ناو شکن جماران (1)

مراحل ساخت ناوشکن جماران به عنوان نخستین ناو ایرانی، در سال 1376 به دستور فرمانده کل قوا آغاز شد.

به آب انداختن ناوشکن جماران شاید از مهم ترین اتفاقات تاریخ دریانوردی و نظامی ایران باشد.شاید بیراه نباشد که بگوییم بعد از 2500 سال مجددا ایرانیان، خود به طراحی و ساخت کشتیهای جنگی اقدام کرند.اتفاقی که می تواند آینده استراتژیک خلیج همیشه فارس را تغییر دهد.این افتخار بلافاصله از سوی بدخواهان و مغرضانی که بویی از منافع و امنیت ملی نبرده اند و خود را به دست رقبای استراتژیک ایران در منطقه و جهان سپرده اند مورد اهانت و تردید در اصالت قرار گرفت.اما باید دانست که چرا این اتفاق مهم است که نظام سلطه رسانه ای و پیاده نظام وابسته آن خواستار کوچک نشان دادن آن هستند.

در آرزوی ناوگان جنگی ملی:

اگرچه ایرانیان درهنرها،تاکتیکها و ابتکارات در نبردهای زمینی در طول تاریخ شهره بوده اند اما گویا نگاه ایرانیان به دریا متفاوت بوده است.ایرانیان تا قرنها بر خلاف تمدن های فنیقیه،کارتاژ،یونان و رم و بعدها بریتانیا که تمدنهای دریایی و مبتنی بر دریانوردی بودند، تمدن مبتنی بر خشکی بود و با و جود دو دریا در شمال و جنوب به توسعه قدرت و قلمرو دریایی خود اقدام نکردند .البته هخامنشیان تنها سلسله ایرانی بودند که به تولید کشتی جنگی و ایجاد نیروی دریایی اقدام نمودند.
هخامنشیان تنها سلسله ایرانی بودند که به تولید کشتی جنگی و ایجاد نیروی دریایی اقدام نمودند
ایرانیان در ابتدای تاریخ تمدنی خود در دوران هخامنشیان نیروی دریایی منسجمی داشتند وبه علت گسترش امپراتوری پارس و جنگ با دشمنان دیرین یعنی یونانیان که در آن سوی دریای سیاه سکونت داشتند، نیروی دریایی منظمی ایجاد کردند. اولین زورآزمایی واقعی نیروی دریایی ایران به زمان خشایار شاه فرزند داریوش باز می گردد. ایران به علت حمله یونان به لیدی که ایران تمامیت ارضی این کشور را محترم می شمرد به یونان لشکر کشید . نفرات لشگر ایران به گفته هرودوت یونانی در حدود 800 هزار نفر بوده است و کشتی های ایرانی که از راه دریا وارد جنگ شده بودند در حدود 1200 کشتی بوده اند.در این لشکرکشی ایرانیان در ابتدا آتن را تصرف کردنداما سرانجام در نبرد سالامیس شکست خورده و ناوگان ایران صدمات جدی متحمل شد.
در دوره ساسانیان نیز نشانه هایی از کشتی جنگی در خلیج فارس وجود دارد اما نه به عظمت دوره هخامنشی. شاید بتوان پس از هزار سال نیازایرانیان را به نیروی دریایی را در دوره صفویه ملاحظه کرد.ایران که فاقد نیروی دریایی بود برای پایان سلطه پرتغالیها به خلیج فارس از کشتیهای انگلیسی کمک گرفتند. ایرانیان با کمک انگلیسیها گمبرون را از لوث پرتغالیها پاک کردند و به یاد شاه عباس صفوی آنرا بندر عباس خواندند اما امتیازات مهمی هم به متحد انگلیسی خود دادند.این تجربه اما شاهان صفوی را به تجهیز نیروی دریایی وادار نکرد.در دوره انحطاط قاجار به علت فقدان نیروی دریایی در خلیج فارس و دریای مازندران روسیه و انگلیس کنترل سواحل و بنادر شمالی و جنوبی ایران را در اختیار گرفتند.
در دوره محمد رضا پهلوی با توجه به دکترین محاصره شوروی توسط متحدین ایالات متحده و کنترل خلیج فارس توسط شاه، فروش تجهیزات دریایی آمریکایی و انگلیسی در دستور کار قرار گرفت و نیروی دریایی ایران با ناوها،ناوشکنها و ناوچه های غربی تجهیز شدند.
نیروی دریایی ایران در دوره شاه اگرچه با دلارهای نفتی متعلق به بیت المال و ذخایر ملی مردم ایران تجهیز شده بود اما در واقع هدفی جز پاسداشت منافع ایالات متحده در مناطق نفت خیز خلیج فارس نداشت.

