آشنایی با علت خارش پوست و بهترین راه‌های درمان آن

خارش پوست یک وضعیت بسیار آزاردهنده است که ممکن است از علل ساده همچون گزش حشرات تا بیماری های بسیار خطرناک را شامل شود.

با اینکه بسیاری از افراد به پوست فقط از جنبه زیبایی می‌نگرند؛ ولی باید ذکر کنیم که پوست نقش بسیار مهمی در حفاظت شما دارد و همین طور اینکه پوست شما در اغلب بیماری‌ها همچون آیینه‌ای عمل می‌کند که وجود یک عامل پاتولوژیک در بدن را به اطلاع فرد می‌رساند و فرد را وا می‌دارد تا در صدد درمان مشکل برآید.
علاوه بر این موارد پوست اولین سد دفاعی بدن محسوب می‌شود که سراسر سطح آن را پوشانده و با مکانیسم‌های مختلفی مثلا تنظیم سطح اسیدیته و بازیدیته خود، محل را برای رشد اکثر میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا نامناسب می‌کند. بنابراین توجه به سلامت پوست فارغ از جنبه زیبایی شناختی آن در سلامی فرد نیز نقش به سزایی را ایفا می‌کند.

علل خارش پوست چیست

خارش پوست یک شکایت بسیار کلی است که اغلب بیماران مراجعه کننده به متخصصی پوست و مو وجود آن را ابراز می‌دارند. شرایط و حالات بسیار متنوع و متعددی می‌توانند سبب بروز این حالت در فرد شوند. برای مثال کلیه‌ها وظیفه دفع مواد زائد را برعهده دارند. در صورت بروز هر گونه اختلال در کار آنها این مواد توکسیک (سمی) در بدن فرد تجمع پیدا می‌کند و خود را به صورت خارش‌های پوستی نشان می‌دهد.

بیماری‌های کلستاتیک

یا مشکلات کیسه صفرا و مجاری کبدی سبب بروز زردی و در موارد شدیدتر پیدایش خارش‌ها در سطح پوست می‌شوند. شاید جالب باشد که بدانید حتی بیماری‌های نخاعی نیز ممکن است با تظاهری همچون خارش پوست ابراز وجود کنند.

بیماری سلیاک

یک بیماری خودایمنی مربوط به دستگاه ایمنی بوده که آنتی‌بادی های بدن فرد علیه خودش وارد عمل شده و پرزهای روده را تخریب می‌کنند. در نتیجه جذب مواد غذایی با اختلال روبرو می‌شود نکته جالب توجه این است که در این بیماری زخم‌ها و تاول‌های پوستی در نواحی زانو، آرنج، کپل‌ها و موی سر به وجود می‌آید که خود را با خارش شدید نشان می‌دهد .

بیماری لنفوم، شرایط یائسگی، فقر آهن، بیماری‌های تیروئیدی و سرطان پستان نیز در بسیاری از موارد با تظاهری همچون خارش، خود را نشان می‌دهند.
در همه موارد بالا بیماری‌های سیستمیک عارضه‌ای همچون خارش پوستی را ایجاد می‌کردند؛ اما بسیاری از بیماری‌های پوستی همچون اگزما، پسوریازیس، انواع قارچ‌های پوستی و آلرژی به مواد غذایی و آلرژن‌های مختلف نیز خارش‌های بسیار آزاردهنده‌ای را برای فرد ایجاد می‌کنند.

مواردی که خارش پوست شما می تواند در مورد سلامتی شما آشکار کند

دلایل متعددی برای خارش پوست وجود دارد که برخی از آنها مربوط به بیماری های پوستی و برخی دیگر مربوط به بیماری های جدی تر مانند سرطان و ایدز است. خارش پوست، یکی از شایع ترین شکایاتی است که بیماران را مجبور می کند برای کاهش یا درمان آن به متخصصین پوست و مو مراجعه کنند. گاه خارش چنان شدید است که فرد، قادر به خوابیدن نبوده و امکان زندگی عادی برای فرد وجود ندارد. پوست خشک یکی از دلایل خارش مزمن است و علل احتمالی خارش مزمن زیاد می باشد و می تواند ریشه در بیماری هایی داشته باشد که در این بخش از نمناک به آنها اشاره خواهیم کرد.

