اختلالات غدد درون ریز چیست؟

اختلالات غدد درون ریز ، زمینه ساز بیماری های مرتبط با هورمون است. یک متخصص غدد می تواند مشکلات هورمونی و عوارض ناشی از آنها را تشخیص داده و درمان کند.

هورمون ها متابولیسم، تنفس، رشد، تولید مثل، درک حسی و حرکت را تنظیم می کنند. عدم تعادل هورمون علت اصلی طیف وسیعی از بیماری ها است.

انسان بیش از 50 هورمون مختلف دارد. آنها می توانند در مقادیر بسیار کمی وجود داشته باشند. اما با مقادیر کم هم تأثیر قابل توجهی در عملکرد و رشد بدن دارند.

حقایق سریع در مورد اختلالات غدد درون ریز

سه گروه گسترده از اختلالات غدد درون ریز وجود دارد.

اختلالات غدد درون ریز شامل طیف وسیعی از سیستم ها در بدن انسان است.

سندرم تخمدان پلی کیستیک شایع ترین اختلال غدد درون ریز در زنان است.

بافت های اختلالات غدد درون ریز شامل غده فوق کلیه، هیپوتالاموس، تخمدان ها و بیضه ها هستند.1

اختلالات غدد درون ریز

- دیابت

اشکال متفاوت زیادی از اختلالات غدد درون ریز وجود دارد. یکی از شایع ترین اختلالات غدد درون ریز ، دیابت می باشد.

- نارسایی غده فوق کلیه

غده ی آردنال در این حالت مقدار خیلی کمی هورمون کورتیزول و گاهی آلدوسترون می سازد. علائم آن شامل خستگی، ناراحتی معده، کم آبی، و تغییرات پوستی می باشد. بیماری آدیسون نوعی عدم کفایت آدرنال است.

- بیماری کوشینگ

تولید بیش از حد هورمون غده ی هیپوفیز باعث بیش فعالیت غده ی آدرنال می شود. وضعیت مشابه آن به نام سندرم کوشینگ نامیده می شود که ممکن است بویژه در کودکان و افرادی که داروهای کورتیکواستروئیدی با دوز بالا دریافت می کنند، رخ دهد.

- ژیگانتیسم ، آکرومگالی و سایر مشکلات هورمون رشد

اگر غده ی هیپوفیز مقدار بسیار زیادی هورمون رشد بسازد، استخوان های کودک و بخش های بدن وی ممکن است به طور غیر طبیعی فورا رشد کنند و اگر سطح هورمون رشد بسیار کم باشد، ممکن است رشد قدی کودک متوقف شود.

- پرکاری تیروئید

غده ی تیروئید مقدار بسیار زیادی هورمون می سازد، و باعث کاهش وزن، افزایش ضربان قلب، عرق کردن و عصبی شدن فرد می شود. شایع ترین علت برای بیش فعالیت تیروئید، اختلال خود ایمنی است که بیماری گریوز نامیده می شود.

- کم کاری تیروئید

غده ی تیروئید نمی تواند به حد کافی هورمون تیروئیدی بسازد، و باعث ایجاد خستگی، یبوست، خشکی پوست، و افسردگی می شود. غده ی تیروئیدی که فعالیت کمی داشته باشد، می تواند باعث کند شدن رشد در کودکان شود. برخی انواع کم کاری تیروئید در زمان تولد ایجاد می شوند.

- کم کاری غده ی هیپوفیز

غده ی هیپوفیز مقدار کمی هورمون می سازد و یا اصلا هورمونی نمی سازد. ممکن است بیماری های متفاوتی ایجاد کند. زنان دچار این اختلال ممکن است دچار توقف در عادت ماهیانه شوند.

- سندرم تخمدان پلی کیستیک ( کیست تخمدان یا تنبلی تخمدان)

تولید بیش از حد آندروژن با نمو تخمدان ها و هورمون های ترشح شده از تخمدان ها تداخل دارد. این اختلال باعث ایجاد ناباروری می شود.