راهبرد جدید ایران : اراده معطوف به قدرت دریایی

نیروی دریایی ایران در دوره شاه اگرچه با دلارهای نفتی متعلق به بیت المال و ذخایر ملی مردم ایران تجهیز شده بود اما در واقع هدفی جز پاسداشت منافع ایالات متحده در مناطق نفت خیز خلیج فارس نداشت.پس از انقلاب اسلامی ایالات متحده در صدد تضعیف ناوگان دریایی ایران بود.آمریکا با تحریم و عدم فروش قطعات یدکی به این نیرو به دنبال استهلاک آن در زمان بود و از فرصتهایی مانند نبردهای دریایی مستقیم با نیروی دریایی ارتش در سالهای انتهایی جنگ برای ضربه زدن به آن استفاده می کرد.ایالات متحده در این گمان بود که با این راهبرد نیروی دریایی ایران زمینگیر خواهد شد.اما باید توجه داشت که راهبرد دریایی ایران پس از جنگ تغییر پیدا کرد.ایران تصمیم گرفت ضمن حفاظت از مرزهای آبی و تاسیسات نفتی خود در خلیج فارس قلمروهای استراتژیک جدیدی نیز برای حضور دریایی خود تعریف کند.دریای مازندران ،دریای عمان،اقیانوس هند و ...
این مهم نیازمند ناوگان جدید برای ماموریتهای مربوط بود و با وجود تحریمها بین المللی ایرانیان پس از قرنها مجددا به سراغ ساخت کشتیهای جنگی رفتند .

جماران : نه فقط یک ناوشکن

مهم تر از ظاهر پولادین این ناوشکن که بر مبنای اندیشه پیر جماران ساخته شد که همواره می گفت: ما می توانیم ،اندیشه پولادین "ما می توانیم" و اعتماد به نفسی است که ساخت آن به ایرانیان داد.
باید بدانید این ناوشکن بومی و با فناوری بومی توسط متخصصان جوان کشورمان طراحی و ساخته شده است. این ناوشکن قادراست با سرعتی حدود 30 گره دریایی [واحد سرعت ناوها و کشتی‌ها] حرکت کند و حدود 120 تا 140 پرسنل خواهد داشت. ناوشکن جماران با موشک‌های ضد کشتی و موشک‌های سطح به هوا مجهز است. این ناوشکن به اژدر و رادار الکترونیکی مجهز است و طول آن 94 متر و وزنش بیش از هزار و 500 تن است.هم چنین قابلیت فرود و برخاست بالگرد بر عرشه این ناوشکن از ویژگیهای مهم این ناوشکن است.
اما به نظر می رسد چیزی فراتر از این اعداد وآمار و مشخصات فنی و نظامی وجود دارد که دارای اهمیت است:تحقق یک آرزوی دیرین،اعتماد به نفس ناشی از خود اتکایی و چشم اندازه آینده دریایی ایران
مهم تر از ظاهر پولادین این ناوشکن که بر مبنای اندیشه پیر جماران ساخته شد که همواره می گفت: ما می توانیم ،اندیشه پولادین "ما می توانیم" و اعتماد به نفسی است که ساخت آن به ایرانیان داد.
لذا برای دشمن و رقبای جهانی و منطقه ای مهمتراز ظاهر و سخت افزار این جنگ افزار نابودی اندیشه سازنده این ناوشکن و اعتماد به نفس ناشی از آن است.لذا جنگ رسانه ای قبل از جنگ فیزیکی علیه جماران شروع شد.