بیماری کلیوی

خارش شدید در سراسر بدن، اغلب در افرادی که دچار بیماری کلیوی یا مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی هستند، رخ می دهد.در واقع یک مطالعه نشان داد که 42 درصد از بیماران دیالیزی دچار خارش متوسط تا شدید کلیوی بودند. آنتونی M. رزسی، MD، دستیار در مرکز سرطان Memorial Sloan Kettering و بیمارستان پروتستان نیویورک می گوید:"بعضی افراد آن را یک مزاحمت توصیف می کنند:"خارش" بسیار شدید دارم که در اوج خستگی شب از خواب بیدار می شوم."
علم هنوز کشف نکرده است که چرا بیماری کلیه باعث خارش می شود، اما پزشکان معتقدند که با ایجاد سموم در بدن، زمانی که کلیه ها قادر به حذف مواد زاید از جریان خون نیستند، اتفاق می افتد.

بیماری کبد

خارش پیوسته می تواند یک نشانه خاموش بیماری کبدی باشد. کم خونی ، می تواند یک نشانه اولیه بیماری کبد باشد. دکتر سوزی، استادیار گروه پوست در دانشکده پزشکی ییل می گوید:"اگر کبد شما به درستی عمل نکند، اتفاقات جانبی مانند اسیدهای صفراوی باعث سمی شدن بدن می شوند."

هدف اصلی این است که، بیماری کبد را درمان کرده و داروهایی که می توانند اسید های صفراوی را از بین ببرند، تجویز کنند. پزشکان معمولا داروهایی را تجویز می کنند که می توانند جذب بدن از اسیدهای صفراوی را مهار کنند یا مقدار اسید صفراوی که به کبد بازگردانده می شوند را کاهش دهند.

درماتوفیزیک:

اگر پوست بدن به آرامی خراشیده شود، ناخن ها نازک می شود و پوست قرمز به جای می ماند که 15 تا 30 دقیقه طول می کشد تا قرمزی پوست ناپدید شود و ممکن است درماتوفیزیسم وجود داشته باشد.

اگر چه علت این اتفاق مشخص نیست، کلینیک می گوید که این می تواند ناشی از استرس ، عفونت ها، آلرژن ها یا داروهایی مانند پنی سیلین باشد.دکتر روخسر می گوید:"این یک وضعیت پوستی شدید است، جایی که پوست شما حساس به لمس و انتشار بیش از حد هیستامین است."

مناطق لمسی و زیر لباس، بیشترین حساسیت را به درماتولوژی دارند. تشخیص آسان است، اما اغلب اوقات تشخیص داده نمی شود، زیرا برای افرادی که به متخصص پوست متوسل می شوند، به اندازه کافی جدی یا ناراحت کننده نیست. اگر خارش شدید باشد، پزشک میتواند آنتی هیستامین را برای تسکین التهاب تجویز کند.

بیماری نخاعی:

ظاهر شدن خارش مداوم وسط کمر(بدون جوش یا دانه) می تواند نشانه ی نوروپاتی، نشانه ای از عصبانیت باشد. قبل از ارائه درمان، پزشکان ابتدا بیماری نخاعی را به عنوان یک علت، شناسایی می کنند. تحقیقات نشان داده است که بیماری ستون فقرات، چه به علت سن یا آسیب، می تواند بر عصب فشار وارد کند و آن را خراب کند، که باعث احساس خارش در پوست می شود.

خارش های نوروپاتی ممکن است در یک سمت بدن و یا هر دو طرف رخ دهد، اما اگر خراش تسکین نداشته باشد، هشداری بزرگ است.دکتر روسی می گوید:"افراد مبتلا به اگزما احساس خارش می کنند. "اما (خارش عصبی)با خراش بهبود نمی یابد.

