به هر روی این هدفگذاری مشخص نظام سلطله، ایجاب می نماید که جهان اسلام در مقابله و هماوردی با آن، از تمام ظرفیتهای موجود درونی و بیرونی استفاده نماید تا اولا آسیبهای جریان اسلام هراسی به حداقل رسیده و ثانیاً ضریب نفوذ اسلام در جهان و خصوصاً کشورهای غیر اسلامی افزایش یابد. به نظر می رسد در شرایط امروز جهانی، امت اسلامی از ظرفیت گسترده ای در ایستادگی مقابل این جریان برخوردار است که ناظر به عرصه های مختلف تمدنی است:
1 . ظرفیت های علمی جهان اسلام
کشورهای اسلامی و ایران اسلامی، دارای نخبگان علمی فراوانی هستند که با اعتقاد و باور راسخ به ارزشهای دینی، جایگاه رفیعی در عرصه علم و دانش دارند. نخبگان علمی از سه طریق می توانند در مقابل جریان اسلام هراسی ایستادگی نمایند: نخست آن که به وسیله بیان علمی، قلم و زبان خود بیش از پیش بکوشند ارزش دین اسلام و به طور خاص شخصیت والای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را تبیین نمایند. می دانیم که سیره و حیات پیامبر همواره در معرض پژوهش پژوهشگران دغدغه مند مسلمان بوده و هست؛ اما این رویکرد به تناسب هجمه هایی که هر روز علیه مقدسات اسلامی بروز می یابد، ناکافی می نماید. نخبگان مسلمان می توانند سیره و سنت رسول خدا را با شخصیت های تاریخی غربی و شرقی، اعم از سیاسی، علمی و فرهنگی مقایسه نموده و این گونه خلق عظیم نبوی را بر همگان آشکار نمایند.دومین طریق آن که با انعکاس نقاط تاریک تاریخ غرب، کارنامه سیاه آنان در موضوعات مختلف اجتماعی را آشکار ساخته و اجازه ندهند که نقش منفی آنان در تاریخ بشریت فراموش شود. پردازش جنگ افروزیها، غارت ها، استعمارها، جنایت ها و نسل کشی هایی که حکومت های مدعی آزادی، حقوق بشر و صلح، تناقض آشکار آنان را در گفتار و رفتار بر جامعه بشری نمایان می سازد. این گونه در مقابل هر اهانتی به مقدسات دیگران، این پرسش برای مخاطب منصف پدید می آید که آیا اساساً چنین جریانی و چنین حکومت هایی با چنین پیشینه ای، حق سخن گفتن در مورد ارزش های انسانی را دارند؟
سومین طریق آن که نخبگان علمی جهان اسلام، ارتباط خود را با نخبگان علمی غیر مسلمان افزایش داده و با حضور پررنگ خود در مجامع علمی، هم به تبیین بدون واسطه ارزش های اسلامی بپردازند و هم جایگاه علم و دانش را در اندیشه اسلامی به رخ جهانیان بکشانند. همه دانشمندان غیر مسلمان بایستی بدانند که این دین، نه مروج خشونت است و نه مخالف آزادی بیان است. بلکه هنجارهای اسلامی به صورتی کاملا ضابطه مند، اندیشه های ناهمگون را پوشش داده و ظرفیت تأمین امنیت و عدالت در بستر جهانی را دارا است. این دانشمندان مسلمان هستند که می توانند با رویکرد علمی و منطقی خود، جایگاه حقیقی جهاد را در مواجهه با دیگران فهمانده و تفاوت آن را با حکومت های تروریست پرور غربی آشکار نمایند.
علاوه بر این اندیشمندان مسلمان می توانند با انعکاس هرچه بیشتر دیدگاه های اندیشمندان منصف غربی که نقطه نظرات مثبتی در مورد شخصیت ها و مقدسات اسلامی داشته و دارند، در بعد برون دینی، به دفاع از حقانیت این مکتب بپردازند. این محتوا هرچند در برابر حجم انبوه دیدگاههای ضداسلامی در اقلیّت است، اما خود نشانگر حقیقتی است که برخی غربیان بدان باور داشته و در نوشتارها و گفتارهای خود بدان اعتراف نمودند.
2 . ظرفیت های فرهنگی جهان اسلام
موثرترین اقداماتی که مسلمانان می توانند در مقابله با جریان اسلام هراسی اجرایی سازند، در بخش فرهنگی بروز می یابد. ظرفیت فرهنگی جهان اسلام در شرایط کنونی جهان به حدی است که اگر انسجام یابد می تواند پاسخگوی دشمنان فرهنگ اسلامی باشد. در این بخش هم اصحاب رسانه نقش دارند، هم هنرمندان در عرصه های مختلف هنری اثرگذار هستند و هم نویسندگان و شاعران و ادیبان جهان اسلام می توانند ایفای نقش کنند. ظرفیت بی نظیر فضای مجازی نیز، جامع تمام عرصه های فوق بوده و می تواند هر محصول فاخر فرهنگی که در جهان اسلام و یا توسط مسلمانان تولید شده را در سراسر دهکده جهانی منعکس سازد.برای مثال مسلمانانی که در کشورهای غربی زندگی می کنند و به زبان های غربیان مانند انگلیسی، فرانسوی و آلمانی مسلط هستند، می توانند با تولید محتوای ادبی مانند شعر در ترویج ارزش های اسلامی و ترفیع شخصیت های اسلامی، ایفای نقش نمایند. همین رویکرد را مسلمانان کشورهای اسلامی با توجه به نیاز معرفتی و فرهنگی مردمان سایر کشورها می توانند به انجام رسانند. در مجموع بایستی رویکرد درون تمدنی مسلمانان در برنامه های فرهنگی به رویکرد برون تمدنی تبدیل شده و تولیدات و آثار خود را بیش از پیش، بین المللی سازد.
