مثلث نوردهی در عكاسي
برایان پیترسون ( Bryan Peterson ) در کتاب " آشنایی با نوردهی "، اصول اولیه نوردهی را به یک مثلث تشبیه میکند که سه عنصر حساسیت ایزو ( ISO )، دهانه دیافراگم ( Aperture ) و سرعت شاتر ( Shutter speed ) از عناصر اصلی و راسهای این مثلث نوردهی به شمار میروند.
با یک تشبیه، رابطه این سه عنصر در دوربین بهتر مشخص خواهد شد. تصور کنید دوربین شما مانند پنجرهای باشد که از دو در جداگانه تشکیل شده است و میتوان آن را باز و بسته کرد.
دهانه دیافراگم، در واقع اندازه پنجره است. هرچه اندازه آن بزرگتر باشد در نتیجه نور بیشتری وارد و اتاق روشنتر ميشود.
سرعت شاتر، مدت زمانی است که درهای پنجره باز مانده باشند. هرچه این درها مدت بیشتری باز بمانند در نتیجه نور بیشتری وارد اتاق میشود.
اكنون تصور کنید که شما داخل اتاق نشستهاید و عینک آفتابی به چشم زدهاید. با زدن عینک، چشمهایتان دیگر به مقدار نوری که وارد اتاق میشود حساسیتی نشان نخواهد داد. در این شرایط چشمان شما مانند ایزو پایین عمل میکند.
روشهای زیادی برای افزایش ورود میزان نور به داخل اتاق وجود دارند. براي مثال، میتوان درهای پنجره را به مدت زیادتری باز نگه داشت که این عمل در دوربین با بالا بردن سرعت شاتر اتفاق میافتد، یا اینکه ميتوان اندازه پنجره را بزرگتر کرد که این اقدام مانند افزایش دهانه دیافراگم است. آخر اینکه ميتوان عینک آفتابی را به طور کامل از روی چشم برداشت، به اين معني كه میزان حساسیت ایزو را بالا برد.
با تغییر هر یک از عناصر گفته شده نه تنها میزان نوردهی تغییر پیدا میکند بلکه هر یک از عناصر بر دیگری نیز تاثیر ميگذارد و موجب تغییرات آن نیز خواهد شد. یکی از خصوصیات خوب دوربینهای دیجیتالی این است که بدون پرداخت هزینه فیلم و چاپ عکسها میتوان از آنها برای یادگیری میزان نوردهی استفاده کرد. در حال حاضر در دوربینهای دیجيتالی مودهای نیمه اتوماتیکی مانند اولویت شاتر یا اولویت دیافراگم وجود دارند که میتوان دوربین را روی یکی از آنها تنظیم کرد. در این شماره و شماره آینده مختصری در خصوص سه عنصر ایزو، سرعت شاتر و دیافراگم و نقش آنها در مثلث نوردهی توضیحاتی ارايه خواهد شد.
در دوربینهای عکاسی دیجیتال، به میزان حساسیت سنسور یا حسگر تصویر، ایزو گفته میشود. همانطور که در خصوص فیلم عکاسی گفته شد هرچه میزان شمارهها پایینتر باشد حساسیت سنسور نیز کاهش پیدا ميكند و نویز عکسها نیز کمتر خواهد شد. به طور معمول در شرایط تاریک از ایزوهای بالاتر برای داشتن سرعت شاتر بالاتر استفاده میشود. به عنوان مثال، برای یک مسابقه ورزشی داخل سالن از ایزو بالا استفاده میشود. هرچند با بالابردن سرعت شاتر احتمال وجود نویز در عکسها نیز بیشتر خواهد شد. عدد 100، ایزو نرمال به شمار میرود که این مقدار باعث میشود عکسها فاقد نویز یا دانههای برفک مانند باشند. بسیاری از افراد تمایل دارند دوربین خود را روی" مود اتو(Auto)" قرار دهند تا این سه عنصر به طور اتوماتیک با یکدیگر هماهنگ شوند و کیفیت عکسها پایین نیاید. در این حالت دوربین معمولا کمترین میزان ایزو را انتخاب خواهد کرد. با افزایش ایزو از 100 به 400 سرعت شاتر بالاتر ميرود و اندازه دیافراگم کوچکتر خواهد شد. زمانی که قرار است میزان ایزو تغییر كند، بايد به 4 ویژگی سوژه و شرایط عکاسی دقت شود. 1) نور: آیا نور محیط به اندازه کافی سوژه را روشن کرده است؟ 