خارش، اغلب تشدید می شود. "بعضی ها می گویند احساس می کنند که حشرات بر روی بدن آنها می خزند.هنگامی که بیماری نخاعی یا سایر بیماری ها اتفاق افتاد، ممکن است خارش عصبی با کرم کپسایسین، که از فلفل داغ گرفته شده است، درمان شود، این روش برای سوزاندن اعصاب به طور نامنظم بر روی پوست شلیک می شود.

لنفوم:

از 5 تا 30 درصد لنفوم ها مانند هوجکین و غیر هوجکین می تواند خارش داشته باشد، خارش با تحریک یا بدون تحریک، می تواند اولین علامت بیماری هوجکین باشد که احتمالا ناشی از سیتوکین ها، مولکول های سیگنال سلولی است که موجب التهاب در پاسخ به عفونت می شود. اگر پزشک شما به لنفوم شک کند، ممکن است اشعه ایکس تجویز کند، تا بیماری را از بین ببرد. اگر این بیماری تشخیص داده شد، خارش پس از شروع شیمی درمانی یا پرتودرمانی به زودی متوقف خواهد شد.

بیماری تیروئید:

کامرون روخسر، استاد دانشیار پوست در بیمارستان کوه سینا و متخصص پوست و جراح زیبایی در مرکز زیبایی پوست و لیزر نیویورک می گوید:بیماری تیروئید، از نظر فعال بون یا غیر فعال بودن، می تواند احساسات عجیب و غریب در پوست ایجاد کند. هیچ کس چگونگی آن را نمی داند، اما ممکن است تغییرات در غدد عرق، باعث خشکی پوست شود.

پوست خشک در افراد مبتلا به هیپوتیروئیدی رایج است، زیرا بافت پوست حاوی گیرنده های هورمون تیروئید است که فعالیت سلولی را در صورت عدم وجود هورمون تیروئید کاهش می دهد.

آلرژی:

آلرژی یکی از شایع ترین بیماری های مزمن در جهان است.در واقع، بسیاری از آلرژی های پوستی در زیر چتری مانند درماتیت تماسی قرار می گیرند و تحریک خارش روی پوست شما که هنگام تماس با آلرژن ایجاد می شود. پیچک سمی، نیکل و یا ترکیبات موجود در اقلام مراقبت شخصی مانند دستمال مرطوب و آرایش، فقط چند مورد از آلرژن ها هستند که می توانند باعث درماتیت تماسی شوند.متخصص پوست شما ممکن است پوست را با ترکیبات مختلفی که با شایع ترین آلرژن ها مرتبط هستند ،شناسایی کند تا علت اصلی آلرژی شما را مشخص کند.

یائسگی:

اگر در نهایت یائسگی را تجربه کردید، ممکن است متوجه تغییر ناگهانی در ظاهر شوید، از جمله پوست خشک و از دست دادن استروژن که یک ساختار ضروری برای تولید کلاژن است و منجر به پوست نازک تر و خشن تر به دلیل کمبود روغن های طبیعی می شود و رطوبت پوست شما را از بین می برد. پوست خود را با ژل آلو ورا یا لوسیون کالنگار مرطوب نگه دارید، که باعث می شود آب در لایه ی بیرونی پوست شما بماند تا خشکی و خارش کاهش یابد.

سرطان پستان:

بیماری پگت نوک پستان، یک شکل بسیار نادر از سرطان پستان است که سلول های سرطانی در داخل یا اطراف نوک پستان جمع می شوند.طبق گزارش موسسه ملی سرطان، بیماری پگت نوک پستان کمتر از 5 درصد در ایالات متحده است.

اولین علامت، حضور ناهموار، قرمز و تکه های خارشی در اطراف نوک پستان و قسمت رنگی پستان است.دکتر می گوید:گاهی اوقات اگزما نوک پستان، تشخیص داده می شود اما وقتی که سرطان سینه است، یک جانبه است.