و جماران آغاز شد

مرحله تحقيق و طراحي ناوشكن

بلافاصله پس از ابلاغ فرمان مقام معظم رهبري در خصوص ساخت ناوشكن، گروه¬هاي كارشناسي و هسته¬هاي علمي، متشكل از زبده¬ترين و بهترين متخصصان نيروي دريايي در قالب پروژه موج گردهم آمده و تدوين مجموعه كارهاي مقدماتي و زيربنايي ساخت ناوشكن را در دستور كار خود قرار دادند.
گروه¬هاي كارشناسي در ابتداي امر به بررسي قابليتها و ظرفيتهاي علمي و فني ساخت ناوشكن در كشور و برنامه زمان¬بندي و اجراي اين پروژه پرداختند. آنها مطالعات بسيار دقيقي را بر روي ناوشكن¬هاي جديد و پيشرفته دنيا انجام داده و سپس بر اساس فرامين مقام معظم رهبري و نيازهاي نيروي دريايي و همچنين متناسب با امكانات بومي و شرايط محيطي و منطقه¬اي به طراحي و مهندسي ساخت ناوشكن اقدام كردند.
پروسه طراحي اين ناوشكن به گونه¬اي صورت گرفت كه در صورت تكميل پروژه بتواند به عنوان يكي از پيشرفته¬ترين ناوشكن¬هاي روز دنيا و برتر از ناوشكن¬هاي هم كلاس خود قرار گيرد.
پس از تعيين استراتژي ساخت، كارشناسان به مرحله طراحي و تدوين بدنه و تحليل مدل هيدروديناميكي ناوشكن با بهره-گيري از نرم¬افزارهاي بومي رسيده و سپس تمامي مواد خام و اوليه ساخت ناوشكن را در آزمايشگاه¬هاي متالوژي مورد بررسي و تطبيق با استانداردهاي بين¬المللي قرار دادند.
در مرحله بعدي كارشناسان اقدامات مطالعاتي خود را به بخشهاي كنترل ناوشكن از جمله اتاق عمليات و پنل فرماندهي، سامانه¬هاي رانشي، دستگاه¬هاي راداري، الكترونيكي و دستگاه¬هاي مخابراتي اختصاص دادند.
بخش عمده¬اي از مطالعات و تحقيقات مذكور توسط كارشناسان نيروي دريايي ارتش كه تربيت شده دانشگاه علوم دريايي امام خميني (ره) نوشهر هستند با دقت و جديت صورت گرفت و بخش ديگر از مطالعات نيز با همكاري مراكز صنعتي، نظامي و دانشگاهي كشور تكميل گرديد.
بسياري از مواردي كه در مرحله طراحي و تحقيق انجام شد از جمله طراحي سامانه¬هاي و نحوه نصب تجهيزات فني، سامانه-هاي رزمي، سامانه¬هاي جنگ الكترونيك و فن¬آوري¬هاي رايانه¬اي مرتبط با ادوات دفاعي در اين ناوشكن براي نخستين بار صورت مي¬گرفت و همين عامل موجب مي¬شد كارشناسان به وقت و زمان بيشتري براي اجراي پروژه نياز داشته باشند اما با كار و تلاش شبانه¬روزي و پشتيباني شايسته سامانه فرماندهي نيروي دريايي ارتش موانع يكي پس از ديگري مرتفع شده و هر چه زمان جلو مي¬رفت زمان اجرا و عملياتي شدن پروژه نيز نزديك¬تر مي¬شد.