2) نویز: آیا وجود نویز در عکس نهایی اشکالی ایجاد نمیکند؟ 3) سه پایه: آیا از سه پایه استفاده میشود؟ 4) متحرک بودن سوژه: وضعیت تحرک سوژه به چه صورت است، ساکن یا متحرک؟ در شرایطی که نور محیط مناسب باشد و وجود کمی نویز در عکس اهمیت چندانی نداشته باشد یا اینکه قرار باشد از سهپایه استفاده شود، بهتر است ایزو پایین دوربین را به كار برد. نبود نور کافی در محیط، عدم استفاده از سه پایه و متحرک بودن سوژه همگی از شرایطی هستند که ایجاب میکنند از ایزو بالاتر استفاده شود، هرچند بالا بردن ایزو مساوی داشتن نویزهای بیشتر در تصاویر خواهد بود. در موقعیتهایی مانند: مسابقات ورزشی داخل سالن (در مکانهایی که سوژه در حال حرکت سریع است و محیط نيز نور کمي دارد)، کنسرت، گالری، کلیسا و مکانهایی از این دست (مکانهایی که از نور کمی برخوردارند یا اینکه اجازه استفاده از فلش داده نمیشود) و تولدها (فوت کردن شمعها در یک اتاق تاریک صحنه زیبا و رمانتیکی خواهد بود که ممکن است با فلش دوربین این صحنه به هم بخورد) توصیه میشود که از ایزو بالاتر استفاده شود.
- سرعت شاتر در ثانیه یا کمتر از یک ثانیه محاسبه میشود. هر چه مخرج کسر بزرگتر باشد سرعت بالاتر خواهد بود. براي مثال، 1000/ 1 ثانیه سریعتر از 30/1 ثانیه است.
- در بیشتر مواقع معمولا از سرعت شاتر 60/1 ثانیه یا سریعتر از آن استفاده میشود. به اين دليل كه از سوژههایی با کمتر از این سرعت به سختی میتوان عکس گرفت و به دلیل لرزشهای ایجاد شده در دوربین عکس تار خواهد شد.
- در صورتی که سرعت سوژه کمتر از60/1 ثانیه باشد، بهتر است از سه پایه یا از ویژگی لرزشگیر دوربین استفاده شود.
- سرعتهای شاتر موجود در دوربین به طور معمول عبارتند از: 500/1، 250/1، 125/1، 60/1، 30/1، 15/1، 8/1 ثانیه. هریک از این اعداد نسبت به عدد قبلی دو برابر اختلاف دارند به اين معني كه با یک تغییر کوچک سرعت شاتر دو برابر کمتر یا بیشتر خواهد شد.
- در بعضی از دوربینها سرعتهای شاتر خیلی پایین، مانند 1، 10، 30 ثانیه وغیره نیز وجود دارند. از این نوع سرعت شاتر برای مواقعی که نور محیط کم یا سوژه مدام در حال حرکت کردن باشد استفاده میشود. در بعضی از دوربینها مود مخصوصی به نام مود B (Bulb) وجود دارد که با تنظیم دوربین روی این مود، تا زمانی که عکاس دکمه شاتر را فشار ندهد شاتر همچنان باز خواهد ماند.
- در زمان تنظیم سرعت شاتر به متحرک یا ساکن جلوه دادن سوژه نیز باید دقت شود. اگر قرار است حرکت فریز شود و ساکن به نظر برسد باید سرعت شاتر پایینتری به كار برد در غیر این صورت برای متحرک جلوه دادن آن باید از شاتر با سرعت بالاتری استفاده شود. میزان سرعت شاتر در هر دو مورد به مقدار سرعت سوژه نیز بستگی دارد.
- یکی دیگر از مواردی که در هنگام تنظیم سرعت شاتر باید در نظر گرفت اندازه فاصله کانونی لنز است. هرچه فاصله کانونی بیشتر باشد احتمال وجود لرزش در دوربین بالاتر ميرود در نتیجه از سرعت شاتر سریعتری باید استفاده کرد، مگر اینکه دوربین یا لنز مورد استفاده، مجهز به لرزشگیر تصویر باشد. در دوربینهایی که فاقد لرزشگیر هستند از "حساب تخمینی" میتوان استفاده کرد. براي مثال، اگر فاصله کانونی لنز مورد استفاده 50 میلیمتر است از سرعت شاتر 60/1 ثانیه یا اگر 200 میلیمتر است از سرعت شاتر 250/1 ثانیه میتوان استفاده کرد.
