آیا با عدم تحمل لاکتوز آشنا هستید؟

نشانه های عدم تحمل لاکتوز

نشانه ها و علائم عدم تحمل لاکتوز معمولاً 30 دقیقه تا 2 ساعت پس از خوردن یا آشامیدن غذاهای حاوی لاکتوز شروع می شود.

نشانه ها و علائم معمول عبارتند از:

اسهال

حالت تهوع و گاهی استفراغ

کرامپ (گرفتگی ) های شکمی

نفخ

گاز

علائم معمولاً خفیفند ولی ممکن است گاهی اوقات شدید باشند.

علت عدم تحمل لاکتوز

عدم تحمل لاکتوز معمولاً ناشی از سطوح پایین آنزیم لاکتاز در روده ی کوچک است که می تواند منجر به نشانه ها و علائمی شود.

بطور طبیعی سلول هایی که روده کوچک شما را می پوشانند ، آنزیمی بنام لاکتاز تولید می کنند.

آنزیم لاکتاز به مولکول های لاکتوز موجود در مواد غذایی که خورده اید متصل می شود و آنها را به دو قند ساده – گلوکز و گالاکتوز- می شکند که می توانند بداخل جریان خونتان جذب شوند.

بدون آنزیم لاکتاز کافی، اغلب لاکتوز غذایتان بدون هیچ گونه تغییری وارد روده بزرگ می شود و در آنجا باکتری های طبیعی روده بر روی آن واکنش انجام می دهند. این مساله باعث بروز علائم عدم تحمل لاکتوز – گاز ، نفخ و اسهال – می شود.

3 نوع عدم تحمل لاکتوز وجود دارد

عدم تحمل لاکتوز اولیه

بدن شما بطور طبیعی در زمان تولد و طی اوایل کودکی در زمانیکه شیر منبع اولیه تغذیه است ، میزان زیادی لاکتاز تولید می کند.

معمولاً متنوع تر شدن رژیم غذایی و وابستگی کمتر به شیر ، تولید لاکتاز را کاهش می دهد. این کاهش تدریجی می تواند منجر به علائم عدم تحمل لاکتوز شود.

عدم تحمل لاکتوز ثانویه

این شکل از عدم تحمل لاکتوز زمانی رخ می دهد که روده کوچک شما پس از بیماری ، جراحی یا جراحت در روده کوچک، تولید لاکتاز را کاهش می دهد.

این مساله می تواند در اثر بیماری های روده ای ، مثل بیماری سلیاک ، گاستروانتریت و بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون رخ دهد.

درمان اختلال زمینه ای با گذشت زمان می تواند سطوح لاکتاز را مجدداً به حالت اولیه برگرداند و علائم و نشانه ها را بهبود بخشد.

عدم تحمل لاکتوز مادرزادی

ممکن است نوزادان در اثر فقدان کامل فعالیت لاکتاز ، با عدم تحمل لاکتوز متولد شوند ولی این مساله نادر است.

این اختلال طبق الگوی توارث موسوم به اتوزومال مغلوب ، از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود. این بدین معنی است که هر دوی مادر و پدر باید فرم معیوب ژن را انتقال دهند تا کودک به این اختلال دچار شود.

شیرخوارانی که عدم تحمل لاکتوز مادرزادی دارند، نسبت به لاکتوز موجود در شیر مادرانشان عدم تحمل دارند و از زمان تولد دچار اسهال می شوند.

این نوزادان به فرمولا های فاقد لاکتوز نیاز دارند. شیرخواران نارس هم ممکن است دچار عدم تحمل لاکتوز شوند که علت آن سطوح ناکافی لاکتاز است.

در نوزادانی که سالم هستند ، این مساله منجر به سوء تغذیه نمی شود.

عوامل خطر

عواملی که می تواند شما یا فرزندتان را بیشتر مستعد عدم تحمل لاکتوز نماید عبارتند از:

• افزایش سن

عدم تحمل لاکتوز با افزایش سن رایجتر است – در حالیکه در نوزادان و کودکان کم سن ، کمتر اتفاق می افتد.

• نژاد

عدم تحمل لاکتوز در سیاهپوستان، آسیایی ها، اسپانیایی تبارها و امریکایی- هندی ها شایعتر است.

• تولد نارس

نوزادانی که بطور نارس متولد می شوند ممکن است دچار کاهش سطوح لاکتاز باشند که علت آن افزایش این آنزیم در اواخر سه ماهه سوم در جنین است.

• بیماری هایی که روده کوچک را درگیر می کنند

مشکلات روده کوچک که می تواند سبب عدم تحمل لاکتوز شود عبارتند از رشد بی رویه ی باکتری ها ، بیماری سلیاک و بیماری کرون.

• درمان های خاص سرطان

اگر بدلیل سرطان در شکمتان رادیوتراپی دریافت می کنید یا بدلیل شیمی درمانی ، دچار مشکلات روده ای هستید ، خطر بروز عدم تحمل لاکتوز در شما افزایش می یابد. 1

آیا آزمایشی برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز وجود دارد؟

با اینکه راه‌های خوبی برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز وجود دارد، اما بیشتر کسانی که فکر می‌کنند این مشکل را دارند، هرگز برای تشخیص آن آزمایشی نداده‌اند. تقریبا ۲۰٪ افراد به اشتباه گمان می‌کنند مشکل عدم تحمل لاکتوز دارند. این باور غلط دلایل مختلفی دارد.