مرحله عملياتي اجراي پروژه :

هر چند بسياري از گام¬هاي عملياتي اين پروژه همزمان با كار مطالعاتي و تحقيقاتي آن انجام شده اما فرماندهان ارتش بلافاصله پس از پايان مراحل تحقيق بدون هيچ¬گونه وقفه¬اي كار ساخت ناوشكن جماران را در دستور كار قرار دادند.
تهيه صدها تن فولاد دريايي، ساخت بدنه و كاسه فولادي ناوشكن با نصب روسازه ها، پارتيشن¬هاي داخلي، پرچم¬هاي آلومينيومي، دربهاي نفوذناپذير، سامانه¬هاي پيشرفته آب¬شيرين، كمپرسورهاي هواي فشرده، سامانه رانش و انواع تجهيزات هيدروديناميكي نسل جديد، سامانه هاي اطفاي حريق، سامانه¬هاي خنك¬كننده، سامانه استابلايزر (متعادل¬كننده)، سامانه¬هاي كمك ناوبري پردقت در بخش عمق¬يابي، سرعت سنجي و هواشناسي و نصب انواع سامانه¬هاي مخابراتي و راديويي پيشرفته، بخشي از اقداماتي است كه بر اساس برنامه زمان¬بندي شده و در مراحل مختلف بر روي ناوشكن جماران نصب و اجرا شده است و همانگونه كه در مراحل طراحي بسياري از موارد و مراحل براي نخستين بار در كشور انجام شده در مرحله اجراي اين پروژه نيز تقريبا تمامي مراحل عملياتي آن تجربه اول ما در اين زمينه بوده است.
كارشناسان زبده نيروي دريايي ارتش بر اساس تجربيات گرانبهاي هشت سال دفاع مقدس با همكاري دانشجويان خوش ذوق و خلاق دانشگاه علوم دريايي امام خميني (ره) و ساير مراكز تحقيقاتي و دانشگاهي كشور در حالي پروژه عظيم ناوشكن جمهوري اسلامي جماران را به مرحله اجرا درآوردند كه هيچ¬كدام از متخصصان علوم نظامي در دنيا باور نمي¬كردند كه جمهوري اسلامي ايران با وجود شرايط تحريم و عدم همكاري اطلاعاتي، فني و تحقيقاتي كشورهاي صاحب اين فن¬آوري بتواند در اين زمينه به موفقيت دست يابد، اما بحول و قوه الهي با انگيزه¬ و روحيه¬اي كه نشأت گرفته از توجه ويژه فرمانده معظم كل قوا به اين پروژه عظيم دفاعي بود؛ افتخارآفرينان نيروي دريايي به نداي رهبر فرزانه خود لبيك گفته و باتلاش شبانه-روزي و عبور از مرزهاي دانش و فن¬آوري كار ساخت ناوشكن جماران را با موفقيت به پايان رساندند.

"ناوشکن جماران" ، نخستين ناوشکن طراحي شده و ساخته شده بدست متخصصان افتخار آفرين نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران و نخبگان و دانشمندان توانمند ايراني است . وبا ساخت آن جمهوري اسلامي ايران به جمع معدود کشورهاي جهان پيوست که از قابليت طراحي – ساخت و تجهيز رزمناوها و ناوشکن‌هاي پيچيده و مجهز برخوردارند.
ناوشکن جماران از جمله رزمناوهاي با ماموريت سه منظوره است که در عرصه هاي ضد هوايي – ضد سطحي و ضد زيرسطحي از تجهيزات کاملاً پيشرفت برخوردار است.
ناوشکن جماران که در کلاس خود ، در شمار ناوهاي پيشرفته محسوب مي شود، و از قابليت حمل و سوختگيري بالگرد نيز برخوردار است. بخشي از سامانه هاي اصلي اين ناوشکن تنها در انحصار چند کشور است اما متخصصان ايراني موفق شدند اين انحصار بين المللي را بشکنند و کشور را به دانش طراحي و ساخت اين سامانه هاي مهم مجهز کنند.
ناوشکن جماران، حاصل تلاش بي‌وقفه و سنگين علمي، تحقيقاتي و تخصصي است و بيش از يک ميليون و 400 هزار انواع قطعه – دستگاه و سامانه هاي پيچيده داخلي در ساخت آن مورد استفاده قرار گرفته است.
حضرت آيت الله خامنه اي در بازديد از اين ناوشکن غرورآفرين، با قدرداني از نيروهاي جوان و پر نشاط نيروي دريايي تاکيد کردند: کليد اقتدار و پيشرفت کشور، سپردن کارها به جوانان مومن و دل‌هاي پراميد و انگيزه هاي پرشور آنان است.
ايشان افزودند: اين دستاورد مهم که نتيجه اميد، اعتماد و توکل به پروردگار است، نسل جوان ما را مصمم‌تر از پيش خواهد کرد و اين عزم و اميد و اراده ، حتي از توليد ناوشکن نيز، مهم‌تر و شيرين‌تر است.
رهبر فرزانه انقلاب، شناخت توانايي ها و استعدادهاي خودي، قدرشناسي علمي از اين نعمت بزرگ و شجاعت ورود به کارهاي عظيم را "اساس و مبناي پيشرفت و اقتدار کشور" دانستند و خاطر نشان کردند: برخي خواست‌ها در ابتدا، بلندپروازانه به نظر مي رسد اما همت‌هاي بزرگ در پرتو ايمان و اعتماد، هر کار به ظاهر ناشدني را ممکن مي سازد و به همين علت يقيناً کارهاي آينده در عرصه ساخت رزمناوها، به‌مراتب عظيم‌تر و باارزش‌تر خواهد بود.

