سرطان نازوفارنکس چیست؟

فارنکس در حقیقت یک اصطلاح پزشکی است که برای حلق به کار می‌رود. حلق شامل سه بخش مختلف است که نازوفارنکس یکی از این بخش‌ها است. نازوفارنکس شامل قسمتی است که پشت بینی را به پشت دهان متصل می‌کند. نازوفارنکس در قسمت بالای ناحیه نرمی در پشت سقف دهان قرار دارد، که امکان مشاهده مستقیم این ناحیه وجود ندارد.

سرطان نازوفارنکس در حقیقت مربوط به سر و گردن است که بیش‌تر ناحیه گوش، حلق و بینی را درگیر می‌کند.

انواع سرطان نازوفارنکس

سرطان نازوفارنکس بر اساس آن نقاطی از بدن که درگیر این بیماری می‌شود، نام‌های متفاوتی می گیرد. در ادامه انواع مختلفی از این نوع سرطان را برای شما آورده‌ایم:

سرطان حنجره

سرطان دهان

سرطان سینوس

سرطان لوزه

سرطان غدد بزاقی

سرطان گلو.1

نشانه های ابتلا به سرطان نازوفارنکس

ابتلا به این بیماری در افراد می تواند علائم و نشانه های مختلفی داشته باشد. ممکن است بیمار به وجود یک توده در قسمت گردن خود مشکوک شود و یا قدرت شنوایی او ضعیف تر شود که به طور معمول تنها در یک گوش ایجاد می شود.

وزوز گوش نیز یکی دیگر ازعلائم احتمالی ابتلا به سرطان نازوفارنکس می باشد که در آن صدایی شبیه به زنگ تولید می شود و از داخل بدن تولید می شود. همچنین ممکن است این افراد دچار خونریزی بینی شده و یا بینی آن ها مسدود شود.

در صورتی که این علائم را در خود مشاهده کردید و به مدت چند هفته متوالی این نشانه ها را ادامه پیدا کردند، بهتر است به یک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه نمایید.

درست است که ابتلا به این نوع سرطان چندان شایع نیست، اما بهتر است نشانه های خود را برای اطمینان با پزشک خود در میان بگذارید.

بروز درد موضعی در این نوع سرطان شایع نمی باشد، اما وجود سوراخ شیپور استاش در ناحیه نازوفارنکس نقش عمده ای در ظهور علایم سرطان نازوفارنکس در حفره بینی دارد. فشار در نازوفارنکس بر روی سوراخ شیپور استاش اجازه باز شدن آن را نمی دهد، در نتیجه مایع در گوش میانی جمع شده و بیمار دچار التهاب گوش میانی همراه با نشت مایع خواهد شد.

در این شرایط بیمار احساس پری گوش و کاهش خفیف تا متوسط قوه شنوایی خواهد داشت که در این مواقع عمدتا درد وجود ندارد، مگر این که مایع گوش به شکل ثانویه دچار عفونت شود.2

چه عواملی باعث سرطان نازوفارنکس می شوند؟

علت دقیق سرطان نازوفارنکس ناشناخته است ، اما تعدادی از عوامل می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند.

این شامل:

از نژاد جنوب چین یا شمال آفریقا است

داشتن رژیم غذایی بسیار پر از گوشت و ماهی های نمک دار

در معرض ویروس Epstein-Barr (EBV) ، یک ویروس رایج که باعث تب غده می شود

داشتن شغلی که به طور منظم در معرض گرد و غبار چوب سخت باشید

داشتن یک خویشاوند درجه یک ، مانند پدر و مادر ، که این شرایط را داشته است

قرار گرفتن در معرض ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) همچنین ممکن است خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان حلق بینی را افزایش دهد.

حدود ۳ برابر مردان از زنان مبتلا به سرطان حلق حلق می شوند و میانگین سنی در تشخیص حدود ۵۰ سال است.3

چگونه می‌توان سرطان نازوفارنکس را تشخیص داد؟

تشخیص سرطان نازوفارنکس معمولا با انجام معاینات و تست‌های تشخیصی توسط پزشک متخصص امکان‌پذیر است. این معاینات معمولا شامل معاینه از گلو با یک آینه کوچک است. برخی از آزمایش‌های ضروری که برای تشخیص سرطان نازوفارنکس تجویز می‌شود، عبارتند از:

نازاندوسکوپی

در این روش معمولا مشابه روش آندوسکوپی، تلسکوپی از طریق بینی به قسمت انتهایی بینی و گلو وارد بدن می‌شود. در این روش در صورت نیاز بی‌حسی موضعی انجام می‌شود.

پانندوسکوپی

در این روش به معاینه دقیق بینی و گلو پرداخته می‌شود که با دقت وجود توده را بررسی می‌کند. انجام این روش در صورت نیاز با بیهوشی صورت می‌گیرد.