همه ما شاهد بودیم که فیلم ارزشمند «محمد رسول الله» که در ایران اسلامی تولید گردید، تا چه در جهان اسلام و حتی سایر کشورها بازخورد مثبت داشته و توانست از پنجره هنر، بخشی از حیات نورانی رسول خدا را به تصویر بکشد. این همان چیزی است که نیاز مبرم جهان بشریت در امروز دنیا است که البته بایستی مبتنی بر مستندات دقیق تاریخی و علمی باشد که در بخش اول بیان گردید.
3 . ظرفیت های اقتصادی جهان اسلام
جمعیتی در حدود یک میلیارد و نیم مسلمان در کشورهای اسلامی و غیر اسلامی، ظرفیت عظیم اقتصادی برای جهان اسلام فراهم می آورد. این ظرفیت در بخش خوراک و پوشاک، کالاهای بهداشتی، صنعتی و غیره قابل مشاهده است. مسلمانان با تعیین سبک مصرف خود می توانند عامل تعیین کننده در مقابل جریان اسلام هراسی باشند.در شرایطی که زورگویان و مستکبران عالم با ابزار تحریم اقتصادی، تلاش می کنند مقاصد ضد اسلامی و ضد انسانی خود را محقق سازند، چرا مسلمانان نتوانند در نظام مصرف خود، همان اهرم فشار را تا حدی که می توانند در مقابل دشمن به کارگیرند. امروزه مشاهده می شود که برخی از مسلمانان کشورهای اسلامی دست به تحریم کالاهای فرانسوی می زنند تا با اهرم فشار اقتصادی، هجمه به مقدسات اسلامی را پاسخ گویند. دشمنان اسلام باید احساس کنند که اگر در مقابل دین مسلمانان بایستند، مسلمانان در مقابل تمام دنیای آنان می ایستند و بدین گونه، دنیا پرستان را وادار به کرنش در برابر عظمت اسلام و مسلمانان سازند. از دیگر سو، همان کشورهای مستکبر، بخش زیادی از نیازهای مصرفی خود را (خصوصاً در بخش مواد اولیه) از کشورهای اسلامی تأمین می کنند و این مسئله می تواند خود یک اهرم فشار علیه مستکبران اسلام ستیز باشد.
طبیعتا این موضوع نباید در سطح نمادین باقی بماند. قطعاً این رویکرد نیازمند همراهی، هماهنگی و حتی فداکاری همه کشورهای اسلامی است تا دشمنان اسلام، در توهین به مقدسات اسلامی برای منافع خود احساس خطر نمایند و باور نمایند که چنین رفتاری، مخاطرات اقتصادی به همراه خواهد داشت.
دیگر الزام این مسئله که رسانه ها می توانند در آن موثر باشند، آگاهی بخشی است.
4 . ظرفیت های سیاسی جهان اسلام
حکومت در تمام کشورهای اسلامی ظرفیت های متعددی در نوع تعامل با سایر کشورها دارد. تبادلات اقتصادی، صنعتی و حتی فرهنگی، همگی مدیریت و راهبری حکومت ها صورت می پذیرد. هرچند حرکت های مردمی نقش مثبت خود را در عرصه جهانی بروز می دهند؛ اما اگر حکومتی در بخش علمی، فرهنگی و اقتصادی، نقش مثبت خود را بروز ندهد، هیچ کدام از بخش های پیشین به نحو جامع و کامل، مثمر ثمر نخواهند بود.امروزه در روابط دیپلماتیک میان کشورها، «اعتراض» به عملکرد کشور دیگر، به طرق مختلفی انجام می شود. گاهی یک مسئول سیاسی موضع گیری مینماید و رفتاری را محکوم میکند؛ گاهی بیانیه صادر می نماید؛ گاهی سفیر آن کشور را احضار و حتی اخراج می نماید و یا این که سفیر کشور خود را از آن کشور فرا می خواند.
متاسفانه مشاهده می شود که حاکمیت در کشورهای اسلامی منطقه، به طور کلی ضعیف ترین نقش را در برابر اسلام هراسی ایفا می کنند. در حالی که مردمان مسلمان به روش های مختلف مانند راهپیمایی، انزجار خود را از یک رفتار موهن نشان می دهند؛ اما محاظه کاری، منفعت طلبی و وابستگی برخی حکّام کشورهای مسلمان به آنان اجازه ایفای نقش مثبت در این قضیه نداده است؛ بدتر از آن، برخی حاکمان به ظاهر مسلمان با جنایتکارانی که سرزمین فلسطین را اشغال نموده و هزاران مسلمان را شهید نموده اند؛ طرح دوستی و سازش اجرا می کنند.
این چالشی است که مسلمانان از یک سو باید با پر رنگ تر نمودن نقش مردمی خود در ابعاد پیش گفته جبران نمایند و از سوی دیگر بایستی با اعمال فشار به حاکمیت و مطالبه گری از دولت های خود تا حدودی این عرصه را سامان بدهند.