- بلوغ زودرس

بلوغ زودرس زمانی رخ می دهد که غدد به بدن پیغام دهند تا هورمون های جنسی را زودتر از زمان مقرر ترشح کنند.2

علائم عمومی غدد درون ریز

هنگامی که اختلال عملکرد غدد درون ریز یا اختلال در سطح هورمون ایجاد شود ممکن است علائم یا نشانه های مختلفی بروز کند. برخی از این علائم و نشانه ها مختص غده و هورمونی است که به آن مبتلا می شوند. به عنوان مثال، رشد ضخیم موهای صورت در زنان ممکن است نشانه بالا بودن تستوسترون باشد.

علائم و نشانه های دیگر ممکن است به اندازه خاص نباشد. این علائم عمومی شده و ممکن است در بسیاری از بیماریهای مختلف غدد درون ریز بروز کند.

بنابراین جداسازی آن به غده خاص و تشخیص نوع بیماری غدد درون ریز تنها با علائم دشوار است. به عنوان مثال، افزایش وزن ممکن است در کم کاری تیروئید (تیروئید تحت فعال) در سندرم کوشینگ (اختلال عملکرد غده آدرنال) دیده شود.3

چه زمانی به متخصص غدد مراجعه کنیم؟

یک متخصص غدد در تشخیص و درمان انواع شرایط مربوط به عدم تعادل و مشکلات هورمون تخصص دارد. در اولین ویزیت، پزشک سوالاتی از بیمار می پرسد تا به تشخیص کمک کند. این سوالات شامل موارد زیر می باشد:

عادات غذایی

داروهای فعلی

سابقه خانوادگی مشکلات هورمونی

سایر شرایط پزشکی از جمله آلرژی

متخصص غدد ممکن است درمورد علائمی که به نظر می رسد با هم مرتبط نیستند یا غیرضروری به نظر می رسند، سوالاتی بپرسد.زیرا سطح هورمون ها سیستم های مختلف بدن را تحت تأثیر قرار می دهد به طوری که فقط تغییرات اندک در یک غده می تواند قسمت های بدن را از محل غدد خود تحت تأثیر قرار دهد.

پزشک ضربان قلب و فشار خون و وضعیت پوست، مو، دندان و دهان بیمار را نیز مورد بررسی قرار می دهد. همچنین ممکن است نمونه خون و ادرار گرفته شود. پس از تشخیص، متخصص غدد اختلالات غدد درون ریز یک برنامه درمانی را پیشنهاد می کند. این بستگی به این دارد که کدام بیماری زمینه ای باعث ایجاد علائم شده است.1

تشخیص اختلالات غدد درون ریز

اگر شما مبتلا به اختلالات غدد درون ریز باشید، پزشک شما را به متخصص غدد ارجاع می دهد .

علائم اختلال غدد درون ریز بسیار متنوع است و به نوع غده ی درگیر وابسته می باشد. در حالی که، اکثر افراد مبتلا به بیماری غدد درون ریز از خستگی و ضعف شکایت دارند.

آزمایشات خون و ادرار برای بررسی سطح هورمون ها می تواند به پزشکان در تعیین این که آیا اختلال غدد درون ریز وجود دارد یا که خیر کمک کند. آزمون های تصویر برداری ممکن است برای تعیین محل تومور و یا ندول استفاده شود.2

درمان اختلالات غدد درون ریز

درمان اختلالات غدد درون ریز می تواند دشوار و پیچیده باشد، به طوری که تغییر در سطح یک هورمون می تواند دیگری را کاهش دهد. پزشک و یا متخصص شما ممکن است آزمون معمولی خون را برای بررسی مشکلات و یا برای تعیین داروها و یا تنظیم روند درمانی شما درخواست کند.3

پینوشتها
1.www.pezeshket.com
2.www.tebyan.net
3.www.foodregime.com