اسکن تصویربرداری

از این روش برای تشخیص تومورها و توده‌های موجود در ناحیه گردن و گلو استفاده می‌شود. سی‌تی‌ اسکن و MRI رایج‌ترین راه‌های تصویربرداری هستند.

بیوپسی یا نمونه برداری

در این روش نیز معمولا حین پانندوسکوپی بافت کوچکی از گلو یا توده موجود در گلو برای انجام آزمایش‌های تکمیلی برداشته می‌شود.

آزمایش خون یا ادرار

این آزمایش برای بررسی ناهنجاری لثه، دهان، بینی، گونه‌ها و … انجام می‌شود.

تست HPV

در این روش برای بررسی عامل HPV که یکی از ریسک‌فاکتورهای وجود سرطان‌ در ناحیه سر و گردن است، استفاده می‌شود.

تست مولکولی تومور

این روش شامل بررسی آزمایشگاهی نمونه توده، با هدف شناسایی ژن‌ها، پروتئین‌ها و سایر عوامل منحصر به فرد توده شناسایی شده است.

اسکن استخوان

این روش برای بررسی گسترش سرطان به استخوان‌ها استفاده می‌شود. زیرا در بسیاری از موارد این سرطان به استخوان ناحیه گلو و گردن گسترش می‌یابد.

سونوگرافی

این روش شامل استفاده از امواج فراصوت برای ایجاد تصویر از اندام‌های داخلی است. به این ترتیب توده‌های پنهان نیز می‌توانند تشخیص داده شوند.

توموگرافی با انتشار پوزیترون

این روش تشخیص معمولا همراه با CT اسکن انجام می‌شود.

رادیوگرافی پانورامیک

این روش تشخیص نوعی از روش تصویربرداری با اشعه ایکس است که در تشخیص سرطان یا ارزیابی دندان‌ها پیش از پرتودرمانی یا شیمی‌ درمانی کاربرد دارد. این روش اغلب به نام پانورکس شناخته می‌شود.1

درمان سرطان نازوفارنکس

درمان های به کار رفته برای این بیماری می تواند بر اساس شدت و وسعت درگیری متفاوت باشد. در صورتی که بیماری منجر به فلج عصب فاسیال یا تهاجم به غدد لنفاوى موضعى شده باشد، درمان باید فشرده و شدید بوده و به‌ صورت برداشتن کامل و موضعى تومور به همراه حاشیه‌ اى از بافت غیر سرطانی براى بیوپسى توصیه می شود.

جراحی

برای انجام جراحى برای درمان‌ بیماری می بایست به گستردگی بیمارى توجه نمود. لازم است‌حین جراحی عصب فاسیال حفظ شود، مگر این که فلج شده باشد یا مستقیما توسط تومورها مورد تهاجم قرار گرفته باشد. معمولاً در صورتی که متاستاز دوردست وجود داشته باشد، جراحى انجام نمى‌ شود مگر در صورت وجود کارسینوم کیستى آدنوئید.

پرتو درمانی

کارسینوم‌ هاى سنگفرشى مخاطى نسبت به اشعه حساس هستند، به ویژه اگر کوچک بوده یا به شکل سطحی تهاجم داشته باشند. در تومورهاى موجود در حفره دهان و ناحیه دهانی حلقی که قطری به اندازه حدود ۴ سانتى‌متر دارند، ممکن است نتیجه درمان جراحى مانند نتایج حاصل از پرتودرمانى مطلوب نباشد.

گاهی اوقات ممکن است پرتودرمانى به‌ همان اندازه ای که جراحى مؤثر است مفید باشد، اما مزیتی که پرتو درمانی دارد این است که عوارض جانبى جراحى مثل تغییر شکل و فرم اولیه صورت فرد را ندارد.

با این وجود التهاب مخاط، خشک شدن دهان و احتمال نکروز استخوان و بروز مشکل در تکلم بعد از پرتو درمانى ممکن است رخ دهد که باید این موارد هم در نظر گرفته شوند. تومورهاىی که اندازه بزرگ تری داشته و در حفره دهان قرار گرفته اند به پرتو درمانى جواب خوبی نمى‌ دهند و به همین دلیل برای از بین بردن این ضایعات در بیش تر مواقع، جراحى و سپس انجام پرتو درمانى موضعى بعد از آن یک روش درمانى ارجح محسوب مى‌ شود.

سلول های سرطانی که به دنبال ابتلا به سرطان نازوفارنکس به وجود می آیند در مقابل تابش پرتو و پرتو درمانی حساس هستند و به همین دلیل هم روش رادیو‌ تراپی یا پرتو درمانی یکی از بهترین روش های درمان این نوع سرطان محسوب می شود.2

پینوشتها
1.www.darmankade.com
2.www.smhcharity.org
3.www.elmobadan.ir