برخی از ویژگی‌های جماران :

• سامانه های مخابراتی هوایی
• سطحی و زیرسطحی و سامانه ردنگار (coordinator)
• سامانه های راداری تاکتیکی
• سامانه های جنگ الکترونیک و ضدالکترونیک
• سامانه های موشکی سطح ‌به ‌سطح و سطح ‌به ‌هوای بلندبرد و میان‌برد
• توپ دریایی تمام‌ خودکار
• سامانه دفاع در برابر حمله‌های ش‌م‌ه (شیمیایی- میکروبی- هسته‌ای)
• درب‌های نفوذناپذیر
• حمام ش‌م‌ه برای رفع آلودگی احتمالی نفرات و تیم های سنجش آلودگی عوامل شیمیایی مجهز به لاکرهای کنترل صدمه‌های احتمالی به ناوشکن
• توانایی سوخت‌رسانی به بالگرد برروی پد ویژه برای نخستین بار در ناوشکن این کلاس

مشخصات اصلی

کلاس و نوع : کلاس موج نوع : بومی : ناوشکن
وزن : ۱۴۲۰ تن
درازا : ۹۴ متر
پهنا : نامعلوم ، برآورد: نزدیک ‌به ۱۱ متر
فرورفتگی در آب : نامعلوم ، برآورد: نزدیک‌به ۳.۱ متر
پیشرانه : نامشخص ، برآورد شده:
دو موتور هر یک با توان ۱۰۰۰۰ اسب بخار
چهار ژنراتور دیزل ۵۵۰ کیلوواتی
سرعت : ۳۰ گره دریایی (۵۶ کیلومتربرساعت)
پرسنل تکمیلی : ۱۲۰-۱۴۰
مهمات :
۲× اژدر سه‌گانه سبک ۳۲۴ میلی‌متری
۱ × توپ ۷۶ میلی‌متری فجر-۲۷
۱× توپ ضدهوایی ۴۰ میلی‌متری
۴ × موشک سطح‌به‌سطح سی-۸۰۲ یا سی-۸۰۳ یا کرم ابریشم (سی‌اس‌اس-سی-۳)
۲× توپ ۲۰ یا ۲۵ میلی‌متری
۴× موشک سطح‌به‌هوای نوع نامشخص
هواپیماهای قابل حمل : ۱× بالگرد ضد زیردریایی بل ۲۱۴ تجهیزات هوانوردی : هلی پد
مجهز به رادار و تجهیزات الکترونیکی نوین
منابع این سلسله مقاله : Econews.ir / Bornanews.ir / خبرگزاري مهر / تبیان / Tabnak.ir / ايرنا / جهان نیوز / Khamenei.ir / Wikipedia / AJA.ir / خبرگزاری فارس /ن