منبع: http://itnewsway.ir
/خ
با یک تشبیه، رابطه این سه عنصر در دوربین بهتر مشخص خواهد شد. تصور کنید دوربین شما مانند پنجرهای باشد که از دو در جداگانه تشکیل شده است و میتوان آن را باز و بسته کرد.
دهانه دیافراگم، در واقع اندازه پنجره است. هرچه اندازه آن بزرگتر باشد در نتیجه نور بیشتری وارد و اتاق روشنتر ميشود.
سرعت شاتر، مدت زمانی است که درهای پنجره باز مانده باشند. هرچه این درها مدت بیشتری باز بمانند در نتیجه نور بیشتری وارد اتاق میشود.
اكنون تصور کنید که شما داخل اتاق نشستهاید و عینک آفتابی به چشم زدهاید. با زدن عینک، چشمهایتان دیگر به مقدار نوری که وارد اتاق میشود حساسیتی نشان نخواهد داد. در این شرایط چشمان شما مانند ایزو پایین عمل میکند.
روشهای زیادی برای افزایش ورود میزان نور به داخل اتاق وجود دارند. براي مثال، میتوان درهای پنجره را به مدت زیادتری باز نگه داشت که این عمل در دوربین با بالا بردن سرعت شاتر اتفاق میافتد، یا اینکه ميتوان اندازه پنجره را بزرگتر کرد که این اقدام مانند افزایش دهانه دیافراگم است. آخر اینکه ميتوان عینک آفتابی را به طور کامل از روی چشم برداشت، به اين معني كه میزان حساسیت ایزو را بالا برد.
با تغییر هر یک از عناصر گفته شده نه تنها میزان نوردهی تغییر پیدا میکند بلکه هر یک از عناصر بر دیگری نیز تاثیر ميگذارد و موجب تغییرات آن نیز خواهد شد. یکی از خصوصیات خوب دوربینهای دیجیتالی این است که بدون پرداخت هزینه فیلم و چاپ عکسها میتوان از آنها برای یادگیری میزان نوردهی استفاده کرد. در حال حاضر در دوربینهای دیجيتالی مودهای نیمه اتوماتیکی مانند اولویت شاتر یا اولویت دیافراگم وجود دارند که میتوان دوربین را روی یکی از آنها تنظیم کرد. در این شماره و شماره آینده مختصری در خصوص سه عنصر ایزو، سرعت شاتر و دیافراگم و نقش آنها در مثلث نوردهی توضیحاتی ارايه خواهد شد.
ایزو
در دوربینهای عکاسی دیجیتال، به میزان حساسیت سنسور یا حسگر تصویر، ایزو گفته میشود. همانطور که در خصوص فیلم عکاسی گفته شد هرچه میزان شمارهها پایینتر باشد حساسیت سنسور نیز کاهش پیدا ميكند و نویز عکسها نیز کمتر خواهد شد. به طور معمول در شرایط تاریک از ایزوهای بالاتر برای داشتن سرعت شاتر بالاتر استفاده میشود. به عنوان مثال، برای یک مسابقه ورزشی داخل سالن از ایزو بالا استفاده میشود. هرچند با بالابردن سرعت شاتر احتمال وجود نویز در عکسها نیز بیشتر خواهد شد. عدد 100، ایزو نرمال به شمار میرود که این مقدار باعث میشود عکسها فاقد نویز یا دانههای برفک مانند باشند. بسیاری از افراد تمایل دارند دوربین خود را روی" مود اتو(Auto)" قرار دهند تا این سه عنصر به طور اتوماتیک با یکدیگر هماهنگ شوند و کیفیت عکسها پایین نیاید. در این حالت دوربین معمولا کمترین میزان ایزو را انتخاب خواهد کرد. با افزایش ایزو از 100 به 400 سرعت شاتر بالاتر ميرود و اندازه دیافراگم کوچکتر خواهد شد. زمانی که قرار است میزان ایزو تغییر كند، بايد به 4 ویژگی سوژه و شرایط عکاسی دقت شود. 1) نور: آیا نور محیط به اندازه کافی سوژه را روشن کرده است؟ 2) نویز: آیا وجود نویز در عکس نهایی اشکالی ایجاد نمیکند؟ 3) سه پایه: آیا از سه پایه استفاده میشود؟ 4) متحرک بودن سوژه: وضعیت تحرک سوژه به چه صورت است، ساکن یا متحرک؟ در شرایطی که نور محیط مناسب باشد و وجود کمی نویز در عکس اهمیت چندانی نداشته باشد یا اینکه قرار باشد از سهپایه استفاده شود، بهتر است ایزو پایین دوربین را به كار برد. نبود نور کافی در محیط، عدم استفاده از سه پایه و متحرک بودن سوژه همگی از شرایطی هستند که ایجاب میکنند از ایزو بالاتر استفاده شود، هرچند بالا بردن ایزو مساوی داشتن نویزهای بیشتر در تصاویر خواهد بود. در موقعیتهایی مانند: مسابقات ورزشی داخل سالن (در مکانهایی که سوژه در حال حرکت سریع است و محیط نيز نور کمي دارد)، کنسرت، گالری، کلیسا و مکانهایی از این دست (مکانهایی که از نور کمی برخوردارند یا اینکه اجازه استفاده از فلش داده نمیشود) و تولدها (فوت کردن شمعها در یک اتاق تاریک صحنه زیبا و رمانتیکی خواهد بود که ممکن است با فلش دوربین این صحنه به هم بخورد) توصیه میشود که از ایزو بالاتر استفاده شود.
