می‌گذار، احتمال بروز عوارض جانبی جدی از جمله عفونت‌های شدید در فرد وجود دارد. به همین جهت، توصیه می‌شود، فرد حتی‌الامکان در حین مصرف این دارو تحت‌نظر پزشک معالج باشد.

اینفیلیکسیماب (Infliximab)

اینفلیکسیماب به عنوان قطره (یا تزریق) رگی تجویز می‌شود. داروی اینفیلیکسیماب ابتدا در ۶ هفته اول ۳ بار در هفته تزریق می‌شود و سپس ۱ تزریق در ۸ هفته بعدی انجام می‌گیرد. در صورتی که پس از ۱۰ هفته، هیچگونه بهبودی در فرد مبتلا به پسوریازیس حاصل نشد، درمان به این روش قطع می‌شود.

از عوارض جانبی اصلی اینفلیکسیماب می‌توان به سردرد اشاره کرد. در همین حال، از آنجایی که اینفلیکسیماب روی کل دستگاه ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد، خطر عوارض جانبی جدی از جمله عفونت‌های شدید در فرد وجود دارد. توصیه می‌شود، فرد در حین مصرف این دارو تحت‌نظر پزشک معالج خود باشد.

اوستکناماب (Ustekinumab)

اوستکناماب در ابتدای شروع درمان تزریق می‌شود و سپس چهار هفته بعد دوباره به بیمار تزریق می‌شود. پس از این، تزریق این دارو برای ۱۲ هفته ادامه پیدا می‌کند. اگر بعد از ۱۶ هفته هیچگونه بهبودی در روند بیماری پسوریازیس حاصل نشد، درمان به این روش کاملا متوقف می‌شود.

از عوارض جانبی اصلی مصرف داروی اوستکناماب می‌توان به عفونت گلو و جوش در ناحیه‌ی تزریق اشاره کرد. با این حال، از آنجایی که اوستکناماب روی کل دستگاه ایمنی بدن تأثیر می‌گذارد، خطر عوارض جانبی جدی از جمله عفونت‌های شدید در فرد وجود دارد. توصیه می‌شود، فرد در حین مصرف این دارو تحت‌نظر پزشک معالج خود باشد.

↑سایر داروهای جدید برای درمان پسوریازیس

گوسل کوماب (Guselkumab)، برودالوماب (Brodalumab) ، ایکسیکیزوماب و سکییوکروماب درمان‌های بیولوژیکی جدیدتری هستند که به صورت تزریقی به کار می‌روند. این داروها برای افراد مبتلا به پسوریازیس شدید که به سایر درمان‌ها پاسخ مناسبی نداده‌اند یا کسانی که امکان استفاده از سایر روش‌های درمانی را ندارند توصیه می‌شود.

در صورتی که ۱۲ هفته از شروع درمان با داروهای برودالوماب، ایکسیکیزوماب (Ixekizumab) و سکییوکروماب (Secukinumab) گذشته باشد و در فرد بهبودی حاصل نشده باشد، درمان قطع می‌شود. این بازه‌ی زمانی برای گوسل کوماب، ۱۶ هفته است که در صورت عدم بهبودی، پزشک بنا به تشخیص خود، روند درمان را متوقف می‌کند.

↑پسوریازیس در کودکان

پسوریازیس گوتتا در درجه اول بر نوجوانان و کودکان تاثیر می‌گذارد. عفونت باکتریایی مانند استرپتوکوک که موجب گلو درد می‌شود؛ معمولا این نوع از پسوریازیس را ایجاد می‌کند. این نوع از بیماری با ضایعات کوچک قطره‌ای شکل بر روی تنه، دست‌ها، پاها و پوست سر خود را نشان می‌دهد.

↑برای پسوریازیس چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد

اگر احتمال می‌دهید که به پسوریازیس مبتلا هستید؛ حتما به پزشک مراجعه کنید تا پس از تشخیص قطعی درمان شما آغاز شود. همچنین اگر پسوریازیس این مشکلات را برای شما به همراه دارد:

باعث ناراحتی و درد می‌شود

ظاهر پوست شما را نامطلوب کرده و دچار ریزش مو شده‌اید.

منجر به مشکلات معمول مانند درد، تورم یا عدم توانایی برای انجام وظایف روزانه شده است.

در صورتی که علائم و نشانه‌های شما رو به وخامت است یا درمان نتیجه‌بخش نبوده، حتما از مشاوره‌های پزشکی راهنمایی و کمک بگیرید. ممکن است به داروهای مختلف یا ترکیبی از درمان‌های لازم برای مدیریت پسوریازیس نیاز داشته باشید.

پسوریازیس و آرتریت

کالج روماتولوژی آمریکا (ACR) تخمین می‌زند که ۱۵ درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس به آرتریت پسوریاتیک دچار خواهند شد. این نوع آرتریت باعث تورم، درد و التهاب در مفصل درگیر می‌شود. این وضعیت معمولا با آرتریت روماتوئید یا نقرس اشتباه گرفته می‌شود. وجود نواحی قرمز و ملتهب پوست به همراه پلاک‌ها معمولا این نوع آرتریت را از انواع دیگر متمایز می‌کند.

آرتریت پسوریاتیک، یک بیماری مزمن است. علائم آرتریت پسوریاتیک مانند پسوریازیس ممکن است بیایند و بروند و دوره‌های عود و بهبودی به‌طور متناوب تکرار شوند. آرتریت پسوریاتیک می‌تواند مداوم نیز باشد و علائم و نشانه‌های ماندگار و دائمی داشته باشد.

این وضعیت معمولا بر مفاصل انگشتان دست یا پا تأثیر می‌گذارد. همچنین ممکن است کمر، مچ دست، زانوها یا مچ پا را تحت تأثیر قرار بدهد.

اکثر افرادی که به آرتریت پسوریاتیک دچار می‌شوند، پسوریازیس دارند. با این حال ممکن است این بیماری مفصلی بدون داشتن پسوریازیس نیز ایجاد شود.

اکثر افرادی که آرتریت آنها بدون داشتن پسوریازیس تشخیص داده می‌شود، یک عضو از خانواده‌شان به این وضعیت پوستی مبتلاست.

درمان‌های آرتریت پسوریاتیک می‌توانند با موفقیت علائم را کاهش بدهند، درد را ازبین ببرند و تحرک مفصل را بهبود ببخشند. همانند پسوریازیس، کاهش وزن، داشتن یک رژیم غذایی سالم و اجتناب از عوامل محرک ممکن است به کاهش عودهای آرتریت پسوریاتیک نیز کمک کند. تشخیص به‌موقع و برنامه‌ی درمانی مناسب می‌تواند احتمال عوارض شدید ازجمله آسیب مفصلی را کاهش بدهد.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت چطور
سایت نمناک