افرادی که مشکل گوارشی تشخیص‌ داده‌ نشده دارند، به‌ دنبال دلیلی برای توضیح وضعیت‌شان می‌گردند.

از آنجایی که عدم تحمل لاکتوز بیماری شایع و شناخته‌شده‌ای است، بسیاری آن را دلیل مشکلات گوارشی‌ شان می‌دانند.

تشخیص عدم تحمل لاکتوز اغلب براساس حدسیات و تصورات خود فرد است و در آن فرد نتوانسته است میان مصرف شیر و بروز علائم ارتباط دقیقی پیدا کند.

همچنین ممکن است فرد با عدم مصرف لبنیات و بر اثر تلقین احساس کند خوب شده است، درحالی‌که این‌گونه نیست و مشکل او همچنان پابرجاست.

آزمایش‌هایی برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز وجود دارند. با انجام این آزمایش‌ ها می‌توان از عدم تحمل لاکتوز اطمینان حاصل کرد و در صورت ابتلا به آن، مصرف لاکتوز را کاهش داد یا متوقف کرد.

درصورتی‌که فرد مشکل عدم تحمل لاکتوز نداشته باشد، می‌توان این بیماری را از دایره‌ی موارد مشکوک خارج و سایر بیماری‌ها یا مشکلات گوارشی را که مسئول بروز این علائم هستند، شناسایی کرد.

برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز باید به چه پزشک یا متخصصی مراجعه کرد؟

متخصصین داخلی، متخصصین اطفال و پزشکان خانواده قادر به تشخیص و درمان عدم تحمل لاکتوز هستند.

با این‌ حال اگر روش‌های درمان آنان بهبودی در وضعیت‌تان ایجاد نکرد، بهتر است به متخصص گوارش مراجعه کنید.

این متخصصین قادرند تا علل و علائم سایر مشکلات گوارشی را نیز تشخیص بدهند.

عوارض بلندمدت عدم تحمل لاکتوز چیست؟

پیامد بلندمدت عدم تحمل لاکتوز کمبود کلسیم و پوکی استخوان است. کمبود ویتامین D و بیماری‌های استخوان نیز می‌توانند در بلندمدت با شیوع کمتری بروز کنند.

هردوی این مشکلات به‌آسانی و با مصرف مکمل‌های کلسیم و ویتامین D قابل پیشگیری‌ اند. اما مشکل بزرگ این است که بسیاری از مبتلایان به عدم تحمل لاکتوز که آگاهانه یا ناخودآگاه از خوردن شیر اجتناب می‌ کنند، نمی‌دانند که به مکمل‌ها نیاز دارند. 2

درمان عدم تحمل لاکتوز

تغییرات رژیم غذایی

بدیهی ترین روش برای درمان عدم تحمل لاکتوز کاهش مصرف لاکتوز در رژیم غذایی است. خوشبختانه، بیشتر افرادی که تحمل لاکتوز ندارند، می توانند مقادیر کم یا حتی متوسط لاکتوز را مصرف کنند. برای بهبود علائم، کافی است محصولات حاوی شیر مصرف نشوند.

بنابراین، ممکن است لازم باشد فقط شیر، ماست، پنیر و بستنی را از رژیم غذایی حذف کنید. اگرچه ماست حاوی مقادیر زیادی لاکتوز است، اما اغلب افراد می توانند آن را تحمل می شود. جایگزین های مانند شیر سویا و برنج برای شیر نیز وجود دارد.

اما شیر حاوی اسیدوفیلوس فایده ای ندارد زیرا حاوی لاکتوز است و باکتری های اسیدوفیلوس لاکتوز را تقسیم نمی کنند.

از خرید هر کالای حاوی شیر باید پرهیز کنید. از بین بردن غذاهای آماده حاوی شیر و سس بسیار مهم است.

آنزیم لاکتاز

قرص های لاکتاز برای تهیه غذاهای حاوی شیر در دسترس هستند.

سازگاری

برخی افراد دریافتند که با افزایش تدریجی مقدار شیر یا محصولات حاوی شیر در رژیم های غذایی قادر به تحمل لاکتوز بدون ایجاد علائم هستند.

مکمل های کلسیم و ویتامین D

شیر و فراورده های حاوی شیر بهترین منابع کلسیم رژیم غذایی هستند، بنابراین جای تعجب نیست که کمبود کلسیم در افراد عدم تحمل لاکتوز شایع است.

کمبود کلسیم باعث افزایش خطر و شدت پوکی استخوان و شکستگی های استخوانی ناشی از آن می شود. بنابراین مهم است که عدم تحمل لاکتوز رژیم های غذایی خود را با کلسیم تکمیل کنند. کمبود ویتامین D باعث بیماری استخوان ها و شکستگی ها نیز می شود.

شیر غنی شده با ویتامین Dو مکمل ویتامین D برای جلوگیری از کمبود ویتامین D در این افراد می تواند از کمبود ویتامین جلوگیری کنند. 3

پی نوشت:
1.www.mihanpezeshk.com
2.www.chetor.com
3.www.pezeshket.com