سرعت شاتر
- سرعت شاتر در ثانیه یا کمتر از یک ثانیه محاسبه میشود. هر چه مخرج کسر بزرگتر باشد سرعت بالاتر خواهد بود. براي مثال، 1000/ 1 ثانیه سریعتر از 30/1 ثانیه است.
- در بیشتر مواقع معمولا از سرعت شاتر 60/1 ثانیه یا سریعتر از آن استفاده میشود. به اين دليل كه از سوژههایی با کمتر از این سرعت به سختی میتوان عکس گرفت و به دلیل لرزشهای ایجاد شده در دوربین عکس تار خواهد شد.
- در صورتی که سرعت سوژه کمتر از60/1 ثانیه باشد، بهتر است از سه پایه یا از ویژگی لرزشگیر دوربین استفاده شود.
- سرعتهای شاتر موجود در دوربین به طور معمول عبارتند از: 500/1، 250/1، 125/1، 60/1، 30/1، 15/1، 8/1 ثانیه. هریک از این اعداد نسبت به عدد قبلی دو برابر اختلاف دارند به اين معني كه با یک تغییر کوچک سرعت شاتر دو برابر کمتر یا بیشتر خواهد شد.
- در بعضی از دوربینها سرعتهای شاتر خیلی پایین، مانند 1، 10، 30 ثانیه وغیره نیز وجود دارند. از این نوع سرعت شاتر برای مواقعی که نور محیط کم یا سوژه مدام در حال حرکت کردن باشد استفاده میشود. در بعضی از دوربینها مود مخصوصی به نام مود B (Bulb) وجود دارد که با تنظیم دوربین روی این مود، تا زمانی که عکاس دکمه شاتر را فشار ندهد شاتر همچنان باز خواهد ماند.
- در زمان تنظیم سرعت شاتر به متحرک یا ساکن جلوه دادن سوژه نیز باید دقت شود. اگر قرار است حرکت فریز شود و ساکن به نظر برسد باید سرعت شاتر پایینتری به كار برد در غیر این صورت برای متحرک جلوه دادن آن باید از شاتر با سرعت بالاتری استفاده شود. میزان سرعت شاتر در هر دو مورد به مقدار سرعت سوژه نیز بستگی دارد.
- یکی دیگر از مواردی که در هنگام تنظیم سرعت شاتر باید در نظر گرفت اندازه فاصله کانونی لنز است. هرچه فاصله کانونی بیشتر باشد احتمال وجود لرزش در دوربین بالاتر ميرود در نتیجه از سرعت شاتر سریعتری باید استفاده کرد، مگر اینکه دوربین یا لنز مورد استفاده، مجهز به لرزشگیر تصویر باشد. در دوربینهایی که فاقد لرزشگیر هستند از "حساب تخمینی" میتوان استفاده کرد. براي مثال، اگر فاصله کانونی لنز مورد استفاده 50 میلیمتر است از سرعت شاتر 60/1 ثانیه یا اگر 200 میلیمتر است از سرعت شاتر 250/1 ثانیه میتوان استفاده کرد.
منبع: http://itnewsway.ir
/خ