خارش پوست زمستانی

بعضی از افراد فارغ از همه‌ی این موارد دچار خارش‌های پوستی زمستانی می‌شوند تا حدی که به دلیل خارش‌ شدید، پوست ملتهب، قرمز و بعضا زخم می‌شود. دلیل بروز این خارش در این افراد به علت خشکی بیش از حد پوستشان است که با خشکی و سردی هوا تشدید می‌شود.

به این افراد توصیه می‌شود که همیشه دستان خود را با کرم‌های مختلف یا وازلین یا روغن‌های گیاهی چرب کنند و در هنگام قرار گرفتن در معرض هوای سرد، حتما از دستکش‌های نخی استفاده کنند و در طول روز پوست خود را بیش از حد در معرض شست و شو با مواد شوینده قرار ندهند (مخصوصا مواد شوینده قوی) و در صورتی که به هر دلیلی مجبور به این کار هستند، حتما از آب ولرم و شوینده‌های ضد آلرژی به این منظور استفاده کنند. این نوع خشکی پوست اغلب در پشت دست افراد بروز پیدا می‌کند.

داروهای زیر آغازگر خارش هستند:

* بعضی داروهای ضد فشار خون بالا به نام مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)
* آلوپورینول برای نقرس
* آمیودارون برای مشکلات ریتم قلب
* قرص‌هایی با نام دیورتیک که نفخ را کاهش می دهند
* استروژن
* هیدروکسی اتیل سلولز (در جراحی استفاده می شود)
* اوپیوئیدها (داروهای ضد دردی که پزشک تجویز می کند)
* سیمواستاتین برای درمان کلسترول بالا

گاهی خارش پوست به عصب‌های ما مربوط است

هنگامی که سیستم عصبی بیمار سردرگم می شود، ممکن است به طور تصادفی به اعصاب روی پوست فرمان دهد که خارش را شروع کنند. درحالی که چیزی وجود ندارد که مسبب آن باشد. در واقع، هیچ بثوراتی وجود ندارد؛ اما اگر پوست خود را زیاد بخارانید، ممکن است پوستتان تحریک شود. بیماری های زیر ممکن است دلایل این مشکل باشند:

* زونا
* ام اس
* سکته‌ی مغزی
* تومور مغزی
* آسیب عصبی

گاهی خارش نشانه‌ی مشکلات روحی است.

اگر با کمک پزشک خود نتوانستید یک علت فیزیکی برای خارش پوست خود بیابید، ممکن است علت آن در ذهن شما باشد. برخی بیماری های روانی سبب تمایل فرد به خاراندن یا کندن پوست می شوند. این افراد ممکن است احساس کنند در زیر پوستشان چیزی در حال خزیدن است. معمولاً در آغاز، هیچ بثوراتی وجود ندارد، اما پوست بعد از خارش آسیب می بیند. در این موارد خارش پوست ممکن است نشانه ای از مشکلات زیر باشد:

* افسردگی
* اضطراب
* اختلال وسواس فکری-عملی
* روان پریشی (سایکوز)
* تریکوتیلومانیا (اختلال کندن مو)

گاهی خارش نشانه‌ای از یک بیماری جدی است.

اغلب، خارش پوست یک علت ساده و معمولی دارد، اما در بعضی موارد، اگر از بین نرود، ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری جدی باشد، مانند:

* بیماری کلیوی
* بیماری کبدی
* مشکلات تیروئید
* برخی از سرطان ها، به ویژه بیماری هوچکین
* دیابت
* کمبود آهن
* ویروس HIV

ممکن است بعد از درمان برخی از این بیماری ها نیز خارش شروع شود. گاهی خارش پوست عارضه ی جانبی دیالیز، شیمی درمانی و پرتودرمانی است.

منبع: سایت دکتردکتر
سایت نمناک
سایت لافارر